DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0337
ſonem reciperet: qui bi videbatr, quarens de eadem re-
ſpondit: & ſie ſtulra queſtio talis eſt: Quidam minor fideiuſ-
ſeomn qui rndlarnr at temporl e rete.
bant forté z dies, quod liberari poſſet debitor: petit iſte minor
teſtitui, & reſtitutus eſt: & co reſtituo reſtitura fuit priſtina
actio creditori: nun-
quid ille creditor tot
tempus habebit, quod
nomine eius actioni-
competebat ab iuitio:
a ſolum z dies, qui
ſupererant eun iſte iu-
terceſſit ? Et dicit, quod
alum habebit z. dies:
& iden pland eſt, quod
e dieitur.
a Debmnm datur.
pro coſtanti habet,
ua deaur ve e e
uta lLvn. S.j. in fine.
an creai-
torum fuit he factunme
rj fideiſ lſiTi-
tu. in fin. Et intellige
a Adultus hane in minore a adul-
aurr habens, to interedente: ſeus
vigatur na¬ in pupillrquia nec ipſe
ealr a reſtiruitur cin non te-
n hiecontra- neatur cû effectu: iden
run ſimeit aa nee creditor, ſecundum
enode Faent rlcenta Vel die iden
nanee ce dz in vtroque, ve ſiſie in-
nierrnn. terceſſeriut, quod te-
vggia etn neanmurett dun aete-
e, De capitit ritate tut. vel curat.
Lei, ve rian ſato-
tz. te ſi eun non habenti
& quia teuentur, reſti-
tuuntur: & per conſe?
quens creditor in prio-
rem debitorem: vr hi,
idi lonC. de repu-
tt. An verd ſie quod
non reneatur: niſi na-
euraliter? ve quia fine.
tutore, vel curatore,
cum haberet eumtune
tiquinque annis nouandi ani-
mo interceſſi pro en, qui tem-
porali actione tenebatur, tunc
cûm adhuc ſupererant decem
dies: & poſtea in integrum re-
ſtitutus eſt, vtrûm reſtitutio,
quæ creditori aduersus prio-
rem debitorem datur e, decem
dierum ſit, an plenior? Egõ di-
dici, ex tempore in integrum
reſtitutionis tantundem tem-
poris praæſtandum, quantum ſu-
pereat t: tu quid de co puras,
velim reſeribas. Reſpondit: Si-
ne dubio d quod de temporali
actione, in qua interceſſit mi-
nor, ſenſiſti, puto verius eſſe:
idebque & pignus, quod de-
derat prior debitor, manet-
obligatum.
DE CArE-
MENVTIS.
TITVLVS V.
Quarta datur his, qui propter mi-
Amr aa dluer ldes aul trmn dal
ris attines ſuas amiſerunt, reſtiſſa ca-
pitis demutione ve fit cx adin de bo-
norum poſſeſſione contra tubulas, eorum
etiam gratia, qui capite minuti ſunt.
Capite minuitur, qui in fu ſatu non
manet, v qui à ibero fit ſeruu, vel ex
eit
iue peregrnus, vel ex patref. filhfa-
ise.
as& interdum ex çontrarie qui ey
filofam it paterfamilias. CVIE.
1 GAIVS libro quarto ad
. u xeie.
t An büg-
s viualier
ann, reſti-
matur aduer-
ti natiralen
obligationem.
b non reſtituimr:& per
confequens nec eredi-
tor: ve Inftit. quib. e,
toblig S pratere.
b Reſtititimi.ſdate.
.......J Supererat. C tempore interceſſiouis: & ſie dabunturz, dies
rd url de per omciun iudieis ex tempore e darz reſtitutionis: ſecus in
e in mliere: quia tune ſtarin cumnt ipſoiure: vr jad ved debi-
ae in m ſS & lquamuisS ſi cum eſen, & eſt ratio
quia ibi illa interceſſio ſtrim ineficax eſt: & ideo ſtarim poreſt
agi contra priorem debitorem: hie non, niſ petita reſtirurione.
5sed nônme contra minorem debet agere? eſpnon: quia re-
iirionem contra ſententiam impetraſſet : ind eriamexactam
pecuniam recuperaſſet, & inde mibi imputari non poreſt: i6
quia iam reſtitutus eſt.
SSne dubl humiliter ſtulté querepti reſpondet: ſie &
aiis econtra j le tefta. I Domitiut. nee einm debuit ſe ſeiolunm
fiogere.
e q Manet. Imô non maner quaſi nouatione ſublatum, niſi
atum fuit,vr eſſet repetitnm: vrjde noua laiam. & C eraam
ù chiro pe pis. tene pſſllj Sed dic fuiſſe actum. a. Vel die ma-
ee i iterum in obligationem recidit per reſtiturionem: vt Seo.
IpatS pinule, Vel dic proptié; ve jad Vill liquande5
pen que vltima non placet.
DE CAPITE MINVTIS.
Dium eſt ſuprà de reftitutione, qua iure ationis, & per offiium
diis ratums atatis datur: nune de ial qua fit per ſtatus muta-
nnm: vt ſuprà de in iteg reſtiz&..
Aes e ſgaire ditl dou eper l poui ue pan uae
ſtatus conditir in tribus: ve feodlfin. Sed none vi-
detur conuerti cum ſuo definitio : aa
patre mortuo filius eſt ſui iuris: & ſie mutat ſtatum avr ¬
itut, qui , ius pa- po. ſol, inprin. & tamen non dicitur capipe
minui: vr ad adace. le S fin Sed dieas hot facto homi-
ais. ſ intemeniente, vel veré: vr emancipando, vel dam-
nando, vel imimili modo, vel interpretatiué vr patre adroga-
to: quia interpretantur & filij adrogai: v E. de adplſi pator.
e Capitis de-
inutin vvu
Ee hde de-
Eutur à iuriſ-
Digeſtorum Liber quartus Titv. 544
&S. fEn, & J eod. l. liberosj, reſpon, ſecus ſi Dei iudicio? vr
cum ſt. te-. A-.
Er.JCASS. Scire debes tres eſſe capitis demi- ve .
udd vlii & dicit, quod iſtud edictum, de quo tractarur in
hoe ti. locum habet in minima capitis demi. Illi enim quij
tiuntur ca, de. maximi
vel mediamnõ poſſuni
conueniri illi tamen il-
lorum loco conueniun-
tur, ad quos bona cor
perueniut. & hoc dicit.
larr. In iſto S ponun-
tur verba pretoris, &
ſeiré debes, quod de iu-
re ciuili ſi tu cõtrariſti
cum aliquo, cuius ſta-
tus eſt poſtea mutatus:
quia quelibet obligatio
tollitureſed de iure na-
turali tenet: & licét de
iure ciul vt dictum eſt,
tollatur: tamen prtor
eum reſtituit ex aucto-
ritate ſua:& ageur cun
eo act in factum ex ho
ediſto, ae ſi nunquan
cius ſtatus eſſet muta-
tus. Ir Q I Prims
contraxi cum aliquoZ
poſtea mutatus eſt ſta-
APrris minutio
é eſt ſtarus ſpermu-
tatio.
Hoc edictum ha-
T bet locum in capitis
deminutione, qua ſalua ciuitate
comtingit: non in alis. hoc dicit, vil
briue: Hoc dictum habet locum
in minima capitis deminutione tan-
tim BART.
I1. VLPIANVS libro vndeeimo
ad Edictum.
jErtinet hoc edictuméad eas
capitis deminutiones, que
ſalua ciuitate contingunth. Ca-
terum ſine amiſſione ciuitatis,
ſiue libertatis la amiſſione con-
tingar capitis deminutio, ceſſa-
bit edictum: neque poſſunt hi
penitus conueniri l. Dabitur
plané actio in eos , ad quos
bona peruenerunt eorum.
1. J Ait prator, Qui, UVE
posEAVA Qvi rS
ACTVM , CONTRACTVMVE
SIT, CAPITE DEMINVTI, DEMr-
NVTAVE ESSE DICENTVR: IN
EOS,EASVE PERINDE,QVASI ID
FACTVM NON SIT, IVDICIVM
DABOP.
Capitis deminutis non liberat quẽ
à naturali obligatione, nec eum im-
pedit postea ciiliter obligari BAR.
2. J Hi, qui capite minuun-
turP, ex his cauſis, quæ capitis
deminutionẽ prceſſerunt, ma-
t Bal. hie di-
ut, quod ille
tex. haat in
ar. de mona-
effectus eſt alieni: vel
t’conuerſo. ſine dubio cho igreſo
de inris rigore: quia, monaſterinme
lius eſt nouus homo, quod ingreſſo
non tenetur ſeilier ci eo ceſetur cõ-
uiter de coquod prz- fuſa eſſe aiu.
ceſſernt atum, vel ſta-
tom mutatum, natra-
liter autem ſic. Sedpo-
ne, quod poſt capi. de-
mi- contraxi cum ali-
quo, qui primo fuit ſui
iuris: deinde aute de-
dit ſe in adrogationem.
& tune contrari: vel é
conuerſo, & die quod
hoedictun de hou
non tractat: vnde nop
datur actio: & hoc di-
cit, & duobus modis in-
telligitur cirea literam-NuENJSi quis deliquit, & poſtea de-
dit le in adrogalontm, nunqid ideo liberatur, quô minus
puniatur? Videtur quod ſie: quia nouus homo videtur: tamen
contrarium eſt. quia non deſinit teneri ex primo delictotE1.
QI Debitorem meum adrogaui, extinguitur actio. nunquid
seuumirerum emanciparem, reſtiruetur mibi mea actio? Diei-
tur quod non lHae actio in faftum, que in locum ’ Ergo e va-
ationis amiſſae reſtituitur, pepetua eſt: & darur heredibus, & let ominatie
in heredes. VIVIAETTIT. rrr. orati mor-
E J ’eerinut lue aiitun quod eſt ja saus pfrater. aoort
J Contiguunt, ad minimam: ve jaoIſ.,
i Cuitatis, que eſt media
L y Libertatis que eſt maxima: vt dlvlt. & jaodd tutelas5.
pe& nnitiee SS & iACVRS.
2 JAmiſſione clutatis, ſiue libeuais. maxima, aut media.
CVIACIVS..A.....
I5 Conueniri. nec etiam conuenire, niſi vr infrà eodl egotun,
c ais ſuetint reſtirunti ad quoram partenstve cenl a ſus paeſ
debitor.
m q In eos vel in dominm: vt jaod lautel Sſi libartate. Vel
in fiſcum: vr Cde bodamil ſi vr proponi ſen paſl ſi adem-
ptis. & Cad leg ul de vi pus avilprius Li vel in flios : ve Jide
dam,lcum ratioS e
n 5 Aum. boe eſt generale verbum, ſequens a ſpeciale: vrj.
de verb ignifl Labeo.
O T Idicium dabn id eſt actionem in factum. Nunquid &
prima vrls? Reſpou ita vrilis enim actio non excludit hane
pratoriam quia vtraque de aquitate datur. TItem que eſt dif-
ferentia e inrer hune tit. & ilum inis, qud cum eo. ſecilicet
quod ad emancipationem? Reſpon, per bune reſtiuitur atio
amiſfa, ob hoe quod alius homo eſſe videtur, cum ſtatum mu-
tauerit : vt infa de ſolu. lqui res S areamper illom autem mo-
difeatur condemnatio inquanmm facre poreſt filius. Irem hoc
locum baber, cum quis ſui, vel non ſui iuris tranſit in alienam
familiam: illud non.¬
p Miuntur, eapcipatione putà,
aAci, & cor
mti, differi-
te ..
s Reſtituitur
e tiulo de
capite minu-
s, actio pri-
ma vtilis, ve
in facum.
Tiuli de a¬
pire minutis,
& quod c e,
qui in aliena
poteſtate e,
differentia.
a 5 AM
ſpondit: & ſie ſtulra queſtio talis eſt: Quidam minor fideiuſ-
ſeomn qui rndlarnr at temporl e rete.
bant forté z dies, quod liberari poſſet debitor: petit iſte minor
teſtitui, & reſtitutus eſt: & co reſtituo reſtitura fuit priſtina
actio creditori: nun-
quid ille creditor tot
tempus habebit, quod
nomine eius actioni-
competebat ab iuitio:
a ſolum z dies, qui
ſupererant eun iſte iu-
terceſſit ? Et dicit, quod
alum habebit z. dies:
& iden pland eſt, quod
e dieitur.
a Debmnm datur.
pro coſtanti habet,
ua deaur ve e e
uta lLvn. S.j. in fine.
an creai-
torum fuit he factunme
rj fideiſ lſiTi-
tu. in fin. Et intellige
a Adultus hane in minore a adul-
aurr habens, to interedente: ſeus
vigatur na¬ in pupillrquia nec ipſe
ealr a reſtiruitur cin non te-
n hiecontra- neatur cû effectu: iden
run ſimeit aa nee creditor, ſecundum
enode Faent rlcenta Vel die iden
nanee ce dz in vtroque, ve ſiſie in-
nierrnn. terceſſeriut, quod te-
vggia etn neanmurett dun aete-
e, De capitit ritate tut. vel curat.
Lei, ve rian ſato-
tz. te ſi eun non habenti
& quia teuentur, reſti-
tuuntur: & per conſe?
quens creditor in prio-
rem debitorem: vr hi,
idi lonC. de repu-
tt. An verd ſie quod
non reneatur: niſi na-
euraliter? ve quia fine.
tutore, vel curatore,
cum haberet eumtune
tiquinque annis nouandi ani-
mo interceſſi pro en, qui tem-
porali actione tenebatur, tunc
cûm adhuc ſupererant decem
dies: & poſtea in integrum re-
ſtitutus eſt, vtrûm reſtitutio,
quæ creditori aduersus prio-
rem debitorem datur e, decem
dierum ſit, an plenior? Egõ di-
dici, ex tempore in integrum
reſtitutionis tantundem tem-
poris praæſtandum, quantum ſu-
pereat t: tu quid de co puras,
velim reſeribas. Reſpondit: Si-
ne dubio d quod de temporali
actione, in qua interceſſit mi-
nor, ſenſiſti, puto verius eſſe:
idebque & pignus, quod de-
derat prior debitor, manet-
obligatum.
DE CArE-
MENVTIS.
TITVLVS V.
Quarta datur his, qui propter mi-
Amr aa dluer ldes aul trmn dal
ris attines ſuas amiſerunt, reſtiſſa ca-
pitis demutione ve fit cx adin de bo-
norum poſſeſſione contra tubulas, eorum
etiam gratia, qui capite minuti ſunt.
Capite minuitur, qui in fu ſatu non
manet, v qui à ibero fit ſeruu, vel ex
eit
iue peregrnus, vel ex patref. filhfa-
ise.
as& interdum ex çontrarie qui ey
filofam it paterfamilias. CVIE.
1 GAIVS libro quarto ad
. u xeie.
t An büg-
s viualier
ann, reſti-
matur aduer-
ti natiralen
obligationem.
b non reſtituimr:& per
confequens nec eredi-
tor: ve Inftit. quib. e,
toblig S pratere.
b Reſtititimi.ſdate.
.......J Supererat. C tempore interceſſiouis: & ſie dabunturz, dies
rd url de per omciun iudieis ex tempore e darz reſtitutionis: ſecus in
e in mliere: quia tune ſtarin cumnt ipſoiure: vr jad ved debi-
ae in m ſS & lquamuisS ſi cum eſen, & eſt ratio
quia ibi illa interceſſio ſtrim ineficax eſt: & ideo ſtarim poreſt
agi contra priorem debitorem: hie non, niſ petita reſtirurione.
5sed nônme contra minorem debet agere? eſpnon: quia re-
iirionem contra ſententiam impetraſſet : ind eriamexactam
pecuniam recuperaſſet, & inde mibi imputari non poreſt: i6
quia iam reſtitutus eſt.
SSne dubl humiliter ſtulté querepti reſpondet: ſie &
aiis econtra j le tefta. I Domitiut. nee einm debuit ſe ſeiolunm
fiogere.
e q Manet. Imô non maner quaſi nouatione ſublatum, niſi
atum fuit,vr eſſet repetitnm: vrjde noua laiam. & C eraam
ù chiro pe pis. tene pſſllj Sed dic fuiſſe actum. a. Vel die ma-
ee i iterum in obligationem recidit per reſtiturionem: vt Seo.
IpatS pinule, Vel dic proptié; ve jad Vill liquande5
pen que vltima non placet.
DE CAPITE MINVTIS.
Dium eſt ſuprà de reftitutione, qua iure ationis, & per offiium
diis ratums atatis datur: nune de ial qua fit per ſtatus muta-
nnm: vt ſuprà de in iteg reſtiz&..
Aes e ſgaire ditl dou eper l poui ue pan uae
ſtatus conditir in tribus: ve feodlfin. Sed none vi-
detur conuerti cum ſuo definitio : aa
patre mortuo filius eſt ſui iuris: & ſie mutat ſtatum avr ¬
itut, qui , ius pa- po. ſol, inprin. & tamen non dicitur capipe
minui: vr ad adace. le S fin Sed dieas hot facto homi-
ais. ſ intemeniente, vel veré: vr emancipando, vel dam-
nando, vel imimili modo, vel interpretatiué vr patre adroga-
to: quia interpretantur & filij adrogai: v E. de adplſi pator.
e Capitis de-
inutin vvu
Ee hde de-
Eutur à iuriſ-
Digeſtorum Liber quartus Titv. 544
&S. fEn, & J eod. l. liberosj, reſpon, ſecus ſi Dei iudicio? vr
cum ſt. te-. A-.
Er.JCASS. Scire debes tres eſſe capitis demi- ve .
udd vlii & dicit, quod iſtud edictum, de quo tractarur in
hoe ti. locum habet in minima capitis demi. Illi enim quij
tiuntur ca, de. maximi
vel mediamnõ poſſuni
conueniri illi tamen il-
lorum loco conueniun-
tur, ad quos bona cor
perueniut. & hoc dicit.
larr. In iſto S ponun-
tur verba pretoris, &
ſeiré debes, quod de iu-
re ciuili ſi tu cõtrariſti
cum aliquo, cuius ſta-
tus eſt poſtea mutatus:
quia quelibet obligatio
tollitureſed de iure na-
turali tenet: & licét de
iure ciul vt dictum eſt,
tollatur: tamen prtor
eum reſtituit ex aucto-
ritate ſua:& ageur cun
eo act in factum ex ho
ediſto, ae ſi nunquan
cius ſtatus eſſet muta-
tus. Ir Q I Prims
contraxi cum aliquoZ
poſtea mutatus eſt ſta-
APrris minutio
é eſt ſtarus ſpermu-
tatio.
Hoc edictum ha-
T bet locum in capitis
deminutione, qua ſalua ciuitate
comtingit: non in alis. hoc dicit, vil
briue: Hoc dictum habet locum
in minima capitis deminutione tan-
tim BART.
I1. VLPIANVS libro vndeeimo
ad Edictum.
jErtinet hoc edictuméad eas
capitis deminutiones, que
ſalua ciuitate contingunth. Ca-
terum ſine amiſſione ciuitatis,
ſiue libertatis la amiſſione con-
tingar capitis deminutio, ceſſa-
bit edictum: neque poſſunt hi
penitus conueniri l. Dabitur
plané actio in eos , ad quos
bona peruenerunt eorum.
1. J Ait prator, Qui, UVE
posEAVA Qvi rS
ACTVM , CONTRACTVMVE
SIT, CAPITE DEMINVTI, DEMr-
NVTAVE ESSE DICENTVR: IN
EOS,EASVE PERINDE,QVASI ID
FACTVM NON SIT, IVDICIVM
DABOP.
Capitis deminutis non liberat quẽ
à naturali obligatione, nec eum im-
pedit postea ciiliter obligari BAR.
2. J Hi, qui capite minuun-
turP, ex his cauſis, quæ capitis
deminutionẽ prceſſerunt, ma-
t Bal. hie di-
ut, quod ille
tex. haat in
ar. de mona-
effectus eſt alieni: vel
t’conuerſo. ſine dubio cho igreſo
de inris rigore: quia, monaſterinme
lius eſt nouus homo, quod ingreſſo
non tenetur ſeilier ci eo ceſetur cõ-
uiter de coquod prz- fuſa eſſe aiu.
ceſſernt atum, vel ſta-
tom mutatum, natra-
liter autem ſic. Sedpo-
ne, quod poſt capi. de-
mi- contraxi cum ali-
quo, qui primo fuit ſui
iuris: deinde aute de-
dit ſe in adrogationem.
& tune contrari: vel é
conuerſo, & die quod
hoedictun de hou
non tractat: vnde nop
datur actio: & hoc di-
cit, & duobus modis in-
telligitur cirea literam-NuENJSi quis deliquit, & poſtea de-
dit le in adrogalontm, nunqid ideo liberatur, quô minus
puniatur? Videtur quod ſie: quia nouus homo videtur: tamen
contrarium eſt. quia non deſinit teneri ex primo delictotE1.
QI Debitorem meum adrogaui, extinguitur actio. nunquid
seuumirerum emanciparem, reſtiruetur mibi mea actio? Diei-
tur quod non lHae actio in faftum, que in locum ’ Ergo e va-
ationis amiſſae reſtituitur, pepetua eſt: & darur heredibus, & let ominatie
in heredes. VIVIAETTIT. rrr. orati mor-
E J ’eerinut lue aiitun quod eſt ja saus pfrater. aoort
J Contiguunt, ad minimam: ve jaoIſ.,
i Cuitatis, que eſt media
L y Libertatis que eſt maxima: vt dlvlt. & jaodd tutelas5.
pe& nnitiee SS & iACVRS.
2 JAmiſſione clutatis, ſiue libeuais. maxima, aut media.
CVIACIVS..A.....
I5 Conueniri. nec etiam conuenire, niſi vr infrà eodl egotun,
c ais ſuetint reſtirunti ad quoram partenstve cenl a ſus paeſ
debitor.
m q In eos vel in dominm: vt jaod lautel Sſi libartate. Vel
in fiſcum: vr Cde bodamil ſi vr proponi ſen paſl ſi adem-
ptis. & Cad leg ul de vi pus avilprius Li vel in flios : ve Jide
dam,lcum ratioS e
n 5 Aum. boe eſt generale verbum, ſequens a ſpeciale: vrj.
de verb ignifl Labeo.
O T Idicium dabn id eſt actionem in factum. Nunquid &
prima vrls? Reſpou ita vrilis enim actio non excludit hane
pratoriam quia vtraque de aquitate datur. TItem que eſt dif-
ferentia e inrer hune tit. & ilum inis, qud cum eo. ſecilicet
quod ad emancipationem? Reſpon, per bune reſtiuitur atio
amiſfa, ob hoe quod alius homo eſſe videtur, cum ſtatum mu-
tauerit : vt infa de ſolu. lqui res S areamper illom autem mo-
difeatur condemnatio inquanmm facre poreſt filius. Irem hoc
locum baber, cum quis ſui, vel non ſui iuris tranſit in alienam
familiam: illud non.¬
p Miuntur, eapcipatione putà,
aAci, & cor
mti, differi-
te ..
s Reſtituitur
e tiulo de
capite minu-
s, actio pri-
ma vtilis, ve
in facum.
Tiuli de a¬
pire minutis,
& quod c e,
qui in aliena
poteſtate e,
differentia.
a 5 AM