Hofmann, Donat; Hofmann, Donat [Editor]: Donati A Transfiguratione Domini e Clericis Regularibus Scholarum Piarum Introductio In Philosophiam Universam Veterem & novam Exegeticam & Dialecticam (Band 3): Philosophiae partem Physicam seu naturalem complectens (Lindaviae, 1768) [VD18 90669282]

242 Exercitationes scbola/lic<e
materia aliqua subtilissima : quippe quas sola, cum
poros corporum permeat, ubertim in particulas
illas impingere, easque deorsum movere potest:
quod autem ipsa quoque haec materia extrinsecus
mota essie debeat, liquet ex illius natura, & con-
ditione corporis, qua nullum corpus movet, nili
motum : Non igitur a vero aberrant, qui in prima
creatione hanc materiam ab ipso Creatore motam
esie autumant, quandoquidem ejusdem opificis fuit,
& corpora mobilia condere, & motuum prascipuum
instrumentum omnium primo movere. Ceterum
Pars tertia propojitionis nostra colligitur ex in-
elu&abilibus difficultatibus , quas, tum syslema
Cartesii, quod motum materias gravificae vortico-
sum; tum illud F. de Lanis, Caslelli, Zanchii, &
aliorum ex inclyta Societate jesu, quod motum
re&ilineum ejusdem materias gravificas supponit,
patitur: Nam i. (uppojito motu vorticofo materia gra*
visica, ut prasclare obssrvat P.jsof.Zanchi S.J. ex-
plicari nequit, quomodo omnia gravia versus terrae
centrum ferantur: si enim vorticosahujus materias
pressio circa terrae axem peragitur, nonnisi illa cor-
pora, quae sub aequatore decidunt, ad terrae cen-
trum tendere poterunt; cetera, quas in circulis
aquatori parallelis decidunt , ad alia pun&a axis
terrestris nitentur. Hanc difficultatem ut tolleret
CL. Hugenius, supposuit materiam gravificam suo
vortice non secundum omnes partes circulum
seqtiacori parallelum, sed innumeros etiam alios,
se intersecantes, ex omni parte describere, ita, ut
omnium centrum idem sit, quod centrum terras.
Sed quis inteiligat materiam gravificam rapidissime
motu vorticoso agitari, atque interim aliis partibus
alia