DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#0646
A , I
Tc v-2
1283 Digeſtorum Libxxxiiij. Titj. 1284
a J Expenſo. id eſt, cum expenderet ſupellectilem, nominabat
hc omnia, & vtebatur in ſupellectili..1
bS Contineri quia certum genus habet veſtis:vt ẽ.jy l. Labeo.
S verum ſi ea. & dic vt ibi plenè notaui.
Vaetl l llevs Tirius legauit mihi ſupellectilé ſuam.
quaritur, an in legat0.
Pepera a- ontnnantur Vai e ctilis * expenſo a ferre ſolitus
debarHal.ver nea poſita in domo
buin, nomint. cauſa aquæ ſalientis & erat, is vxori ſupellectilem le-
DE ALIMENTISa VEL CIBA-
a Alimentne
RIIS LEGATIS. lmentoru
appellatione
quid cõtinea.
Ialimenta J t, vide Sime-
d CAsvs. Til nemde Pratis
... 4vltim volunt.
tius legauit interpret. d.
mihi ali-¬ 11. adde
vrbanum, non ad locû vrbanum
aut peregrinum, dirigenda eſt:
fluentis in domo, qua
quidem vaſa ſunt ad
voluptatem, & non ad
neceſſitatem? Et dici-
tur quôd non. Et idem
eſt in qualibet alia re
poſita ad voluptatem.
murrhea autem vaſa,
& vitrea, que parata
ſunt ad vſum edendi
& bibendi, bene con-
tinentur in dicto le-
à Murrhea va- gato: & dicuntur a
ſa eadem ſunt, murrhea vaſa illa que
qua & myrr ſunt picta vel ornata
rhina, de quib. murice, id eſt, ſangui-
paſſim apud tu...
Authore, ne muricis, de quo
ſolet tingi purpura: vt
C.e diuerſis reſcript. l.
pen. VIVIAN.
c Vſus. neceſſarij. &
facit S. de ſer. l. vt po-
mum.
Vemadmodum.
ICASVS. Tirius
Romanus pone, lega-
uit mihi ſupellectilem
ſuam vrbanam. habe-
bat autem quœdam
ſupellectilia in rure,
que erant ad vſum
vrbanum deſtinata.
nunquid illa ſupelle-
ctilia poſita in rure
continentur in lega-
to? Et dicitur, quod
ſie, & eſt ratio, quia
quemadmodum vrba-
nus ſeruus & ruſticus
non loco, ſed genere
vſus diſtinguitur, ita
vrbana penus & ſu-
pellex eſt dirigenda
ad vſum vrbanum, nõ
ad locum vrban aut
peregrinum ſecus au-
tem ſi legaſſet mihi
ſupellectilem, que eſt
in vrbe, quia non con-
tinetur tunc niſi ea
que eſt intra muros
vrbis. VIVIAN.
Vrbanus ſer¬ d Non lecovtb ſuprà
dus à ruſtico de lega iij.l. ſeruis vrba-
non differt lo- nis. in prin. & l. cum
co, ſed vſus quareretur in prin. &i
enere. quareretur. in prin. & j.
genere. de verb ſig l vrbana. &
C. de pradiis mino. l. ſi
pradlum ACCVRS.
e In vrbe. ſic S.tit. j.l.
gauerat. Rectè negabant, veſtem
legato ceſſuram Labeo, Ofilius,
Caſcellius: quia non poſſet vide-
ri veſtis appellatione ſupellecti-
lis continerib.
xI. IDEM libro decimo ex Poſte-
rioribus Labeonis.
Aſa enea ſalientis aquæ
poſita, ité ſiquid aliud ma-
gis deliciarum, quam vſus c cau-
ſa paratum eſſet, non eſſe ſupel-
lectilis, Labeo, Trebatius putãt.
Murrhea autem vaſa, & vitrea,
que ad vſum edendi, & bibendi
cauſa parata eſſent, in ſupellecti-
li dicuntur eſſe.
XII.LABEO libro quarto Pithanon à
Paulo epitomatorum.
Vemadmodû vrbanus ſer-
uus & ruſticus diſtinguitur
nõ locod, ſed genere vſus:ita vr-
bana penus & ſupellex ad vſum
Ss s’sées
multûmq; intereſt, penus & ſu-
vrbana, legetur, vel promittatur.
XIII. MODESTINVS libro nons
Reſponſorum reſpondit.
Vnquam ex eo, quod ſupel-
Neetlen legauit martus
teſtamẽto, habitationem, in qua
ſupellex fuit, legaſſe videtur:
quare contra defuncti voluntatẽ
habitationem ſibi mulierẽ vin-
dicare, procul dubio eſt.
xIV. CALLISTRATVS libro tertio
de Cognitionibus.
Vndo legato, inſtrumentum
Fenson daiter legaro cedit,
niſi ſpecialiter id expreſſum ſit.
Nam & domo legata, neque in-
ſtrumentum eius, neque ſupel-
lex aliter legato cedit, quam ſi
idipſum nominatim expreſſum
à teſtatore fuerit f.
LIBE R XXXIIII.
DE ALIMENTIS VEL CIBARIIS LEGATIS.
TITVLVS I.
Hic tltulus quid alimentorum vel ci-
bariorum legato contineatur, explicat. &
plenius quidem eſt alimentorum legatum,
quando cauſa cibaria & veſtiaria, inue-
nias nominatim leguri ſape, alimentis ve
ſtiaria iungi ſuperuacuô, non item. Sed &
præcipua quadã in his eſſe hic titulus de-
clauat, velute vt deportatis vel ſeruis pe-
na vel etiam ſeruis propriis ſine libertate
alimenta aut cibaria relinquantur recté,
vt ſi relicta ſint vſque ad pubertatem,
extendantur vſque ad plenam puberta-
tem,vt non minuantur propter prædia eo
nomine poſlea obligata, vt ex reditu eonum
percipiantur, ſed minuuntur tamen per le-
gem Falcidiam. l. Diuus. j. ad leg. Falc.
CVIAC.
Legato alimentorum cedit aqua,
qua eſt venalis.BART.
Ialimenta fuerint legata,
legato ineſſe, ſi in ea gre-
gione fuerint legata, vbi venun-
dari aqua ſolet.
Appellatione libertorum ſuorum
continentur ſerui legati vt manumit-
tantur. Item bona trãſeunt ad queli-
bet cum onere alimentorum. BART.
IL. MARCIANVS lib. 8. Inſtitutionum.
Iquis libertis h alimenta reli-
querit:etſil legati fuerint ſer-
uil, & rogati legatarijmanumit-
tere, ad fideicõmiſſum! admittú-
turm, vt & Diui quoque Seuerus
& Antoninus reſcripſerunt: &
licèt ad fiſcû bona fuerint deuo-
luta, ex quibus alimẽta debean-
pellex ea, quæ in vrbe ſit, an
mẽta. certe etiam aqua Sraſſum liby
in legato continetur ſi ſt ntentiarums.
legata fuerunt alimé- q ¬
ta in ea regiore, in it ainus ue.
.. metorum
qua ſolet vendi aqua, appellatione
vt in Africa, & in E¬ qud contine-
gypto, & Venetiis. s an mediei.
VIVIAN. na, & alia mut
: quæ ad .¬
gJSi in ea vt in Afri- aa au hune
ca, vel Egypto ve loeun purindt.
eol. Mela. quidam.
I quis.) Casvs. Ti-
tius legauit mihi
Stichum & Pamphi-
lum ſeruos ſuos: &
rogauit me, vt cos
dici poteſt etiam aquam
manumitteré. & poſt-
ea in eodé teſtamen-
to legauit alimenta
libertis ſuis, & poſtea
deceſſit, & poſlea ego
manumiſi dictum Sti-
chum & Pamphilum,
ſicut ipſe Titius teſta-
tor me rogauerat. nue
quritur, an dictus
Stichus & Pamphilus
admittantur ad fidei-
commiſſum alimen-
torum cum aliis liber-
tis teſtatoris? Et dici-
tur quod ſic. quamuis
enim teſtator eos non
manumiſerit, imô
ego, cui legauit ipſe
teſtator, & lic non ſint
liberti teſtatoris tamé
per medium ipſum
teſtatorem ſunt liber-
ti. quia me rogauit vt
manumitterem. VI
VIAN.
h Si quis libertis ſcil.
ſuis. JVe in Aſrica
i q Etſi.i. quamuis. & Egypto-l.
Serui.iſtius teſta¬ i4infri.
toris.
l Ad fideicommiſſum.
alimentorum.
m Admittuntur, iſti
liberti, quaſi per me-
dium iſtius teſtatoris
fuerint liberti, cûm
defunctus rogauerit
eos manumitti, vt di-
cit litera; aliàs ſecus
forté: vt S, de legat. ii-l.
pater. duobus. & infrà
de verborum ſignificat.l.
Mod ſtinus, & infrà eo.
ed f’is. s pre
1. VLPIANVS libro quinte
de omnibus Tribu-
nalibus.
nam & ſi. ſi ira. Acc.
mus vſuſtuet NNquan C svs.
legato, inſtru lV Titius legauit v¬
mentum lega xori ſu ſupellectilem..
tum inteligi- ſuam quam habebat in domn ſua Titiana nunquid vror pore.
tur: fundo le- rlt vindicare ſupellectilem & domum, id eſt, habitationem do-
arri nn men mus Et dicitur quod ſolam ſupellectilemvindicare poteſt.
un alids vannEFvndn en v alegaui Titio fundun certé non continetur
debetur, quâm L in legato inſtrumentum fundiniſi ſpecialiter hoc expreſ-
ſl ſpecialiter ſerim. nam & ſi legaſſem ei domum, non cedit legato inſtru-
inſtrumentum mentum domus, nec ſupellex quæ erat in domo, niſi ſpecialiter
e n-oaa hoc dixi. I....E..
9de cõiect. lt. f Fuerit. ſed nec legato ſeruo peculium: vt S-tit. iij lantepen.
volunt.2. n. 15. nec venditotvt S. de contrahen empt.l quoties. Item facit S. de act.
aut inſtrumé emp. Iutianus.S S fi.& l. ſeq & l. fundi. & S. de leg. iijl Luciue. S. col-
e Fãdi vel do-
tur; praſtanda ſunt e ſicuti fi ad lei s nn la l ton
quélibet ſucceſſoré tranſiſſent P. pater. S. fidei beredu,
AccVRS.
ADITroDic ad .duobus hoc verum, ſecundûm BART. in iis
qui ſunt poſtea manumiſſi ex voluntate teſtatoris: aliàs ſecus:
vt dicitur hîc:licêt bona ſint ad fiſcum delata, tamen debentur
alimenta.
nTEx quibu, c bona dico ex quibus, & a-aſa 6 Succeſſor
o Praſtanda ſunt. licét ipſe priuilegiatusb, ſiue ſucceſſor , uerſalis
vltimus fuit: vt C. de cadu. ol. l. vnica. S. fin. tamen in hac efuni letiã
parte vtitur iure priuati, vt & aliàs C. ſi aduer. fiſcl. j. & i fiſcus, & priui-
Item non obſt ſuprà de contrahen empt.l fiS. ſin. quia hic loqui- uilegiatus)
i.. or iar i¬ iure priuati
tur de vniuerſali ſucce ſſoreibi de ſingulari: licét & aliter di iune P
r.1 V... vtitur.
tum terre ſi tegio. de fun inſtr lccum fundus Sed contra S de vſufr. Iſed &
nfixum oloſil ſtpuil s proprietatis Solaliud e ſi vſusfructus legetur, quia tunc
rietatis. ſupr. inſtrumentum fundi vel domus continetur, vt ibi. Aliud ſi fun-
de vſufructu, dus, vt hic, & eſt ratio vt ibi not.
ci poſſet: vt nota. ſuprà de vſufru. l. hactenus. & j. e0. l. Luci.ide qua ne-
AcCVRS. aui ad glaſſl.
p Tranſſent bona ex quibus alimenta debebantur. Item fa ieios- tilſr
cit ad l.iſtam j. de cond, & demon. l. illu & .oo llalimentain princ. de anuis le
AcCvR9. gais.
Solent
Tc v-2
1283 Digeſtorum Libxxxiiij. Titj. 1284
a J Expenſo. id eſt, cum expenderet ſupellectilem, nominabat
hc omnia, & vtebatur in ſupellectili..1
bS Contineri quia certum genus habet veſtis:vt ẽ.jy l. Labeo.
S verum ſi ea. & dic vt ibi plenè notaui.
Vaetl l llevs Tirius legauit mihi ſupellectilé ſuam.
quaritur, an in legat0.
Pepera a- ontnnantur Vai e ctilis * expenſo a ferre ſolitus
debarHal.ver nea poſita in domo
buin, nomint. cauſa aquæ ſalientis & erat, is vxori ſupellectilem le-
DE ALIMENTISa VEL CIBA-
a Alimentne
RIIS LEGATIS. lmentoru
appellatione
quid cõtinea.
Ialimenta J t, vide Sime-
d CAsvs. Til nemde Pratis
... 4vltim volunt.
tius legauit interpret. d.
mihi ali-¬ 11. adde
vrbanum, non ad locû vrbanum
aut peregrinum, dirigenda eſt:
fluentis in domo, qua
quidem vaſa ſunt ad
voluptatem, & non ad
neceſſitatem? Et dici-
tur quôd non. Et idem
eſt in qualibet alia re
poſita ad voluptatem.
murrhea autem vaſa,
& vitrea, que parata
ſunt ad vſum edendi
& bibendi, bene con-
tinentur in dicto le-
à Murrhea va- gato: & dicuntur a
ſa eadem ſunt, murrhea vaſa illa que
qua & myrr ſunt picta vel ornata
rhina, de quib. murice, id eſt, ſangui-
paſſim apud tu...
Authore, ne muricis, de quo
ſolet tingi purpura: vt
C.e diuerſis reſcript. l.
pen. VIVIAN.
c Vſus. neceſſarij. &
facit S. de ſer. l. vt po-
mum.
Vemadmodum.
ICASVS. Tirius
Romanus pone, lega-
uit mihi ſupellectilem
ſuam vrbanam. habe-
bat autem quœdam
ſupellectilia in rure,
que erant ad vſum
vrbanum deſtinata.
nunquid illa ſupelle-
ctilia poſita in rure
continentur in lega-
to? Et dicitur, quod
ſie, & eſt ratio, quia
quemadmodum vrba-
nus ſeruus & ruſticus
non loco, ſed genere
vſus diſtinguitur, ita
vrbana penus & ſu-
pellex eſt dirigenda
ad vſum vrbanum, nõ
ad locum vrban aut
peregrinum ſecus au-
tem ſi legaſſet mihi
ſupellectilem, que eſt
in vrbe, quia non con-
tinetur tunc niſi ea
que eſt intra muros
vrbis. VIVIAN.
Vrbanus ſer¬ d Non lecovtb ſuprà
dus à ruſtico de lega iij.l. ſeruis vrba-
non differt lo- nis. in prin. & l. cum
co, ſed vſus quareretur in prin. &i
enere. quareretur. in prin. & j.
genere. de verb ſig l vrbana. &
C. de pradiis mino. l. ſi
pradlum ACCVRS.
e In vrbe. ſic S.tit. j.l.
gauerat. Rectè negabant, veſtem
legato ceſſuram Labeo, Ofilius,
Caſcellius: quia non poſſet vide-
ri veſtis appellatione ſupellecti-
lis continerib.
xI. IDEM libro decimo ex Poſte-
rioribus Labeonis.
Aſa enea ſalientis aquæ
poſita, ité ſiquid aliud ma-
gis deliciarum, quam vſus c cau-
ſa paratum eſſet, non eſſe ſupel-
lectilis, Labeo, Trebatius putãt.
Murrhea autem vaſa, & vitrea,
que ad vſum edendi, & bibendi
cauſa parata eſſent, in ſupellecti-
li dicuntur eſſe.
XII.LABEO libro quarto Pithanon à
Paulo epitomatorum.
Vemadmodû vrbanus ſer-
uus & ruſticus diſtinguitur
nõ locod, ſed genere vſus:ita vr-
bana penus & ſupellex ad vſum
Ss s’sées
multûmq; intereſt, penus & ſu-
vrbana, legetur, vel promittatur.
XIII. MODESTINVS libro nons
Reſponſorum reſpondit.
Vnquam ex eo, quod ſupel-
Neetlen legauit martus
teſtamẽto, habitationem, in qua
ſupellex fuit, legaſſe videtur:
quare contra defuncti voluntatẽ
habitationem ſibi mulierẽ vin-
dicare, procul dubio eſt.
xIV. CALLISTRATVS libro tertio
de Cognitionibus.
Vndo legato, inſtrumentum
Fenson daiter legaro cedit,
niſi ſpecialiter id expreſſum ſit.
Nam & domo legata, neque in-
ſtrumentum eius, neque ſupel-
lex aliter legato cedit, quam ſi
idipſum nominatim expreſſum
à teſtatore fuerit f.
LIBE R XXXIIII.
DE ALIMENTIS VEL CIBARIIS LEGATIS.
TITVLVS I.
Hic tltulus quid alimentorum vel ci-
bariorum legato contineatur, explicat. &
plenius quidem eſt alimentorum legatum,
quando cauſa cibaria & veſtiaria, inue-
nias nominatim leguri ſape, alimentis ve
ſtiaria iungi ſuperuacuô, non item. Sed &
præcipua quadã in his eſſe hic titulus de-
clauat, velute vt deportatis vel ſeruis pe-
na vel etiam ſeruis propriis ſine libertate
alimenta aut cibaria relinquantur recté,
vt ſi relicta ſint vſque ad pubertatem,
extendantur vſque ad plenam puberta-
tem,vt non minuantur propter prædia eo
nomine poſlea obligata, vt ex reditu eonum
percipiantur, ſed minuuntur tamen per le-
gem Falcidiam. l. Diuus. j. ad leg. Falc.
CVIAC.
Legato alimentorum cedit aqua,
qua eſt venalis.BART.
Ialimenta fuerint legata,
legato ineſſe, ſi in ea gre-
gione fuerint legata, vbi venun-
dari aqua ſolet.
Appellatione libertorum ſuorum
continentur ſerui legati vt manumit-
tantur. Item bona trãſeunt ad queli-
bet cum onere alimentorum. BART.
IL. MARCIANVS lib. 8. Inſtitutionum.
Iquis libertis h alimenta reli-
querit:etſil legati fuerint ſer-
uil, & rogati legatarijmanumit-
tere, ad fideicõmiſſum! admittú-
turm, vt & Diui quoque Seuerus
& Antoninus reſcripſerunt: &
licèt ad fiſcû bona fuerint deuo-
luta, ex quibus alimẽta debean-
pellex ea, quæ in vrbe ſit, an
mẽta. certe etiam aqua Sraſſum liby
in legato continetur ſi ſt ntentiarums.
legata fuerunt alimé- q ¬
ta in ea regiore, in it ainus ue.
.. metorum
qua ſolet vendi aqua, appellatione
vt in Africa, & in E¬ qud contine-
gypto, & Venetiis. s an mediei.
VIVIAN. na, & alia mut
: quæ ad .¬
gJSi in ea vt in Afri- aa au hune
ca, vel Egypto ve loeun purindt.
eol. Mela. quidam.
I quis.) Casvs. Ti-
tius legauit mihi
Stichum & Pamphi-
lum ſeruos ſuos: &
rogauit me, vt cos
dici poteſt etiam aquam
manumitteré. & poſt-
ea in eodé teſtamen-
to legauit alimenta
libertis ſuis, & poſtea
deceſſit, & poſlea ego
manumiſi dictum Sti-
chum & Pamphilum,
ſicut ipſe Titius teſta-
tor me rogauerat. nue
quritur, an dictus
Stichus & Pamphilus
admittantur ad fidei-
commiſſum alimen-
torum cum aliis liber-
tis teſtatoris? Et dici-
tur quod ſic. quamuis
enim teſtator eos non
manumiſerit, imô
ego, cui legauit ipſe
teſtator, & lic non ſint
liberti teſtatoris tamé
per medium ipſum
teſtatorem ſunt liber-
ti. quia me rogauit vt
manumitterem. VI
VIAN.
h Si quis libertis ſcil.
ſuis. JVe in Aſrica
i q Etſi.i. quamuis. & Egypto-l.
Serui.iſtius teſta¬ i4infri.
toris.
l Ad fideicommiſſum.
alimentorum.
m Admittuntur, iſti
liberti, quaſi per me-
dium iſtius teſtatoris
fuerint liberti, cûm
defunctus rogauerit
eos manumitti, vt di-
cit litera; aliàs ſecus
forté: vt S, de legat. ii-l.
pater. duobus. & infrà
de verborum ſignificat.l.
Mod ſtinus, & infrà eo.
ed f’is. s pre
1. VLPIANVS libro quinte
de omnibus Tribu-
nalibus.
nam & ſi. ſi ira. Acc.
mus vſuſtuet NNquan C svs.
legato, inſtru lV Titius legauit v¬
mentum lega xori ſu ſupellectilem..
tum inteligi- ſuam quam habebat in domn ſua Titiana nunquid vror pore.
tur: fundo le- rlt vindicare ſupellectilem & domum, id eſt, habitationem do-
arri nn men mus Et dicitur quod ſolam ſupellectilemvindicare poteſt.
un alids vannEFvndn en v alegaui Titio fundun certé non continetur
debetur, quâm L in legato inſtrumentum fundiniſi ſpecialiter hoc expreſ-
ſl ſpecialiter ſerim. nam & ſi legaſſem ei domum, non cedit legato inſtru-
inſtrumentum mentum domus, nec ſupellex quæ erat in domo, niſi ſpecialiter
e n-oaa hoc dixi. I....E..
9de cõiect. lt. f Fuerit. ſed nec legato ſeruo peculium: vt S-tit. iij lantepen.
volunt.2. n. 15. nec venditotvt S. de contrahen empt.l quoties. Item facit S. de act.
aut inſtrumé emp. Iutianus.S S fi.& l. ſeq & l. fundi. & S. de leg. iijl Luciue. S. col-
e Fãdi vel do-
tur; praſtanda ſunt e ſicuti fi ad lei s nn la l ton
quélibet ſucceſſoré tranſiſſent P. pater. S. fidei beredu,
AccVRS.
ADITroDic ad .duobus hoc verum, ſecundûm BART. in iis
qui ſunt poſtea manumiſſi ex voluntate teſtatoris: aliàs ſecus:
vt dicitur hîc:licêt bona ſint ad fiſcum delata, tamen debentur
alimenta.
nTEx quibu, c bona dico ex quibus, & a-aſa 6 Succeſſor
o Praſtanda ſunt. licét ipſe priuilegiatusb, ſiue ſucceſſor , uerſalis
vltimus fuit: vt C. de cadu. ol. l. vnica. S. fin. tamen in hac efuni letiã
parte vtitur iure priuati, vt & aliàs C. ſi aduer. fiſcl. j. & i fiſcus, & priui-
Item non obſt ſuprà de contrahen empt.l fiS. ſin. quia hic loqui- uilegiatus)
i.. or iar i¬ iure priuati
tur de vniuerſali ſucce ſſoreibi de ſingulari: licét & aliter di iune P
r.1 V... vtitur.
tum terre ſi tegio. de fun inſtr lccum fundus Sed contra S de vſufr. Iſed &
nfixum oloſil ſtpuil s proprietatis Solaliud e ſi vſusfructus legetur, quia tunc
rietatis. ſupr. inſtrumentum fundi vel domus continetur, vt ibi. Aliud ſi fun-
de vſufructu, dus, vt hic, & eſt ratio vt ibi not.
ci poſſet: vt nota. ſuprà de vſufru. l. hactenus. & j. e0. l. Luci.ide qua ne-
AcCVRS. aui ad glaſſl.
p Tranſſent bona ex quibus alimenta debebantur. Item fa ieios- tilſr
cit ad l.iſtam j. de cond, & demon. l. illu & .oo llalimentain princ. de anuis le
AcCvR9. gais.
Solent