Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Bearb.]; Trattner, Johann Thomas von [Bearb.]; Patruban, Martin Marcus [Bearb.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

Ex ipsa iam superficiei, aerem contingen-
tis, et perspirationis proportione, exgla-
clei, in qua ne tantum quidem ignis ess,
vt hanc ssuidam reddat, perspiratioue quid,
quaeso inferemus aliud quam ad forman-
dum ex particulis aqueis ssuidum elafticum
aerem aeque, ac calorem concurrere.
Id vero ipsum plenior adhuc analogia
demonstrat : vti certa caloris quantitas
non nisi determinatam quoque ssuidi quan-
titatem in vapores immutare potest , si
plus addatur fluidi aquae bullienti, neque
nouus accedat simul, quantitatique addi-
tae proportionalis calor, ebullitio cessat,
ita aer iam impraegnatus vaporibus nouos
alios nonsoluit, vniuersimque vento sicco
ssante peripiratio est maxima, aere humi-
do et tranquillo exigua admodum.
Denique nullibi videtur apertius, ae-
rem caloremque sibi velut manus praebe-
re , operamque in euaporat/one procuran-
da coniungere, quam quum ad illud atten-
dimus, quod aer calidus plus multo vapo-
rum, prae frigido soluat; erat ante com-
plures iam annos mihi vitrum obiectiuum
Dolondianum, ex cauo et conuexo com-
positum ; haec inter vitra ne irreperet
aut vaporum aut puluerum aliquid, neue
eo ex litu, quo cauitatum, et conuexita-
tum centra exadle congruebant, dinwue-
rentur, cera hispanica exa&issime quaqua-
uersum aestate obduxeram, omnis vt aeris
intra vitra contenti, egressus, alteriusue
noui