DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#0275
54 De vulgari & pupillari ſubſtitutione.542
a Subſt itutio
eſt ſecunda in-
ſtitutio etiam
vlterior.
6 Subſtitutio-
num quinque E,
genera.. quod quinque ſunt ge-
c Subſtitutiu nera ſubſtitutioniẽ, ſcili-
compendioſa cet vulgaris, pupillaris,
quid. e2nlari hr-slan..
* Diuiſionem exẽplaris, breuiloqua. Ite
ſubſtitutionis compendioſa, qua fit à
ad Iuriſcõſul-milite tantum, & habet
torum menté naturam pupillaris & fi.
propius ace deicommiſſariæ: vt not.
dentem, quam 1
que vulgô tra¬ C cod-l precib Item eſt
ditur, pete ex fideicommiſſaria duplex.
Duar.2 diſput. vt Inſti-eo S.fi.
cap7.A , EREDES
Subſtitutio g
t saſtituriie l aut Ca-
ditatis delatz, SSVS. Qui-
vel adquiſitz Q dam here-
alteri. des dicuntur inſtituti,
* Subſtiturie, & quidam ſubſtituti.
vulgaris quid Inſtituti ſunt illi, qui
T Subſtitutio nittrtuti ſunt illt, qui
pupillaris ſunt in primo gradu
quid. ſcripti: ſubſtituti au-
tem ſunt illi qui ſunt
ſcripti in ſecundo vel
in tertio gradu, vel
deinceps. Heredis au-
tem ſubſtitutio quædã
eſt ſimplex, veluti, Lu-
* Subſtitutio- cius Titius heres eſto:
num duo tan- & ſi non erit heres, Se-
t caſus, delar ius tune ſit mihi he-
tæ ſcilicet &
adquiſite he-res. quadam eſt du-
rediratis, ile plex, ve Filius meus
primus:hic ſe- heres mihi eſto: ſiue
cudus caſus di-heres non erit, ſiue he-
citur rerti res erit, & intra pu-
ql dieitur eit pertatem deceſſerit:
T Subſtitutio- tunc Gaius Seius he-
nu multa ge res mihi eſto, & valet
nera, ſi formu- ſubſtitutio quam facio
lam inſpicias: filio meo impuberi:
duo tantum, ſi ſue inſtituam eum, ſi
ſucceſſionem. liue inſtituam eum, ſi-
d Gradus pro ue exheredem: & ſiue
locis. ſubſtituam illum, quẽ
e Subſtitutio mihi heredem inſti-
ſimplex vel eſt eui, ſiue alium. ſi autem
upillaris vel ..e.
pupilaris vel non inſtituiſſem mihi
f Subſtitutio aliquem heredem, non
nõ poteſt eſſe valeret ſubſtitutio quã
ſine inſtitutio, filio meo feci. VI-
ne.
g SubſtitutiLVIANVS.
r
nis vulgaris u Ad hanc materia
formula. pertinẽt maximé hæc
A Subſtituens tria vocabula, inftitu-
pupillariter tio, ſubſtitutio, reſtitutio
poteſt etià hac tio, ſubſtitutio, reſtitutio,
formula vti,
Mihi
1
DE VVLGARI ET PVPIL-
lari ſubſtitutione.
Subſtitutio eſt a ſecüda inſtitutio, etiamſi ſit vlterior: vt & omnes
ſecida nuptia ſunt poſt primas:vt C. de ſecnupt. in rubric. Et dicas
DE VVLGARIET
pupillari * ſubſtitutione.
TITVLVS VI.
Alia pars teſtamẽti eſt heredis ſubſtitu-
tio, cuius definitio hac, Datio f heredita-
tis delate, vel adquiſite alteri. Vulgaris*
nimirum, delata non adquiſitæ, qua cõmu-
ni iure fit omnibus. ex ead.l.xij. tab. qua
& heredes & tutores & legatarios inſti-
tuere pmiſit. Pupillaris T delata & adqui-
ſitæ, qua proprio iure fit à paréte liberis im-
puberibus qui ſunt in poteſtate, vel poſtu-
mis, qui tales ſunt, vt in poteſtate futuri
ſint, an ex eadẽ lege, vt que iure patria po-
teſtatis parenti permiſit tutorem dare. l.
impuberide admin. tut. permiſit etiam
heredem dare, illo ſcilicet capite, Paterfa.
vti ſuper pecunia tutelave ſua legaſſit, ita
ius eſte, nam & ſi ius poteſtatis moribus
receptum dicatur.l-patre. de his qui ſunt
ſui vel alien. iur-tamen I2 tab. adſcribi-
tur etiam recte. erge & ſubſtitutie pupil-
laris, qua fit iure poteſtatis. Sed quia illo
capite fit tantum mentio pecuniæ ſua, ad
qua verba respexit etiam l cûm pater.S.
mando de leg.2.l. teſtãdi. Cde teſtam.
nec palam permittit, vt de tutela ita de
pecunia impuberum teſtari, ideo moribus
porius conſtare exiſtimatur. Caterum nul-
li * ali ſunt caſus ſubſtitutioni quam hi
duo, delata hereditatis, qui primus caſus
dicitur, & adquiſitæ qui ſecundus. l. pre-
cib.C. de imp. & aliis ſubſtnã & qua fit
cundum ca ſum fit, & quod dicitur tertii
genus ſubſtitutionis in l. 4. hoc tit vel in
primum intelligitur fieri, vel in ſecundum,
vel in vtrumque, nec alia ratione dicitur
tertium gens, quam quod formulam ha-
beat diuerſam à vulgari & pupillari ſub-
ſtitutione, & introductam pot ſſimum pro-
pter caduca, vt remedio ſubſtitutionis re-
ciprocæ valeret inter coheredis ius adcre-
ſcendi antiquum potius, quam ius cadu-
ct. & J formulam ſi inspicias, certè mulra
ſunt genera ſubſtitutionum; ſi ſucceſſio-
i......?
quibus hæc tria Græca reſpõdent, vuns, xxdsis, oxa-
heres véis De quibus & aliis huic rei conuenientibus, vide plura
eſto Seius. ſi in Recitationibus noſtris in hunc locum. CVIAc.
Lucius Titius a
heres intra pu-
bertatem de-
ceſſerit. Nam
defertur. Azo.
Gradu. id a eſt, loco: vt infrà de bon puſſeſſ. ſecun, tabu. l.2.S.
Gradu. Gradum hoc in loco non pro loco cum Accurſio ſu-
licët dicat, mi- mimus, cum inter gradum & locum magna ſit differentia. De
hi heres eſto, qua conſulendus Commentarius noſter, vbi fuſis. Cvr.
non excludit q Subſtitutio duplex eſt. De pluribus ſubſtitutionú ſpeciebus,
tamen teſtator
alia bona Ti-
tij intra pu-
bertatem mor, tûm: duplex
tui.
habes in Commentarjo noſtro in hunc locum. CVr.
b Simplex. ſimplex eſt vt pupillaris tantum, vel vulgaris tã-
, quando vtraque ſimul AcCVR.ADDITI0.
Die, quod in illa ſimplicitate & duplicitate attenditur expreſ-
i Subſtitutus ſio verborum, non interpretatio iuris, ſecundum Bartolum &
pupil lariter
directô pupil-
lo, per obliqui
Baldum.
c Lucius Titius heres iſta eſt inſtitutio: & eam ideo appoſuit
teſtaturi ſuc- quia ſubſtitutio f non poteſt eſſe ſine inſtitutione:vt infrà ead.
cedit.
l. fin. Az0.
Subſtitui po¬ d’ Heres non erit. Hc Seſt ſubſtitutio vulgaris.
teſt pupil lari-
ter exhereda-
eqGaius Seius heres mihi. Hæc hdictio, mihi,nihil nocet, quo
... L.A A ArI rAH pi il) ..a.
tis,at non pre- minus etiam alia bona quam patris veniãt in pupill. & quomi-
ritis. Prateri- nus etiam ipſi pupillo ſit heres & quaſi per i’obliquum mihi:
tione enim te¬ vr
ſtamentum eſt
nullum, at nõ
exheredatio-
....A . .a I.
ne: ſed quid ſi de leg.l. cum q
j. de bon-poſſ ſectabl ſi ita. Squi filio & Inst. de pu, ſubſt. in princ.
t ibi, quo caſu, &c.& ſuprà tit. pater in fin.
fq Exheredatis dicpupillariter: vt Inſtit eoS. non ſolum. & Cod.
uidam & infrà ad leg. Falel. qui fundumS. qui filios.
prteritus te- non per fideicomm. vt infrà eodeml. coheredi. . cum fili. ibi, &
ſtamẽtum ap-
probet? aliud
dicendum l.ſi-
lin. ſuprà ile in-
iu lo.
ideo ſi pater.
Sed an præterito po
ſſit ſubſtitui pupillariter? Reſpon, cum
nullum ſit teſtamentum etiam ſecundûm has leges:vt Inſtit. de
ACCVRSIVS.
teſtu. l miles ita. S.fin.
nem, duo tantum, Vulgaris & Pupilla-
ris, qua diuiſione comprehenduntur qua-
cunque J ad earum inſtar rediguntur, &
duplices, ſiue, vt Theophilus loquitur,
vulgari pupillares. CVIAC.
I. MODESTINVS libro ſecunda
Pandectarum.
EREDES aut inſti-
tuti dicuntur, aut
ſubſtituti. Inſtitu-
ti, primo gradu?e,
ſubſtituti, ſecundo
vel tertio.
1. Heredis ſubſtitutio du-
plex eſt y, aut ſimplex b*: ve-
luti, Lucius Titius heres eſto: Si
mihi Lucius Titius heres nõ erit d,
tunc Seius mihi heres eſto. Si heres
non erit, ſiue erit, & intra puberta-
tem deceſſerit: tunc Gaius Seius he-
res mihis eſto.
2. 5 Subſtituere liberis tã he-
redibus inſtitutis quàm exhere-
datisf poſſumus: & tam eum quẽ
heredé nobis inſtituimus, quam
alterum. 3. Subſtituere liberis
pater non poteſt, niſi ſi heredem
ſibi inſtituerit . Nam ſine here-
dis inſtitutione h nihil in teſta-
mento ſcriptum valet.
Impuberibus in poteſtate conſti-
tutis non recaſuris poſt mortem teſta-
toris in poteſtatẽ alterius, poteſt ſub-
ſtitui pupillariter:quinimo & adop-
tatis in loci nepoti. debet tamẽ ſub-
ſtituẽs ſibi primo loco facere teſtamẽ-
tum, niſi ſit miles & ad confirmatio-
nem pupillaris requiritur, quod ad-
eatur hereditas ex paterno. h. d. vſ-
que ad interdumALEX.
exhereda lib in prin. ſequitur,vt nec pupillare valeat: vt Inſtit. de
pupill. ſubſtit. S. liberis. & infrà eod l. prox. S. ſed ſi cos. & S. quiſquis.
g atterit milite a exceptorvt j l prox S quiſquiu& je de mi-
li.
h Inſtitutione. ab ini-
tio: vt ſuprà de his, que
in teſta. delen. l. proxi-
me. & Inſti de lega. S.
ante b. Item ex poſtfa-
cto non valet, niſi fue-
rit hereditas adita ex
teſtamento:vt j. de bo.
poſſ. contra tab. l. filium.
circa princ. & j. proxi.S.
quiſquis. & S adeô.
Sed contràS. tit. ..l.
fi Soibi ſpeciale.
Item contrà c. in d
Authen. vt cum de ap.
og. S- ſi igitur tales. coll.
8. qua eſt Cod. de lib.
prat. Authen. ex cauſa.
Sed ibi propter ſolam
prteritionem eſt nul.
lum: hic quia ſubſti-
tuit ſine inſtitutione.
Vel illud eſt ius nouu.
ADITI0. Dic quod
per illam Authé. con-
firmatur ſubſtitutio
pupillaris: tamen in-
tellige, quando inſti-
tutio pracedit, quam-
uis inutilis. BART.
BAI.. PAV. IMO. SOCI.
ARE.ALE. & IAS.
Oribus. CASVS.
Per leges & mo-
res introductum eſt,
vt quis poſſit facere
teſtamentum liberis
ſuis impuberibus. id
eſt, pupillarem ſubſti-
tutionem predictam:
quæ quidem durat vſ-
que ad xiv. annos in
maſculis, & vſque ad
xij annos in fœminis.
& hoc eſt verú, ſi ſint
liberi in poteſtate pa-
rẽtis, facientis eis ſub-
ſtitutionem, nã eman-
cipatis, non poteſt ta-
liter ſubſtitui, poſtu-
mis autem ſic, & ne-
potibus & pronepoti-
bus: & ſic deinceps
qui per mortem aui vel proaui non ſunt recaſuri in poteſtatem
patris eorum, veluti quia pater eorum eſt mortuus. ſi autem pa-
tres eorum eos præcedant ad auos vel proauos:ita demûm ſub-
ſtituere eis poteſt auus vel proauus, ſi heredes eos inſtituat, vel
exheredet, ita enim per legem Velleiam ſuccedendo ipſi auo
vel proauo in locum patrum non rumpunt teſtamentſi aui vel
proaui ſi autem non eſſent inſtituti vel exheredati, non rum-
perent teſtamentú auorum vel proauorum, quod eſt principa-
le teſtamentſ: & rupto principali, pupillare nihil valeret. ſed &
ſi quis habens filium, adoptauerit ſibi filium. ſ. Titium in locum
nepotis, põt ei Titio impuberi pupillariter ſubſtituere.
QIS AVTEM.) Si facio teſtamentum filio meo impuberi, id
eſt pupillarem ſubſtitutionem: & mihi debeo facere teſtamen-
tum inſtituendo in eo dictum meum filium, vel ex heredando,
& alium inſtituendo. Si aut em mihii non faciam teſtamentum,
non valet ſubſtitutio praadicta, niſi eſſem miles. nam tunc be-
ne poſſem ſubſtituere dicto filio meo, etiam non faciendo mihi
teſtamentum. ſed & ſi faciam mihi teſtamentum ego paganus,
& in eo inſtitutus non adeat hereditatem meam: ſubſtitutio,
quam feci dicto meo filio, euaneſcit. ſi autem ille, quem in meo
teſtamento inſtitui, dimittat ex teſtamento, & adeat ab inteſta.
to heredltatem meam, putà quia erat meus forté agnatus, ſer-
uabitur & valebit ſubſtitutio prædicta euenit tamen quandoq;
quôd ille, quem heredem in teſtamento meo inſtitui, cõpelli-
tur adire hereditatem meam ad hoc, vt dicta ſubſtitutio valeat,
& totum teſtamentum quod feci dicto meo filio: putà inftitui
mihi heredem in teſtamento meo quendam extraneum, & di-
ctum meum filium exheredaui: & ei filio ſubſtitui tertium, &
grauaui ſubſtitutum impuberis, vt totam hereditatemimpube-
ris reſtitueret quarto: & poſtea deceſſi, modô extraneus à me
Qus
inſtitutus
.
a Subſtituere
liberis miles
oteſt, etiamſi
hereden ſibi
non inſtituat.
T Subſtitutio-
nes duplices,
& vulgari pu-
pillares.
b Inſt itutiouis
omiſſie vitiat
teſtamentum,
ſiue ab initi
nullus inſtitu-
tus, ſiue ex
poſtfacto.
e Ibi valet te-
ſtamentum, li-
cet non valeat
inſtitutio.
d Vide Barto-
Ium in d. No-
uella vt cm de
appell. Sſiue,
igitur. collat8.
num.6 vbi no-
tat, rupto te-
ſtamento per
querelam, co-
ſeruari ſubſti-
tutionem pu-
pillarem. ade
quod ibid ẽ ſcri-
pſi.
* Vulgô ſic le-
gitur, aut ſim-
plex. Simplex
eſt, veluti, Luc.
Ti he eſto. Si mi.
Lu. Tit. he. non
erit, tune Se. he.
mihi eſt-Duplex
eſt, veluti, Filius
meus heres eſto.
ſi heres non erit,
ſiue heres erit,
& intra pub.
&cNos Flore,
tinã editionẽ
expreſſimus.
Imô verô ri.
perent. Delen-
da igitur eſt
negatio
a Subſt itutio
eſt ſecunda in-
ſtitutio etiam
vlterior.
6 Subſtitutio-
num quinque E,
genera.. quod quinque ſunt ge-
c Subſtitutiu nera ſubſtitutioniẽ, ſcili-
compendioſa cet vulgaris, pupillaris,
quid. e2nlari hr-slan..
* Diuiſionem exẽplaris, breuiloqua. Ite
ſubſtitutionis compendioſa, qua fit à
ad Iuriſcõſul-milite tantum, & habet
torum menté naturam pupillaris & fi.
propius ace deicommiſſariæ: vt not.
dentem, quam 1
que vulgô tra¬ C cod-l precib Item eſt
ditur, pete ex fideicommiſſaria duplex.
Duar.2 diſput. vt Inſti-eo S.fi.
cap7.A , EREDES
Subſtitutio g
t saſtituriie l aut Ca-
ditatis delatz, SSVS. Qui-
vel adquiſitz Q dam here-
alteri. des dicuntur inſtituti,
* Subſtiturie, & quidam ſubſtituti.
vulgaris quid Inſtituti ſunt illi, qui
T Subſtitutio nittrtuti ſunt illt, qui
pupillaris ſunt in primo gradu
quid. ſcripti: ſubſtituti au-
tem ſunt illi qui ſunt
ſcripti in ſecundo vel
in tertio gradu, vel
deinceps. Heredis au-
tem ſubſtitutio quædã
eſt ſimplex, veluti, Lu-
* Subſtitutio- cius Titius heres eſto:
num duo tan- & ſi non erit heres, Se-
t caſus, delar ius tune ſit mihi he-
tæ ſcilicet &
adquiſite he-res. quadam eſt du-
rediratis, ile plex, ve Filius meus
primus:hic ſe- heres mihi eſto: ſiue
cudus caſus di-heres non erit, ſiue he-
citur rerti res erit, & intra pu-
ql dieitur eit pertatem deceſſerit:
T Subſtitutio- tunc Gaius Seius he-
nu multa ge res mihi eſto, & valet
nera, ſi formu- ſubſtitutio quam facio
lam inſpicias: filio meo impuberi:
duo tantum, ſi ſue inſtituam eum, ſi
ſucceſſionem. liue inſtituam eum, ſi-
d Gradus pro ue exheredem: & ſiue
locis. ſubſtituam illum, quẽ
e Subſtitutio mihi heredem inſti-
ſimplex vel eſt eui, ſiue alium. ſi autem
upillaris vel ..e.
pupilaris vel non inſtituiſſem mihi
f Subſtitutio aliquem heredem, non
nõ poteſt eſſe valeret ſubſtitutio quã
ſine inſtitutio, filio meo feci. VI-
ne.
g SubſtitutiLVIANVS.
r
nis vulgaris u Ad hanc materia
formula. pertinẽt maximé hæc
A Subſtituens tria vocabula, inftitu-
pupillariter tio, ſubſtitutio, reſtitutio
poteſt etià hac tio, ſubſtitutio, reſtitutio,
formula vti,
Mihi
1
DE VVLGARI ET PVPIL-
lari ſubſtitutione.
Subſtitutio eſt a ſecüda inſtitutio, etiamſi ſit vlterior: vt & omnes
ſecida nuptia ſunt poſt primas:vt C. de ſecnupt. in rubric. Et dicas
DE VVLGARIET
pupillari * ſubſtitutione.
TITVLVS VI.
Alia pars teſtamẽti eſt heredis ſubſtitu-
tio, cuius definitio hac, Datio f heredita-
tis delate, vel adquiſite alteri. Vulgaris*
nimirum, delata non adquiſitæ, qua cõmu-
ni iure fit omnibus. ex ead.l.xij. tab. qua
& heredes & tutores & legatarios inſti-
tuere pmiſit. Pupillaris T delata & adqui-
ſitæ, qua proprio iure fit à paréte liberis im-
puberibus qui ſunt in poteſtate, vel poſtu-
mis, qui tales ſunt, vt in poteſtate futuri
ſint, an ex eadẽ lege, vt que iure patria po-
teſtatis parenti permiſit tutorem dare. l.
impuberide admin. tut. permiſit etiam
heredem dare, illo ſcilicet capite, Paterfa.
vti ſuper pecunia tutelave ſua legaſſit, ita
ius eſte, nam & ſi ius poteſtatis moribus
receptum dicatur.l-patre. de his qui ſunt
ſui vel alien. iur-tamen I2 tab. adſcribi-
tur etiam recte. erge & ſubſtitutie pupil-
laris, qua fit iure poteſtatis. Sed quia illo
capite fit tantum mentio pecuniæ ſua, ad
qua verba respexit etiam l cûm pater.S.
mando de leg.2.l. teſtãdi. Cde teſtam.
nec palam permittit, vt de tutela ita de
pecunia impuberum teſtari, ideo moribus
porius conſtare exiſtimatur. Caterum nul-
li * ali ſunt caſus ſubſtitutioni quam hi
duo, delata hereditatis, qui primus caſus
dicitur, & adquiſitæ qui ſecundus. l. pre-
cib.C. de imp. & aliis ſubſtnã & qua fit
cundum ca ſum fit, & quod dicitur tertii
genus ſubſtitutionis in l. 4. hoc tit vel in
primum intelligitur fieri, vel in ſecundum,
vel in vtrumque, nec alia ratione dicitur
tertium gens, quam quod formulam ha-
beat diuerſam à vulgari & pupillari ſub-
ſtitutione, & introductam pot ſſimum pro-
pter caduca, vt remedio ſubſtitutionis re-
ciprocæ valeret inter coheredis ius adcre-
ſcendi antiquum potius, quam ius cadu-
ct. & J formulam ſi inspicias, certè mulra
ſunt genera ſubſtitutionum; ſi ſucceſſio-
i......?
quibus hæc tria Græca reſpõdent, vuns, xxdsis, oxa-
heres véis De quibus & aliis huic rei conuenientibus, vide plura
eſto Seius. ſi in Recitationibus noſtris in hunc locum. CVIAc.
Lucius Titius a
heres intra pu-
bertatem de-
ceſſerit. Nam
defertur. Azo.
Gradu. id a eſt, loco: vt infrà de bon puſſeſſ. ſecun, tabu. l.2.S.
Gradu. Gradum hoc in loco non pro loco cum Accurſio ſu-
licët dicat, mi- mimus, cum inter gradum & locum magna ſit differentia. De
hi heres eſto, qua conſulendus Commentarius noſter, vbi fuſis. Cvr.
non excludit q Subſtitutio duplex eſt. De pluribus ſubſtitutionú ſpeciebus,
tamen teſtator
alia bona Ti-
tij intra pu-
bertatem mor, tûm: duplex
tui.
habes in Commentarjo noſtro in hunc locum. CVr.
b Simplex. ſimplex eſt vt pupillaris tantum, vel vulgaris tã-
, quando vtraque ſimul AcCVR.ADDITI0.
Die, quod in illa ſimplicitate & duplicitate attenditur expreſ-
i Subſtitutus ſio verborum, non interpretatio iuris, ſecundum Bartolum &
pupil lariter
directô pupil-
lo, per obliqui
Baldum.
c Lucius Titius heres iſta eſt inſtitutio: & eam ideo appoſuit
teſtaturi ſuc- quia ſubſtitutio f non poteſt eſſe ſine inſtitutione:vt infrà ead.
cedit.
l. fin. Az0.
Subſtitui po¬ d’ Heres non erit. Hc Seſt ſubſtitutio vulgaris.
teſt pupil lari-
ter exhereda-
eqGaius Seius heres mihi. Hæc hdictio, mihi,nihil nocet, quo
... L.A A ArI rAH pi il) ..a.
tis,at non pre- minus etiam alia bona quam patris veniãt in pupill. & quomi-
ritis. Prateri- nus etiam ipſi pupillo ſit heres & quaſi per i’obliquum mihi:
tione enim te¬ vr
ſtamentum eſt
nullum, at nõ
exheredatio-
....A . .a I.
ne: ſed quid ſi de leg.l. cum q
j. de bon-poſſ ſectabl ſi ita. Squi filio & Inst. de pu, ſubſt. in princ.
t ibi, quo caſu, &c.& ſuprà tit. pater in fin.
fq Exheredatis dicpupillariter: vt Inſtit eoS. non ſolum. & Cod.
uidam & infrà ad leg. Falel. qui fundumS. qui filios.
prteritus te- non per fideicomm. vt infrà eodeml. coheredi. . cum fili. ibi, &
ſtamẽtum ap-
probet? aliud
dicendum l.ſi-
lin. ſuprà ile in-
iu lo.
ideo ſi pater.
Sed an præterito po
ſſit ſubſtitui pupillariter? Reſpon, cum
nullum ſit teſtamentum etiam ſecundûm has leges:vt Inſtit. de
ACCVRSIVS.
teſtu. l miles ita. S.fin.
nem, duo tantum, Vulgaris & Pupilla-
ris, qua diuiſione comprehenduntur qua-
cunque J ad earum inſtar rediguntur, &
duplices, ſiue, vt Theophilus loquitur,
vulgari pupillares. CVIAC.
I. MODESTINVS libro ſecunda
Pandectarum.
EREDES aut inſti-
tuti dicuntur, aut
ſubſtituti. Inſtitu-
ti, primo gradu?e,
ſubſtituti, ſecundo
vel tertio.
1. Heredis ſubſtitutio du-
plex eſt y, aut ſimplex b*: ve-
luti, Lucius Titius heres eſto: Si
mihi Lucius Titius heres nõ erit d,
tunc Seius mihi heres eſto. Si heres
non erit, ſiue erit, & intra puberta-
tem deceſſerit: tunc Gaius Seius he-
res mihis eſto.
2. 5 Subſtituere liberis tã he-
redibus inſtitutis quàm exhere-
datisf poſſumus: & tam eum quẽ
heredé nobis inſtituimus, quam
alterum. 3. Subſtituere liberis
pater non poteſt, niſi ſi heredem
ſibi inſtituerit . Nam ſine here-
dis inſtitutione h nihil in teſta-
mento ſcriptum valet.
Impuberibus in poteſtate conſti-
tutis non recaſuris poſt mortem teſta-
toris in poteſtatẽ alterius, poteſt ſub-
ſtitui pupillariter:quinimo & adop-
tatis in loci nepoti. debet tamẽ ſub-
ſtituẽs ſibi primo loco facere teſtamẽ-
tum, niſi ſit miles & ad confirmatio-
nem pupillaris requiritur, quod ad-
eatur hereditas ex paterno. h. d. vſ-
que ad interdumALEX.
exhereda lib in prin. ſequitur,vt nec pupillare valeat: vt Inſtit. de
pupill. ſubſtit. S. liberis. & infrà eod l. prox. S. ſed ſi cos. & S. quiſquis.
g atterit milite a exceptorvt j l prox S quiſquiu& je de mi-
li.
h Inſtitutione. ab ini-
tio: vt ſuprà de his, que
in teſta. delen. l. proxi-
me. & Inſti de lega. S.
ante b. Item ex poſtfa-
cto non valet, niſi fue-
rit hereditas adita ex
teſtamento:vt j. de bo.
poſſ. contra tab. l. filium.
circa princ. & j. proxi.S.
quiſquis. & S adeô.
Sed contràS. tit. ..l.
fi Soibi ſpeciale.
Item contrà c. in d
Authen. vt cum de ap.
og. S- ſi igitur tales. coll.
8. qua eſt Cod. de lib.
prat. Authen. ex cauſa.
Sed ibi propter ſolam
prteritionem eſt nul.
lum: hic quia ſubſti-
tuit ſine inſtitutione.
Vel illud eſt ius nouu.
ADITI0. Dic quod
per illam Authé. con-
firmatur ſubſtitutio
pupillaris: tamen in-
tellige, quando inſti-
tutio pracedit, quam-
uis inutilis. BART.
BAI.. PAV. IMO. SOCI.
ARE.ALE. & IAS.
Oribus. CASVS.
Per leges & mo-
res introductum eſt,
vt quis poſſit facere
teſtamentum liberis
ſuis impuberibus. id
eſt, pupillarem ſubſti-
tutionem predictam:
quæ quidem durat vſ-
que ad xiv. annos in
maſculis, & vſque ad
xij annos in fœminis.
& hoc eſt verú, ſi ſint
liberi in poteſtate pa-
rẽtis, facientis eis ſub-
ſtitutionem, nã eman-
cipatis, non poteſt ta-
liter ſubſtitui, poſtu-
mis autem ſic, & ne-
potibus & pronepoti-
bus: & ſic deinceps
qui per mortem aui vel proaui non ſunt recaſuri in poteſtatem
patris eorum, veluti quia pater eorum eſt mortuus. ſi autem pa-
tres eorum eos præcedant ad auos vel proauos:ita demûm ſub-
ſtituere eis poteſt auus vel proauus, ſi heredes eos inſtituat, vel
exheredet, ita enim per legem Velleiam ſuccedendo ipſi auo
vel proauo in locum patrum non rumpunt teſtamentſi aui vel
proaui ſi autem non eſſent inſtituti vel exheredati, non rum-
perent teſtamentú auorum vel proauorum, quod eſt principa-
le teſtamentſ: & rupto principali, pupillare nihil valeret. ſed &
ſi quis habens filium, adoptauerit ſibi filium. ſ. Titium in locum
nepotis, põt ei Titio impuberi pupillariter ſubſtituere.
QIS AVTEM.) Si facio teſtamentum filio meo impuberi, id
eſt pupillarem ſubſtitutionem: & mihi debeo facere teſtamen-
tum inſtituendo in eo dictum meum filium, vel ex heredando,
& alium inſtituendo. Si aut em mihii non faciam teſtamentum,
non valet ſubſtitutio praadicta, niſi eſſem miles. nam tunc be-
ne poſſem ſubſtituere dicto filio meo, etiam non faciendo mihi
teſtamentum. ſed & ſi faciam mihi teſtamentum ego paganus,
& in eo inſtitutus non adeat hereditatem meam: ſubſtitutio,
quam feci dicto meo filio, euaneſcit. ſi autem ille, quem in meo
teſtamento inſtitui, dimittat ex teſtamento, & adeat ab inteſta.
to heredltatem meam, putà quia erat meus forté agnatus, ſer-
uabitur & valebit ſubſtitutio prædicta euenit tamen quandoq;
quôd ille, quem heredem in teſtamento meo inſtitui, cõpelli-
tur adire hereditatem meam ad hoc, vt dicta ſubſtitutio valeat,
& totum teſtamentum quod feci dicto meo filio: putà inftitui
mihi heredem in teſtamento meo quendam extraneum, & di-
ctum meum filium exheredaui: & ei filio ſubſtitui tertium, &
grauaui ſubſtitutum impuberis, vt totam hereditatemimpube-
ris reſtitueret quarto: & poſtea deceſſi, modô extraneus à me
Qus
inſtitutus
.
a Subſtituere
liberis miles
oteſt, etiamſi
hereden ſibi
non inſtituat.
T Subſtitutio-
nes duplices,
& vulgari pu-
pillares.
b Inſt itutiouis
omiſſie vitiat
teſtamentum,
ſiue ab initi
nullus inſtitu-
tus, ſiue ex
poſtfacto.
e Ibi valet te-
ſtamentum, li-
cet non valeat
inſtitutio.
d Vide Barto-
Ium in d. No-
uella vt cm de
appell. Sſiue,
igitur. collat8.
num.6 vbi no-
tat, rupto te-
ſtamento per
querelam, co-
ſeruari ſubſti-
tutionem pu-
pillarem. ade
quod ibid ẽ ſcri-
pſi.
* Vulgô ſic le-
gitur, aut ſim-
plex. Simplex
eſt, veluti, Luc.
Ti he eſto. Si mi.
Lu. Tit. he. non
erit, tune Se. he.
mihi eſt-Duplex
eſt, veluti, Filius
meus heres eſto.
ſi heres non erit,
ſiue heres erit,
& intra pub.
&cNos Flore,
tinã editionẽ
expreſſimus.
Imô verô ri.
perent. Delen-
da igitur eſt
negatio