DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#0190
375
a
QVI TESTAMENTA FACERE, &c.
Quia tutores, de quibus pradixit, dantur in teſtamentis, de his ſup-
a He conti-
ponit. & hac eſt quinta pars Digeſtoruma:vt Cde veteniur enucle.
Digeſtorum Liber xxviij. Tit 376
Deeo quod quis poſt mortem ſuam fieri velit. Ex quo apparet,
non valere teſtamentum niſi poſt mortem, idebque nec hiber-
tas ex teſtamento debetur viuo teſtatore, licèt poſt annum
quam teſtamentum factum erit, ſeruus liber eſſe iuſſus ſit. lqui
nuatio rectior l. 2.S.55.& pramittit defiitionévt l.I.ne illotis(vt ita dixerim)duos. j. de manu teſt nec legatorum, quorum cõditio viuo teſta-
eſt ſuperiore, manib. protinus mate-
Bal. Poteſt & yi interpretationis tra-
ius ordinis .... ar rr ri
nuue rtdis caret, c vrS, de oii.
di: Dicturus iur.l.tACCVR.
Imperator EST a¬
quomodo per jjE ME N¬
vniueritare td rvnaE
res adquira 1..
tur, in primis g dé plene
autem per he- modo Vlpianus in fra-
reditatem, qu gmentis, Teſtamentum
aut teſta aut nquit) eſt mentis no-
inteſtato . a..
ab, inteſta. ſtra iuſtu conteſtatis, in
defertur, exor-
dium ſumere id ſolemniter factum, u
debuit à teſta- poſt mortem noſtram va-
mentorum ot leat.CVIACIVS.
dinarire ſe y luſtaid eſt, ſecun-
y eſt eaPr- dim regulas iuris. l.1.
prie eſt cont i¬ttT.00
nuatio, ſed h.t. & hoc diſtat te-
t.. . .
partitio, & ſe- ſtamentum à codicil-
quentiun lo: nec enim fit codi-
tulorum di cillus ſecundûm regu-
ſpoſitio. ...
Vulg. dete- las iuris, nec in eo
ſtamẽtis, & qui quicquam ſcribitur re.
teſtamenta fa. cto iure: vel enim ab
&c. inteſtato fit, vel ex te-
ſtamento. De hie plu-
ra in Cõmentario no-
ſtro in hanc legem.
CVIACIVS.
a Iuſta ſententia. id
eſt, ſolennis, iuris ſo-
lennitate ſubnixa. nã
non ſolemnis non va-
let: vt Inſtit. de here. ab
intest. in prin. Item iu-
ſta, id eſt, legitima. a¬
liàs non valet:vt Cod ſi
6 Communis quis ali teſt pro.!b
opinio eſt, te- infrà de condi. inſtit. l.
ſtaméti, quod quidam.
quis facere ce ſ Item ſententia, id
actus ſit, mero er
juvereaer eſt, diſpoſirio, ſie C qui
cet Ioãmola reſta fa poſl hac conſul-
contra ſentiat- tiſſima S. at cum huma-
na. Et vt tollas om-
nes oppoſitiones, ſub-
audi cum inſtitutione
heredis, tamen legiti-
me facta. Non ergo o¬
portet dici(vt quidam
dicunt) de eo, ſcilicet
vniuerſo, vt excludan-
tur ſingularia relicta.
nam ſiue ex vniuerſo,
ſiue ex re certa inſti-
tuatur, valet vt ex vni-
PARS
LIBER
QVI TESTAMENTA
facere poſſunt, & quemadmo-
duim teſtamenta fiant.
TITVLVS I.
Didicimus ià initio libri 26 à contra-
tibus auctoré feciſſe tranſitum ad quaſi
contractus, quo ex genere eſt tutelæ vel cu-
rationi geſtio, de quo ſatis abundéque di-
cti eſt libro 26 & 27. Eſt & ex eodé gene-
re aditio hereditatis, vel immiſtio, vel ge-
ſtio pro herede, l.3.S. vlt. l. 4. quib. ex cau.
in poſeat. vel petitio bonoru poſſeſſionis.l.
pen-de ſe parat. vel otiam neceſſaria ſuc-
ceſſio ſerui inſtituti à domino. Omnis enim
ſucceſſio ſiue voliitaria, ſiue ne ceſſaria, eſt
quaſi cõtractus, & huius modô gratia re-
uoluere parat omnia teſtamentori, heredi-
tati, y bonori poſſeſſionum iura, vt quaſi
contractus alii quaſt contracti adiungt:
ac primi quidem, quia non eſt iuſta here-
ditas, iuſtmve teſtamentii, niſiis qui fe-
cit, teſtamẽti factionẽ habuerit, & niſi ſe-
cundum regulas iuris cinilis teſtatus ſit,
declarat qui teſtamenta facere poſſunt &
puberes nimiri poſſe, patresf ciues Roma-
nos, ſane mentis, neque mutos, neque ſur-
dos, & quemadmodû te ſtamẽta fiãt. i qui
bus ſolennitatibus adhibitis, ſolennita-
tem potiſſimum eã que conſiſtit in teſtium
numero, & in ſubſcriptionibus ar ſignis, &
in tẽpore ac loco quo vnà conuenire debẽt,
& in eis rogandis & pradicãda cauſa pro-
pter qu adhibétur. Declarat etiã condi-
tionẽ teſti qualẽ eſſe oporteat. Teſtamenti
autẽ definitionem aliam habemus Mode-
ſtini, aliã Vlpiani, vtramque perfectã. Sed
placet eti Quintiliani: Teſtamentõ eſt
Digeſtorum,
ſeu
PANDECTARVM
QVINTAT.
tore impleta eſt, dies
antè cedit, quam te-
ſtator deceſſerit. Cv-
IACIVS.
e IN eo. Pone exem-
plum. Inſti. eo. Sitẽ
furioſi. & Ceo. l. furio-
ſum & facit ad hoc j.
de auro, &argen. lega. l. ſi
ita legatum. & Ceol.3.
& Jeo. l. in aduerſa. &
l. qui in poteſtate. & lf. V
liu familias. & idem in
contractibus: vt Cod de TNouen li.
tranſact l. ſanum. & d-bris contenta.
XXVIII. dnal ſenedtus Sed e¬
n2.. trà Inſtit. de here. quali.
voluntas de functi coſgnata iure legin eeranes..
bluſque ciuitatis placebit quoque ſi ita bi etian tepus mortis a Herestibus
definieris. Teſtamentû eſt datio heredi- & adite hereditatis in¬ teporibus ha-
tatis exempli gratia, Lucius heres eſto, ſpicitur, an habeat te bilis eſſe de-
teſtamentum eſtCVIAC. ſtamenti factioné. Se bet.
I. MODESTINVS lib. 2. Pandectarum. llud in herede, hoc in
teſtante. ACCVRS.
ESTAMENTVMe fEſtamei. pone
eſt voluntatis noſtr in teſtante b: bHanc clſt-
5 id eſt, qui iure publi quiturBBP.
iuſta ſententia? de ddeſt, qui iure publi¬ uurur r.
ſta ſententia a de co poteſt facere teſta & Imol.
eo, quod quis P poſt mentum:id eſt, cui lex
mortem c ſuam fieri velit d y cõcedit, nõ impetrato
Tempore teſtamenti requiritur ſa¬ à Priuato etiam patre
......... ... vel domino: vt if-
nitas mentis, nec requiritur ſanitas ino vt infrà
- eodeml qui in poteſtate.
corporis.BART.
& infrà de bonis lib. l.
II LABEOlib. poſteriorum à Iauo¬ Paulus. S patroni. Vel
leno Epitomatorum. ie, puliea auctorita-
O.- te eſt concedenda te-
e Ii tlftir.eieto .. e n
Neoe, qui teſtatur, eius tem¬ ſtamenti factio, id eſt.
poris, quo teſtamentum facit, à principe:vt inf. eold ſi
integritas mentis, non corporis mutus, & l. obſides. &
ſanitas exigenda eſt. infrà tit. 3. l ſi quis. S.
.. irritum & de mili. teſt.
II I.PAPINIANVS lib. 14. Queſtionu. Lex militari. & Cod. de
nonpri¬ inoffic. teſt l. ſi quando. &
f
Titaent faſti u pé
uatiſed-publici-iuris-eſte frà de bonis libe letia
1... R Rn inrinao. S. 2. non autem à pri-
deôque forma-eius-priuato-
um o
uato. Vel dic, pacto
au non-lditur. priuati nõ poreſt quis
Prim quarẽdi eſt de pſona teſtã- adſtringi ad teſtãdum
tis, quam de ſolẽnitate teſtamenti. B. & inſtituendu alique:
yaIIe JvvraVouV JVVVVVT vt infr. de verb. obligu.
IV GAIVS libro 2. Inſtitutionum. ſtipulatio hoc modo. &
I queramus an valeat te¬ ſuprà de pact. l ius publi-
ſtamentum, in primis ani¬ cum. vel quartô, priua-
maduertere debemus, an is qui s non poreſt remit-
tere ſolennitarem le-
uerſo:vt j de here inſtil.IS ſi ex fundo. Item non ob de codicillo gumeſed princeps ſic:vt C.eo.llteſtandi. & l ſi nõ ſpeciale. Ita ecõ-
vel legato, vel fideicommiſſo etiam vnruerſali, sel donatione tra in inſtituro poteſt poni: vt per pactum non poſſit inſtitui
cauſa mortis:vel de eo qui bona ſua promittit alicui poſt mor- non capax:vt j. de iure fiſil. non intelligitur nam factio teſtamẽti
tem ſuam:vt j.de lega.l. legatum C. vt act ab here. & cõtra he¬ actiué & paſſiuëe ſignificat:vt Inſti de here quali & diffe. S. teſta¬ccDe teſtaméti
redes lr quia in his non eſt inſtitutio heredis: vt Cod ol lnon menti Apparet ergosquod pacta vel conſenſus priuatorum non faciooc avie
. Ai i inre non noreſt vel inſtj & paſſiua,
codicillum. licét ſit ſententia de eo quod quis velit fieri poſt faciunt, vt ille poſſit teſtari, qui de iure non poreſt, vel inſti-
l. nataſt vlVt non ſolenniter teſter. Part. iu lſiſ-
mortem ſuam de bonis ſuis omuibus, vel parte, vel re aliqua tui, qui de iure non poteſt, vel vt non ſolenniter teſtevur, qui tiusfamilas r.
Sed quid dices de teſtamento, in quo filius exheredatur imme-
ſolenniter facere debet:ſicut nec econtra vt ille nõ teſtetur qui infr eodenm.
ritô? Reſp. ſolennis eſt diſpoſitio, & eſt legitima: quia lege
permittitur exheredari, imô pracipitur ſi non inſtituatur: vt
poteſt:vt C.de pact. conuen l. pactum. ſecus in cõtractibus, qui for-
Inſt u, de exhere. lib. in princip. & ideo oportet rumpi: quia non
mam mutant,& accipiunt legem ex conuentione contrahen-
tium:vt s.detoſi.lS ſi conuenerit.
eſt ex officio pietatis:vt Cod. de inoffi.teſt.l.2. interim ergo teſta¬gg Ideõque, &c.quidam habent hoc, & quidam non. Acc. nuſ-
mentum eſt. quàm reperi a a in aAina ſionificarione d nam & d Glo. magi-
Aoioez te br gis de plitate ad ſagularitare le lre deperſona Prina, le St geranous à Tarioront in actiua ſgniſtearione , a m & d lo nag
tamento dire. ſe noſtra tranſit ad tertiam,cum dicit, quis. ſic Cde teſta. lom¬ Dpaſſiuan ſignificationem habetvt oda l filius familias & pald.
cta datur, pro nium & C de in ius vocl fina. nſtide here quali & diffe.S- teſtamenti q Et dic, habuerit, id eſt, ſe
his que in te c Mortem naturalem, poſtquam eſt teſtamentum immutabi¬ habere purauerit, aliàs contrà:vt j.eol qui in teſtamento & l. ſeq.
ſamento reli le:vt infrà de adi,legll., finnon ciuilemve C.de capti. & poſt- & eſt ſic j de codil quidam S eſſe enim debet. eſt enim peréptori,
cta: vtilis pro l l ’e adilegly & finnon ciuilemevt C de capt. O po. Cnnng poſt eſſe ſine hoe:ſed hoc ſine ſequetibus eſſe poreſt.
iis qua relict yrelli directô inſtituendo heredem: aliàs largè dicitur te¬ ſie Cod de heredlact l vt debitum Et dic, quemlibet habere, niſi
in codicil. vi vere ut. tntituenuo neredem: anas argee.EA nAnnn aa a Drnlar.avrr e Eſt enimedi-
de Duenaiu ſtamentum quaſi teſtatio mentis: vt etiam codicilos compre- expreſſim prohibeatur vr ſupr de proba ab ee.T Prohibenturt e Eſt ei ea
. ..... eſtvi CIenili acv, tum or -¬
Regula actio hendatvt Inſtit eod-in princip. & ſecundûm c hoc vtilisd actio ex l autem xij perſonc iure communi teſtari. ſifiliusfamilias: vt mentis prohi-
perſonal.15. teſtamento locum habet pro relicto in codicillis: vt not. C-com¬ lproxi. 2.Item impubes: vt Inſtieo impubes. 3. Item furioſus:vt litorium.
d Legata codi munia de leg l Vel dic tettiô ſecundûm Azn quod teſtamentã Inſtit eo S item furioſi. & infr eol filiusfamilias. S. Marcellus a.Ité freſtari;p
cilis velita eſt quadam ſolennis ordinatio cum inſtituuiione heredis & eſt prodigus vt nſtitu eo item prodigus.s.S. Item mutus & ſurdus: ſona prohilé.
vtili ex teſta CIt quaEEa t .MeRC.,E:--. L. TAL IA..: E AAAſS 7 Irem rmus-
mento actione quoddam intellectuale, quod cum duobus codicib, fieri poteſt: vt j.eodem-l qui in poteſtate. .1.7. Item ccus: vt C.eod l-hac con- tur.
vt jeol vnum. ſuliiſſina 8. Item damnatus ad mortem:vt j-eodemleius. Sſi ni
vſque
petimus.