DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0593
1o51 Digeſtorum Liber nonus. Tit ij. 1052
2 Sperns id eſt prius.
io bJ Cimid a eſt retro.
Azo.
e Auliones ſuperioris ploſti.
d’ Poſtaius. poſt quod nullum erat-
e A priorn id eſt, ſuperiore. Azo.
f j Cumquo. vel cum
domino mularum: vel
cum plauſtrariis.
t rus i ua g q in cauſa. i.b di-
aun deur. ete ve ille tencaur,
iauue qui cauſam mortis pre-
buit. 2. Vel cauſam di-
cit factum ipſum, eu
quoius eſt implicitum.
a railo la, faſti e ergos pouiſs et
tquan quaſtio, quam iuris.
1. ACCVRSIVS.
Cum domins. in-
ferioris, vel ſuperioris
ploſti.
I Cu hominibus. i.
cum mulionibus.
E Camuerſumnne.
AccVEs.
I Sua volunttnon
iuſta neceſſitare. In.
V Vesconſecuti-
ué: ve doobus probat
exemplis.
a Immiſiſſet. eriam
ſine volnntateut L.ll
ſeniiam S, ſied ſi defm-
li. Az0.
0 T Rſrmidaſſent. I
ine canſa.
p uum dons ſupe-
tioris ploſtri-
q Comnitrontur aliis
cmarentur& aliàs eor-
errent.
1 JNaque eum homi-
aus. ob hoe quod de
medio erinerintſed ex
eo quod nimis onera-
nerunt, tenentur: velfi
per malum loci duxe-
tinevt Saaod qua atis-
nesſad ſ qus plus.
I’Qos, ſiue culpa
mulionum, vel alterius
damnun acciderit: vel
vitio ſuperiorum mula-
rum.
t (nrô rdiſſent. Arg.
oiira j de alla iſſt.
Lqui bon. S. cm inter.
Sed ibi melius porerat
fbi caueri ab alio: &
ideo mihi cauet.
Daeeim enim
venditor bouem reci-
pit, omnia retro ag
uſi tamen vellet poſ-
ſet pro noria dimitte-
re: vt E.de ali. die.
naia aaies, & aſ.
va. .A . de adil. edu t quid,
lus ef aut auli ilicidez. l audiſe
diſ er TAoarulun eus alis
at: ees a ludentem. AcCVE.
prrſnre. y Cn aſu mapiens
AVato,er tz opera d idfecievt
tveae oeo rel à endaid uela imip iue.
Le cnnditi eſt enim de naaie
ne e rei per- ludi, mum allum im-
culum facix pellere. AceyRE.
empr, Oues i. fVae.
gud à IBiiemtrroene
d iado
ane rgu conueniat quod ſequi-
animo nocdi. eur. ACcVRs.
Firti lgend a q In factam ati. ve
natur.
5psppoo aa. Eait Anuii.
ron Jeis auinlee,
ducerenteinterim ſuperius plo-
ſtrum ceſſim bire cœpit: & cum
muliones , qui inter duo plo-
ſtra fuerant, e medio exiſſent,
poſterius d ploſtrum à prioret
percuſsû retro redierat, & pue-
ruin cuiuſdam obtriuerat. do-
minus pueri conſulebat, cum
quo f ſe agere oporterer. Re-
ſpondi, in cauſa s ius eſſe poſi-
tum nam ſi muliones, qui ſupe-
rius ploſtrum ſuſtinuiſſent, ſua
ſponte ſe ſubduxiſſent, & ideo
aaun eſe vr mule ploſtrun
rerinere non poſſent, atque one-
re ipſo retraherentur, cum do-
mino l mularum nullam eſſe
actionemeſed cum hominibus,
qui conuerſum ploſtrum ſuſti-
nuiſſent lege Aquilia agi poſſe.
Nã nihilo minus eum damnum
dare, qui, quod ſuſtineret, mit-
teret ſua voluntate l, vr id ali-
quem feriret:veluti ſi quis aſel-
lum cm agitaſſet, non retinuiſ-
ſer. Eque ſi quis ex manu te-
lum, aut aliud quid immiſiſſetn,
damnum iniuria daret. Sed ſi
mula: quia aliquid reformi-
daſſente, & muliones timore
permoli ne opprimerentur, plo-
ſtrum reliquiſſent, cu homi-
nibus actionem nullam eſſe, cõ
domino? mularum eſſe. Quod
ſi neque mula, neq; homines in
cauſa eſſent: ſed mulæ retinere
onus nequiſſent, aut cûm con-
niterentur lapſa concidiſſent,
& ideo ploſtrû ceſſim rediſſet,
atque hi, quà conuerſum fuiſ-
ſer, onus ſuſtinere nequiſſent:
neque cum domino mularum,
neque cum hominibusr eſſe
actionem. Illud quidem certe,
quoquo f modo res ſe haberet,
cum domino poſteriorum mu-
larun aginon poſſe: quonian
non ſuaſponteſed percuſſa re-
tro rediſſentt*. 3. 5 Quidam
boues vendidit ea lege, vti *
daret experiundos: poſtea de-
dit experiundos: emptoris ſer-
uus in experiundo percuſſus ab
altero boue comu eſt: qure-
batur num venditor emptori
damnum praeſtare deberet. Re-
ſpondi, ſi emptor boues emptos
haberer, non debere* praſta-
re: ſed ſi non haberet emptos,
& intitut aodSAAcCVRS.
VaSi promiſiſti mihi animal& ipſum
ante moram occidi, vel vulnerauitan Aquilia tenear, queri-
turEt reſp quod ſie ſed ſi poſt moram occidi, non tencor.
a Li aqili Obſtat larhiiis vlv.eàd dao Vide ſolutio-
nem notaris ad eam l & ſeriptis ad lmam res ſi Si-
eisiade legatis .& notatur ad lpoesr CvrAC.
tum ſi culpa hominis factum
eſſer, vt à boue feriretur, non
debere praſtari: ſi viio bouis,
debere.
Si ludentes adinuicem ſe ſpin-
gant, & fpinctus in terram percu-
tit caput, vel crus frangit: ſpingens
non tenetur niſi ſtudiose feciſſet, &
extra naturam ludi. hoc dixit tex.
cumgl. BALD.
4. Cum pila cõplures lude-
rent, quidam ex his ſeruulumx,
cum pilam percipere conaretur,
impulit: ſeruus cecidit, & crus
fregit. quærebatur an dominus
ſeruuli lege Aquilia cum eo,
cuius impulſu ceciderat, agere
poſſet. Reſpondi non poſſe,
cum caſu magis r, quam culpa
videretur factum.
LIII. NERATIVS libre prime
Membranarum.
BOuest adlenos l in angu-
ſtum locum coëgiſti, eõque
effectum eſt, vt deiicerentur ,
datur in te ad exemplum legis
Aquili in factum actio?.
De iniuria quam quis facit ſibi,
nemo agit ad lc allegatur iſta lex.
BALD.
LIIII. PAPINIANV libro tri-
cenfimoſeptimo Quastionum.
LEgis Aquuilie z debiroriec-
perit actio, cûm reus ſtipu-
landi ante moram promiſſum
animal vulnerauit P. Idem eſt
& ſi occiderit animal. Quod ſi
poſt morã promiſſoris, qui ſti-
pulatus fuerat, occidit, debitor
quidem liberatur: lege autem
Aquilia hoc caſu non recte ex-
perietur. nam creditor ipſe ſibi
potiuss, quam alij iniuriam fe-
ciſſe viderur.
Not quod in actine leg. Aquil.
licet minuatur intereſſe, tamen non
minuitur actio: quia habet oculos
retro, & non eſt mere perſecutoria.
BALD.
LV. PAVLVS libro vicenſimoſe-
cundo Quattinum.
Siehm uaut P amphilune
promiſi Titio y. cu Stichus
eſſer d decem milium, Pam-
philus viginti, ſtipulator Sti-
chum A ante moram occidit e:
queſitum eſt de actione legis
Aquili s. Reſpondi, cûm vilio-
rem occidiſſe proponatur, in
hune tractatum ( nihil differt
pretioſiorem non dediſſem.
tis legis differt, CVIAC.
b ularauit. & ſie a lucra moritur debitoris: ve’yae lgj.
liusfamil Sfiu Sed contra id quod dicit hic dari Aquil-eſt ẽde
e Solhoe ſdn conditione promiſt vel in dien
incertamvbi cõditione, vel die incerta deficiente, apud promiſ-
ſorem manererd pure promiſerat, vel in diem certam-
2. Vel dic illam deter-
minari per iſtam. Vel
ibi occidit alius, ve da-
ret damnum creditori:
hie non: & hoc ſecun-
dum I. Sed argcontà
huie ſol. D S. o. l in
nSfin. Az0.
eT’Sibi potns.
adllgg.Rhood de ia l na-
ui in fi& infr. ſo mal.
ax diuaſoS, icie.
TichumJ CAGVE.
Promiſi Titio Sti-
chum, aut Pamphilum,
alteruatiué. Pamphilus
. valebat, & Srichus
x. deinde ſtipulator oc-
cidit Stichum ante mo-
ram, vel etiam extra-
neus aliquis occidit an-
te moram debitoris: &
ſie competit actio leg.
Aquil. tria hie quaro.
Primô, nunquid com-
petat in pramiſſo caſu
vel in pretium Stichi
occiſi: vel in pretium
Pamphili Secundô, mo-
ritur Pãphilus ſua mor-
te: & ſie liberatur pro,
interitu vrriuſque: an
actio leg. Aquil, nata
intereat in pretii Pam-
philnr dieit quod non
interit, cum ſemel vi-
ctus fuit. nã ſuffeit ſe-
mel interfuiſſe tempo-
re damni dati, vel retre
intra annum. Tertis,
quod ex ſecundo na-
ſcitur, tale: pone quod
Pamphilus ſua morte
deceſfit ab anno citra,
nune occiditur Stichus
vilior quritur & an,
& in quantum agatur
Aquil. & dicit agi in
pretium Pamphili, ae ſi
Stichus retto fuiſſer
occiſus ab anno, ſcili-
cet, citra à morte.
A Stichum, aut Pam-
philum. Sçiendum eſt
ſeruo occiſo dari actio-
nem legis Aquil domi-
no, & fieri condemna-
tionem in id, quanti
ſeruus en anno retre
plurimi fuerit. Vide
ſeripta ad l cum res le-
gata.S. ſed ſi Stichus. de
legarsi. CVI. C.
y T Promiſi TitioEle-
cin eſt in eaCv Ae.
dV Eii. id eſt, vale-
ree& ſic in ſequenti.
A sapulor cticbun.
Qui vilior eſt Crnnc
Ante moram occidit.
Non ſum ideo libera-
tus: quoniam Pamphi-
lus ſupereſt, quem ne-
ceſſe habes dare. ve-
rum de Sticho occiſo
aga aduersns illum
Aquilia. At quanti fiet eſtimatio? An quanti fuit Stichus, pueà
t an verô quanti eſt Pamphilus, quem neceſſe habeo dare, id
eſt, . Et hoe verius eſt. Quia ſi Stichus non fuiſſet occiſus,
eAulliaia qulli, in darievt j-ppox.
i hune radatum. In ſoperioi auten tractata praceden-
a Ab
2 Sperns id eſt prius.
io bJ Cimid a eſt retro.
Azo.
e Auliones ſuperioris ploſti.
d’ Poſtaius. poſt quod nullum erat-
e A priorn id eſt, ſuperiore. Azo.
f j Cumquo. vel cum
domino mularum: vel
cum plauſtrariis.
t rus i ua g q in cauſa. i.b di-
aun deur. ete ve ille tencaur,
iauue qui cauſam mortis pre-
buit. 2. Vel cauſam di-
cit factum ipſum, eu
quoius eſt implicitum.
a railo la, faſti e ergos pouiſs et
tquan quaſtio, quam iuris.
1. ACCVRSIVS.
Cum domins. in-
ferioris, vel ſuperioris
ploſti.
I Cu hominibus. i.
cum mulionibus.
E Camuerſumnne.
AccVEs.
I Sua volunttnon
iuſta neceſſitare. In.
V Vesconſecuti-
ué: ve doobus probat
exemplis.
a Immiſiſſet. eriam
ſine volnntateut L.ll
ſeniiam S, ſied ſi defm-
li. Az0.
0 T Rſrmidaſſent. I
ine canſa.
p uum dons ſupe-
tioris ploſtri-
q Comnitrontur aliis
cmarentur& aliàs eor-
errent.
1 JNaque eum homi-
aus. ob hoe quod de
medio erinerintſed ex
eo quod nimis onera-
nerunt, tenentur: velfi
per malum loci duxe-
tinevt Saaod qua atis-
nesſad ſ qus plus.
I’Qos, ſiue culpa
mulionum, vel alterius
damnun acciderit: vel
vitio ſuperiorum mula-
rum.
t (nrô rdiſſent. Arg.
oiira j de alla iſſt.
Lqui bon. S. cm inter.
Sed ibi melius porerat
fbi caueri ab alio: &
ideo mihi cauet.
Daeeim enim
venditor bouem reci-
pit, omnia retro ag
uſi tamen vellet poſ-
ſet pro noria dimitte-
re: vt E.de ali. die.
naia aaies, & aſ.
va. .A . de adil. edu t quid,
lus ef aut auli ilicidez. l audiſe
diſ er TAoarulun eus alis
at: ees a ludentem. AcCVE.
prrſnre. y Cn aſu mapiens
AVato,er tz opera d idfecievt
tveae oeo rel à endaid uela imip iue.
Le cnnditi eſt enim de naaie
ne e rei per- ludi, mum allum im-
culum facix pellere. AceyRE.
empr, Oues i. fVae.
gud à IBiiemtrroene
d iado
ane rgu conueniat quod ſequi-
animo nocdi. eur. ACcVRs.
Firti lgend a q In factam ati. ve
natur.
5psppoo aa. Eait Anuii.
ron Jeis auinlee,
ducerenteinterim ſuperius plo-
ſtrum ceſſim bire cœpit: & cum
muliones , qui inter duo plo-
ſtra fuerant, e medio exiſſent,
poſterius d ploſtrum à prioret
percuſsû retro redierat, & pue-
ruin cuiuſdam obtriuerat. do-
minus pueri conſulebat, cum
quo f ſe agere oporterer. Re-
ſpondi, in cauſa s ius eſſe poſi-
tum nam ſi muliones, qui ſupe-
rius ploſtrum ſuſtinuiſſent, ſua
ſponte ſe ſubduxiſſent, & ideo
aaun eſe vr mule ploſtrun
rerinere non poſſent, atque one-
re ipſo retraherentur, cum do-
mino l mularum nullam eſſe
actionemeſed cum hominibus,
qui conuerſum ploſtrum ſuſti-
nuiſſent lege Aquilia agi poſſe.
Nã nihilo minus eum damnum
dare, qui, quod ſuſtineret, mit-
teret ſua voluntate l, vr id ali-
quem feriret:veluti ſi quis aſel-
lum cm agitaſſet, non retinuiſ-
ſer. Eque ſi quis ex manu te-
lum, aut aliud quid immiſiſſetn,
damnum iniuria daret. Sed ſi
mula: quia aliquid reformi-
daſſente, & muliones timore
permoli ne opprimerentur, plo-
ſtrum reliquiſſent, cu homi-
nibus actionem nullam eſſe, cõ
domino? mularum eſſe. Quod
ſi neque mula, neq; homines in
cauſa eſſent: ſed mulæ retinere
onus nequiſſent, aut cûm con-
niterentur lapſa concidiſſent,
& ideo ploſtrû ceſſim rediſſet,
atque hi, quà conuerſum fuiſ-
ſer, onus ſuſtinere nequiſſent:
neque cum domino mularum,
neque cum hominibusr eſſe
actionem. Illud quidem certe,
quoquo f modo res ſe haberet,
cum domino poſteriorum mu-
larun aginon poſſe: quonian
non ſuaſponteſed percuſſa re-
tro rediſſentt*. 3. 5 Quidam
boues vendidit ea lege, vti *
daret experiundos: poſtea de-
dit experiundos: emptoris ſer-
uus in experiundo percuſſus ab
altero boue comu eſt: qure-
batur num venditor emptori
damnum praeſtare deberet. Re-
ſpondi, ſi emptor boues emptos
haberer, non debere* praſta-
re: ſed ſi non haberet emptos,
& intitut aodSAAcCVRS.
VaSi promiſiſti mihi animal& ipſum
ante moram occidi, vel vulnerauitan Aquilia tenear, queri-
turEt reſp quod ſie ſed ſi poſt moram occidi, non tencor.
a Li aqili Obſtat larhiiis vlv.eàd dao Vide ſolutio-
nem notaris ad eam l & ſeriptis ad lmam res ſi Si-
eisiade legatis .& notatur ad lpoesr CvrAC.
tum ſi culpa hominis factum
eſſer, vt à boue feriretur, non
debere praſtari: ſi viio bouis,
debere.
Si ludentes adinuicem ſe ſpin-
gant, & fpinctus in terram percu-
tit caput, vel crus frangit: ſpingens
non tenetur niſi ſtudiose feciſſet, &
extra naturam ludi. hoc dixit tex.
cumgl. BALD.
4. Cum pila cõplures lude-
rent, quidam ex his ſeruulumx,
cum pilam percipere conaretur,
impulit: ſeruus cecidit, & crus
fregit. quærebatur an dominus
ſeruuli lege Aquilia cum eo,
cuius impulſu ceciderat, agere
poſſet. Reſpondi non poſſe,
cum caſu magis r, quam culpa
videretur factum.
LIII. NERATIVS libre prime
Membranarum.
BOuest adlenos l in angu-
ſtum locum coëgiſti, eõque
effectum eſt, vt deiicerentur ,
datur in te ad exemplum legis
Aquili in factum actio?.
De iniuria quam quis facit ſibi,
nemo agit ad lc allegatur iſta lex.
BALD.
LIIII. PAPINIANV libro tri-
cenfimoſeptimo Quastionum.
LEgis Aquuilie z debiroriec-
perit actio, cûm reus ſtipu-
landi ante moram promiſſum
animal vulnerauit P. Idem eſt
& ſi occiderit animal. Quod ſi
poſt morã promiſſoris, qui ſti-
pulatus fuerat, occidit, debitor
quidem liberatur: lege autem
Aquilia hoc caſu non recte ex-
perietur. nam creditor ipſe ſibi
potiuss, quam alij iniuriam fe-
ciſſe viderur.
Not quod in actine leg. Aquil.
licet minuatur intereſſe, tamen non
minuitur actio: quia habet oculos
retro, & non eſt mere perſecutoria.
BALD.
LV. PAVLVS libro vicenſimoſe-
cundo Quattinum.
Siehm uaut P amphilune
promiſi Titio y. cu Stichus
eſſer d decem milium, Pam-
philus viginti, ſtipulator Sti-
chum A ante moram occidit e:
queſitum eſt de actione legis
Aquili s. Reſpondi, cûm vilio-
rem occidiſſe proponatur, in
hune tractatum ( nihil differt
pretioſiorem non dediſſem.
tis legis differt, CVIAC.
b ularauit. & ſie a lucra moritur debitoris: ve’yae lgj.
liusfamil Sfiu Sed contra id quod dicit hic dari Aquil-eſt ẽde
e Solhoe ſdn conditione promiſt vel in dien
incertamvbi cõditione, vel die incerta deficiente, apud promiſ-
ſorem manererd pure promiſerat, vel in diem certam-
2. Vel dic illam deter-
minari per iſtam. Vel
ibi occidit alius, ve da-
ret damnum creditori:
hie non: & hoc ſecun-
dum I. Sed argcontà
huie ſol. D S. o. l in
nSfin. Az0.
eT’Sibi potns.
adllgg.Rhood de ia l na-
ui in fi& infr. ſo mal.
ax diuaſoS, icie.
TichumJ CAGVE.
Promiſi Titio Sti-
chum, aut Pamphilum,
alteruatiué. Pamphilus
. valebat, & Srichus
x. deinde ſtipulator oc-
cidit Stichum ante mo-
ram, vel etiam extra-
neus aliquis occidit an-
te moram debitoris: &
ſie competit actio leg.
Aquil. tria hie quaro.
Primô, nunquid com-
petat in pramiſſo caſu
vel in pretium Stichi
occiſi: vel in pretium
Pamphili Secundô, mo-
ritur Pãphilus ſua mor-
te: & ſie liberatur pro,
interitu vrriuſque: an
actio leg. Aquil, nata
intereat in pretii Pam-
philnr dieit quod non
interit, cum ſemel vi-
ctus fuit. nã ſuffeit ſe-
mel interfuiſſe tempo-
re damni dati, vel retre
intra annum. Tertis,
quod ex ſecundo na-
ſcitur, tale: pone quod
Pamphilus ſua morte
deceſfit ab anno citra,
nune occiditur Stichus
vilior quritur & an,
& in quantum agatur
Aquil. & dicit agi in
pretium Pamphili, ae ſi
Stichus retto fuiſſer
occiſus ab anno, ſcili-
cet, citra à morte.
A Stichum, aut Pam-
philum. Sçiendum eſt
ſeruo occiſo dari actio-
nem legis Aquil domi-
no, & fieri condemna-
tionem in id, quanti
ſeruus en anno retre
plurimi fuerit. Vide
ſeripta ad l cum res le-
gata.S. ſed ſi Stichus. de
legarsi. CVI. C.
y T Promiſi TitioEle-
cin eſt in eaCv Ae.
dV Eii. id eſt, vale-
ree& ſic in ſequenti.
A sapulor cticbun.
Qui vilior eſt Crnnc
Ante moram occidit.
Non ſum ideo libera-
tus: quoniam Pamphi-
lus ſupereſt, quem ne-
ceſſe habes dare. ve-
rum de Sticho occiſo
aga aduersns illum
Aquilia. At quanti fiet eſtimatio? An quanti fuit Stichus, pueà
t an verô quanti eſt Pamphilus, quem neceſſe habeo dare, id
eſt, . Et hoe verius eſt. Quia ſi Stichus non fuiſſet occiſus,
eAulliaia qulli, in darievt j-ppox.
i hune radatum. In ſoperioi auten tractata praceden-
a Ab