DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#1081
2019 Digeſtorum LiberXXII. Titj. 2020
aT Arcidue.3
Repeeendi.
rts tijl.
vicimem. & ..n
l ſeuum Tii. Et eſt
a Avpelre argqud iudez à ſuce-
ides ai a deuns victonm apelez.
ſenteniiaquu SeSedcoutra eſtid ſt ra-
tit, non por i mnta hir rmanur v¬
et, ſ’ vo& tioquiahie renetur ve-
ſocdas.. ditor re reuocata: ſed
iuder non tenceur ſeu-
tentia rettactata.
bT Hac excepree ſe in-
tentionis, non actionis:
quia nullam habet. Azo.
c Soluatur. nam tunc
ad agendum admittitur:
ve bie Sedatg-contãaS.
da pabl. ſi quis Sol-ibi
erat pretium ſolutum.
d Excepti. aiſi quod
deeſt, mihi praſterurve
ãan. I. diigenter. 5.
AceVRS.
e (Proprietatem, & dic
Proprieuas Proprietarem, id eſt b
pro poſſeſſionc: ſie & jae
1. vorh ſien l interdun.
sq Nantiſtereur ſeili-
cet dominus.
Cœperit. cum poſtea
tI i iumenc enee,
t Sie dieitr
e aio in fa-
Auau non darur exceptio rei
vendit, & tradit, cûm
tradatur domino quou-
dam ſuo, in cuius locnm
ſucceſſi? Reſp-imô nec
ci dabitur, cum domi-
nus, vel ſeruus, cum eſ-
ſet in ſeruitute, proprie-
tatem eorû non eſt na-
ctus: idebque domine
non competitquia de
eurritur ad exceptioné
in factumeum alids n6
ſoleat ei ſeruo profice-
re quod in ſeruitute
egit? ve de par. l. &
uum. TIrem not quod
hie loquitur quado fuit
tontractus factus, ſine
pactum in vera ſeruitu-
te eoexiſtente aliàs do-
li daretur, ſi ſtatuliber
paciſceretuvt d. sade
pact & ſu Vel dic quod
dominus habez éam, &
liberé er perſona domi-
eTad den i, qui aais t traditur
vey ieter domino, eun alijj trdi-
an ali radit tur cius volentare; ve
e llr ſuprà tit- jLi quid à te.
& factum baber ex ſua
perſona.
a Exepeis in factum.
Non autem exceptio
ciuia ſeruus fuit,
chm contraxit. Vide ſer.
ad tit. Codan ſeruus pro
A fatsCVIAC.
I Vetur. vt ſi agar
quia non eſt ſolutum
pretium: ve s. de trib.
procuratoru. S ſe &fi
venditor vel reſciſa per
pact legis commiſſorie,
vel adaittonts in die.
* Siamiana-
iderit cum pri-
mus à poſſeſſione ceci-
dit, vel de factotrj. de
funde dotali ſifundum.
I Summeueretr.vtS.
tt. j I. vindicamem. &
dixi de hac materiaã.
de roi vin l ſi à Titis.
Petares. ſpeciale
quã pretium ſoluatur. 3. Cel-
4 I factum. Sed eur
lendum a. 5 Sed & ſi do
minus fundi heres venditori
exiſtat: idem erie dicendum.
2. JSi quis rem meam mandatu
meo vendiderit, vindicanti mi-
hl rem venditam nocebit hæc
exceptio, niſi probetur me
mandaſſe ne traderetur, ante-
ſus ait: Si quis rem meam ven-
diderit minoris, quam ei man-
daui, non videtur alienata: & ſi
petam eam, non obſtabit mihi
hæc exceptio quod verum eſt.
Ex conmractu geſto, cim ſeruo da-
ur i manumiſſo txceptis in factum.
4 Si ſeruus merces peculia-
riter emerit: deinde dominus?
eum priuſquam proprietatem
rerum nanciſceretur , teſtamen-
toliberum eſſe iuſſerit:eique pe-
culium prœleganerir, & vendi-
tor à ſeruo merces petere cœ-
perit Srexceptio in factum h a
locum habebit; quia is tunc ſer-
dus fuiſſet, cum contraxiſſer.
Hac exceptio datur interdum etiã
re non tradita, ſed alitr ſine vitie
poſſeſſionis apprehenſa. Item inter-
etiam re tradita non competit,
ſcilitet ſi ſubeſt iuſta cauſa vindican-
di hcdicit.
5. JSi quis tem emerit: non
autem fuerit ei tradita:ſed poſ-
ſeſſionem ſine vitio focrit nan-
ctus:habet exceptionem contra
venditorem, niſi forté venditor
iuſtam canſam habeat cur rem
vendicet.
poſſeſſionem:fuerit autem iuſta
nam & ſi tradiderit
cauſa vindicanti: replicatione
aduersûs exceptionem vretur i
Qui primi emit rem à non domi-
no, prefertur ei, qui ſecundo emit a.
ndem poſtea facto domino, licde
ſecundun fuerit tranſlatum domi-
nium, & non in primumh.d. Et no.
caſum, in que Publiciana datur con-
tra dominum, & non dominus præ-
ferur domino. ſie & ſuprà de rei
vindic.l. ſi à Tilo.
11. PMPONIvs libre ſecunde
x Plautio.
Ià Titi fundum emeris, qui
traditus fuerit:pretio autem ſo-
Sempronij erat, iſque tibi
luto Titius Sempronij heres ex-
tirerit, & éundem fundum Me-
uio vendiderit, & tradiderit l
Iulianus ait, aquius eſſe prio-
rem te tueri: quia & ſi ipſe Ti-
tius fundum à te peteret, exce-
ptione ſummoueretur l & ſiipſe
Titius enm poſſideret, Publicia-
na peteres e.
I11. HERMOOENIANVS bre
ſaxto iuris Epitomarum.
Xceptio rei venditæ, & tra-
dit non tantûm ei, cui res
tradita n eſt: ſed ſucceſſorbus
etiam eius, & emptori ſecundo,
etſi res el nõ fuerit tradita, pro-
derit. Intereſt enim emptoris
primi, ſecundo rem non euinci.
1. J Pari ratione venditoris eriã
ſucceſſoribus nocebit: ſiue in
vniuerſum ius, fiue in eam
dunraxat rem ſucceſſerint.
LIBER
XXII.
DE VSVRIS IET FRVCTIBVS,
& cauſis & omnibus acceſſionibys ,¬
& me
TITVL
Vet habita ſapiime mentie acceſ-
ſinm in ilium edicto, & in ſtipu-
tionibus adilitis, hune titulum ſtatim
adnei. deſiderabat, qui tamen poſſet
vſui eſſe & in ſuperioribas omnibus iu-
deis bona ſide vtt ſtra-
rjs: & quia plerumque acceſſionum ra-
tio habetur ex mra, adicitur altera
pars, de mora, Duas itaque facio huius
tituli partes: vnam de acceſſionibus,
alteram de mora: vt in indice titulo-
rum quoque itu compendioſius editus
eſt, de vluris, & omnibus acceſſioni-
bus, & mora. Acceſſionis autem verbum
latiſſimà patet, & comprehendit eius rei,
qua in iudicium venit, cuiuſque nomine.
actio, petitio, perſecutio eſt, appendiees,
ſequelas, conſequtias amnes, & vſu-
rs, qua quantitatum acceſſiones ſunt.
& ctus, qui pradiorum &
pecorum, & mercodes, qua prediorum
tora.
I
VS
vrbanorum, aacipiru, iumem,, ſam licet moram nou
nauium, vabieulorum, & cauſas, qua committat prſtat vſu-
quidem vel ſunt in rebus ipſis, vt qua-
litates pradiorum, vel hominum: veluti licée ſie in bona fidei
bonitas, ſalubritas, immunitas, ibertas, contractibus debeantur
ſtatuliberas: vel manant à rebus ipſis; vſiæt
vt partus ab aneilla, aut ab alis rer¬ denat mihi debitorem
r accefſonibus, vt ax fœtu prim,
qui Aſt t e frutt pecorus ſecundut in c uon poteſt iubere
Acceſſionibus etiam adnumerantur al-
luuines, & udquiſi ceteſimis poſt quadril- par htred.
tones ſeruorum, vſura eſt ad ſortem, ſiue meſtre tempus;quia tra-
quantitatem quadebetur quacunqus & cus futuri temporis nõ
cauſa aceſſio ex conuatione vel exſff. ſpectatad iudicé, & quia
el iudiei, frutus ſi friges, & quec. in poreſtate actoris eſt
que naſcuntur tera, vite, arbore, & petere iudicarum. IPa-
quidquid pecora fert, Cauſa aſt eiusrei, nunauvs-ITutor finita
qua petitur, qualitas, & vtllitas omnis, tutela inuenitur debi-
qu cia eamaſt-cora ot culſpa non re¬ tor ex mala adminiſtra-
ſdnetis ad cuentionemc. purà, ieét in
crdditors, vel dabitor, CVIAc.
netur ſucceſſorbin rem:
vr Publiciana detur cõ-
tra dominum.
n ’cepti. ITa-
AAdita ſed quaſi Quſetai.
radita ve per paren- re viuenur-
tiami vtZ d pub. fiue Per paenus
autimSſi quis rem.
oq Ieamſic & inter-
dicto quorum legat te-
é Vendu ee,
auuiit ee
ceptio dt in
rem, & ex par-
e outit.
eis, uuop-
nitur, ſie it-
quebae eet-
pie darir ſut.
cefſr, & con-
a luecefre.
re interdiduu
quorun le-
torumesti.
vt j que. le l.j. S. illud.
Sed arg cõtra, . de eden.
Lquadam bis autem.
EDE VSVRIS.
Vſira ſunt ſortis incre-
monta. Vide ſcripta ad
prin- tit Cvr C.
pVſuris & fructibus.
Quia principalibus peti-
tionibus, de qibs ai-
ctum, accedunt aliqua,
ſus ſit perſonalispeiitie,
iue rei alicuiue, ides po-
nit, de vſuris, qua ſcilicet
ax peuniu proueniune &
ſe dicitur acceſſio ciuilu:
qui extra corpus venit.
& fructibus, ſcilicet pra-
diarum, qua eſt naturalis
aco:ve de ver.ſign-
lſura pecunie. Item de
cauſa: vr de partu, &
primo, & ſequen vt jeo.
Lequis.
Et omaibus atceſ-
ſionibus. ſeilicet pradi-
Ais & aljs, amtnon eſt Poſt ſpris-
ouum poſt ſpecialia ge ve.
neraſe ſubiri verbum. nou el nous
evv õad leg.Aquil. l. ut ent nouu.
ſi ſeruus. S inquit. e &
quia occaſione mora de-
bitoris pradicta eueniüt.
deit eriam de mo: de
qua die ve j. eodl mo-
taiin prin. Accvstvs.
Vm iudicio.
CASVS. Ven-
didi tibi fun-
lum pr centum dandis
ad certum diem, nõ de-
diſti, & ſie in mora fui-
ſti, pero vſuras, quéri-
tur, quoras. Et reſpon-
decur, quid illas, qua
in regione illa frequen-
taptur, in qua fuit fa; ..
us coutractus, ſi modde Pur
non ſint contta legen e f aau a¬
taoervs Ego,& Titius prus fa-
eramus ſocij alicuius ra. Ptu-
negotiarionis, commur ya de dir
nem pecuniam in vſus ſtet. Pdit.
ſuos connertit Titius,
Ambrfiun ir
bro de Tis.
a Sie Flor, i
itulo ipſour
cluſa leguau,
ſed deunt i
indice ti-Vl
r ununr
xat pradiord.
i pecuniarum.
e fEucdus dun-
rm. Secüdô dicit, quod
imé ſi iudez cõ-
ex contractu bon fidei
item veniun
t caueat de ſoluendis jenn s. àe
nulla mora ſit ex inter-
pella
aT Arcidue.3
Repeeendi.
rts tijl.
vicimem. & ..n
l ſeuum Tii. Et eſt
a Avpelre argqud iudez à ſuce-
ides ai a deuns victonm apelez.
ſenteniiaquu SeSedcoutra eſtid ſt ra-
tit, non por i mnta hir rmanur v¬
et, ſ’ vo& tioquiahie renetur ve-
ſocdas.. ditor re reuocata: ſed
iuder non tenceur ſeu-
tentia rettactata.
bT Hac excepree ſe in-
tentionis, non actionis:
quia nullam habet. Azo.
c Soluatur. nam tunc
ad agendum admittitur:
ve bie Sedatg-contãaS.
da pabl. ſi quis Sol-ibi
erat pretium ſolutum.
d Excepti. aiſi quod
deeſt, mihi praſterurve
ãan. I. diigenter. 5.
AceVRS.
e (Proprietatem, & dic
Proprieuas Proprietarem, id eſt b
pro poſſeſſionc: ſie & jae
1. vorh ſien l interdun.
sq Nantiſtereur ſeili-
cet dominus.
Cœperit. cum poſtea
tI i iumenc enee,
t Sie dieitr
e aio in fa-
Auau non darur exceptio rei
vendit, & tradit, cûm
tradatur domino quou-
dam ſuo, in cuius locnm
ſucceſſi? Reſp-imô nec
ci dabitur, cum domi-
nus, vel ſeruus, cum eſ-
ſet in ſeruitute, proprie-
tatem eorû non eſt na-
ctus: idebque domine
non competitquia de
eurritur ad exceptioné
in factumeum alids n6
ſoleat ei ſeruo profice-
re quod in ſeruitute
egit? ve de par. l. &
uum. TIrem not quod
hie loquitur quado fuit
tontractus factus, ſine
pactum in vera ſeruitu-
te eoexiſtente aliàs do-
li daretur, ſi ſtatuliber
paciſceretuvt d. sade
pact & ſu Vel dic quod
dominus habez éam, &
liberé er perſona domi-
eTad den i, qui aais t traditur
vey ieter domino, eun alijj trdi-
an ali radit tur cius volentare; ve
e llr ſuprà tit- jLi quid à te.
& factum baber ex ſua
perſona.
a Exepeis in factum.
Non autem exceptio
ciuia ſeruus fuit,
chm contraxit. Vide ſer.
ad tit. Codan ſeruus pro
A fatsCVIAC.
I Vetur. vt ſi agar
quia non eſt ſolutum
pretium: ve s. de trib.
procuratoru. S ſe &fi
venditor vel reſciſa per
pact legis commiſſorie,
vel adaittonts in die.
* Siamiana-
iderit cum pri-
mus à poſſeſſione ceci-
dit, vel de factotrj. de
funde dotali ſifundum.
I Summeueretr.vtS.
tt. j I. vindicamem. &
dixi de hac materiaã.
de roi vin l ſi à Titis.
Petares. ſpeciale
quã pretium ſoluatur. 3. Cel-
4 I factum. Sed eur
lendum a. 5 Sed & ſi do
minus fundi heres venditori
exiſtat: idem erie dicendum.
2. JSi quis rem meam mandatu
meo vendiderit, vindicanti mi-
hl rem venditam nocebit hæc
exceptio, niſi probetur me
mandaſſe ne traderetur, ante-
ſus ait: Si quis rem meam ven-
diderit minoris, quam ei man-
daui, non videtur alienata: & ſi
petam eam, non obſtabit mihi
hæc exceptio quod verum eſt.
Ex conmractu geſto, cim ſeruo da-
ur i manumiſſo txceptis in factum.
4 Si ſeruus merces peculia-
riter emerit: deinde dominus?
eum priuſquam proprietatem
rerum nanciſceretur , teſtamen-
toliberum eſſe iuſſerit:eique pe-
culium prœleganerir, & vendi-
tor à ſeruo merces petere cœ-
perit Srexceptio in factum h a
locum habebit; quia is tunc ſer-
dus fuiſſet, cum contraxiſſer.
Hac exceptio datur interdum etiã
re non tradita, ſed alitr ſine vitie
poſſeſſionis apprehenſa. Item inter-
etiam re tradita non competit,
ſcilitet ſi ſubeſt iuſta cauſa vindican-
di hcdicit.
5. JSi quis tem emerit: non
autem fuerit ei tradita:ſed poſ-
ſeſſionem ſine vitio focrit nan-
ctus:habet exceptionem contra
venditorem, niſi forté venditor
iuſtam canſam habeat cur rem
vendicet.
poſſeſſionem:fuerit autem iuſta
nam & ſi tradiderit
cauſa vindicanti: replicatione
aduersûs exceptionem vretur i
Qui primi emit rem à non domi-
no, prefertur ei, qui ſecundo emit a.
ndem poſtea facto domino, licde
ſecundun fuerit tranſlatum domi-
nium, & non in primumh.d. Et no.
caſum, in que Publiciana datur con-
tra dominum, & non dominus præ-
ferur domino. ſie & ſuprà de rei
vindic.l. ſi à Tilo.
11. PMPONIvs libre ſecunde
x Plautio.
Ià Titi fundum emeris, qui
traditus fuerit:pretio autem ſo-
Sempronij erat, iſque tibi
luto Titius Sempronij heres ex-
tirerit, & éundem fundum Me-
uio vendiderit, & tradiderit l
Iulianus ait, aquius eſſe prio-
rem te tueri: quia & ſi ipſe Ti-
tius fundum à te peteret, exce-
ptione ſummoueretur l & ſiipſe
Titius enm poſſideret, Publicia-
na peteres e.
I11. HERMOOENIANVS bre
ſaxto iuris Epitomarum.
Xceptio rei venditæ, & tra-
dit non tantûm ei, cui res
tradita n eſt: ſed ſucceſſorbus
etiam eius, & emptori ſecundo,
etſi res el nõ fuerit tradita, pro-
derit. Intereſt enim emptoris
primi, ſecundo rem non euinci.
1. J Pari ratione venditoris eriã
ſucceſſoribus nocebit: ſiue in
vniuerſum ius, fiue in eam
dunraxat rem ſucceſſerint.
LIBER
XXII.
DE VSVRIS IET FRVCTIBVS,
& cauſis & omnibus acceſſionibys ,¬
& me
TITVL
Vet habita ſapiime mentie acceſ-
ſinm in ilium edicto, & in ſtipu-
tionibus adilitis, hune titulum ſtatim
adnei. deſiderabat, qui tamen poſſet
vſui eſſe & in ſuperioribas omnibus iu-
deis bona ſide vtt ſtra-
rjs: & quia plerumque acceſſionum ra-
tio habetur ex mra, adicitur altera
pars, de mora, Duas itaque facio huius
tituli partes: vnam de acceſſionibus,
alteram de mora: vt in indice titulo-
rum quoque itu compendioſius editus
eſt, de vluris, & omnibus acceſſioni-
bus, & mora. Acceſſionis autem verbum
latiſſimà patet, & comprehendit eius rei,
qua in iudicium venit, cuiuſque nomine.
actio, petitio, perſecutio eſt, appendiees,
ſequelas, conſequtias amnes, & vſu-
rs, qua quantitatum acceſſiones ſunt.
& ctus, qui pradiorum &
pecorum, & mercodes, qua prediorum
tora.
I
VS
vrbanorum, aacipiru, iumem,, ſam licet moram nou
nauium, vabieulorum, & cauſas, qua committat prſtat vſu-
quidem vel ſunt in rebus ipſis, vt qua-
litates pradiorum, vel hominum: veluti licée ſie in bona fidei
bonitas, ſalubritas, immunitas, ibertas, contractibus debeantur
ſtatuliberas: vel manant à rebus ipſis; vſiæt
vt partus ab aneilla, aut ab alis rer¬ denat mihi debitorem
r accefſonibus, vt ax fœtu prim,
qui Aſt t e frutt pecorus ſecundut in c uon poteſt iubere
Acceſſionibus etiam adnumerantur al-
luuines, & udquiſi ceteſimis poſt quadril- par htred.
tones ſeruorum, vſura eſt ad ſortem, ſiue meſtre tempus;quia tra-
quantitatem quadebetur quacunqus & cus futuri temporis nõ
cauſa aceſſio ex conuatione vel exſff. ſpectatad iudicé, & quia
el iudiei, frutus ſi friges, & quec. in poreſtate actoris eſt
que naſcuntur tera, vite, arbore, & petere iudicarum. IPa-
quidquid pecora fert, Cauſa aſt eiusrei, nunauvs-ITutor finita
qua petitur, qualitas, & vtllitas omnis, tutela inuenitur debi-
qu cia eamaſt-cora ot culſpa non re¬ tor ex mala adminiſtra-
ſdnetis ad cuentionemc. purà, ieét in
crdditors, vel dabitor, CVIAc.
netur ſucceſſorbin rem:
vr Publiciana detur cõ-
tra dominum.
n ’cepti. ITa-
AAdita ſed quaſi Quſetai.
radita ve per paren- re viuenur-
tiami vtZ d pub. fiue Per paenus
autimSſi quis rem.
oq Ieamſic & inter-
dicto quorum legat te-
é Vendu ee,
auuiit ee
ceptio dt in
rem, & ex par-
e outit.
eis, uuop-
nitur, ſie it-
quebae eet-
pie darir ſut.
cefſr, & con-
a luecefre.
re interdiduu
quorun le-
torumesti.
vt j que. le l.j. S. illud.
Sed arg cõtra, . de eden.
Lquadam bis autem.
EDE VSVRIS.
Vſira ſunt ſortis incre-
monta. Vide ſcripta ad
prin- tit Cvr C.
pVſuris & fructibus.
Quia principalibus peti-
tionibus, de qibs ai-
ctum, accedunt aliqua,
ſus ſit perſonalispeiitie,
iue rei alicuiue, ides po-
nit, de vſuris, qua ſcilicet
ax peuniu proueniune &
ſe dicitur acceſſio ciuilu:
qui extra corpus venit.
& fructibus, ſcilicet pra-
diarum, qua eſt naturalis
aco:ve de ver.ſign-
lſura pecunie. Item de
cauſa: vr de partu, &
primo, & ſequen vt jeo.
Lequis.
Et omaibus atceſ-
ſionibus. ſeilicet pradi-
Ais & aljs, amtnon eſt Poſt ſpris-
ouum poſt ſpecialia ge ve.
neraſe ſubiri verbum. nou el nous
evv õad leg.Aquil. l. ut ent nouu.
ſi ſeruus. S inquit. e &
quia occaſione mora de-
bitoris pradicta eueniüt.
deit eriam de mo: de
qua die ve j. eodl mo-
taiin prin. Accvstvs.
Vm iudicio.
CASVS. Ven-
didi tibi fun-
lum pr centum dandis
ad certum diem, nõ de-
diſti, & ſie in mora fui-
ſti, pero vſuras, quéri-
tur, quoras. Et reſpon-
decur, quid illas, qua
in regione illa frequen-
taptur, in qua fuit fa; ..
us coutractus, ſi modde Pur
non ſint contta legen e f aau a¬
taoervs Ego,& Titius prus fa-
eramus ſocij alicuius ra. Ptu-
negotiarionis, commur ya de dir
nem pecuniam in vſus ſtet. Pdit.
ſuos connertit Titius,
Ambrfiun ir
bro de Tis.
a Sie Flor, i
itulo ipſour
cluſa leguau,
ſed deunt i
indice ti-Vl
r ununr
xat pradiord.
i pecuniarum.
e fEucdus dun-
rm. Secüdô dicit, quod
imé ſi iudez cõ-
ex contractu bon fidei
item veniun
t caueat de ſoluendis jenn s. àe
nulla mora ſit ex inter-
pella