DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0280
429
De calumniatoribus.
L hadem. fi, ed quid ſi dedero quid ſub hac diſiunctio-
ne, vt ſibi non fieret, aut illi fieret negotium per calumuiamaut
ſub hac coniunctione, ve ſibi non fiat, re alij fiat? Reſpondt
diximus in ſimili, de condit ad tupeauſd vbi auten.
2 Duobus iudicis. id eſt duabus actionibus in factum.
Te aio. J CA-
S VS. Dedi tibipe-
v lgaza Cuniam ne me per ca-
aaelar unmiain acuſarre mm
anaue
maniti Grai non agit hae actione
aiiue m fr neque ad quadruplun,
auirderte, ſe-
pnteu Lz, rnuae ueſlamé ſe
Ia. men porerit agere
condictione ob turpem
cauſam. vel poreſt in-
telligi, vt heres non
agat hac act. ſcilicet in
fatum ex hoc edicto
ad quadruplum: ſed ad
ſimplum agat tantum.
& ſie duobns modis po-
nitur hie caſus. Item
datur contra heredem
in ſimplum, ſeilicer in
id quod ad eum perue-
nit: vt in leg. ſequent.
VIVIAN.
b Hat actio. Duo-
bus modis poreſt legi
hæc lex. . Prim, vt
Aio quod hac ? acio in factum
net. cauſ da- non detur heredi eriam
in ſimplum & qudddi-
ieuit eodoin oit reperere poreſt, ſei-
Sb urpé cau- licet per condictionem
ſan: re nout obturpem cauſam, &
Me partou re qud dicit r quia, &c.
por huet helot, atio, videtur,
ga Clat quia ad vindictan tan-
tuuſ. tbm dari videtur vei
VAit quod actione iniuriarum. i¬
nez. cauſ non milis ratio eſt: quo
deur, heredi ides vna nõ deturequia
aea aia daenr t p oitle
giaurpprrfeuns reptis i i ſse-
arſoiem. cnd didiis, (quod
Imneir ti ’tain eſt veriuslquod hae re-
l uiu ad gula, que eſt in princi-
Sau fei, ſt pio, reſtringirur e per
a ſubſequensl vr & aliais
tuir in quadru. adqui poſeſt lfi-
pon heredi qui. & quid dicit in fi-
ciua, cura que
da eſt pecu-
niaavthhie. Ims
nõ datur Nam
defuncte- heres meus.
titio,* propter quer datum eſt,
vt calumnia ei fiat. Quare ſi
quis & à te pecuniam accipit,
vr mihi negotium faceret; & à
me, ne mihi faceret: duobus iu-
diciisa mihi tenebitur.
Duobus modis legitur in gloſſ-
Pmim quod hac actio competit ad
ſimplum: quando competit condi-
ctio ob turpem can. Ita let.
non eſt veravt infrà lproS.fin.
Secundim aliaim hoc dicit: Hac
actio non datur heredi, niſi ad ſim-
plum. BART.
1. GAIVE libro quanto ad
Edictum Prouinciale.
JAc actio heredis qui-
dem non competit: quia
ſufficere ei debet, quod eam pe-
cuniam, quam defunctus dedit,
repetere poreſt de.
Hac actio datur contra here-
dem: quatenus ad eum peruenit.
BART.
V. VLPIANS libro decime
ad Editum.
INhereden ſs auten compe-
tit in id, quod ad eum perue-
nit. Nam eſt conſtitutum, tur-
pia lucra heredibus quoque ex-
torqueri, licet crimina extin-
guantur e: yvt putà ob falſum,
vel iudici ob gratioſam ſenten-
tiam datum, & heredi extor-
ne, repetere poreſt: ſeilicet actione in factum ex hocedicto.
TEt ſecundin hoc queritur, ſi tupitudo verſetur ex parte dan-
tis? Reſpond, non datur danti,nec eius heredi condictio ob tur-
ſ heredi datis- pem cauſamve fià l poxim Sfin, nec ex hoc edicto: ve ſupra
non datur, mſi lproxim.
ifin. TSed an ddabitur heredi eius, ob cuius malum
in ſimp mul datio facta fuit Reſpond condictio ob turpem cauſam nouquia
t mins da-
bitur heredi
eius, qui nihil
eeit, e poſt
vr condictio talis vel ſimilis detur, oportet aliquid geri ab eo,
cui daturvt Jde condict indeb.l ſi in area. in prine. quod hic non
fuit Die ergo actionem in factum dari ex hoc edicto heredi
Rchardu Sua- etiam in quadruplum intra aunum, nec e dicas quod ſir ad vin-
lumbram te-
net hic. Bart.
eAio qud
met cauſ non
dictam cûm enim ideo detur, quod ad eum peruenit, non poreſt
dici ad ſolam vindictam dari.
c ’Heredi, dantis, vt non fiat calumnia. ACCVRS.
daur ad vin¬ dq Poteſt. ſeilicef actione in factuin ex hoc edicto.
dian. addl a q Rapetere preſt. At in edicto vi bonorum raptorim, & de
tmuanepui, Si furtis, non ira cenſuit prator. CVr Ac.
amauipai,y. .
de colt hm.eſt
eain de re fa-
N heredem. J CAsvs. Iſta actio datur in heredem in quan-
tum ad eum peruenit: quia in perſona heredis crimen extin-
milari, vel
propter rem
Emüiiirem.
fMorte crimi-
a extinguun-
tur.
5urpia lucra
defumfti here-
dibus xtor-
quentur, etiaſi
int bont fiéi
poeſſores.
A Turpia lura
heredibus de-
fundi extorta,
partt, ns ſiſeo
pppitarmrni
ſi upitudo ſit
ex parte dãtis.
tum eſt. erLA. Volebas me per calumuiam accuſare;
dedi tbi peuniam ne hoe faceresvel alius dedit r me accuſa-
res habeo act. in factum ex hoe edicte. Irem condict ob turpem
cauſam. Si verd vna actione actum fuerit, an alia tollatur? dici-
tur quod vna vel altera ſufficit agi: tamen hoc intelligas, vt
circa literam notatum eſt. VIVrAN.
p 5 In beredem. Vide ſeripta ad titul. Cod. Ex dolo defunct. in
quantum conue heredes CVIAC.
e Extinguantur morte t ſcilicetvt C ſi reus, vel ut mor fue-
rt & ij.
s y Exirquebiturvt ii, & J quod mus eauſa lquod autem.
Lquad diximu Sfin Vnde Cato: Nemo diu gaudet ſub inique
iudice vihcen. Sed eui dabitur Quidam l Aſcovt j de iure,
fſe.lLutiuss puto tamen magis alteri parti, ſubaudi, ſi non ver-
ſetur turpitudo ex parte danti MMt .& generer Seludu
arg, contrà j de litig.lfin.
f Verus.
7 Sd etam. Si dedi, ne Titio fiat negotium: ex co habeo:
condictionem ob turpem cauſam Titius actionem in factum in
quadmplum- ſi uu s auij aodem. Si dedine mihi fiar nego-
tium mihi condietlo competit, atque ctiam in factum in qua-
Luplumeſed tamen n quadnplo ineſt ſmplumideque ſi ege-
ro condictione ſupereſt
tamen per actionem in
factum tripli petitio
quod amplius in ea et,
ion integri quadrupli-
Et hoc eſt, quod ait in
hoc p j alterurram ſuf-
icereſed aliã alia con-
ſumirve ſi exegero qua-
druplû mon agamecdi-
cionevel ſi prius ege-
to condictione, nonags.
in qudrupliſedinii,
plu tanumCVTAC. i
g T Prater hane ai¬.
nem. ſeilices in factumé
ex hoc edict..
h T diti ſcilicet,
ob turpem cauſam.1
i Acipientu, ve ſie
dedi ne mihi faceres 1
negotiun per calum-
niamivr j. de comdit
turp.cauſj.
EJ Dantis. veluti ſi
fuerit datum iudiei, ve
malé iudicet, vel ad.
uerſarij procurator
SoojS j S pen.
I Conitumid eſt re-
petitum per condictio-
nem ob turpé cauſam.
m Veu tolur. Can-
te nota tres queſtiones,
an a in totum quadu-
lt oulame redratiomne?
upi, velin miiidbee,
actio in factum percõ¬.
dictionem ob turpeme
cauſam. ad quas conſu-
é reſpodet, dicens, ſu-
ficere alterutram quod
expone, id eſt alteram.
& ho ſeiliçet quantum
ad rei perſeeutioneſed
in pena durat actiovt.
ars Jde firt. l ſi pigno-
nm funi. & ſie et
.. reſponſun ei, quod in-
nuit in ſecunda, & non in tertia queſtionenec ei quod innuit in?
primaAAo. a. Alij dicunt, vmam b prorſus per allam tolliieée?
enim vna c ad rem, altera ad penam deturiramen eſt vna ordi¬?
narta altera exrroordinaria: & ideo toli videturre jauus cau
fa liy. S nouiimé. Jquot met. cauſa meui Slicete & ſie,
reſpond eis quod iuit in prima non adid quodiniuit inſeii
cunda & tertia, Sed prima verior eſt. Item nunquid d totum!
quadruplum eſt penaan imeſt rei perſecutio, vt in actione quod!
metus cauſa; Quidan dicunt totun eſſe pomamsvee in aione,
artlr ead tltoi ſi te plgaitem ſ ſterlanfſus,
cui opinioni illud ſolum obſtat: quia poſt annum datur in ſi-
plumiquod videtur eſſe rei perſecutio, quod quadriplo inſit in-
ra re I onas ermgriſi aunms jin rmi tie ad dices
une, quod illud ſimplum ſit péna tempore minor it a Alij di¬;
cunt, (quod’eſt vérins ) quod non eſt totum quadruplum poena,?
& quod dicitur in j i quis ab auo vetun eſt: quod vnus i?
quadrmplum agir: alrér in ſimplun. qui tamen pſus exegerit,!
daudit alij viam agendi rarione ſimpplie ari CCds tondit fint
lsel diſingue anaae le;
an diuerſarve infrà lſi quis ab alis. argumanfià condit snb..
LIulanuu in fin.
n bi autem conditio competitvt quando dedi, ne mihi fieret!
negoriun pet calumniam A ce vas i i....,
oT Poſt anum ſed intra annnmm fonë datur in triplumſecn¬j
dum Axo..;
Nnus.JCASVS. Dedi tibi xne mihi négotium facias perl
Aammn va el hat te aetin ſque ad amuune!
nune quatitur ez quo tempore curar aais. Et dieit, quod à!
empore duis eundo es;
dedi ne mihi negotinm fatias per calumniam Si autem aliquis!
dedit tibi peumian ne mihi negoriun facias, uirit annisàl
tempore ſeie VIVAA n..
p S’Agerétur. ſeilicet calumuiosé: alis valeret tranſactio: vr,
quebiturf, & ſi quid aliud ſce-
lere quſitum.
Hac acti quantum ad ſimplum
concurrit cum condictione ob tur-
pom cauſam: & vna per aliam tol-
litur. BART.
1 Sed etiamy præter hanc
actionem * condictio com-
perit, ſi ſola turpitudo accipien-
tis i verſerur nam ſi & dantis,
melior cauſa erit poſſidentis.
Quare ſi fuerit condictum l,
vtrum tollatur hæc actio: an
verô in triplum danda ſit? an
exemplo furis & in quadruplu
actionem damus, & condictio-
nem? Sed puto ſufficere alteru-
tram actionem. Vbi autem con-
dictio competite, ibi non eſt
neceſſe poſt annum dare in
factum actionem,
Annus in hac actine computa-
tur à tempore ſcientiæ. BART.
V1. GAIVS Abro quarto ad
Eitum prouinciale.
Aous aurem la perſoman
quidemeius, qui dedit pe-
cuniam, ne ſecum ageretur?,
ex eo tempore cedit, ex que
dedit, ſi modô poreſtas ei fie-
ret experiundi. In illius verô
perſonam, cum quo,vr agatur,
alius pecuniam dedit: dubita-
ri poteſt, vrrum ex die datæ pe-
cuniz numerari debeat: an po-
i
1
t
dixi SeodL.j ſed & conftitutio.
O 4 a5Cogne
De calumniatoribus.
L hadem. fi, ed quid ſi dedero quid ſub hac diſiunctio-
ne, vt ſibi non fieret, aut illi fieret negotium per calumuiamaut
ſub hac coniunctione, ve ſibi non fiat, re alij fiat? Reſpondt
diximus in ſimili, de condit ad tupeauſd vbi auten.
2 Duobus iudicis. id eſt duabus actionibus in factum.
Te aio. J CA-
S VS. Dedi tibipe-
v lgaza Cuniam ne me per ca-
aaelar unmiain acuſarre mm
anaue
maniti Grai non agit hae actione
aiiue m fr neque ad quadruplun,
auirderte, ſe-
pnteu Lz, rnuae ueſlamé ſe
Ia. men porerit agere
condictione ob turpem
cauſam. vel poreſt in-
telligi, vt heres non
agat hac act. ſcilicet in
fatum ex hoc edicto
ad quadruplum: ſed ad
ſimplum agat tantum.
& ſie duobns modis po-
nitur hie caſus. Item
datur contra heredem
in ſimplum, ſeilicer in
id quod ad eum perue-
nit: vt in leg. ſequent.
VIVIAN.
b Hat actio. Duo-
bus modis poreſt legi
hæc lex. . Prim, vt
Aio quod hac ? acio in factum
net. cauſ da- non detur heredi eriam
in ſimplum & qudddi-
ieuit eodoin oit reperere poreſt, ſei-
Sb urpé cau- licet per condictionem
ſan: re nout obturpem cauſam, &
Me partou re qud dicit r quia, &c.
por huet helot, atio, videtur,
ga Clat quia ad vindictan tan-
tuuſ. tbm dari videtur vei
VAit quod actione iniuriarum. i¬
nez. cauſ non milis ratio eſt: quo
deur, heredi ides vna nõ deturequia
aea aia daenr t p oitle
giaurpprrfeuns reptis i i ſse-
arſoiem. cnd didiis, (quod
Imneir ti ’tain eſt veriuslquod hae re-
l uiu ad gula, que eſt in princi-
Sau fei, ſt pio, reſtringirur e per
a ſubſequensl vr & aliais
tuir in quadru. adqui poſeſt lfi-
pon heredi qui. & quid dicit in fi-
ciua, cura que
da eſt pecu-
niaavthhie. Ims
nõ datur Nam
defuncte- heres meus.
titio,* propter quer datum eſt,
vt calumnia ei fiat. Quare ſi
quis & à te pecuniam accipit,
vr mihi negotium faceret; & à
me, ne mihi faceret: duobus iu-
diciisa mihi tenebitur.
Duobus modis legitur in gloſſ-
Pmim quod hac actio competit ad
ſimplum: quando competit condi-
ctio ob turpem can. Ita let.
non eſt veravt infrà lproS.fin.
Secundim aliaim hoc dicit: Hac
actio non datur heredi, niſi ad ſim-
plum. BART.
1. GAIVE libro quanto ad
Edictum Prouinciale.
JAc actio heredis qui-
dem non competit: quia
ſufficere ei debet, quod eam pe-
cuniam, quam defunctus dedit,
repetere poreſt de.
Hac actio datur contra here-
dem: quatenus ad eum peruenit.
BART.
V. VLPIANS libro decime
ad Editum.
INhereden ſs auten compe-
tit in id, quod ad eum perue-
nit. Nam eſt conſtitutum, tur-
pia lucra heredibus quoque ex-
torqueri, licet crimina extin-
guantur e: yvt putà ob falſum,
vel iudici ob gratioſam ſenten-
tiam datum, & heredi extor-
ne, repetere poreſt: ſeilicet actione in factum ex hocedicto.
TEt ſecundin hoc queritur, ſi tupitudo verſetur ex parte dan-
tis? Reſpond, non datur danti,nec eius heredi condictio ob tur-
ſ heredi datis- pem cauſamve fià l poxim Sfin, nec ex hoc edicto: ve ſupra
non datur, mſi lproxim.
ifin. TSed an ddabitur heredi eius, ob cuius malum
in ſimp mul datio facta fuit Reſpond condictio ob turpem cauſam nouquia
t mins da-
bitur heredi
eius, qui nihil
eeit, e poſt
vr condictio talis vel ſimilis detur, oportet aliquid geri ab eo,
cui daturvt Jde condict indeb.l ſi in area. in prine. quod hic non
fuit Die ergo actionem in factum dari ex hoc edicto heredi
Rchardu Sua- etiam in quadruplum intra aunum, nec e dicas quod ſir ad vin-
lumbram te-
net hic. Bart.
eAio qud
met cauſ non
dictam cûm enim ideo detur, quod ad eum peruenit, non poreſt
dici ad ſolam vindictam dari.
c ’Heredi, dantis, vt non fiat calumnia. ACCVRS.
daur ad vin¬ dq Poteſt. ſeilicef actione in factuin ex hoc edicto.
dian. addl a q Rapetere preſt. At in edicto vi bonorum raptorim, & de
tmuanepui, Si furtis, non ira cenſuit prator. CVr Ac.
amauipai,y. .
de colt hm.eſt
eain de re fa-
N heredem. J CAsvs. Iſta actio datur in heredem in quan-
tum ad eum peruenit: quia in perſona heredis crimen extin-
milari, vel
propter rem
Emüiiirem.
fMorte crimi-
a extinguun-
tur.
5urpia lucra
defumfti here-
dibus xtor-
quentur, etiaſi
int bont fiéi
poeſſores.
A Turpia lura
heredibus de-
fundi extorta,
partt, ns ſiſeo
pppitarmrni
ſi upitudo ſit
ex parte dãtis.
tum eſt. erLA. Volebas me per calumuiam accuſare;
dedi tbi peuniam ne hoe faceresvel alius dedit r me accuſa-
res habeo act. in factum ex hoe edicte. Irem condict ob turpem
cauſam. Si verd vna actione actum fuerit, an alia tollatur? dici-
tur quod vna vel altera ſufficit agi: tamen hoc intelligas, vt
circa literam notatum eſt. VIVrAN.
p 5 In beredem. Vide ſeripta ad titul. Cod. Ex dolo defunct. in
quantum conue heredes CVIAC.
e Extinguantur morte t ſcilicetvt C ſi reus, vel ut mor fue-
rt & ij.
s y Exirquebiturvt ii, & J quod mus eauſa lquod autem.
Lquad diximu Sfin Vnde Cato: Nemo diu gaudet ſub inique
iudice vihcen. Sed eui dabitur Quidam l Aſcovt j de iure,
fſe.lLutiuss puto tamen magis alteri parti, ſubaudi, ſi non ver-
ſetur turpitudo ex parte danti MMt .& generer Seludu
arg, contrà j de litig.lfin.
f Verus.
7 Sd etam. Si dedi, ne Titio fiat negotium: ex co habeo:
condictionem ob turpem cauſam Titius actionem in factum in
quadmplum- ſi uu s auij aodem. Si dedine mihi fiar nego-
tium mihi condietlo competit, atque ctiam in factum in qua-
Luplumeſed tamen n quadnplo ineſt ſmplumideque ſi ege-
ro condictione ſupereſt
tamen per actionem in
factum tripli petitio
quod amplius in ea et,
ion integri quadrupli-
Et hoc eſt, quod ait in
hoc p j alterurram ſuf-
icereſed aliã alia con-
ſumirve ſi exegero qua-
druplû mon agamecdi-
cionevel ſi prius ege-
to condictione, nonags.
in qudrupliſedinii,
plu tanumCVTAC. i
g T Prater hane ai¬.
nem. ſeilices in factumé
ex hoc edict..
h T diti ſcilicet,
ob turpem cauſam.1
i Acipientu, ve ſie
dedi ne mihi faceres 1
negotiun per calum-
niamivr j. de comdit
turp.cauſj.
EJ Dantis. veluti ſi
fuerit datum iudiei, ve
malé iudicet, vel ad.
uerſarij procurator
SoojS j S pen.
I Conitumid eſt re-
petitum per condictio-
nem ob turpé cauſam.
m Veu tolur. Can-
te nota tres queſtiones,
an a in totum quadu-
lt oulame redratiomne?
upi, velin miiidbee,
actio in factum percõ¬.
dictionem ob turpeme
cauſam. ad quas conſu-
é reſpodet, dicens, ſu-
ficere alterutram quod
expone, id eſt alteram.
& ho ſeiliçet quantum
ad rei perſeeutioneſed
in pena durat actiovt.
ars Jde firt. l ſi pigno-
nm funi. & ſie et
.. reſponſun ei, quod in-
nuit in ſecunda, & non in tertia queſtionenec ei quod innuit in?
primaAAo. a. Alij dicunt, vmam b prorſus per allam tolliieée?
enim vna c ad rem, altera ad penam deturiramen eſt vna ordi¬?
narta altera exrroordinaria: & ideo toli videturre jauus cau
fa liy. S nouiimé. Jquot met. cauſa meui Slicete & ſie,
reſpond eis quod iuit in prima non adid quodiniuit inſeii
cunda & tertia, Sed prima verior eſt. Item nunquid d totum!
quadruplum eſt penaan imeſt rei perſecutio, vt in actione quod!
metus cauſa; Quidan dicunt totun eſſe pomamsvee in aione,
artlr ead tltoi ſi te plgaitem ſ ſterlanfſus,
cui opinioni illud ſolum obſtat: quia poſt annum datur in ſi-
plumiquod videtur eſſe rei perſecutio, quod quadriplo inſit in-
ra re I onas ermgriſi aunms jin rmi tie ad dices
une, quod illud ſimplum ſit péna tempore minor it a Alij di¬;
cunt, (quod’eſt vérins ) quod non eſt totum quadruplum poena,?
& quod dicitur in j i quis ab auo vetun eſt: quod vnus i?
quadrmplum agir: alrér in ſimplun. qui tamen pſus exegerit,!
daudit alij viam agendi rarione ſimpplie ari CCds tondit fint
lsel diſingue anaae le;
an diuerſarve infrà lſi quis ab alis. argumanfià condit snb..
LIulanuu in fin.
n bi autem conditio competitvt quando dedi, ne mihi fieret!
negoriun pet calumniam A ce vas i i....,
oT Poſt anum ſed intra annnmm fonë datur in triplumſecn¬j
dum Axo..;
Nnus.JCASVS. Dedi tibi xne mihi négotium facias perl
Aammn va el hat te aetin ſque ad amuune!
nune quatitur ez quo tempore curar aais. Et dieit, quod à!
empore duis eundo es;
dedi ne mihi negotinm fatias per calumniam Si autem aliquis!
dedit tibi peumian ne mihi negoriun facias, uirit annisàl
tempore ſeie VIVAA n..
p S’Agerétur. ſeilicet calumuiosé: alis valeret tranſactio: vr,
quebiturf, & ſi quid aliud ſce-
lere quſitum.
Hac acti quantum ad ſimplum
concurrit cum condictione ob tur-
pom cauſam: & vna per aliam tol-
litur. BART.
1 Sed etiamy præter hanc
actionem * condictio com-
perit, ſi ſola turpitudo accipien-
tis i verſerur nam ſi & dantis,
melior cauſa erit poſſidentis.
Quare ſi fuerit condictum l,
vtrum tollatur hæc actio: an
verô in triplum danda ſit? an
exemplo furis & in quadruplu
actionem damus, & condictio-
nem? Sed puto ſufficere alteru-
tram actionem. Vbi autem con-
dictio competite, ibi non eſt
neceſſe poſt annum dare in
factum actionem,
Annus in hac actine computa-
tur à tempore ſcientiæ. BART.
V1. GAIVS Abro quarto ad
Eitum prouinciale.
Aous aurem la perſoman
quidemeius, qui dedit pe-
cuniam, ne ſecum ageretur?,
ex eo tempore cedit, ex que
dedit, ſi modô poreſtas ei fie-
ret experiundi. In illius verô
perſonam, cum quo,vr agatur,
alius pecuniam dedit: dubita-
ri poteſt, vrrum ex die datæ pe-
cuniz numerari debeat: an po-
i
1
t
dixi SeodL.j ſed & conftitutio.
O 4 a5Cogne