DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#0607
1o79 Digeſtorum Liber decimus. Titj. 1o80
l tut de ſariſdat. AcCES.
à’T Satſdtione.
b Deus art. coutra actoremeet aad e io 5 Iullanus.
L gupran, ſeiliet licub aa.
ve Codde furt. apud antiqus ACeVRS.
tIQIad libertatmJ Suſeptum. per liten conreſtatam.
n& Duaineri debet. quia praiudiciales a ſunt tales actiones a uous-
inter omnes; ve Inſtitur. de li. caiudiials. & j. de li aauſt tiones prain-
Lardtasa.nn SR CNINNI’ iciales ſunt
ationem velit noxx de-
dere, liberetur, cumez
detracta rencaturevr in
pine huius leg Reſpon.
diſtinguitur. An ita de-
ſit habere, vt nunquam
reuperare poſiti que
caſn ſtarim condema-
turevt bas6
Las in prie, i, vul
manumiſit & a..Sdes
dolo.ararbri. An ita ve
in poreſtarem alicuius
peruenerit: quo caſu
. Podere preſtando a eum nouz,
Lemd qui dolo liberaturrt od. lde-
defie itxz au tclais d& pde-
un aoiapue lade e ſsfaudau r ſe
oa qui ne deitmiiſin & ſſ
guit ſe haabqaquu ququi Shres. ſe-
re, omnino tee-cundum Io.-& j. de-
eur fne u poitlplant. Auox fa-
deinone. Gie ſi alenu. &
L quemadmudum. &I.
eai as Si quis Acevns.
e Sm. ante litem
conteſt. vel etiam poſt;
cum tamen in mora nõ
Eit: quia nou credebat
ſe tentr: u j de vſu.
ſeindum. Et ſecundum
hoe die fuſtineri, id eſt
vléra in lite non proce-
di. & Me eſt caſus, qui
ſequitur. 2. Vel die,
uôd fuir in mora ante
lite conteſt. vel poſt
& ſecundum hoe die ſu-
ſtineri, id eſt durare: ve
a aldtilSa ſi i,
&ſi ret.3. Veldi-
cas, quod haber bonam
Ede etiam poſt litem
conteſtatam, qud libe-
retur. ACCvRS.
f Dominus, eo mor-
ta.
accipiendi iudicijevts.
eo. Lalctios i. Acev.
Iſrruus. JC asv2.
Seruns legatus ſur¬.
ripuit aliquid heredi
futuro. an de re here-
dis, & datur furti actie
contra legatarium: an
de re hereditaria, &
tune non furti, ſed ad
exhibendum.
a Cum legatario, qui
Lyumagnouerit, fir-
ti Obſtat l Papnaus,
I.s de ſerui ſeruus
Ti, & lega. Svle,
3 lg.j Vide ſoiutio-
nem in uoatis ad d
Panu. & ſeripus
adl38. ſi legatum des
legj CVIIe.
g I Purtunm nn ft,
* tuon rer iſi b in caſuvr pigno-
aedia ſ rate, commodare vel
puiunene lur elui tvre e,
Eoa, aue habet aliquis:vvjj
ais, in qua furt lhereditaris.
mo ſi non fuit in mora
J Doli mali. Sddan qui dolo deſiit paſidere, ſi poſt conuen-
alio defendi cum ſatiſdationet,
dolimali exceptionilocus eritl.
3. 5 Sed & ſi poſt indicium ac-
ceptum cum domino, ſeruus ap-
paruerit e: & quia non defen-
debatur, ductus ſit, exceptione
doli mali d poſita y dominus
abſoluetur. 4. J Sed & mortuo
ſeruot antequam iudicium ac-
cipiatur, omnino hac actione
non tenebitur dominus f.
2L. IDEM libro vicenſimoſocunde
Dlgeſtorum.
S ſerus legatusante aditan
lhereditatem rem heredis fu-
turi ſubtraxerit, poterit is cum
legatario, qui legatu agnouerit,
furti a agere. Sed ſiidem ſeruus
hereditariã rem ſubtraxerit, fur-
ti actio ceſſabit:quia huiuſmodi
rerum furtum non fit ad exhi-
bendum autem actio competit.
xu1. InEM libro ſecunds ad
Vrſeium Ferocem,
Vm ſeruus cõmunis alteri
dominorû damnum iniu-
ria dedit; ideircô legis Aquiliæ
actio non eſt h: quia ſi extraneo
damnum dediſſet, cum altero in
ſolidum lege Aquilia agi poſſer:
ſieuti cum ſeruus communis
furtum fecerit, cum altero do-
mino furti agi non poteſt; ſed
cdmuni diuidundo, agi poreſt
xL11.. VLPIAN brotrigen-
fimoſeptimo ad Edictum.
Slaidlbraten proclamaue.
lrit is, cuius nomine noxale
indicimn ſuſceptum l eſt, ſuſti-
neri debet m id iudicium quoad
de ſtatu eius iudicetur. & ſic ſi
quidem ſeruus fuerit pronun-
tiatus, noxale iudicium exerce-
bitur: ſi liber, inutile n videbi-
tur. 1. Si quis pro ſeruo mor-
tuo 8, ignorans eum deceſſiſſe,
noxale iudicium acceperit, ab-
ſolui debet: quia deſiit verum
tere . 2.5HH actiones perpe-
tuz ſunt r, locumque habe-
bunt tamdiu, quandiu ſerui de-
dendi facultatem habemus. nec
tantûm nobis: verum etiam ſuc-
ceſſoribus noſtris competent:
item aduersus ſucceſſores: ſed
non quaſi 7 in ſucceſſores ſ: ſed
iure dominij: proinde & ſi ſer-
uus ad alium perueniſſe propo-
natur, iure dominij noxali iu-
dicio nouus dominus conue-
nietur.
Ibiſeruus debet defendi: vbi de-
liquit. BALD.
xL1IL PQMEONIVE libre quarte
Epstularum.
Sirui quorumn nona caprſe
lquitur, ibi defendendi ſunt;
vbi deliquiſſe arguentur itaque
ſeruos dominus eodem loco
exhibere debet; vbi vim intu-
liſſe dicentur u: & carere om-
nium dominio poreſt, ſi cos non
defendat.
LIBER DECIMVS.
FINIVMRE.
TITV
Cur vindicationibus ſubiecta ſint-
actions noxales, diri iam ſuprà. Cur
modo ſubijciantur mita aiones dicere
ceſſe non babeo. Id enim ſatis nomen
ipſum admmet, quod ſinifieat eſle es
tam pre rei vindieatine, quam in per-
ſonam. Ex his prima eſt actio Finium
regundorum, que inter confines raddi-
eur de agrorum finibus regundis, id eſt,
vt Graci interpetantur, a egr n¬
ur. nam neſt buie atini otiam pe-
tio n i. Et oc eſt quedait l.,. Cod.
eod. hane ationem coharere proprie-
tatis controuerſie, & Apuleius in cau-
tçomman.J AAtis non eſt. niſi volente alio
aſſoru
mm hau Cdedit: vesadlr.Aquillſi ſirus ſauumSjquz eſt
contr ccvRS.
i Feecmit. vni dominorum.
Lj
intelligas in vrroque prdictorum duorum caſuum. nam cus
Sed communi diuidundo ſeilicet:
ad ſimplumevt j famareiſe.
GVNDORVM.
I.
ſa finali de proprietate contendit. Cv-
IACIVS.
LVS
Actio finium regundorum eſt
mixta: quia in ea veiunt reales,
& perſonales prastationes h.dtext.
cumgloſſ-BALD.
L. PAVLVS libro vicenſimotertis
ad Edictum.
INIVM regundo-
g rum actio in perſo-
&nam eſt x y, licèt pro
tune currit praſcription
qua preſcrptioReſpaax l ann-cum
eſſe propter eum dare ? opor-
quando naſcitunReſpond ex quo fines turbari cœperunti& ex
Ce anxaxteppel; Sj& SSi. Item
ſit mixt
lhereduate. & tame ſi quid de meo agro poſſediſtixxaan vel x.
ErEN n nmplumevt J famareiſe. praſeripſiſtievt quia in vendendo maiores fines demoſtrati ſunt:
L omees fin ſi ſeruus commnd in priue, & l’vt ipre emptoreo l s ſid & ſi findus & lque fundunS i fin-
Jd ſerar d t taumS ſi ſrruu S au eit Tlieee S& hoc, dun & tamen agitur hoe iudicio: & quia ſi à principio fuiſſer a
-...- -r uutvuuun ouorum caſuum. nam cum jtuû, quod preſeripſiſti, tamen agere vt melis termini ponantur.
dus nomine teneatur, moral tiuſden noomine agere non doere lyy inan n e luius legis ſenſus eſt inii regundorun actio
Ne mooa inter omnes.
n qmutile. contra eu lter omnes.
qui dominus dicebatur.
Azo. ſed contra ipſum
delinquentem agitur.
O Pro ſeruo monuo.
ante litem cõteſtatam.
pJ Dar. ſeilicet ſti-
mationem damni. Acc.
q Oporterevt & Seo.
lſi pluraum Sfn.
r epatue ſunt. idht Verba anu
eſt eſſe poſſunt: ſie & j ſiegiieantia
d aqua pluare dahe, plertumtue p&
&Lj nan e cui de- eninuur
ſeendunt ex ea actione,e oxalesa-
que etperprerun pſ ai uesueque-
ſunt perperua-alioquin admod per-
an dintoee
cum aunalis, vr vi bon. aadari.
rapt. ſuccedant. Sie & a Subroguum
pmieur ja a edr ls t e, ius ce
one e Ende cat de¬ eſt, cuius eſ
’ade alia uen oir-
a t’ea aonous perpe. t quasirrſ-
tue ſunt. Niſi principa- efionin.
lis actio ſit temporalis:
veactio vi bon, rapt vi-
de ſeripta ad l. 7. Ca.
quod cum eo. CVIAC.
ſ q’Ii ſucceſſeres. vt &
S. ſi qua paup fec di j.
si.
t Conuenietur. qd.
non heles. Acevs.
uS Sur
lve & C. vbi de
i&
in pro-
crim agi opor.
in authent. qua
uincia.
FINIVMe RE- eFini res
undorum. dorum atio
Imium re¬ imter confines
(gudorum.J aroruni-
a in perſona pes tegundis.
et. quantum t pertinet f inis regu-
ad perſonales praſta¬ dorum aie
tiones, qua unn i on uureuu, ſ¬
quod de tuo fiat meume Perſonalis.
ve ſi ex tuo adiudicatur
mihi, fit meum de no-
uo: vt j--iu. 2. Item
proprer fructus factos
tuos, quos mibi reddis,
ſi petcepiſti de meotvv llluhhnae-
EIT Iiea , a. &ata vide e
Ilaiyj S- Iten de i Frontin?
eo, quod datum eſt agri belum, & in
menſoriaut mee. Sſed ipſum Aggen
ſi Sed uatura & rea. Vhie oom-
is haber; quia reddit mentariun.
milhi quod meumtene- Eisit regui-
bar: vr jeodz de mad, uraſia.
& l ſi irpptioe. eſt & in re mia,
enim mixta in rem, & & in perſon.
in perſonã, ve ſubiici
ve Inſt de acS quadam.
ril iuris ent.
ssed anquid onrfi. triiurire
deiReſpſtricti hiuris, TTd
cum non tmuenian bo Emiumregu.
dord adlo non
eſt ex contra-
eu, vel quaſi.
ſed datiua.
ne fideit mſt de at.
S.ation. Item nun-
quid i ex contractu, vel
quaſiReſp-noniſed da-
tiuavt jeunfi. Item
teEnii re gu-
dord atio ſta-
tm atos ſines
eurbari cpe-
runt, naſtitur,
&ex eo tem-
:ve C.de pet.hered.
regundoru
œicennio,
habet
redditur de
l tut de ſariſdat. AcCES.
à’T Satſdtione.
b Deus art. coutra actoremeet aad e io 5 Iullanus.
L gupran, ſeiliet licub aa.
ve Codde furt. apud antiqus ACeVRS.
tIQIad libertatmJ Suſeptum. per liten conreſtatam.
n& Duaineri debet. quia praiudiciales a ſunt tales actiones a uous-
inter omnes; ve Inſtitur. de li. caiudiials. & j. de li aauſt tiones prain-
Lardtasa.nn SR CNINNI’ iciales ſunt
ationem velit noxx de-
dere, liberetur, cumez
detracta rencaturevr in
pine huius leg Reſpon.
diſtinguitur. An ita de-
ſit habere, vt nunquam
reuperare poſiti que
caſn ſtarim condema-
turevt bas6
Las in prie, i, vul
manumiſit & a..Sdes
dolo.ararbri. An ita ve
in poreſtarem alicuius
peruenerit: quo caſu
. Podere preſtando a eum nouz,
Lemd qui dolo liberaturrt od. lde-
defie itxz au tclais d& pde-
un aoiapue lade e ſsfaudau r ſe
oa qui ne deitmiiſin & ſſ
guit ſe haabqaquu ququi Shres. ſe-
re, omnino tee-cundum Io.-& j. de-
eur fne u poitlplant. Auox fa-
deinone. Gie ſi alenu. &
L quemadmudum. &I.
eai as Si quis Acevns.
e Sm. ante litem
conteſt. vel etiam poſt;
cum tamen in mora nõ
Eit: quia nou credebat
ſe tentr: u j de vſu.
ſeindum. Et ſecundum
hoe die fuſtineri, id eſt
vléra in lite non proce-
di. & Me eſt caſus, qui
ſequitur. 2. Vel die,
uôd fuir in mora ante
lite conteſt. vel poſt
& ſecundum hoe die ſu-
ſtineri, id eſt durare: ve
a aldtilSa ſi i,
&ſi ret.3. Veldi-
cas, quod haber bonam
Ede etiam poſt litem
conteſtatam, qud libe-
retur. ACCvRS.
f Dominus, eo mor-
ta.
accipiendi iudicijevts.
eo. Lalctios i. Acev.
Iſrruus. JC asv2.
Seruns legatus ſur¬.
ripuit aliquid heredi
futuro. an de re here-
dis, & datur furti actie
contra legatarium: an
de re hereditaria, &
tune non furti, ſed ad
exhibendum.
a Cum legatario, qui
Lyumagnouerit, fir-
ti Obſtat l Papnaus,
I.s de ſerui ſeruus
Ti, & lega. Svle,
3 lg.j Vide ſoiutio-
nem in uoatis ad d
Panu. & ſeripus
adl38. ſi legatum des
legj CVIIe.
g I Purtunm nn ft,
* tuon rer iſi b in caſuvr pigno-
aedia ſ rate, commodare vel
puiunene lur elui tvre e,
Eoa, aue habet aliquis:vvjj
ais, in qua furt lhereditaris.
mo ſi non fuit in mora
J Doli mali. Sddan qui dolo deſiit paſidere, ſi poſt conuen-
alio defendi cum ſatiſdationet,
dolimali exceptionilocus eritl.
3. 5 Sed & ſi poſt indicium ac-
ceptum cum domino, ſeruus ap-
paruerit e: & quia non defen-
debatur, ductus ſit, exceptione
doli mali d poſita y dominus
abſoluetur. 4. J Sed & mortuo
ſeruot antequam iudicium ac-
cipiatur, omnino hac actione
non tenebitur dominus f.
2L. IDEM libro vicenſimoſocunde
Dlgeſtorum.
S ſerus legatusante aditan
lhereditatem rem heredis fu-
turi ſubtraxerit, poterit is cum
legatario, qui legatu agnouerit,
furti a agere. Sed ſiidem ſeruus
hereditariã rem ſubtraxerit, fur-
ti actio ceſſabit:quia huiuſmodi
rerum furtum non fit ad exhi-
bendum autem actio competit.
xu1. InEM libro ſecunds ad
Vrſeium Ferocem,
Vm ſeruus cõmunis alteri
dominorû damnum iniu-
ria dedit; ideircô legis Aquiliæ
actio non eſt h: quia ſi extraneo
damnum dediſſet, cum altero in
ſolidum lege Aquilia agi poſſer:
ſieuti cum ſeruus communis
furtum fecerit, cum altero do-
mino furti agi non poteſt; ſed
cdmuni diuidundo, agi poreſt
xL11.. VLPIAN brotrigen-
fimoſeptimo ad Edictum.
Slaidlbraten proclamaue.
lrit is, cuius nomine noxale
indicimn ſuſceptum l eſt, ſuſti-
neri debet m id iudicium quoad
de ſtatu eius iudicetur. & ſic ſi
quidem ſeruus fuerit pronun-
tiatus, noxale iudicium exerce-
bitur: ſi liber, inutile n videbi-
tur. 1. Si quis pro ſeruo mor-
tuo 8, ignorans eum deceſſiſſe,
noxale iudicium acceperit, ab-
ſolui debet: quia deſiit verum
tere . 2.5HH actiones perpe-
tuz ſunt r, locumque habe-
bunt tamdiu, quandiu ſerui de-
dendi facultatem habemus. nec
tantûm nobis: verum etiam ſuc-
ceſſoribus noſtris competent:
item aduersus ſucceſſores: ſed
non quaſi 7 in ſucceſſores ſ: ſed
iure dominij: proinde & ſi ſer-
uus ad alium perueniſſe propo-
natur, iure dominij noxali iu-
dicio nouus dominus conue-
nietur.
Ibiſeruus debet defendi: vbi de-
liquit. BALD.
xL1IL PQMEONIVE libre quarte
Epstularum.
Sirui quorumn nona caprſe
lquitur, ibi defendendi ſunt;
vbi deliquiſſe arguentur itaque
ſeruos dominus eodem loco
exhibere debet; vbi vim intu-
liſſe dicentur u: & carere om-
nium dominio poreſt, ſi cos non
defendat.
LIBER DECIMVS.
FINIVMRE.
TITV
Cur vindicationibus ſubiecta ſint-
actions noxales, diri iam ſuprà. Cur
modo ſubijciantur mita aiones dicere
ceſſe non babeo. Id enim ſatis nomen
ipſum admmet, quod ſinifieat eſle es
tam pre rei vindieatine, quam in per-
ſonam. Ex his prima eſt actio Finium
regundorum, que inter confines raddi-
eur de agrorum finibus regundis, id eſt,
vt Graci interpetantur, a egr n¬
ur. nam neſt buie atini otiam pe-
tio n i. Et oc eſt quedait l.,. Cod.
eod. hane ationem coharere proprie-
tatis controuerſie, & Apuleius in cau-
tçomman.J AAtis non eſt. niſi volente alio
aſſoru
mm hau Cdedit: vesadlr.Aquillſi ſirus ſauumSjquz eſt
contr ccvRS.
i Feecmit. vni dominorum.
Lj
intelligas in vrroque prdictorum duorum caſuum. nam cus
Sed communi diuidundo ſeilicet:
ad ſimplumevt j famareiſe.
GVNDORVM.
I.
ſa finali de proprietate contendit. Cv-
IACIVS.
LVS
Actio finium regundorum eſt
mixta: quia in ea veiunt reales,
& perſonales prastationes h.dtext.
cumgloſſ-BALD.
L. PAVLVS libro vicenſimotertis
ad Edictum.
INIVM regundo-
g rum actio in perſo-
&nam eſt x y, licèt pro
tune currit praſcription
qua preſcrptioReſpaax l ann-cum
eſſe propter eum dare ? opor-
quando naſcitunReſpond ex quo fines turbari cœperunti& ex
Ce anxaxteppel; Sj& SSi. Item
ſit mixt
lhereduate. & tame ſi quid de meo agro poſſediſtixxaan vel x.
ErEN n nmplumevt J famareiſe. praſeripſiſtievt quia in vendendo maiores fines demoſtrati ſunt:
L omees fin ſi ſeruus commnd in priue, & l’vt ipre emptoreo l s ſid & ſi findus & lque fundunS i fin-
Jd ſerar d t taumS ſi ſrruu S au eit Tlieee S& hoc, dun & tamen agitur hoe iudicio: & quia ſi à principio fuiſſer a
-...- -r uutvuuun ouorum caſuum. nam cum jtuû, quod preſeripſiſti, tamen agere vt melis termini ponantur.
dus nomine teneatur, moral tiuſden noomine agere non doere lyy inan n e luius legis ſenſus eſt inii regundorun actio
Ne mooa inter omnes.
n qmutile. contra eu lter omnes.
qui dominus dicebatur.
Azo. ſed contra ipſum
delinquentem agitur.
O Pro ſeruo monuo.
ante litem cõteſtatam.
pJ Dar. ſeilicet ſti-
mationem damni. Acc.
q Oporterevt & Seo.
lſi pluraum Sfn.
r epatue ſunt. idht Verba anu
eſt eſſe poſſunt: ſie & j ſiegiieantia
d aqua pluare dahe, plertumtue p&
&Lj nan e cui de- eninuur
ſeendunt ex ea actione,e oxalesa-
que etperprerun pſ ai uesueque-
ſunt perperua-alioquin admod per-
an dintoee
cum aunalis, vr vi bon. aadari.
rapt. ſuccedant. Sie & a Subroguum
pmieur ja a edr ls t e, ius ce
one e Ende cat de¬ eſt, cuius eſ
’ade alia uen oir-
a t’ea aonous perpe. t quasirrſ-
tue ſunt. Niſi principa- efionin.
lis actio ſit temporalis:
veactio vi bon, rapt vi-
de ſeripta ad l. 7. Ca.
quod cum eo. CVIAC.
ſ q’Ii ſucceſſeres. vt &
S. ſi qua paup fec di j.
si.
t Conuenietur. qd.
non heles. Acevs.
uS Sur
lve & C. vbi de
i&
in pro-
crim agi opor.
in authent. qua
uincia.
FINIVMe RE- eFini res
undorum. dorum atio
Imium re¬ imter confines
(gudorum.J aroruni-
a in perſona pes tegundis.
et. quantum t pertinet f inis regu-
ad perſonales praſta¬ dorum aie
tiones, qua unn i on uureuu, ſ¬
quod de tuo fiat meume Perſonalis.
ve ſi ex tuo adiudicatur
mihi, fit meum de no-
uo: vt j--iu. 2. Item
proprer fructus factos
tuos, quos mibi reddis,
ſi petcepiſti de meotvv llluhhnae-
EIT Iiea , a. &ata vide e
Ilaiyj S- Iten de i Frontin?
eo, quod datum eſt agri belum, & in
menſoriaut mee. Sſed ipſum Aggen
ſi Sed uatura & rea. Vhie oom-
is haber; quia reddit mentariun.
milhi quod meumtene- Eisit regui-
bar: vr jeodz de mad, uraſia.
& l ſi irpptioe. eſt & in re mia,
enim mixta in rem, & & in perſon.
in perſonã, ve ſubiici
ve Inſt de acS quadam.
ril iuris ent.
ssed anquid onrfi. triiurire
deiReſpſtricti hiuris, TTd
cum non tmuenian bo Emiumregu.
dord adlo non
eſt ex contra-
eu, vel quaſi.
ſed datiua.
ne fideit mſt de at.
S.ation. Item nun-
quid i ex contractu, vel
quaſiReſp-noniſed da-
tiuavt jeunfi. Item
teEnii re gu-
dord atio ſta-
tm atos ſines
eurbari cpe-
runt, naſtitur,
&ex eo tem-
:ve C.de pet.hered.
regundoru
œicennio,
habet
redditur de