Hofmann, Donat; Hofmann, Donat [Editor]: Donati A Transfiguratione Domini e Clericis Regularibus Scholarum Piarum Introductio In Philosophiam Universam Veterem & novam Exegeticam & Dialecticam (Band 2): Philosophiae partem Metaphysicam seu rectius Primam Philosophiam complectens (Lindaviae, 1768) [VD18 90669274]

i6o

Ontologise


entis ac entis quidem vel perse, vel in alio &c. spefta.
tur. Atque ita
i. Causa metaphysica finalis est ipsum cuiusvis en.
tis ejje, vel operari, vel utrumque: hoc enim primum
est in intentione, & ultimum in exsecutione caufe
efficientis. Porro
a. Causa essiciens metaphysica est qualibet essentia
respedu suarum proprietatum, sive modorum, tam
necessariorum, quam contingentium, quiexeaewa.
nare, seu resultare dicuntur; ita, ut Haec emanatio,
seu resultantia, cum vera adio phy sica non sit, instar
tamen adionis consideretur, & idcirco a3io metophy.
sica vocetur: sic v. g. ad estentiam corporis quantitas,
ac omnes eiusce effedus; ad estentiam spiritus intel-
ledus, & voluntas, ad estentiam ignis calor; de-
nique ad estentiam cuiusvis rei illius proprietates re-
sultare, ac efficienter metaphysice ab essentia produ-
ci dicuntur.
3. Causse materialis metaphysicae rationem habet,
quidquid per modum potentias: &c sormalis, quidquid
per modum adus consideratur; atque hinc iterum
essentia, quae alioquin causa esseHrix est suarum pro-
prietatum, quatenus eas dese quasi emittit; etiam ea-
rum causa materialis metaphysica est, quatenus eas
in se recipit; & hae proprietates, quatenus estentiam
quodammodo aduant, illius causa sormalis habentur;
sic etiam essentia existentu causa materialis, & haecil-
lius causa formalis esse dicitur; sed , quod iam fepe
monuimus, pro statu ideali dumtaxat.
N. 68- Quae causa morales?
Causae morales sunt principia efficacia entium
moralium ; possunt, & solent pariter secundum
quatuor causarum phylicarum genera distribui.
* Ens

{f!Il^
.\f


nficrr.




imitetur, c
lam contuleri
tsmiktki
mi, fiidt
illscrfctnlt
j, Ciuto
n*, ira
inita Ji
astuuni, acre^i
taimb,