DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#0186
res & nepotes
367 Digeſtorum Liber xxvij. Titx. 368
a Papinianus lib. v. Reſponſorum ait, &c.Equiſſimum Papinia-
ni reſponſum, & ab Imperatoribus etiam nominatim compro-
batum in l vtere. C.d prad minor, imô & ampliatum à Paulo in
d.S. quanquam vt ei locus ſit, etiam fi ab aliis pupilli bonis cre-
ditores liberari potuerint. CVIAC.
aEx damno alieno.
AOccaſio iuris nam non à debet tra-
ad iniqui c- here occaſionem iuris
pendium trahi ,d iiquum compen-
non debet. Aiumevt C,pro emp.fi.
& facit ſup.eo. l. ſi pu-
pillorum S. pen & fi. &
C. de pred. min. l. vtere.
pro quando¬ & l ſi pradium. & j.tit.
u alils j leonſis s la.
Aulus reſpondit.
CASVS. Titius
fecit teſtamentum, &
inſtituit filium ſuum
pupillõ, & iuſſit quod
prædium Titian vé.
deretur. poſtea dictus
Titius paſſus eſt ca-
pitis deminutionem,
& ita teſtamentum
ſuum eſt factum irri-
tum, tutores dicti pu-
illi vendiderunt ni-
hilominus dictu pra.
dium, iuxta præce prû
Titij certé bene fece-
runt.VIVIANVS.
b Paulusaliàs, inci-
pit, Paulus: aliàs, Etſi
teſtamentum. ACCVRS.
6v. Mantieam c Irritum per capi-
s.de coniect vlt, tis deminutionem te-
volunt. ſtatoris; vt Inſtit. quib.
mod. teſtd. infir. S. alio.
quo teſtamento con-
tinebatur prædi de-
bere vendie C. quan-
do decre. opus nõ eſt.l. ij.
& ſupeodl jSj. de tu-
tore autem non curo,
an datus erat eodem
teſtamento, vel aliàs
erat legitimus, vel da-
tiuus.
BCõtra orationẽ duo-
rum principum. Seueri
& Antonini, qua eſt
4 Vulg. furio- de nõ alienandis præ.
f & prodign, diis ruſticis vel ſub-
vel, c. urbanis, ſine decreto
prætoris vel preſidis,
niſi, vt id fieret, paren-
tes teſtamento vel co-
dicillis cauerint; que
ſunt ipſius orationis
verba.llj ſup. hoc titulo.
Quod Senatuſconſul.
tum & poſteriores cõ-
ſtitutiones traxêre ad
vtbana pradia in l lex.
Cod. de adminiſtr. tut.
CVIAC.
Flo-et.
DE CVRATO-
ribus furioſo, &
aliis extra minores
dandis.
er EGE. Ca-
a de fragm.
ipait. i2. Pau.
ſentent.lib3 tit.
5. Hi decocto-
sVs. Si ali-
aieuntur. ee quis etiam
Prodigi i’-
E i maior xxv.
quit Cic. 2. i. TT maiorxxv.
ofſlequi epu- annis eſt prodigus, id
lis & viſcera- eſt talis, quod neque
tionib, & gla tempus neque finem habet expenſarum, ſed bona ſua profun-
diatoi mune- dit dilapidando & diſſipando: lex duodecim tabularum iubet,
e
ribus, ludori quod pretores Rom, & praſides in prouinciis dent ei curato-
rem, ſicut fieri ſolet furioſo: & dictus prodigus, & dictus fu-
pecunias pro- rioſus ipſo iure deſinunt eſſe in poteſtate curatorum, cûm ſa-
Fundunt in eas nitaté vel ſanos mores receperunt. Et etiam bonis interdicitur
res, quaru me prodigis. Sed quid ſi prodigus habet filit probum?nãquid filius
porerit eſſe cius curator? & certé ſic:licêt quidam dicant cõtra
breuem ſunt rium, & nõ ſolum prodigo & furioſo ſupradictis datur curator,
ſed etiam aliis qui rebus ſuis ſupereſſe non poſſunt: putà méte
venationm-
que apparatu
moriam aut
nullam aut
relicturi.
ſorum ait a, tutorem pupilli ſine
decreto prætoris non iure diſtra-
here. Si tamen, inquit, errore la-
pſus vẽdiderit, & pretium acce-
ptum creditoribus paternis pue-
ri ſoluerit: quandoque domino
pradi cum fructibus vindican-
ti, doli non inu iliter opponitur
exceptio, pretium, ac medij tem-
poris vſuras, qu creditoribus
debentur, non offerenti; ſi ex ce-
teris eius facultatibus œs alienu
ſolui non poterit. Ego autem
notaui:Et ſi ſolui potuerit, ſi ta-
men ill res ſalux erunt, ex qua
rum pretio œri alieno ſatisfieri
potuit, dicendum eſſe *, adhuc
doli exceptionem obſtare, ſi lu-
crum captet pupillus ex damno
alieno a.
Teſtamentum irritum probat vo-
luntatem teſtatoris. NICOL. DE
NEAPOL.
XIV.IDEM libro 9. Reſponſorum.
Aulus reſportdit, etſi te-
PAamenum patris poſtea it-
ritum eſſe apparuerit; tamen
tutores pupilli, ſiue curatores fi-
lij, nihil contra orationem diuo-
rum principum feciſſe videri,
ſi ſecundûm voluntatem defun-
cti teſtamento ſcriptam, pra-
dium ruſticum pupillare vendi-
derunt.
DE CVRATORIBVS
furioſo, & f aliis extra mi-
nores dandis.
TITVLVS X.
Pertinent potiſſimum ſuperiores tituli
omnes ad curatores, qui adoleſcentibus
dantur. Reſtabat, vt doceret etiam dari
furioſo, demẽti, prodigo, fatuo, muto, ſurdo,
ventri & laborant ibus morbo perpetuo, &
generaliter aliis omnibus qui rebus ſuis
ſupereſſe non poſſunt. Sed & curatorem bo-
nis euſtodiendis dari ab eo relictis, cui nec-
dum quiſquam ſucceſſit, vel debitoris bo-
nis diſtrahendis & de quibus nihil dixe-
rat ante, quinam eſſent curatores legiti-
mi. CVIAC.
1. VLPIANVS libro t. ad Sabinum.
d duodecim
tabulatuuprodi-
g* interdicitur
bonorũ ſuorũ ad-
miniſtratio. Quod
moribus e quidem ab initio in-
troductum eſt: ſed ſolent hodie
prætores, vel præſides, ſi talem
hominem inuenerint, qui neque
tempus, neque finem expenſa-
rum habet, ſed bona ſua dilace-
rando & diſſipando profudit, cu-
ratorem ei f dare, exemplo fu-
rioſi. & tamdiu erunt ambo in
curatione, quamdiu vel furioſus
ſanitatem, vel ille ſanos mores
receperit. Quod ſi euenerit, ipſo
iure deſinuntg eſſe in poteſtateh
curatorum. 1. Curatio autem
eius, cui bonis interdicitur, fi-
lio negabatur permittenda: ſed
exſtat diui Pij reſcriptum, filio
potius curationem permitten-
dam in patre furioſo, ſi tam pro-
bus ſiti.
I I. PAVLVS libro primo de Officio
Proconſulis.
Sed & alisl dabit Proconſul
curatores, qui rebus ſuis ſu-
pereſſe non poſſunt: vel dari
iubebit. Nec dubitabitl, fi-
lium quoque patri curatorem
dari.
IIIVLPIANVS libro 31.
ad Sabinum.
Vm deliberant m heredes
inſtituti adire, bonis à præ-
tore curator datur.
IV. IDE M libro 38.
ad Sabinum.
EVrioſe matis curatio ad fi-
lium pertinet. Pietas enim
parentibus, etſi inqualis n eſt
eorum poteſtas, æqua debebi-
tur.
V. GAIVS libro 9 ad Edictum
Prouinciale.
CVrator ex Senatuſconſul-
to conſtituitur, cûm clara
perſona veluti Senatoris, vel
vxoris ius, in ea cauſa ſit, vt
eius bonà venire debeant P.
Nam vt honeſtius ex bonis eius,
placet.
l nam & ſi.
cu d ab his. l.i, qui fi.
oEqua filiis erga parentes: & econtra ſic ſup.de inoffi teſtam. is & u¬
p Vrator ex Senatuſconſulto. Debeant etiam eis præſenti-
bus: quod in aliis perſonis non eſt ita, ſecundum Hug.
ſie & aliàs habent priuilegiumvt C.de tu, & cur illuſtr. vel clar.
perl.1.
captis, vel ſurdis, vel mutis, vel qui morbo perpetuo laborant.
Item datur curator quandoque bonis alicuius mortui, veluri
quando heredes ab eo inſtituti deliberant vtrin adeant vel ns
Item ſcias quod filius datur curator mati furioſae. Item datur
curator bonis viuentis quandoque, putà cum Senator vel eius
vxor ſunt in ea condi-
trone, vt propter debi-
ta debeant vendi bona
eius, & hoc vſque ad
lobſeruare. VIVIAN.
dLege, i. auctoritate
legis: per a iudicem a De:
gis: pera iudicem a Prodigu
tamen fit interdictio: bonis interdi.
vt eol vlt, & l. ſi fu¬ itur legis au-
rioſo.s.jj matre vel alio toritate, no
petente: vtS. de tut. &
& nte b hoc poreſt 6 Peodi
l.re. ſ.. u Prodi
aliénare: ſecus in fu- qunts?
ridſo, cui ſtatim adue¬ manifeſté ſi
le
tamen ſine iu-
dicis ſentétia.
niente furore, ipſo iu¬ Prodigus, an-
re eſt interdictum. Et equam ſitin.
ſecundûm hoc intelli- nis, alienare
terdictus bo-
ge, quod ambo ſunt bona ſua po-
in curatione agnato¬ teſt, licet a
rum vt Inſti. de cura. 5. liud ſt in fuu
furioſi ſed furioſus ſta. ioſo.
tim poſt furorem, pro-
digus ſtatim poſt in-
terdictionem. Sed arg.
contrà S de tuto. & eu-
ra daab his. l. his qui. .
fi vbi in aliquo con-
ueniunt. 4
e Quod moribus. ſci-
licet Lacedœmonio-
rum: vi Inſtit. de iure
natu. . & non inelegan-
ter. Vel dic ante legem
xijtabu.
f Curatorem ei. ſi nõ
habet à lege: vt Inſtit.
de cura. S furioſi. & S.
ſed ſolent. Ité ſi eſt ma-
iOr xxv. ann. aliàs da-
bitur ei vt minori: vt
S. de tutel qui habet.
g Deſinunt. contrà.
C.eo.l.cum aliis. vbi nõ
finitur ſi ſperetur redi-
re furor. Sol. ibi habe-
bat interualla: hîc cõ-
tinuus. vel ſol. vt ibi.
h In poteſtate. icura,
ſie accipitur S. de tute.
.
i Probus ſit. ſie j. l.
prox. & l furioſa. & S.de
tuto & cuna. da. ab his.1
lhis, qui ACCvR. PPitaisli
E Q’Ed & alis, putà betol
Imete captis, ſur- parteaerei
dis, & mutis, & qui orbilia h¬
morbo perpetuo labo¬ bes apud Val.
rant: vt Inſtit. de cura. Maxl, t l
S ſed & mente captis. &
S-de poſtu.l 1.Sfin. & ll.
ſequentibus.
l Nec dubitabit.vt S.
l. 1.in fiACCVR.
n DEn deliberant
facit inf.de cur.
bonis dan. 1. & de pri-
ui. cre.l.cum idem, & j.
quibus ex cau. in poſſeſ-
n & vriſſmamrrs eu.
ratio. lnæqualis.
quiae pare labet in poretataſirnuinn de etuet
bent filios in poteſtate, ſed filij non habent parentes. prima
beros inu,
lis eſt. Aliat
enim pou
tris inlibers
Obſeruare