DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0049
DE CONFIRMATIONE
DIGESTORVM.
In nomine Domini noſtri Ieſu Chriſti.
IMPERATOR CESAR FLAVIVS IVSTINIANVS,
Alemanicus, Gotthicus, Francicus, Germanicus, Anticus,
Alanicus, Vandalicus, Africanus, pius, fœlix,
inclytus, victor, ac triumphator,
ſemper Auguſtus,
?AD SENATVM, ET OMNES POPVLOS.
ANTA circa nos diuin humanitatis eſt prouidentia, vt ſemper ternis
liberalitatibus nos ſuſtentare dignetur. Poſt bella enim Parthica æterna
pace ſopita, poſtque Vandalicam gentem ereptam, & Carthaginem, imô
magis omnem Libyam Romano imperio iterum ſociatam: & leges anti-
quas iam ſenio pragrauatas, per noſtram vigilantiam prœbuit in nouam
pulchritudinem, & moderatum peruenire compendiumquod nemo an-
te noſtrum imperium vnquam ſperauit, neque humano ingenio poſſibile
eſſe penitus exiſtimauit. Erat enim mirabile Romanam ſanctionem ab Vrbe condita vſque ad
noſti imperij temporaqua pene in mille & quadringentos annos concurrunt, inteſtinis prae-
liis vacillantem, hõcque & in Imperiales conſtitutiones extendentem, in vnam reducere con-
ſonantiam, vr nihil neque contrarium, neque idem, neque ſimile in ea inueniatur, & ne gemi-
næ leges pro rebus ſingulis poſita vſquam appareant. Namque hoc cœleſtis quidem proui-
dentiz peculiare fuit: humanæ verô imbecillitati nullo modo poſſibile. Nos itaque more ſo-
lito ad immortal ats reepeedimus priſdiunm, & ſummonumine lnuocato Deum auctorem
& totius operis præſulem fieri optauimus: & omne ſtudium Triboniano viro excelſo; magi-
ſtro officiorum, & exqueſtore ſacri noſtri palatij, & exconſule credidimus, eique omne mini-
ſterium huiuſcemodi ordinationis impoſuimus, vt ipſe vnà cum aliis illuſtribus, & pruden-
tiſſimis viris noſtrum deſiderium adimpleret: noſtra quoque maieſtas ſemper inueſtigande
& perſerutando ea, qu abhis componebantur, quidquid dubium, & incertum inueniebatur,
* u. hoc cœleſti numine recte * emendabat, & in competentem formam redigebat. Omnia igi-
tur confecta ſunt, Domino & Deo noſtro Ieſu Chriſto poſſibilitatem, tam nobis, quam no-
ſtris in hoc ſatellitibus praeſtante. Et principales quidem conſtitutiones duodecim libris di-
geſtas, iam ante in Codicem noſtro nomine prafulgentem contulimus: poſtea verô maximum
opus adgredientes, ipſa vetuſtatis ſtudiofiſſima opera iam pene confuſa, & diſſoluta, eidem
viro excelſo permiſimus tam colligere, quam certo modéramini tradere. Sed cum omnia per-
contabamur, à præfato viro excelſo ſuggeſtum eſt, duo pene millia librorum eſſe conſcripta,
& pluſquam trecenties decem millia verſuum à veteribus effuſa, que neceſſe eſſer omnia &
legere, & perſcrutari, & ex his, ſi quid optimum fuiſſet, eligere. Quod cœleſti fulgore, &
ſummæ Trinitatis fauore confectum eſt ſecundum noſtra mandata, qua ab initio ad memo-
ratum virum excelſum fecimus: & in quinquaginta libros omne, quod vtiliſſimum erat, col-
lectum eſt: & omnes ambiguitates deciſa, nullo ſeditioſo relictonoménque libris impoſui-
mus Digeſtorum, ſeu Pandectarum: quia * omnes diſputationes, & deciſiones in ſe habent
legitimas, & quod vndique fuit collectum, hoc in ſinus(ſuos Jreceperunt, in centum quinqua-
ginta pene millia verſuum totum opus conſummantes, & in ſeptem partes eos digeſſimus,
non perperam, neque ſine ratione: ſed in numerorum naturam, & artem reſpicientes, & con-
ſentaneam eis diuiſionem partium conficientes. Igitur PRIM A quidem pars totius con-
textus, quæ Græco vocabulo rd vet nuncupatur, in quatuor libros ſepoſita eſt. SE-
CVNDVS autem articulus ſeptem libros haber, qui de iudiciis appellanpur. IN TERTIA
ver
* qui Flor.
DIGESTORVM.
In nomine Domini noſtri Ieſu Chriſti.
IMPERATOR CESAR FLAVIVS IVSTINIANVS,
Alemanicus, Gotthicus, Francicus, Germanicus, Anticus,
Alanicus, Vandalicus, Africanus, pius, fœlix,
inclytus, victor, ac triumphator,
ſemper Auguſtus,
?AD SENATVM, ET OMNES POPVLOS.
ANTA circa nos diuin humanitatis eſt prouidentia, vt ſemper ternis
liberalitatibus nos ſuſtentare dignetur. Poſt bella enim Parthica æterna
pace ſopita, poſtque Vandalicam gentem ereptam, & Carthaginem, imô
magis omnem Libyam Romano imperio iterum ſociatam: & leges anti-
quas iam ſenio pragrauatas, per noſtram vigilantiam prœbuit in nouam
pulchritudinem, & moderatum peruenire compendiumquod nemo an-
te noſtrum imperium vnquam ſperauit, neque humano ingenio poſſibile
eſſe penitus exiſtimauit. Erat enim mirabile Romanam ſanctionem ab Vrbe condita vſque ad
noſti imperij temporaqua pene in mille & quadringentos annos concurrunt, inteſtinis prae-
liis vacillantem, hõcque & in Imperiales conſtitutiones extendentem, in vnam reducere con-
ſonantiam, vr nihil neque contrarium, neque idem, neque ſimile in ea inueniatur, & ne gemi-
næ leges pro rebus ſingulis poſita vſquam appareant. Namque hoc cœleſtis quidem proui-
dentiz peculiare fuit: humanæ verô imbecillitati nullo modo poſſibile. Nos itaque more ſo-
lito ad immortal ats reepeedimus priſdiunm, & ſummonumine lnuocato Deum auctorem
& totius operis præſulem fieri optauimus: & omne ſtudium Triboniano viro excelſo; magi-
ſtro officiorum, & exqueſtore ſacri noſtri palatij, & exconſule credidimus, eique omne mini-
ſterium huiuſcemodi ordinationis impoſuimus, vt ipſe vnà cum aliis illuſtribus, & pruden-
tiſſimis viris noſtrum deſiderium adimpleret: noſtra quoque maieſtas ſemper inueſtigande
& perſerutando ea, qu abhis componebantur, quidquid dubium, & incertum inueniebatur,
* u. hoc cœleſti numine recte * emendabat, & in competentem formam redigebat. Omnia igi-
tur confecta ſunt, Domino & Deo noſtro Ieſu Chriſto poſſibilitatem, tam nobis, quam no-
ſtris in hoc ſatellitibus praeſtante. Et principales quidem conſtitutiones duodecim libris di-
geſtas, iam ante in Codicem noſtro nomine prafulgentem contulimus: poſtea verô maximum
opus adgredientes, ipſa vetuſtatis ſtudiofiſſima opera iam pene confuſa, & diſſoluta, eidem
viro excelſo permiſimus tam colligere, quam certo modéramini tradere. Sed cum omnia per-
contabamur, à præfato viro excelſo ſuggeſtum eſt, duo pene millia librorum eſſe conſcripta,
& pluſquam trecenties decem millia verſuum à veteribus effuſa, que neceſſe eſſer omnia &
legere, & perſcrutari, & ex his, ſi quid optimum fuiſſet, eligere. Quod cœleſti fulgore, &
ſummæ Trinitatis fauore confectum eſt ſecundum noſtra mandata, qua ab initio ad memo-
ratum virum excelſum fecimus: & in quinquaginta libros omne, quod vtiliſſimum erat, col-
lectum eſt: & omnes ambiguitates deciſa, nullo ſeditioſo relictonoménque libris impoſui-
mus Digeſtorum, ſeu Pandectarum: quia * omnes diſputationes, & deciſiones in ſe habent
legitimas, & quod vndique fuit collectum, hoc in ſinus(ſuos Jreceperunt, in centum quinqua-
ginta pene millia verſuum totum opus conſummantes, & in ſeptem partes eos digeſſimus,
non perperam, neque ſine ratione: ſed in numerorum naturam, & artem reſpicientes, & con-
ſentaneam eis diuiſionem partium conficientes. Igitur PRIM A quidem pars totius con-
textus, quæ Græco vocabulo rd vet nuncupatur, in quatuor libros ſepoſita eſt. SE-
CVNDVS autem articulus ſeptem libros haber, qui de iudiciis appellanpur. IN TERTIA
ver
* qui Flor.