Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Bearb.]; Trattner, Johann Thomas von [Bearb.]; Patruban, Martin Marcus [Bearb.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

12

Dissertatio

omni enim in expansione, vt vt recedant
ab inuicem partes, punctum tamen harum
me ium, cui filum incumbeba , muariatum
persistere deouit.
Hoc apparatu, quae in filis metallicis
ad certos ■ caloris gradus expansiones eue-
nirent, examinandum sumsi ; fila delegi
con sulto, quod in iis plexum maxime vni-
formem deprehenderem, qualis in perti-
cis fusis prope nunquam, in malleatis ra-
rius inuenitur. Filo Argenteo tenui ita
in sorcipis medio firmato, ac circa troch-
leam primum F tum alteram quoque G
circumduco, pondereque trium librarum
appretio animaduerti primum, quod aqua
bulliente in capsam lamineam infusa,motu
lento, aequabilique emoueretur index, se
vero hac effusa, frigoreque priori restituto
non restitueret iterum; venit in mentem^
sieri id potuisse, quod filum non calore so-
lum expandi , sed a pondere appenso
tendi potuerit quoque , vnde sublata
etiam, quae illi a calore adueniebat ,
expansione, incrementum tensione ac-
ceptum perdurare adhuedum debuerit,
Et vero res, vt opinabar, se habuit, pon-
dere diminuto, mediaque solum libra ad
apprimendum filum.appensa, restituto fri-
goris gradu se ad priorem situm quoque
reduxit index.
Sed et aliae experienti se difficultates
obiecere. Quum, vt thermometro inserto
opu§ non foret ? binos gradus caloris sixos,
vnum