DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1977#1117
2o9 Digeſtorum LiberXXIII. Titj. 2o92
a Qud raraeaicpiendun d et ſed a¬
rô ruſticitati parcitur: regulater ruſticitati non parcitur, nec
ſerui. CvrAe.
e Qui ignorauit Hic S eſt de ignorantia facti CvrAc.
.in veritate, quam in opinioneevt Iſfit- dt legrt.
e
Siſquis remEt
egeſt. Lſi pupiusSſi
quis quaſi & facit j. de
faelampubn Sj& de
adquir. rer, dom. Lliber
hmo.
cipiendum eſt Qui igno-
rauit rei dominum eſſe vendi-
torem: plus in re? eſt, quam in
exiſtimatione y mentis: & ideo
tamerſi exiſtimet ſe non à do-
mino emere:tamen ſi à domino
ei rradatur, dominus efficitur A.
75 elur in re eſt, quam
in exiſtimatione. Vide
hac de re notad lais, qui
putabat. Jde aeqhere &
feripra hie. CVrAE.
q’Tametſi id eſt, qui-
uis.
Nota quid ſi prafatio legis eſt
s Sedarantiba In facto. Dieitur generaliter ertor iuris pu-
blici: non condictio indebiei, lan qui. C. d. Larur. Cedas
lem Ealeidia. CVAc... .
g s Et licet municipum mo incipit commendare epiſtolam,
& licét, &c.qu hucnſque durat.
dere, & in id opus, quod totum
aliene liberalitatis gloriam n
repraſenter. Qud ſi ideo repe-
titionem eius pecuniæ habere
credunt, quod imperitia lapſi, le-
gis Falcidix beneficio vſi non
ſunt: ſciant ignorantiam facti,
nõ iuris prodeſſenmec ſtultis f t
ſolere ſuccurriſed errantibusr.
h Nam initium Not.
quod ſi a inirium eſt a Omerde ſ
generale, & tora lex ge¬ eſt legis iui-
neralis eſt: ſie & infra tn, ton ler
de aur ars. le. uentilis.
cies. Arg. contra infra
de lib.e. l. Aureluu.5.
Sticho. genus eſt ibi,
quod ex cauſa fidei-
commiſſi indebitû da-
tum eſt, ſi non per erro¬ He verbs
rem ſolutum eſt, repeti ponnnur in
non poreit, ſed poſtea urerrtigl
A Daminus effcitur.
Nam facti ignorantia,
vt adquiram prodet:vt
non adquiram, non no-
cet. L2SSſi à pupillo, pre
more. CviAe.
e Epiſtula, & lex Co-
diciseve Cad leg. Falel.
r. AcCVRS.
d Ex cauſa hc ver-
ba ſunt gencralia. Ac-
CVRS.
eT V Permrem. ſeili-
cet facti probabilis: ve
dLer. ACCVRS.
qNon ſolum cautio-
r. Que dicnntur vul-
Jares.CVIA C.
JFruſtrà poſtulat d¬
I ide eſt in lamunquid.
Co & larror C.ad lg.
t rohoaint era uii
iu manueerte 2. C. i aduer ſolns. L.il-
a perae ie ſi ad air oe roce
antea erat ln AeuT
ule, edit, G- iure confirmatur, quod
rufam rat leges, que ſunt de con-
mem Cute lſt, ilthits, muiqunr
aun duiuis moren fani la earr
L6.& . de condindeb.
aſſgoun Opponituri, Ga ea-
uuu. indebiz Sed ibi eſt
ertor facti: quoniã pu-
tabat filiis tempora nõ-
dumprateriiſſe. Secun-
dô obſtat lgaturSA
ob tranſaionem de con-
dix. indb. Dicondum,
multum intereſt, vtrûm
quid indebité ſit ſolu-
mm, an ex cauſa tranf-
ationis Na quod tranſ-
actionis cauſa ſolutum
eſt, non reperirun, ſi nui-
la tes ſir media. At quod
ſolutum eſt indebité, ve
dcbirum repererur, ſi
nulla res ſit media, l in
ſumma de condit ndeb.
Teriôobſtat lj m pri-
eip vt in poſſeſſegae ai-
cendum zqui, bonique
id poſſe dii, qd. ipſo
iure non eſſe condictio-
nem. CVIAC.
J Aliena libalitatis
gloriam. l..J. de opari-
bus publicu. CVra-
LS.
tq Nae tullis. Not ſtul-
tis non ſuccurrivt infr.
quod vi aut clamd Ser-
zIet an lu, aiu & a appellat ſtul-
tum, qui ius ignoratve
a. C L,& conſtel.
lges ſuacratiſſime. & fa-
cit j. de adm- tut. ln-
a AcCVRS
ST Nae fulei. Id eſt,
errantibus in iure. Cv-
IACIVS.
generalis: icet lex ſit ſpecialis gene-
raliter imulligitur. Idem utiam ſi lex
eſt ſpecilis:ratio tamen eſt generalis
quod generaliter lex eſt intelligenda.
BART.
5. JSi quis ius ignorans, lege
Falcidia vſus non ſit: nocere ei
dicit epiſtula s diui Pij. Sed &
Imperatores Seuerus, & Anto-
ninus in hac verba reſcripſerut:
Quod ex cauſa d fideicommiſſi
indebitum darum eſt, ſi non per
erroreme ſolutum eſt, repeti
non poreſt Quamobrem Cargi-
liani heredes, qui cûm ex te-
ſtamento cius pecuniam ad opus
aqua ductus reipublicæ Cirte-
ſium y relictam ſoluerint, non
ſolum cautiones non exegerút,
(qua interponi ſolent, vt quod
amplius cœpiſſent municipes,
quam per legem Falcidiam li-
cuiſſet, redderent) verum etiam
ſtipulati ſunt, ne ea ſumma in
alios vſus conuerteretur, & ſeiẽ-
tes, prudentéſque paſſi ſunt eam
pecuniam in opus aquæductus
impendi: fruſtrà poſtulanr red-
di ſibi à re publica Cirtẽſium,
quaſi plus debito dederint: cum-
it veramqueiniquum, pecunia,
qua ad opus aquductus data
eſt, reperi: & rempublicam ex
Exempla nn actant regulam. ,iunamnhremtr ai
diſyput delen l l inrs nonin ſiemntnmdtiende ii
ſingulas. per Cym, & Bantolum, Si non per errorom.
in l’omnes populi. in vjprinci- l CLC n¬
pali q veritem quaro i ſtatuté lr mdbta ſeiet
eſt prolatum in perſona vnius. iuiliter. ACCVRS.
6. ’Et licet municipum s men-
tio in hac epiſtula fiat, tamen &
in qualibet perſonaidem obſer-
uabitur. Sed nec quod in opere
aqueductus relicta eſſe pecunia
propoitus i loneſoſmni curs ie e.
ceſſare reperitionem dicendum LeL
eA ann niritin l conhtutie, Ll duihipſ de ſa-
nis generale eſt, demõſtrat enim, i’ sre. de iure. Ae-
ſi non per ertorem x ſolutum ſit eiRs.
fideicommiſſum: quod indebi-
tun fuit mon poſe repetilterm de faiſtan li S rmpube-
& illa pars zque generalis eſt, vr res dreſiupra ad a¬
qui iuris ignorantia legis Falei¬ cedll ſi quis patrem, in
die beneficio vſinõ ſunt, Inec py fe & inſiaà quadfis
poſint reperere: ve ſecundun n auſtlpipites, inſie
ts ar aac ſ m-m, de iurgiur. L qui iuraſſe.
hoc poſſit dici etiam ſi pecunia, quoùb auren imeiig,
qua per fideicommiſſum relicta poteſt de non proxim
eſt, quaque ſoluta eſt, non ad pubertati, & de co, qui
aliquid faciendum relita ſit, & non eſtdoli capaxalio-
licet conſumpta non fit:ſedex-
tet apud eum cui ſoluta eſt, ceſ-
quin cum dolum cõ-
ſare repetitionem.
Mpûberes ſine tutore agen-
mittat, ſeire dicetur de
Ireputil p dre l ſeinee inrelle.
Mpuberes.CASVS.
Si in pradio pupilli
eudatur falſa moneta,
aut exerceatur, an ſeiés
perdat pradium? Dicit
quod non: quia nihil.
ſeire intelligitur. Vr-
TiN.
A seire inteliguntur.
Ideoque ipſo iure excu-
ſantur. Minores vers
cauſa cognita à prato-
te, l3. ſuprà ad Mace-
2. PAPILANVS libro ſett
Repoſſram.
corpore parrimonij ſui impen-
LIBER XXIII.
DE SPONS
TVLVS I.
...
Peregiſſe iam vidabatu omrrtuumj hunc lou. v vorà de ais pmrctt
odee totum: & ſant ques potuit
paueis abſoluere, eos omnes im vnum
coleggi, xpoſuit primdm: deinde
emponen, venditionem, & pignus,
velpartiux oceaſiont piguoris, quum in-
tur alios ſttnxtrat paueu ypothe-
cariam pignoratitia amulam ationem,
qui longiron tratun doſiderabant.
Reſtabat adbue ddtis datio, quam con-
traun ſſe conſtat. L.xiij. de reg.
iur. Lexigere. de ie. & diu,
quod iti m coniruatu habtur. I.
ſi vnor cod tin liuriſgentiumSS vrpu-
de pait aulaunſ leurir us ari-
ſermon pſtulbant, quedammdn
iure, & de facto. Ac-
CRsSvE ELQREN-
gunture
donCyAE.
DE SPONSA-
libus.
Diatmaus de comtrnet.
. bus rrum, nune de con-
ALIBVS 7 us perſonarum: i
eſt nuptys, ſed quia ſpon-
1. reeſmouurm:
hs pramittit.
e ſponſalibus.
Vror priuſquam peua-
tur ſperata dicitur De-
inde petita vxor vel di-
citur, ( fuit namque
olim vt dori, ſie vxoris.
dictio, ) rel pacto, vel
ſipulatione promitti-
abunde, rem arditur à principio, quod
ſtilicet ab ſponſalib. proficiſeitur. Spem
eni nuptiarum, quar aaiſa duus
conſtituuntur, ſponſalia appelamus,
que contrabebantur olin mutuis ſi-
pulationibus, & inde ſpouſori, &ſſonſi
roiſeua nomia. nans ldem b& pon-
ſir &ſpenſus, vel ſponſa erat. Aus¬ tur. Hine dicitur vxor
bius. uabnt, inquit, patas, habeur u¬ vel dicta, vel pata, vel
tpoſiis ſtipulatiinibus ſponſas. Hoie ponſa Nonio. Sic Ar-
udn conſenſu conſtituuntur, & patii o l. 4. aduerſgmtes.
nis ptliu quum conrati ſunt: ii Habent ſeratas. habent
nt tamen vetus nommrot mancipa- patas, habet ntepoſiuis
tionis nomen manet etiam ſublatis ven¬ tipulatimibu ſponſas.
ditiibi imaginars, vt tribu, etiam Huic ſtipnlationi aece-
ſeparati ſunt ab aljs, & reſerunti in
aute num Cve. ere porerat fideiuſſor.
ve
ſalia pracudunt, den de g.
er
tri de cmnis.
Qui
taoinun ee,
dionis ſerila-
tur: tamen, &
ratio iuris, &
ſnra ſeripr
epiſt. veba
docent nõ de-
bere expungi
ane parir.
6Pubertatin
proximus, &
qui dol non
eſt capax, ni-
hil poſſe ire
intelligiur in
ſoun praindi-
cium.
e Doloſus pre-
ſumitur ſeies
prudes dolum
admittere.
tſt, 28. aor
a titul.i.
7 De iure, &
more veterun
ſponſaliorum?
llla a x
Eoër-in Iup.
a Qud raraeaicpiendun d et ſed a¬
rô ruſticitati parcitur: regulater ruſticitati non parcitur, nec
ſerui. CvrAe.
e Qui ignorauit Hic S eſt de ignorantia facti CvrAc.
.in veritate, quam in opinioneevt Iſfit- dt legrt.
e
Siſquis remEt
egeſt. Lſi pupiusSſi
quis quaſi & facit j. de
faelampubn Sj& de
adquir. rer, dom. Lliber
hmo.
cipiendum eſt Qui igno-
rauit rei dominum eſſe vendi-
torem: plus in re? eſt, quam in
exiſtimatione y mentis: & ideo
tamerſi exiſtimet ſe non à do-
mino emere:tamen ſi à domino
ei rradatur, dominus efficitur A.
75 elur in re eſt, quam
in exiſtimatione. Vide
hac de re notad lais, qui
putabat. Jde aeqhere &
feripra hie. CVrAE.
q’Tametſi id eſt, qui-
uis.
Nota quid ſi prafatio legis eſt
s Sedarantiba In facto. Dieitur generaliter ertor iuris pu-
blici: non condictio indebiei, lan qui. C. d. Larur. Cedas
lem Ealeidia. CVAc... .
g s Et licet municipum mo incipit commendare epiſtolam,
& licét, &c.qu hucnſque durat.
dere, & in id opus, quod totum
aliene liberalitatis gloriam n
repraſenter. Qud ſi ideo repe-
titionem eius pecuniæ habere
credunt, quod imperitia lapſi, le-
gis Falcidix beneficio vſi non
ſunt: ſciant ignorantiam facti,
nõ iuris prodeſſenmec ſtultis f t
ſolere ſuccurriſed errantibusr.
h Nam initium Not.
quod ſi a inirium eſt a Omerde ſ
generale, & tora lex ge¬ eſt legis iui-
neralis eſt: ſie & infra tn, ton ler
de aur ars. le. uentilis.
cies. Arg. contra infra
de lib.e. l. Aureluu.5.
Sticho. genus eſt ibi,
quod ex cauſa fidei-
commiſſi indebitû da-
tum eſt, ſi non per erro¬ He verbs
rem ſolutum eſt, repeti ponnnur in
non poreit, ſed poſtea urerrtigl
A Daminus effcitur.
Nam facti ignorantia,
vt adquiram prodet:vt
non adquiram, non no-
cet. L2SSſi à pupillo, pre
more. CviAe.
e Epiſtula, & lex Co-
diciseve Cad leg. Falel.
r. AcCVRS.
d Ex cauſa hc ver-
ba ſunt gencralia. Ac-
CVRS.
eT V Permrem. ſeili-
cet facti probabilis: ve
dLer. ACCVRS.
qNon ſolum cautio-
r. Que dicnntur vul-
Jares.CVIA C.
JFruſtrà poſtulat d¬
I ide eſt in lamunquid.
Co & larror C.ad lg.
t rohoaint era uii
iu manueerte 2. C. i aduer ſolns. L.il-
a perae ie ſi ad air oe roce
antea erat ln AeuT
ule, edit, G- iure confirmatur, quod
rufam rat leges, que ſunt de con-
mem Cute lſt, ilthits, muiqunr
aun duiuis moren fani la earr
L6.& . de condindeb.
aſſgoun Opponituri, Ga ea-
uuu. indebiz Sed ibi eſt
ertor facti: quoniã pu-
tabat filiis tempora nõ-
dumprateriiſſe. Secun-
dô obſtat lgaturSA
ob tranſaionem de con-
dix. indb. Dicondum,
multum intereſt, vtrûm
quid indebité ſit ſolu-
mm, an ex cauſa tranf-
ationis Na quod tranſ-
actionis cauſa ſolutum
eſt, non reperirun, ſi nui-
la tes ſir media. At quod
ſolutum eſt indebité, ve
dcbirum repererur, ſi
nulla res ſit media, l in
ſumma de condit ndeb.
Teriôobſtat lj m pri-
eip vt in poſſeſſegae ai-
cendum zqui, bonique
id poſſe dii, qd. ipſo
iure non eſſe condictio-
nem. CVIAC.
J Aliena libalitatis
gloriam. l..J. de opari-
bus publicu. CVra-
LS.
tq Nae tullis. Not ſtul-
tis non ſuccurrivt infr.
quod vi aut clamd Ser-
zIet an lu, aiu & a appellat ſtul-
tum, qui ius ignoratve
a. C L,& conſtel.
lges ſuacratiſſime. & fa-
cit j. de adm- tut. ln-
a AcCVRS
ST Nae fulei. Id eſt,
errantibus in iure. Cv-
IACIVS.
generalis: icet lex ſit ſpecialis gene-
raliter imulligitur. Idem utiam ſi lex
eſt ſpecilis:ratio tamen eſt generalis
quod generaliter lex eſt intelligenda.
BART.
5. JSi quis ius ignorans, lege
Falcidia vſus non ſit: nocere ei
dicit epiſtula s diui Pij. Sed &
Imperatores Seuerus, & Anto-
ninus in hac verba reſcripſerut:
Quod ex cauſa d fideicommiſſi
indebitum darum eſt, ſi non per
erroreme ſolutum eſt, repeti
non poreſt Quamobrem Cargi-
liani heredes, qui cûm ex te-
ſtamento cius pecuniam ad opus
aqua ductus reipublicæ Cirte-
ſium y relictam ſoluerint, non
ſolum cautiones non exegerút,
(qua interponi ſolent, vt quod
amplius cœpiſſent municipes,
quam per legem Falcidiam li-
cuiſſet, redderent) verum etiam
ſtipulati ſunt, ne ea ſumma in
alios vſus conuerteretur, & ſeiẽ-
tes, prudentéſque paſſi ſunt eam
pecuniam in opus aquæductus
impendi: fruſtrà poſtulanr red-
di ſibi à re publica Cirtẽſium,
quaſi plus debito dederint: cum-
it veramqueiniquum, pecunia,
qua ad opus aquductus data
eſt, reperi: & rempublicam ex
Exempla nn actant regulam. ,iunamnhremtr ai
diſyput delen l l inrs nonin ſiemntnmdtiende ii
ſingulas. per Cym, & Bantolum, Si non per errorom.
in l’omnes populi. in vjprinci- l CLC n¬
pali q veritem quaro i ſtatuté lr mdbta ſeiet
eſt prolatum in perſona vnius. iuiliter. ACCVRS.
6. ’Et licet municipum s men-
tio in hac epiſtula fiat, tamen &
in qualibet perſonaidem obſer-
uabitur. Sed nec quod in opere
aqueductus relicta eſſe pecunia
propoitus i loneſoſmni curs ie e.
ceſſare reperitionem dicendum LeL
eA ann niritin l conhtutie, Ll duihipſ de ſa-
nis generale eſt, demõſtrat enim, i’ sre. de iure. Ae-
ſi non per ertorem x ſolutum ſit eiRs.
fideicommiſſum: quod indebi-
tun fuit mon poſe repetilterm de faiſtan li S rmpube-
& illa pars zque generalis eſt, vr res dreſiupra ad a¬
qui iuris ignorantia legis Falei¬ cedll ſi quis patrem, in
die beneficio vſinõ ſunt, Inec py fe & inſiaà quadfis
poſint reperere: ve ſecundun n auſtlpipites, inſie
ts ar aac ſ m-m, de iurgiur. L qui iuraſſe.
hoc poſſit dici etiam ſi pecunia, quoùb auren imeiig,
qua per fideicommiſſum relicta poteſt de non proxim
eſt, quaque ſoluta eſt, non ad pubertati, & de co, qui
aliquid faciendum relita ſit, & non eſtdoli capaxalio-
licet conſumpta non fit:ſedex-
tet apud eum cui ſoluta eſt, ceſ-
quin cum dolum cõ-
ſare repetitionem.
Mpûberes ſine tutore agen-
mittat, ſeire dicetur de
Ireputil p dre l ſeinee inrelle.
Mpuberes.CASVS.
Si in pradio pupilli
eudatur falſa moneta,
aut exerceatur, an ſeiés
perdat pradium? Dicit
quod non: quia nihil.
ſeire intelligitur. Vr-
TiN.
A seire inteliguntur.
Ideoque ipſo iure excu-
ſantur. Minores vers
cauſa cognita à prato-
te, l3. ſuprà ad Mace-
2. PAPILANVS libro ſett
Repoſſram.
corpore parrimonij ſui impen-
LIBER XXIII.
DE SPONS
TVLVS I.
...
Peregiſſe iam vidabatu omrrtuumj hunc lou. v vorà de ais pmrctt
odee totum: & ſant ques potuit
paueis abſoluere, eos omnes im vnum
coleggi, xpoſuit primdm: deinde
emponen, venditionem, & pignus,
velpartiux oceaſiont piguoris, quum in-
tur alios ſttnxtrat paueu ypothe-
cariam pignoratitia amulam ationem,
qui longiron tratun doſiderabant.
Reſtabat adbue ddtis datio, quam con-
traun ſſe conſtat. L.xiij. de reg.
iur. Lexigere. de ie. & diu,
quod iti m coniruatu habtur. I.
ſi vnor cod tin liuriſgentiumSS vrpu-
de pait aulaunſ leurir us ari-
ſermon pſtulbant, quedammdn
iure, & de facto. Ac-
CRsSvE ELQREN-
gunture
donCyAE.
DE SPONSA-
libus.
Diatmaus de comtrnet.
. bus rrum, nune de con-
ALIBVS 7 us perſonarum: i
eſt nuptys, ſed quia ſpon-
1. reeſmouurm:
hs pramittit.
e ſponſalibus.
Vror priuſquam peua-
tur ſperata dicitur De-
inde petita vxor vel di-
citur, ( fuit namque
olim vt dori, ſie vxoris.
dictio, ) rel pacto, vel
ſipulatione promitti-
abunde, rem arditur à principio, quod
ſtilicet ab ſponſalib. proficiſeitur. Spem
eni nuptiarum, quar aaiſa duus
conſtituuntur, ſponſalia appelamus,
que contrabebantur olin mutuis ſi-
pulationibus, & inde ſpouſori, &ſſonſi
roiſeua nomia. nans ldem b& pon-
ſir &ſpenſus, vel ſponſa erat. Aus¬ tur. Hine dicitur vxor
bius. uabnt, inquit, patas, habeur u¬ vel dicta, vel pata, vel
tpoſiis ſtipulatiinibus ſponſas. Hoie ponſa Nonio. Sic Ar-
udn conſenſu conſtituuntur, & patii o l. 4. aduerſgmtes.
nis ptliu quum conrati ſunt: ii Habent ſeratas. habent
nt tamen vetus nommrot mancipa- patas, habet ntepoſiuis
tionis nomen manet etiam ſublatis ven¬ tipulatimibu ſponſas.
ditiibi imaginars, vt tribu, etiam Huic ſtipnlationi aece-
ſeparati ſunt ab aljs, & reſerunti in
aute num Cve. ere porerat fideiuſſor.
ve
ſalia pracudunt, den de g.
er
tri de cmnis.
Qui
taoinun ee,
dionis ſerila-
tur: tamen, &
ratio iuris, &
ſnra ſeripr
epiſt. veba
docent nõ de-
bere expungi
ane parir.
6Pubertatin
proximus, &
qui dol non
eſt capax, ni-
hil poſſe ire
intelligiur in
ſoun praindi-
cium.
e Doloſus pre-
ſumitur ſeies
prudes dolum
admittere.
tſt, 28. aor
a titul.i.
7 De iure, &
more veterun
ſponſaliorum?
llla a x
Eoër-in Iup.