Herbert, Joseph von; Maria Theresia [Bearb.]; Trattner, Johann Thomas von [Bearb.]; Patruban, Martin Marcus [Bearb.]: Dissertatio De Igne: Triplicem illius statum complexa, quum fluidum elasticum est, caloremque efficit, quum motu rapidissimo a corporibus euibratus lux est, quum denique irretitus, ac velut vinctus e corporibus gignitur, aut sua in libertate exsistens ab his absorbetur (Viennae: Typ. Ioan. Thomae Nob. De Trattnern, Sac. Caes. Reg. Maiest Typogr. Et Bibliop., 1773) [VD18 13993461]

J^O D I S S E E T"A Ilo
Postquam solo duorum corporum fri-
gidorum attritu calor gignitur, ipsa geni-
ti caloris caussa vel partium motus sit, vel
eo motu ignis liberetur necesse est. Motum
non esse et supra vidimus, et si partium
quarumlibet motus esset, in ssuidis horum
quassatione, maior quia motus nascitur,
nalci etiam deberet calor, quam nascatur
in solidis elasticis ; nil igitur superest,
quam dicere, latentem ante caloris caus-
sam liberari.; at vero si ignem vt ssuidum
spe&emus elasticum , conceptu perfaci-
le est, quomodo elasticorum solidorum
tritu liberetur. Consideremus fibras cor-
poris elastici minimas totidem chordas
esse , partes igneas irretitas nobis ce-
ra, guttae aqueae, aut alia corpora minu-
ta huic adhaerentia repraesentent, velut
chordae impulsu iteratisque oscillationi-
bus partes huiusmodi adhaerentes exci-
dunt tandem , ita ignis elasticarum huius-
modi fibrarum oscillationibus liberetur ne-
ce sse est ; igitur ita plane , velut tapeti-
bus, pannisque iteratis succusiionibus pulue-
res, velut adhaerentes guttae aqueae exci-
dunt, ita malleatione trituque se liberat ca-
lor. Postquam rem analogiis obuiis illu-
ssrauimus,ipsos quoque explicatus demus.
Si corpori , cum altero connexo, maior
tribuatur motus celeritas, quam cohaesio
eius vinculi sit, quo neftuntur, vinculum
rumpitur; sit inde, vt bacillus ligneus pi-
lis equinis suspensus, in medio fortiter
percus-