DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#0647
T diſtribuãtur, hoc facere, quod li-
Faſalij aliàs, la, qui libertis ſuis ali-
Fauillæ.
1285 De alimentis vel cibariis legatis. 1286
de reddendo, cum erit reddenda ACCVRs.
Olent iudices. JCAsvS. Titius inſtituit ſibi tres heredes, & li-
SOlni iais i onea reiquit & deceſie nune heredes voiut
ſoluere libertis aliméta hoc modo:quia quilibet heredum vult
dare cuilibet ex libertis tantum quantum tangit eum, vt alimẽ-
ta ita ad nihilum deducantur. liberti autem ſunt coram iudice,
& petunt ſe libertos
diuidi inter heredes,
quantum ad alimen-
ta eis libertis preſtan-
da. ſcilicet vr vnus
heres preſtaret vni li-
berto, & alter alteri. &
ſic de ſingulis. & di-
cunt etiam iudici, Si
hoc facere non placet
vobis, eligatis vnum
de heredibus, per qué
nobis alimenta pr-
ſtentur, & ipſe heres
concordet ſuper hoc
cum coheredib. ſuis.
nunquid debet iudex
Si pluribus à pluribus alimẽta de-
bẽtur, fiet diuiſio praſtationis: vel
vnus qui praſtet, eligetur. Itẽ execu-
tor datiuus cogitur ſatiſdare.BART.
II1. VLPIANvS libro ſecundo de
Officio Conſulis.
Olent iudices, ex cauſa ali-
mentorum, libertos diuide-
re a, quotiens plures ſunt here-
des:ne à ſingulis heredibus mi-
nutatim alimenta petentes di-
ſtringantur b quam diuiſionem
perinde tueri oportet, atque ſi
paterfamilias ipſe libertos diui-
ſiſſet . Solent d& vnum elige-
re, per quem alimenta preſten-
tur, aut ex voluntate defuncti,
aut arbitrio ſuo, vt reſcripta ſub-
iecta oſtendunt. Exemplum e li-
belli dati mihi à libertis Silijp,
miſi vobis ſciens ad exemplum
iſtam rem pertinere: quia multi
teſtamentis ſuis prſtari liber
tis iubent neceſſaria: que quia
minimi œris ſunt, ad nihilum
perducuntur, cum plures he-
redes cœperunt per ſucceſſio-
nes exiſtere. qua de cauſa pu-
to vos rectè facturos, ſi con
uocatis Fauillæ heredibus, pro-
curatoribuſve eorum, conſti-
erti petunt? Et dici-
tur quod iudices ſolet
& debent hoc facere:
& ſi faciunt, perinde.
valet ac ſi teſtator.
hoc feciſſet. Et hœc
queſtio fuit de facto
in heredibus cuiuſdã,
qui vocabatur Eauil-
menta reliquerat, qui
liberti petierunt ab
Imperatore vt faceret
cos ali per vnum de
heredibus, data pecu-
nia ei à coheredibus,
vt ex vſuris eius pe-
cuni aleret ens. quod
quidem Imperator eis
conceſſit, & ſupplica-
tronem eorum cuim
reſponſione ſua mit-
tit quibuſdam iudici-
bus, vt hoc fieri fa-
ciantevt tamen heres,
cui pecunia datur, caueat coheredibus de reddẽda pecunia cû
fuerit reddenda,id eſt, poſtquam quiſquam ex libertis deceſ-
ſerit ciuiliter vel naturaliter, aliquo modo deſierit eſſe
in ciuitate. reddere autem debet coheredibus tantum ex ſorte
prœdicta, quantum ab eis accepit, & quantum efficit compu-
tatio pro portione, ſcilicet eius liberti, qui naturaliter vel ciui-
liter deceſſit, vt dictum eſt, & ſic de ſingulis libertis. & iſtud eſt
vnum reſcriptun quod loquitur ea foe diuus etiam Pius fe
cit aliud reſcriptum ſuper hoc, & reſcripſit in hc verba cuidã
nomine Rubrio Teleſphoro, qui erat vnus de libertis, quibus
patronus reliquerat alimenta preſtanda per heredes ſuos: qui
quidem Rubrius Teleſphorus ſupplicauerat eidem Imperatori
ro ſe & pro collibertis ſuis dicta auté verba Imperatoris ſunt
iſta. Conſules, vocatis his heredibus patroni veſtri, à quibus ali-
menta vobis deberi ex cauſa fideicommiſſi cõſtiterit per teſta-
mentum quod oſtendetis decernẽt dicti Cõſules vt vel omnes
vos liberti ab vno ſcilicet herede percipiatis aliméta, ſcilicet eo
modo qui dictus eſt S. prox.S-vel decernent quis veſtrum perci-
iat alimenta, & à quo vel quibus heredibus, & hoc facta di-
ſtributione libertorum inter heredes pro rata & idem ſeruabõt
Conſules, etiam ſi fiſcus habet bona patroni veſtri, qui reliquit
vobis alimenta, vel partem bonorum. fciatis etiam ab hodie in
antea, dicit idem Imperator, partes eorum heredum, qui deſie-
runt eſſe ſoluendo, non pertinere ad onus reliquorum here-
dum, ſiue prdicta aſſignatio libertorum fuit facta, ſiue non.
VIVIAN.
a Diuidere non tamen libertorum iura ſe parando, ſed tantum
alimentorum preſtationes diuidendo ipſis communibus rema-
nentibus:vt j. de iure patrol fin. & S. fami. erciſc.l. quadam. Acc.
b Diſtringantur. ad quod ſup famil erciſc.l plane. & de tranſact.l.
eum hi . in cauſa, & ſuprà de exerci.act l.ii. & j. iudi. ſolui. l. iam
tamen. S. pen.Acc.
a Teſtatoris & c qDiuiſiſſet æquiparantur a iudex & teſtator.ſie habetur C. de
iudicis ſimili- diuiden. tut. lj.
tudo.
A
d qSolent. ſc iudices. Acc.
e Exemplum petierunt liberti, quibus alimenta erant relicta,
vt ab vno ex heredibus alerẽtur, data pecunia ei à coheredibus,
vt ex vſuris eius alat eos:quod Imperator conceſſit, & ſupplica-
tionem & reſponſionẽ mittit quibuſdam iudicibus, vt hæc fie-
i faciant vt tamen heres,cui pecunia datur,caueat cohere dibus
t’Infort.
f Cui. heredi.
E ſ eteris coheredibus Acc.
h Praſtentur.libertis.
i Accipiet. à coheredibus.
tueritis cui à cœterisg dari
debeat pecunia, ex cuius vſuris
alimenta preſtentur h. De-
bebit autem is, qui accipieti,
cauere eis , qui dabunt l, red-
diturum ſe, vt quiſque ex li-
bertis deceſſerit , aliõve quo
modo in ciuitate eſſe deſierit n,
tantum ex ſorte, quantum effi-
ciet pro portione computatio.
Diuus o Pius Rubrio cuidam
Teleſphoro reſcripſit: Conſules,
vocatis his, à quibus vobis ali-
menta deberi ex cauſa fideicom-
mlſli, ſſrirerit, vel omnes ab
l facta pro rata diſtribu-
Mnquis & à quibus percipia-
s cement , Fſeus enim, ſi
eo nomine quid ab e vobis de-
beretur, exemplum ſequere-
tur. Iam nuncr ſciatis, partes
eorum, qui ſoluendo eſſe deſie-
rint, non pertineres ad onus reli-
quorum heredum.
Cauſa, que reſpicit fauorem
legatari, non arctat legatum.
BART.
e y Eis coheredibus.
l Qui dabunt. hanc
pecuniam.
m qDeceſſerit. natura-
liter vel ciuiliter, vel
ſeruus penæ factus.
n Deſierit.vt per de-
portationem, qu cau-
ſe ciuitatis amiſſionis
non extinguunt lega-
tum a alimentorum; a Bannitû pa-
vt infrà eodem l. is, cui. trem filius te-
& ſuprà de capit. de. l. netur alerevt
eus. & l. penult. Sed aur haſn deſ
quis à liberis.
ſunt occaſiones, qua-in prin. jde lib.
re apud heredem, qui agnc in auth.
ab aliis accepit pecu- inceſtus. & ibi
niam, remaneant ali-paldCfede mpr.
menta propter abſen-p here en
tiam alimentarij, qui remanent pro-
aquam,vinum, vel ſi-pter abſentiã
milia ſecum portare alimentarij.
multis ex cauſis po-
teſt impediri, & ideo
coheres cauet cohe-
redi. 2. Vel dic quod
fuerunt relicta, vt ha-
beat interi dum erit
in ciuitate, & ita pe-
rierunt per deporta-
tionem. Item not.
quod hîc heres c qui c Miniſter nu-
miniſtrat, ve miniſter dus aius eſt
eligitur: & d’ideo ca-d vriniter n.
uet, & nil e lucratur: dus cauere de-
vt & ſuprà de lega. ijl ſi bet.
quis Titio. Miniſter nu-
Toirt n dannausiteus, nisn
IV. MODESTINVS libro decimo
Reponſorum.
eſponſorum. ptum. Acc.
p Decernent. dicti
..... . 9 Conſules.Acc.
meuieais uou, oûs oCe, Exemplum prædi-
ctorum reſcriptorum.
ACCVRS.
r Iam nuncq d antea propter nimium alimentorum fauorem
dubitabatur. Acc.
ſNon pertinere.ſiue aſſignatio hec fuerit facta, ſiue non. & fa-
cit ad legem iſtamsS de legj.l non amplius.S fin. & l. ſeq. & C. fa-
mil erciſc l filium. & S. de an.leg. lain ſingulos. & S de tranſact. lLcun
hiS conſtat autem. & ſupr de vſufruct. dominus. Sfin. & infrà eod.
l pecuniæ. & lacum vnus. in princ. & infr.iudi ſol. l. iam tamen. S. pen.
ACCVRS..
Toin arnaoſilear CAaVs, Trtia faciens teſtamen-
tum ita locuta eſt in teſtamento, Libertis libertabûſ-
que meis, quos viuens in teſtamento & in codicillis ma-
numiſi, vel manumittam, dari volo prdia mea, qua ſunt
in Chiis: id eſt, in talibus locis, ad hoc vt quacunque vi-
uente me acceperunt à me iidem liberti, conſtituantur eis
cibariy & veſtiarij nomine. & poſtea deceſſit. nunc quritur
hic de quatuor. Primum eſt, vtrûm ipſi liberti per ſe ca-
pient alimenta ex dictis prdiis, quaſi proprietas prædiorum
fuerit eis legata: an vers pereipieu a lerr de tetattieis ci-
baria & veſtiaria propter dicta prædia quaſi vſusfructus præ-
dictorum prædiorum ſit eis relictus ab herede praſtandus? &
iſtud ſoluitur in verſiculo, Modeſtinus reſpondit, &c. dic entis
quod dicta prædia videntur relicta pleno dominio libertis. &
non per ſolum vſumfructum. Secundum eſt, de quo hîc quæ-
ritur, vtrum pertineat ad heredem patron teſtatricis illud
quod inuenitur ſuperfluum in redditibus dictorum fundorum,
quam eſt in quantitate cibariorum & veſtiariorum prædi-
ctorum libertorum, an verô pertineat ad libertos, qui habent
plenam proprietatem fundorum, vt dictum eſt? Et illud ſolui-
tur in verſiculo, Et ideo & ſi quid ſuperfluum, &c. vbi dicitur,
quod ad libertos pertinere debet. Tertium eſt, de quo hic qua-
ritur, ſi aliquis ex libertis ſit mortuus ante diem fideicommiſ-
ſi cedentem, id eſt, ante aditam hereditatem, an pars eorum
mortuorum, quam habebat in fideicommiſſo, pertineat ad
alios libertos fideicommiſſarios ſuperſtites: an verd ad here-
des mortuorum? & iſtud ſoluitur in verſiculo, Sed & ſi deceſ-
ſerit, &c. vbi dicitur: quod ad cœteros fideicommif. pertinet.
Quartum eſt, de quo hic queritur, an portiones libertorum mo-
rient ium decedente fideicommid eſt, adita hereditate, vt dixi,
pertineant ad heredes corum libertorú mortuorum, an verô ad
Ss 2 heredem
oqDiuus aliud reſcri¬ dus non dici-
tur, qui quid
ex ſe lucratur.
Faſalij aliàs, la, qui libertis ſuis ali-
Fauillæ.
1285 De alimentis vel cibariis legatis. 1286
de reddendo, cum erit reddenda ACCVRs.
Olent iudices. JCAsvS. Titius inſtituit ſibi tres heredes, & li-
SOlni iais i onea reiquit & deceſie nune heredes voiut
ſoluere libertis aliméta hoc modo:quia quilibet heredum vult
dare cuilibet ex libertis tantum quantum tangit eum, vt alimẽ-
ta ita ad nihilum deducantur. liberti autem ſunt coram iudice,
& petunt ſe libertos
diuidi inter heredes,
quantum ad alimen-
ta eis libertis preſtan-
da. ſcilicet vr vnus
heres preſtaret vni li-
berto, & alter alteri. &
ſic de ſingulis. & di-
cunt etiam iudici, Si
hoc facere non placet
vobis, eligatis vnum
de heredibus, per qué
nobis alimenta pr-
ſtentur, & ipſe heres
concordet ſuper hoc
cum coheredib. ſuis.
nunquid debet iudex
Si pluribus à pluribus alimẽta de-
bẽtur, fiet diuiſio praſtationis: vel
vnus qui praſtet, eligetur. Itẽ execu-
tor datiuus cogitur ſatiſdare.BART.
II1. VLPIANvS libro ſecundo de
Officio Conſulis.
Olent iudices, ex cauſa ali-
mentorum, libertos diuide-
re a, quotiens plures ſunt here-
des:ne à ſingulis heredibus mi-
nutatim alimenta petentes di-
ſtringantur b quam diuiſionem
perinde tueri oportet, atque ſi
paterfamilias ipſe libertos diui-
ſiſſet . Solent d& vnum elige-
re, per quem alimenta preſten-
tur, aut ex voluntate defuncti,
aut arbitrio ſuo, vt reſcripta ſub-
iecta oſtendunt. Exemplum e li-
belli dati mihi à libertis Silijp,
miſi vobis ſciens ad exemplum
iſtam rem pertinere: quia multi
teſtamentis ſuis prſtari liber
tis iubent neceſſaria: que quia
minimi œris ſunt, ad nihilum
perducuntur, cum plures he-
redes cœperunt per ſucceſſio-
nes exiſtere. qua de cauſa pu-
to vos rectè facturos, ſi con
uocatis Fauillæ heredibus, pro-
curatoribuſve eorum, conſti-
erti petunt? Et dici-
tur quod iudices ſolet
& debent hoc facere:
& ſi faciunt, perinde.
valet ac ſi teſtator.
hoc feciſſet. Et hœc
queſtio fuit de facto
in heredibus cuiuſdã,
qui vocabatur Eauil-
menta reliquerat, qui
liberti petierunt ab
Imperatore vt faceret
cos ali per vnum de
heredibus, data pecu-
nia ei à coheredibus,
vt ex vſuris eius pe-
cuni aleret ens. quod
quidem Imperator eis
conceſſit, & ſupplica-
tronem eorum cuim
reſponſione ſua mit-
tit quibuſdam iudici-
bus, vt hoc fieri fa-
ciantevt tamen heres,
cui pecunia datur, caueat coheredibus de reddẽda pecunia cû
fuerit reddenda,id eſt, poſtquam quiſquam ex libertis deceſ-
ſerit ciuiliter vel naturaliter, aliquo modo deſierit eſſe
in ciuitate. reddere autem debet coheredibus tantum ex ſorte
prœdicta, quantum ab eis accepit, & quantum efficit compu-
tatio pro portione, ſcilicet eius liberti, qui naturaliter vel ciui-
liter deceſſit, vt dictum eſt, & ſic de ſingulis libertis. & iſtud eſt
vnum reſcriptun quod loquitur ea foe diuus etiam Pius fe
cit aliud reſcriptum ſuper hoc, & reſcripſit in hc verba cuidã
nomine Rubrio Teleſphoro, qui erat vnus de libertis, quibus
patronus reliquerat alimenta preſtanda per heredes ſuos: qui
quidem Rubrius Teleſphorus ſupplicauerat eidem Imperatori
ro ſe & pro collibertis ſuis dicta auté verba Imperatoris ſunt
iſta. Conſules, vocatis his heredibus patroni veſtri, à quibus ali-
menta vobis deberi ex cauſa fideicommiſſi cõſtiterit per teſta-
mentum quod oſtendetis decernẽt dicti Cõſules vt vel omnes
vos liberti ab vno ſcilicet herede percipiatis aliméta, ſcilicet eo
modo qui dictus eſt S. prox.S-vel decernent quis veſtrum perci-
iat alimenta, & à quo vel quibus heredibus, & hoc facta di-
ſtributione libertorum inter heredes pro rata & idem ſeruabõt
Conſules, etiam ſi fiſcus habet bona patroni veſtri, qui reliquit
vobis alimenta, vel partem bonorum. fciatis etiam ab hodie in
antea, dicit idem Imperator, partes eorum heredum, qui deſie-
runt eſſe ſoluendo, non pertinere ad onus reliquorum here-
dum, ſiue prdicta aſſignatio libertorum fuit facta, ſiue non.
VIVIAN.
a Diuidere non tamen libertorum iura ſe parando, ſed tantum
alimentorum preſtationes diuidendo ipſis communibus rema-
nentibus:vt j. de iure patrol fin. & S. fami. erciſc.l. quadam. Acc.
b Diſtringantur. ad quod ſup famil erciſc.l plane. & de tranſact.l.
eum hi . in cauſa, & ſuprà de exerci.act l.ii. & j. iudi. ſolui. l. iam
tamen. S. pen.Acc.
a Teſtatoris & c qDiuiſiſſet æquiparantur a iudex & teſtator.ſie habetur C. de
iudicis ſimili- diuiden. tut. lj.
tudo.
A
d qSolent. ſc iudices. Acc.
e Exemplum petierunt liberti, quibus alimenta erant relicta,
vt ab vno ex heredibus alerẽtur, data pecunia ei à coheredibus,
vt ex vſuris eius alat eos:quod Imperator conceſſit, & ſupplica-
tionem & reſponſionẽ mittit quibuſdam iudicibus, vt hæc fie-
i faciant vt tamen heres,cui pecunia datur,caueat cohere dibus
t’Infort.
f Cui. heredi.
E ſ eteris coheredibus Acc.
h Praſtentur.libertis.
i Accipiet. à coheredibus.
tueritis cui à cœterisg dari
debeat pecunia, ex cuius vſuris
alimenta preſtentur h. De-
bebit autem is, qui accipieti,
cauere eis , qui dabunt l, red-
diturum ſe, vt quiſque ex li-
bertis deceſſerit , aliõve quo
modo in ciuitate eſſe deſierit n,
tantum ex ſorte, quantum effi-
ciet pro portione computatio.
Diuus o Pius Rubrio cuidam
Teleſphoro reſcripſit: Conſules,
vocatis his, à quibus vobis ali-
menta deberi ex cauſa fideicom-
mlſli, ſſrirerit, vel omnes ab
l facta pro rata diſtribu-
Mnquis & à quibus percipia-
s cement , Fſeus enim, ſi
eo nomine quid ab e vobis de-
beretur, exemplum ſequere-
tur. Iam nuncr ſciatis, partes
eorum, qui ſoluendo eſſe deſie-
rint, non pertineres ad onus reli-
quorum heredum.
Cauſa, que reſpicit fauorem
legatari, non arctat legatum.
BART.
e y Eis coheredibus.
l Qui dabunt. hanc
pecuniam.
m qDeceſſerit. natura-
liter vel ciuiliter, vel
ſeruus penæ factus.
n Deſierit.vt per de-
portationem, qu cau-
ſe ciuitatis amiſſionis
non extinguunt lega-
tum a alimentorum; a Bannitû pa-
vt infrà eodem l. is, cui. trem filius te-
& ſuprà de capit. de. l. netur alerevt
eus. & l. penult. Sed aur haſn deſ
quis à liberis.
ſunt occaſiones, qua-in prin. jde lib.
re apud heredem, qui agnc in auth.
ab aliis accepit pecu- inceſtus. & ibi
niam, remaneant ali-paldCfede mpr.
menta propter abſen-p here en
tiam alimentarij, qui remanent pro-
aquam,vinum, vel ſi-pter abſentiã
milia ſecum portare alimentarij.
multis ex cauſis po-
teſt impediri, & ideo
coheres cauet cohe-
redi. 2. Vel dic quod
fuerunt relicta, vt ha-
beat interi dum erit
in ciuitate, & ita pe-
rierunt per deporta-
tionem. Item not.
quod hîc heres c qui c Miniſter nu-
miniſtrat, ve miniſter dus aius eſt
eligitur: & d’ideo ca-d vriniter n.
uet, & nil e lucratur: dus cauere de-
vt & ſuprà de lega. ijl ſi bet.
quis Titio. Miniſter nu-
Toirt n dannausiteus, nisn
IV. MODESTINVS libro decimo
Reponſorum.
eſponſorum. ptum. Acc.
p Decernent. dicti
..... . 9 Conſules.Acc.
meuieais uou, oûs oCe, Exemplum prædi-
ctorum reſcriptorum.
ACCVRS.
r Iam nuncq d antea propter nimium alimentorum fauorem
dubitabatur. Acc.
ſNon pertinere.ſiue aſſignatio hec fuerit facta, ſiue non. & fa-
cit ad legem iſtamsS de legj.l non amplius.S fin. & l. ſeq. & C. fa-
mil erciſc l filium. & S. de an.leg. lain ſingulos. & S de tranſact. lLcun
hiS conſtat autem. & ſupr de vſufruct. dominus. Sfin. & infrà eod.
l pecuniæ. & lacum vnus. in princ. & infr.iudi ſol. l. iam tamen. S. pen.
ACCVRS..
Toin arnaoſilear CAaVs, Trtia faciens teſtamen-
tum ita locuta eſt in teſtamento, Libertis libertabûſ-
que meis, quos viuens in teſtamento & in codicillis ma-
numiſi, vel manumittam, dari volo prdia mea, qua ſunt
in Chiis: id eſt, in talibus locis, ad hoc vt quacunque vi-
uente me acceperunt à me iidem liberti, conſtituantur eis
cibariy & veſtiarij nomine. & poſtea deceſſit. nunc quritur
hic de quatuor. Primum eſt, vtrûm ipſi liberti per ſe ca-
pient alimenta ex dictis prdiis, quaſi proprietas prædiorum
fuerit eis legata: an vers pereipieu a lerr de tetattieis ci-
baria & veſtiaria propter dicta prædia quaſi vſusfructus præ-
dictorum prædiorum ſit eis relictus ab herede praſtandus? &
iſtud ſoluitur in verſiculo, Modeſtinus reſpondit, &c. dic entis
quod dicta prædia videntur relicta pleno dominio libertis. &
non per ſolum vſumfructum. Secundum eſt, de quo hîc quæ-
ritur, vtrum pertineat ad heredem patron teſtatricis illud
quod inuenitur ſuperfluum in redditibus dictorum fundorum,
quam eſt in quantitate cibariorum & veſtiariorum prædi-
ctorum libertorum, an verô pertineat ad libertos, qui habent
plenam proprietatem fundorum, vt dictum eſt? Et illud ſolui-
tur in verſiculo, Et ideo & ſi quid ſuperfluum, &c. vbi dicitur,
quod ad libertos pertinere debet. Tertium eſt, de quo hic qua-
ritur, ſi aliquis ex libertis ſit mortuus ante diem fideicommiſ-
ſi cedentem, id eſt, ante aditam hereditatem, an pars eorum
mortuorum, quam habebat in fideicommiſſo, pertineat ad
alios libertos fideicommiſſarios ſuperſtites: an verd ad here-
des mortuorum? & iſtud ſoluitur in verſiculo, Sed & ſi deceſ-
ſerit, &c. vbi dicitur: quod ad cœteros fideicommif. pertinet.
Quartum eſt, de quo hic queritur, an portiones libertorum mo-
rient ium decedente fideicommid eſt, adita hereditate, vt dixi,
pertineant ad heredes corum libertorú mortuorum, an verô ad
Ss 2 heredem
oqDiuus aliud reſcri¬ dus non dici-
tur, qui quid
ex ſe lucratur.