Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Bearb.]; Trattner, Johann Thomas von [Bearb.]; Patruban, Martin Marcus [Bearb.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

D E I G N E. 71
conciliaretur calor, et ssuidum elasticum,
quod caloris caussam diximus, liberari, &
thermometri bulbo aduenire. Vnde enim
aduenisset, nili ex ipsa, quae in glaciem
concreuerat, aqua, postquam frigus idem,
reliqua omnia plane paria fuere ? Sed
enim motus est,qui aquae adueniens simul
eam certos ad angulos conformationem
concretionemque , simul etiam calorem
efficit: verum quid motus ad concretionem
partium conferat, quas diuellere deberet
potius, non video , neque illud intelligo,
qua ratione 4 aut 5 graduum calorem so-
lus motus efficere possit: non exiguo isto
tremore agitetur tantum, integris diebus
quassetur aqua, nullus ne vnius quidem,
gradus calor hac pura agitatione produ-
cetur. Certe aqua in machina centrali
per horae quadrantem celerrime circum-
acia, ne vestigium quidem aucti sensibiliter
caloris praesetulit.
Accedit hic illud quoque, quod idem
plane, qui glaciei hac ratione concrescen-
tis, etiam niuis ssuentis sit calor. Ream
murianum thermometrum, huc a Conda-
minio transmissum , in huiusmodi aquam
glacie frigidiorem, immissum, ad id prae-
cise punftum, glacie concrescente, ascen-
dit, quod niui ssuenti in thermometro
respondebat; aqua igitur congelationi pro®
xima seu ex ssuentibus niuibus obtenta
sit, seu concrescentibus crystallis glacia-
libus permixta ? eodem plane caloris gradu