Hofmann, Donat; Hofmann, Donat [Editor]: Donati A Transfiguratione Domini e Clericis Regularibus Scholarum Piarum Introductio In Philosophiam Universam Veterem & novam Exegeticam & Dialecticam (Band 3): Philosophiae partem Physicam seu naturalem complectens (Lindaviae, 1768) [VD18 90669282]

88 Dissert, nn. Cap. IV. De Assestion Jpecial.
cum ejusdem acus aberratio a meridiano terrestri
declinatio vocetur. Jam
Propositio : 3. De caussavera, ac certaphcenome-
norum magneticorum resciscenda cordatiores Philofopbi sere
omnes desperant, idque eo magis , quod cum in ele-
stricitate effluvia eledtrica senlibus percipiantur, in
magnetismo praeter ipsa phaenomena nihil appareat.
Nihil dicunt, qui vim hanc magneti intrinfecam effle
fabulantur ; hoc enim idem est, ac dicere v. g. in-
dici horologii vim intrinsecam ineffle, qua horas
monstret; Non etiam auditur Hieronymus Cardanus,
qui a stella polari vim magneticam omnem derivat.
Mufcbenhroekius, Pluchius & alii hodierni, quidquam
temere affirmare veriti, fatentur quidem, caufflam
hanc effle externam, atque adeo universalem, &
quas totum orbem circumssuat, sed qu» in natur»
fundo abdita lateat, neque satis ex phaenomenis
quibusque intelligi in hunc diem possit: interim
qui dicere tamen aliquid, salcem probabiliter, in re
tam obscura audent, ita fere cum Cl. Wolfio post
Cartesium disserunt:
(a) Materiam aliquam fluidiffimam concipiunt,
hanc (qualiscumque illa ceteroquin sit) magneticam,
quia magneticis effluviis imbutam, vocant:
(b) Hac supponunt uberiore, & vehementio-
re alveo per magnetem ab Austro in Boream ssui-
tare, cetera ipsius atmosphasram propriam efficere.
(c) Caufflam inssuxus prsedidt» materi» sup-
ponunt effle ipsum motum universalem atmosph»-
r» terre», qu» ipsa atmosph»ra etiam terram ab
Austro in Boream permeet, ut ex metallorum fos-
ioribus discimus, qui venas ut aqueas 5 ita me-
talli-