Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Bearb.]; Trattner, Johann Thomas von [Bearb.]; Patruban, Martin Marcus [Bearb.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

de Igne.

83

quam solutionem in vapores, vel ipsa hu-
ius phaenomena aperte demonstrant: ante
plenam adhuc, perfe&amque ebullitionem,
in vasis praesertim tenui ex lamina con-
fectis , crepitationes audiuntur exiguae,
iis in locis, ex quibus circa ipsam aquae
supersiciem tenues bullulae emergunt. Me-
tallum aquae imminens , si hoc ssamma
praesertim lambat, quia minus caloris ,
quam reliquum, cui aqua incumbit, com-
municando amittit , eo celerrime calore
est, qui contiguas aquae partes in vapores
soluat, horum vero actio vtramquein par-
rem aequalis exiguos aliquos ipsis, quibus
incubuere, metalli partibus tremores com-
municat , quibus tenuis ea crepitatio ori-
tur ; calore maiori ab inferioribus etiam
vasis partibus concepto, ipsahis contigua
quoque aqua in vapores soluta, atque flui-
dum elasticum formans, quae iam graui-
tatis specificae multo minoris, quam reli-
qua aqua est, in hac attollitur ; prout te-
mere iam haec, iam alia aquae particula,
calore iam hic , iam illic magis incum-
bente, in vapores soluitur, ita turbatus
aliquis , temerariusque nascitur vaporum
ascensus; indefadtum, vt, qui ex ebuli -
tionis phaenomeno de caloris caussa iudi-
cium tulere, hunc motum turbatum dixe*
rint. Iam vero ebullitionem sola partium
in vapores solutione, ssuidique huius ela-
slici reliquam intra aquam ascensu haberi,
id videtur aperte euincere, quod nullum
F % plane