DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0111
aTDRo Tutorem. vt jde tut & cura da. ab Liij. &
Ti de fueis praſiai lu.
b5 Dare potettSedeur ſecus in emancpationevt S ud liy quie
eſt cõr Solillod honor eſeert Iaiti per quus perſonu noadqui.
Sue quoque & Svim in prineip. Tutela eſt onus: & ſuſpecus
praſumitur, qui ſe in-
gerit: vr j. de proeur.I.
qua ommiaSi cadé
to poteſt aſſignari in
iudice: nam & ibi et
ouus: ſed certé & ho-
nor vnde redde aliã ra-
tiené: ſtateu eſt enn,
vt à delegato appelle-
tur ad delegante li ergo
ipſe ſe daret iudice, ab
a Appellari à à co ad ſeipsn appella-
iudice ad eue retur: quod ratio prohi-
den iudiee berve CA ap daut qui
an quondans j’is pri ipin ii , reu-
anlier, que epiſecau.
Lm à Phip- authen ſi quis litigatx.
p Macedone & prererea bie dicit.
drin ad eun quod non dat ſe tutor
peilicet à oo
taur,ve qui non ſe emanciparime
dan dicunt, à alius emancipat, & ipſe uendium exoriaur. CVIAC.
Principe dor¬ conſentit: & ſic noneſty.. I n n-.E¬
naze d eurx contras y Sdrmeeſt He lee prinà ponit qualter
euieuants eonn’ Ie ſtrerilals preſfit oiilminprindpiu farat
rmas Se b as ſe ſedalut, iaumi & erauti é’à qui ſeonde
Die ergo in uorequi dicit quod ſi eorum offcaum, & cir-
ſuſpecuus preiunirures ca qu hubeant iuriſdictimen, &
nen ius qui
Rõ dixé-
in iudice, vt diximus. ¬.
propter appellationem. hoc dicit totus textus, ſecunda in
TT1 Liijibi, cognoſcit.
Fmt.
E Ociy pra-
I. PAVLVS libre ſingular de offir
paaeti vieilum.
&
II11. IDEN libre primo de omibus.
tribunalibus.
Retor neque tutorem?, ne-
que ſpecialem indicem ipſe
ſe dare poreſtb.
DE OFFICIO PRE-
fecti vigilums.
TITNLVS XV.
Magiftratus ſeparantur ab his, qui
axtra ordinem ius dicunt, ly.S. vletit.
ſeq. Dixit verô S. de magiſt. vrbanis;
nune de his, qui extratordinem in vrbe
ius dicunt, cuius generis eſt prafectus
anmon, & prafectus vigilum, l.ij.S.
nan praf. de origine iuris. Prefeto
vigilu *oommiſe funt vrbis axeubia.
& vigilum cobortes, ne quid per noctem
in vrhe delinquatur, neve quod in ca
cDEOFFIC10
puefecti vigilum.
Hie ſppctabils eſtrej.
eo .in i reſAcE.
b ai ere-
res. JCASVS.
Olim orieba-
tur ignis in ciuitate
Romana vnde conſtitu-
fi iiiiu,
P n veruſtiores,
incendiis arcẽdis
triumuirit pra-
erant: qui ab co
aa quod excubiase
agebant, nocturni dicti ſunt. In-
terueniebant nonnunquam &
adiles , & tribuni plebis. Erat
autẽ familia publica circa por-
tam, & muros diſpoſita: vnde ſi
opus eſſet, euocabaturs. Fuerant
& priuatæ familie, quæ incedia
vel mercede, vel gratia extin-
guerent: deinde diuus Auguſtus
maluit per ſe huie rei onlul
I1. VLPIANVS ibro ſingulart de
clo prafecti vigilum.
Luribus vno die incendiis
exortis.
III. PAVLVS lbro ſingulari de
ffiei prefeti vigilum.
Am ſalutem reipublicæ
tueri, nulli magis credidit
conuenite, nec alium ſufficere
ei rei, quam Cæſarem P, itaque
ſeptem cohortes opportunis lo-
ignem extinguerer
vocabantur noctumi.
2. Item electi ſunt alij,
qui vocabantur adiles
ad iguem extinguen-
dum, ltem electa fuit
familia, quæ vocare-
tur, cum iguis orus eſ-
ſet. 4 Et cum iſti non
ſufficerent, electus fuit
prafectus vigilum, qui
ſuper omnez eſt: cuius
ntiion eſt tle, quis
coguoſcit de furibus
nocturmis, & de rece-
pratoribus, punit: il-
los autem, ui acrius
puniendi ſunt remitrit
d prafectumvrbi. Ité
punit ille eot fuſtibus
caſtigãdo, autis com-
minando qui a beue
cooperuerunt mem&
cit quod illi ſunqui frangunt domos, & cameras & poreſt pra-
fectus facere torperi ſemos. Ite ibit prafectus vigilu per ci-
uitatem per toua noctem: & pracipiet quod vnuſquiſque
quam in domo ſu habeat. Item prafectus vigilum ius dieit
de cuſtodientibus ſtimenta balneantium ſi ea ſurripiunt.
dTiumuir. foe quia quilibet eorm tribus praerat b qui
at: & euſton cuſtodiam igois hacbant.
lilibu e T lodmemumans vigiat
ex lssmee f Adiles. ſie c ti quia curain zdidn babebant: & eden-
I doun miiaainn, (ſana venderentur , vr duimut je d uuil.
adict. jj-repn.......
dAdignis c& g oubuuurr quilla familia rocabat d homines vocibus,
damatlone & cornibusvt lrent à extingendum ignem.
omnes eur TNAn ſllut Ceſarem de ſeipſo loquitur impera-
rmre cogms. Ntor in tertiperſona-
a Tius rgimes v Fuerout enim quatunrdecim regiones
vrbis Rom. Vide Vlpl in fragmeait3 CvrAC.
tLdggge
Digeſtorum Liber primus. Tit. xV.
92
i ’patabil. Quod hie dieitur confundit Paaen qui a dieits a arefus
prefectum vigilum non eſſe ſpectabilem ratione ſubiectas quia iigſanaau ſpe-
in Coice ponitur poſt preſidem, qui eſt clariſimus: ve C. de abili.
puacar li ſed certé hie iner ſpectabiles ponirurergoeſt ſpe-
ctabilis, & hoc expreſsé dicit. Sed quomodo eſt ſpectabilis, cu
nec magiſtratus fit: vt
se mur- Lis& hu p ernt mnin
prafetus ii- voi re-
quae eſt contraReſdu lones.
pler b eſt prafects vi-lptefeus vi-
il, vnus, qui eſt Ca- gilun an du-
faril impe ontie.
tus, & de eo hie dicit
& eſt ſpectabilis. eſt &
alius, qui prcerat anti-
quo tempore excubiisa
nondum ſibi collata di-
guitate per principem:
& ille non erat magi-
ſtratusvt ibi.
E J Furibus. modice
puniendo, vr ſubiicit:
non capiraliter, vr dini.
ACcrRs.
I’Perſona ſit pone de
hoc exemplumiv .’ee-
lfnn. TItem in quali-
bet capitali caula eſt
idemetnon cognoſcat.
vt Caodj..
m Plerumque. Imd
ſemper e cum culparve Inodiã non
I de per &enmma res ſeamper preſt-
vn ſi vendita qua eſt uis iaa.
contra, Sol-ila ger rtiaa.
liras eſt cum hoc tem-
peramento intelligẽda.
n T I aſulis. id d’eſt a Inſila i¬
domibus & poniturinm pronris, geu
prprie uomen inſade prigpro ceu.
proprié aurem ſignifis citre
cat terram aqua cireun-data.
datam: vr Inftit. de re-
rum diui., inſula,
A5 Cuſtodes plurumque
puniteur.A prefecto vi-
glé aut à parſecto vr.
bi. Et ita dicitur Anto-
ninus reſcripſiſſe Eny-
cio Claro, qui fuit pra-
fectus rbi Gel. ib.1a.
c. 16. Vide ſeripta ad
princip-tit. C.de locato.
CVILC.
o J De ſeruis. Item de
liberis é haberipoteſt.e Torquer
vt Ce abol. flater poſunt eoa
squod ſ ingnuon &. homies lu-
d quaſtioll vnius. Si¬ r
ſtes & poteſt hic diſtin-
gui, vt dimus j.loca.I.
dominus horreorum.
pS Et coërrare id eſtf f coenae.
frequenter ire quaſ er-
rando, vt nõ teneat viã
rectamivt ſie citius ca-
piat alqué malefacien-
tem. a. Vel die cohera-
re id eſtgfrequeter pre-rNuga.
cipere: à çox, quod eſt
2ſimult & ſie denotat
frequentiam hero, bari, id eſt pracio pracipi, & deſcendit ab
hero, id eſt dominovt jad legem Aquillitem Mala. S. legis, qui
ſolet præcipere& ſie ſcribitur per vnum r,hac dictio coherare.
q Dolabris. genus armorum.-au Cuucav
r iubetur ſa lege.
s JAdmome, ſprafectum vigilum.
t j Auerſus capfaros alis dicitur i capſarius, qui libros por-1 Canuu
tat: vrinfià de manu vinl ſi coutanein prine. I quis.
I Mereede, conſtituta vel à domino balnei, vel ab eo, qui ſe
lanat.
x Conſtitutus, prfectus.
V Freudulnter quia facie qudalius ſurripiat veſtimétaAce.
Iaperatres, JCAsVs. Diſtinguit hae ler: aut incendium
lf per negligentiam: & tune puunitur, & fuſtibus caſtigatur,
apud prafectum vigilum: aut dolo: & tune punitur apud pra-
fecun vrbi, & prafectus vbi requiret ſeruos fugitiuos, & om-
cis conſtituit, vt binas r regio-
nes vrbis a vnaqueque cohors
tueatur, præpoſitis eis tribunis,
& ſuper omnes ſpectabili viro,
qui præfectus vigilum appella-
tur. 5 Cognoſcit prafectus
vigilu de incendiariis, effracto-
ribus, furibus l, raptoribus, re-
ceptatoribus: niſi ſi qua tam
atrox, tam; famoſa perſona ſit
l, vt præfecto vrbi remittatur.Et
qui plemmn u inendia cupa
iunt inhabitantium: aut fuſti-
bus caſtigar eos, qui negligen-
tius ignem habuerunt: aut ſeue-
ra interlocutione comminatus,
fuſtium caſtigationem remittit.
2. JEffracturæ fiunt plerumque
in inſulis n, in horreiſque, vbi-
homines pretioſiſſimã partem
fortunarum ſuaru reponuntr
cûm vel cella effringitur, vel
armarium, vel arca: & cuſtodes
plerumque puniutur : vt diuus
Antoninus Erycio Claro reſcri-
pſit. Ait enim poſſe eum hor-
reis effractis quſtionem habe-
re de ſeruis e cuſtodibus, licét in
illis ipſius ſmperatoris portio
eſſet. 3. J Sciendum eſt autem
præfectum vigilum per totam
noctem vigilare debere, & co-
errare P calceatum, cum hamis
& dolabris 3. 4 Vt curam ad-
hibeant, omnes inquilinos ad-
monere, ne negligentia aliqua
incendij caſps oriatur:pratereà
vt aquam vnuſquiſque inquili-
nus in coœnaculo habeat, iube-
tur admonere ſ. 5. 5 Aduerſus
capſarios? quoque, qui merce-
de ſeruanda in balneis veſti-
menta ſuſcipiunt, iudex eſt con-
ſtitutus :vt ſi quid in ſeruandis
veſtimentis fraudulenter I ad-
miſerint, ipſe cognoſcat.
III1. VLPIANVS libro ſingulari
de offiio prafeci vrbi.
IMpieratores Seuerus, & An-
ttoninus Iunio Rufino præfe-
cto vigilum ita reſcripſerunt:
A Dolabea.
nes reddet dominis.
a 5 Iſu
Ti de fueis praſiai lu.
b5 Dare potettSedeur ſecus in emancpationevt S ud liy quie
eſt cõr Solillod honor eſeert Iaiti per quus perſonu noadqui.
Sue quoque & Svim in prineip. Tutela eſt onus: & ſuſpecus
praſumitur, qui ſe in-
gerit: vr j. de proeur.I.
qua ommiaSi cadé
to poteſt aſſignari in
iudice: nam & ibi et
ouus: ſed certé & ho-
nor vnde redde aliã ra-
tiené: ſtateu eſt enn,
vt à delegato appelle-
tur ad delegante li ergo
ipſe ſe daret iudice, ab
a Appellari à à co ad ſeipsn appella-
iudice ad eue retur: quod ratio prohi-
den iudiee berve CA ap daut qui
an quondans j’is pri ipin ii , reu-
anlier, que epiſecau.
Lm à Phip- authen ſi quis litigatx.
p Macedone & prererea bie dicit.
drin ad eun quod non dat ſe tutor
peilicet à oo
taur,ve qui non ſe emanciparime
dan dicunt, à alius emancipat, & ipſe uendium exoriaur. CVIAC.
Principe dor¬ conſentit: & ſic noneſty.. I n n-.E¬
naze d eurx contras y Sdrmeeſt He lee prinà ponit qualter
euieuants eonn’ Ie ſtrerilals preſfit oiilminprindpiu farat
rmas Se b as ſe ſedalut, iaumi & erauti é’à qui ſeonde
Die ergo in uorequi dicit quod ſi eorum offcaum, & cir-
ſuſpecuus preiunirures ca qu hubeant iuriſdictimen, &
nen ius qui
Rõ dixé-
in iudice, vt diximus. ¬.
propter appellationem. hoc dicit totus textus, ſecunda in
TT1 Liijibi, cognoſcit.
Fmt.
E Ociy pra-
I. PAVLVS libre ſingular de offir
paaeti vieilum.
&
II11. IDEN libre primo de omibus.
tribunalibus.
Retor neque tutorem?, ne-
que ſpecialem indicem ipſe
ſe dare poreſtb.
DE OFFICIO PRE-
fecti vigilums.
TITNLVS XV.
Magiftratus ſeparantur ab his, qui
axtra ordinem ius dicunt, ly.S. vletit.
ſeq. Dixit verô S. de magiſt. vrbanis;
nune de his, qui extratordinem in vrbe
ius dicunt, cuius generis eſt prafectus
anmon, & prafectus vigilum, l.ij.S.
nan praf. de origine iuris. Prefeto
vigilu *oommiſe funt vrbis axeubia.
& vigilum cobortes, ne quid per noctem
in vrhe delinquatur, neve quod in ca
cDEOFFIC10
puefecti vigilum.
Hie ſppctabils eſtrej.
eo .in i reſAcE.
b ai ere-
res. JCASVS.
Olim orieba-
tur ignis in ciuitate
Romana vnde conſtitu-
fi iiiiu,
P n veruſtiores,
incendiis arcẽdis
triumuirit pra-
erant: qui ab co
aa quod excubiase
agebant, nocturni dicti ſunt. In-
terueniebant nonnunquam &
adiles , & tribuni plebis. Erat
autẽ familia publica circa por-
tam, & muros diſpoſita: vnde ſi
opus eſſet, euocabaturs. Fuerant
& priuatæ familie, quæ incedia
vel mercede, vel gratia extin-
guerent: deinde diuus Auguſtus
maluit per ſe huie rei onlul
I1. VLPIANVS ibro ſingulart de
clo prafecti vigilum.
Luribus vno die incendiis
exortis.
III. PAVLVS lbro ſingulari de
ffiei prefeti vigilum.
Am ſalutem reipublicæ
tueri, nulli magis credidit
conuenite, nec alium ſufficere
ei rei, quam Cæſarem P, itaque
ſeptem cohortes opportunis lo-
ignem extinguerer
vocabantur noctumi.
2. Item electi ſunt alij,
qui vocabantur adiles
ad iguem extinguen-
dum, ltem electa fuit
familia, quæ vocare-
tur, cum iguis orus eſ-
ſet. 4 Et cum iſti non
ſufficerent, electus fuit
prafectus vigilum, qui
ſuper omnez eſt: cuius
ntiion eſt tle, quis
coguoſcit de furibus
nocturmis, & de rece-
pratoribus, punit: il-
los autem, ui acrius
puniendi ſunt remitrit
d prafectumvrbi. Ité
punit ille eot fuſtibus
caſtigãdo, autis com-
minando qui a beue
cooperuerunt mem&
cit quod illi ſunqui frangunt domos, & cameras & poreſt pra-
fectus facere torperi ſemos. Ite ibit prafectus vigilu per ci-
uitatem per toua noctem: & pracipiet quod vnuſquiſque
quam in domo ſu habeat. Item prafectus vigilum ius dieit
de cuſtodientibus ſtimenta balneantium ſi ea ſurripiunt.
dTiumuir. foe quia quilibet eorm tribus praerat b qui
at: & euſton cuſtodiam igois hacbant.
lilibu e T lodmemumans vigiat
ex lssmee f Adiles. ſie c ti quia curain zdidn babebant: & eden-
I doun miiaainn, (ſana venderentur , vr duimut je d uuil.
adict. jj-repn.......
dAdignis c& g oubuuurr quilla familia rocabat d homines vocibus,
damatlone & cornibusvt lrent à extingendum ignem.
omnes eur TNAn ſllut Ceſarem de ſeipſo loquitur impera-
rmre cogms. Ntor in tertiperſona-
a Tius rgimes v Fuerout enim quatunrdecim regiones
vrbis Rom. Vide Vlpl in fragmeait3 CvrAC.
tLdggge
Digeſtorum Liber primus. Tit. xV.
92
i ’patabil. Quod hie dieitur confundit Paaen qui a dieits a arefus
prefectum vigilum non eſſe ſpectabilem ratione ſubiectas quia iigſanaau ſpe-
in Coice ponitur poſt preſidem, qui eſt clariſimus: ve C. de abili.
puacar li ſed certé hie iner ſpectabiles ponirurergoeſt ſpe-
ctabilis, & hoc expreſsé dicit. Sed quomodo eſt ſpectabilis, cu
nec magiſtratus fit: vt
se mur- Lis& hu p ernt mnin
prafetus ii- voi re-
quae eſt contraReſdu lones.
pler b eſt prafects vi-lptefeus vi-
il, vnus, qui eſt Ca- gilun an du-
faril impe ontie.
tus, & de eo hie dicit
& eſt ſpectabilis. eſt &
alius, qui prcerat anti-
quo tempore excubiisa
nondum ſibi collata di-
guitate per principem:
& ille non erat magi-
ſtratusvt ibi.
E J Furibus. modice
puniendo, vr ſubiicit:
non capiraliter, vr dini.
ACcrRs.
I’Perſona ſit pone de
hoc exemplumiv .’ee-
lfnn. TItem in quali-
bet capitali caula eſt
idemetnon cognoſcat.
vt Caodj..
m Plerumque. Imd
ſemper e cum culparve Inodiã non
I de per &enmma res ſeamper preſt-
vn ſi vendita qua eſt uis iaa.
contra, Sol-ila ger rtiaa.
liras eſt cum hoc tem-
peramento intelligẽda.
n T I aſulis. id d’eſt a Inſila i¬
domibus & poniturinm pronris, geu
prprie uomen inſade prigpro ceu.
proprié aurem ſignifis citre
cat terram aqua cireun-data.
datam: vr Inftit. de re-
rum diui., inſula,
A5 Cuſtodes plurumque
puniteur.A prefecto vi-
glé aut à parſecto vr.
bi. Et ita dicitur Anto-
ninus reſcripſiſſe Eny-
cio Claro, qui fuit pra-
fectus rbi Gel. ib.1a.
c. 16. Vide ſeripta ad
princip-tit. C.de locato.
CVILC.
o J De ſeruis. Item de
liberis é haberipoteſt.e Torquer
vt Ce abol. flater poſunt eoa
squod ſ ingnuon &. homies lu-
d quaſtioll vnius. Si¬ r
ſtes & poteſt hic diſtin-
gui, vt dimus j.loca.I.
dominus horreorum.
pS Et coërrare id eſtf f coenae.
frequenter ire quaſ er-
rando, vt nõ teneat viã
rectamivt ſie citius ca-
piat alqué malefacien-
tem. a. Vel die cohera-
re id eſtgfrequeter pre-rNuga.
cipere: à çox, quod eſt
2ſimult & ſie denotat
frequentiam hero, bari, id eſt pracio pracipi, & deſcendit ab
hero, id eſt dominovt jad legem Aquillitem Mala. S. legis, qui
ſolet præcipere& ſie ſcribitur per vnum r,hac dictio coherare.
q Dolabris. genus armorum.-au Cuucav
r iubetur ſa lege.
s JAdmome, ſprafectum vigilum.
t j Auerſus capfaros alis dicitur i capſarius, qui libros por-1 Canuu
tat: vrinfià de manu vinl ſi coutanein prine. I quis.
I Mereede, conſtituta vel à domino balnei, vel ab eo, qui ſe
lanat.
x Conſtitutus, prfectus.
V Freudulnter quia facie qudalius ſurripiat veſtimétaAce.
Iaperatres, JCAsVs. Diſtinguit hae ler: aut incendium
lf per negligentiam: & tune puunitur, & fuſtibus caſtigatur,
apud prafectum vigilum: aut dolo: & tune punitur apud pra-
fecun vrbi, & prafectus vbi requiret ſeruos fugitiuos, & om-
cis conſtituit, vt binas r regio-
nes vrbis a vnaqueque cohors
tueatur, præpoſitis eis tribunis,
& ſuper omnes ſpectabili viro,
qui præfectus vigilum appella-
tur. 5 Cognoſcit prafectus
vigilu de incendiariis, effracto-
ribus, furibus l, raptoribus, re-
ceptatoribus: niſi ſi qua tam
atrox, tam; famoſa perſona ſit
l, vt præfecto vrbi remittatur.Et
qui plemmn u inendia cupa
iunt inhabitantium: aut fuſti-
bus caſtigar eos, qui negligen-
tius ignem habuerunt: aut ſeue-
ra interlocutione comminatus,
fuſtium caſtigationem remittit.
2. JEffracturæ fiunt plerumque
in inſulis n, in horreiſque, vbi-
homines pretioſiſſimã partem
fortunarum ſuaru reponuntr
cûm vel cella effringitur, vel
armarium, vel arca: & cuſtodes
plerumque puniutur : vt diuus
Antoninus Erycio Claro reſcri-
pſit. Ait enim poſſe eum hor-
reis effractis quſtionem habe-
re de ſeruis e cuſtodibus, licét in
illis ipſius ſmperatoris portio
eſſet. 3. J Sciendum eſt autem
præfectum vigilum per totam
noctem vigilare debere, & co-
errare P calceatum, cum hamis
& dolabris 3. 4 Vt curam ad-
hibeant, omnes inquilinos ad-
monere, ne negligentia aliqua
incendij caſps oriatur:pratereà
vt aquam vnuſquiſque inquili-
nus in coœnaculo habeat, iube-
tur admonere ſ. 5. 5 Aduerſus
capſarios? quoque, qui merce-
de ſeruanda in balneis veſti-
menta ſuſcipiunt, iudex eſt con-
ſtitutus :vt ſi quid in ſeruandis
veſtimentis fraudulenter I ad-
miſerint, ipſe cognoſcat.
III1. VLPIANVS libro ſingulari
de offiio prafeci vrbi.
IMpieratores Seuerus, & An-
ttoninus Iunio Rufino præfe-
cto vigilum ita reſcripſerunt:
A Dolabea.
nes reddet dominis.
a 5 Iſu