Overview
Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 2): Infortiatvm, Sev Pandectarvm Ivris Civilis — Lyon, 1627

DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#0701
Overview
Facsimile
0.5
1 cm
facsimile
Scroll
OCR fulltext
1393 De rebus

J. eod, ſi eadem oratio duas ſententias exprimat, l. ſi is qui du-
centa. J.eod, ſi neſciamus, an quod actum eſt, valeat.l. quadam.
infrà eodem. Si incertus ſit ordo naſcentium, aut morientium.
l ſi ita fuerit. l. qui dies J eod ſi non appareat, cui ſit legatum. Lpe.
J. Ab ambiguis ſeparanda ſunt perperam ſcripta, id eſt, parum

dubiis.

aptè, aeomTvs. Sic &
in l. vij. ſuprà ad legem
Aquil. perperam, non
eſt contra legem. Per-

* Ad hõc tra- peram ſcripta valent,

ctatú pertinet contra legem ſcri-
Rhetores, de pra ſunt pro non ſeri-
ambiguo, ſeu ptis. Ambigua obſcu-
amphibolia, de rum & incertum in-
quo Quintil- tellectum habent. E¬
li 7 & Cic-lib- xemplum eſt in l. ſi is,
2. de Inuent. qui ducenta. in princi. &
S. j. jeod. Vide notata
ibi. Et ideo ambigui-
tas iuſtiti adſcribi-
tur. Vnde dubitans &
ignorans accipiuntur
pro eodem. l. qui teſta-
menta. & l. proxi. S. qui
teſt fac poſſ l vlt. Cod. de
condict. indeb. Ariſto-
teles iij. vr tv rà
p. & iij. Ethic. cap.2.
qui dubitat, ficto ſi-
milis eſt. Perperam
ſcripta verba quidem
vitium habent, incer-
tum intellectum non
habent, vt in ſpecie l.
ſi ſoruus legatus. . vlt.

S. de leg ij Id eſt,eorum, qu dubia ſunt, quadam explicari por-
ſunt, & hc valent: quedam non poſſunt, & hœc pro non ſcri¬!
tis habentur, lij. j de his, que pro non ſcript. hab.l.quo tutela.S. pe.
de reg. iur.l. de pluribus. Jeod. Vide notata & ſcripta adliij de lega.
j. Hic titulus eſt de ambiguitatibus his, qu explanari poſſunt.

reſpectu ad aſtimationem rei in alia
parte alternatiuæ poſitæ. BAR-
TOLVS.

DE REBVS DV-
BIIS*.

TITVLVS V. 1. PAPIANVS libro ſeptime

Huic fere respondet titulus, qui eſt in Responſorum.

Codice, De verborum & rerum ſignifi-
catione. nam etſi hac de re dictum ſit po-
ſtrema parte libri tertij de legatis, reſta-
bant tamen pleraque dicenda de ambiguo
ſermne legatormn d ſueieonmiſoruun,
tui rem dubiam plerunque efficit, quan¬ p,ſe.. nlnri
puinu dubientnamene msni rue ana mo ſio y plur ſnmd
dubia dici poſſit qua in ſuſpenſo eſt, quoad prdioru ſub appellatione fundi
ex poſt facto confirmetur, quia res, qua de Mœuiani rationibus demonſtra-
agitur, nondum certum eſt valeat née retur : reſpondi, non videri cæ-

l.15. Res item dubia ſiue ambigua eſt, ſi ..*,....1
a s e itenrdabisſus aieus eſs ſi, tera predia legato voluiſſe de-
tium in ſpecie l. II.S. vlt & aliarumre- funct cedere, ſi c fundi Seianis
rum, qua ſunt de commorientibus, velſi pretium à fundi Mœuiani(pre-
incertis perſonis legatum relinquatu tio non f magna dn pecunia di-
nam & de incertis perſonis in hoc tituloT ?’PIagna np
agitur. Cvs. ſingueretur.

VNDVM Muia-
num aut Seianum?
Titio legauerat 8.
Cum vniuerſa poſ-



e



Si in aliqua parte alternatiuæ eſt Quod relinquitur adminiſtratori.
aliqua res dubia, declaratur habito bus alicuius vniuerſitatis, videtur

1394

impoſuit nomen Mœuianum, & totale valere poterat c. ſed hoc
paruulû valet xx. Item hic Titius habebat quoddam aliud pr-
diú, quod dicebatur Seian: nunc iſte Titius legauit Meuianú
aut Se ian alternatiuë, & fortè quem eligeret legatarius. qua-
ritur ergo, de quo Mœuiano videtur ſenſiſſe, totali, vel particu-

lari? Et diſtinguitur,
an Seianus equiualeat
Mœuiano minori, vel
quaſi aquiualeat: &
videtur quod ſenſit
de minori. aliàs, ſi
Seianus magis qui-
ualeat totali, ſecus:
quia cœtera continen-
tur, vt hîc colligitur, &
argum. Inſtit. de vulg.

ſubſtitut. S. ſed & ſi ex

diſparibus. & infrà eod.
l. vtrum. S. finali. nam
tunc teſtator electio-
nem dat: quare me-
rito poteſt dibitati
quod debeat eligere.
at cûm eſſet certus te-
ſtator, quod eſſet pre-
tioſius: ſi de totali in-
telligeret, potius tota-
liter ei legaret præci-
se:ſicut ſi vellem lega-
re tibi c. aut xx. nam
certum eſt, quod cen-
tum potius eligeres: &
ideo ſimpliciter cen-
tum tibi potius lega-
bo. aliàs minus intelli-

Eſt de incertis perſonis, que certam aliquam demonſtrationem ſecundûm Ro. quod Titius habebat fundum Mœuianum am-

habent, l qui duos. l. ſi fueritl quoties. l. ſi cognatis. j. eod. Et eſt hic
titulus non tantûm de ambiguitatibus quæ incidunt in vltimis
voluntatibus, ſed etiam de his, que incidunt in contractibus,
& ſtipulationibus. l quadam.l. vbil. cum quaritur. j-eod. Item de
his, que incidunt in actionibus & exceptionibus.l. quadam. ij. j.
eod. Variis autem modis ambiguitates ſoluuntur, vt ſubtilitate
iudicis, coniectura & prſumptione voluntatis, l. ſi fuerit.S pen.
Jeod. Interpretatione heredis, aut legatarij, aut contrahentium,
aut actoris. Item ſoluuntur fine. Item comparatione rerum le-
gatarum, vt in l.jeod. Item comparatione perſonarum, locorum,
quitatis. Inde tot regulæ iuris pertinent ad explicanda dubia.

VNDV M. JCASVS. Mœuius reliquit Gaio am-
plum fundum poſitum intra certos confines. poſtea
dictus Gaius diuiſit dictum fundú in quatuor par-
e tes, ad hoc,
omnium dictarum quatuor partium vocaretur Mœuianum, e
quod à Mœuie peruenerat ad eundem Gaium: vni de dictis
quatuor partibus impoſuit idem Gaius nomen Mœuianum. vn-
de totale dictum prædium vocabat Gaius Mœuianum, & dictam
quartam partem ipſius fundi vocabat ſimiliter fundum Mœuia-
num. totalis autem dictus fundus valebat c. pone, & dicta pars

Mœuianum aut Seianum alternatiuè,

recté videtur poſita.

CVIAC.

CVIAC.

ſum:vel erat, ſecundûm alium.
vt melius poſſet colere: & cum totale

.1. 5.
BTitio legauerat. per vindicationem,

C Vniuerſa poſſeſſio. Id eſt, latifundium.
ois prœdiorum, in lalumna. S. Titia. S. tit. prox. Vide notata ad cam.

plum, quem diuiſit in partes, & impoſuit nomen Seianum: & ſie
continetur Seianus ſub appellatione Muiani. tandem legauit

quaſi dicat, totum aut

partem. certè nomine Mœuiani continentur tantum partes non
nominat, id eſt, cæteræ à Seiano & ſecundûm hoc, quod dicit,
non videri cœtera, ſcilicet Seianum cedere cum ipſo Meuiano.
ADDITIo. neque hc ſpecies à Roc. poſita, neque illa ab Azo.

vt ſit legatarijelectio.

Dicitur propriè cûſxpe-

b Plurium inter que non erat Seianus ſecundum primum ca-

Rationibus demonſtraretur. Romani veteres omnium rerum
ſuarum rationes conficiebant in dies ſingulos. ex eis plerun-
que colligitur, quid teſtator ſenſerit. Quod apparet ex l.prædis.
91. S. Titio & S. balneas. & S. vlt. & l. ſeruis vrbanis. ſup, de leg. ij.
Cum verô rei cœpiſſent condemnare ex ſuis tabulis, tandem
illa conſuetudo periit. Aſcon. Pad iij. Fer. CVI.
c Si id eſt, quamuis, &c. & in fine habeas, non: & diſtingue cir-

TSic Fl. per-
peram in qui-
buſdam deeſt
negatio.

gitur: vt ſuprà de leg ij l. ſi ita. S. fina. Item in fine habeas, non
magna, &c. & ſi, ponitur conditionaliter. aliàs eſt ſine non: &
tunc dic,ſi, id eſt a, quamuis. . Item, quid ſi dubium eſt cui
magis æquiualeat? Reſpon de minore ſenſit: vt ſuprà de leg.jl.
apud Iulianum.S. Seie. & l ſi ita. in fine. 2. Vel dic ſecundobcaſum,

aSi, pro quam-
nis.
6 Secunda ca-
ſus poſitio ſe-
cundûm Ro-
gerium.

quarta valebat xx. Item alibi habebat dictus Gaius quendam
alium fundum, quem vocabat Seianum. nunc iſte Gaius facit
teſtamentum, & legauit Titio fundum Muianum aut Seia-
num ſubalternatiué, non adiiciendo de quo Mœuiano ſentiret,
vtrûm de magno, an de paruo: & forté dedit electionem Titio
legatario vtrum acciperet, Seianum, vel Mœuianum: & poſteates: & tunc ſole illa continentur in legato. idem ſi à teſtatore
deceſſit dictus Gaius teſtator nunc quœritur, de quo Mœuian ſciente hoc fiat, aut cauſa tollendæ dubitationis, ſiue ad maio-
videtur ſenſiſſe dictus teſtator, vtrûm de paruo, an de magno? rem certitudinem. Nam tunc generali legato non derogatur.
& diſtinguitur: aut dictu fundus Seianus quiualet minori
fundo Mœuiano, aut maiori fundo Muiano. Primo caſu, vide-
tur teſtator ſenſiſſe de minori fundo Mœuiano legando dicto
Titio legatario: & ſic legatarius poterit eligere fundum M¬ il lprædiis. S. Titio. & Sfin. & not hoc ſup de fun inſtru, l. quaſi-
uianum minorem, vel Seianum. Secundo autem caſu, iudicabi¬ tum. S. penult. & . fin.
mus eum ſenſiſſe de totali ſiue vniuerſali fundo Mœuiano: &e Si fundi Seiani. Nam videtur teſtator dediſſe electionem re-

ſic dictus legatarius poterit eligere fundum Mœuianum maio¬ rum parium, aut non multûm à ſe diſtantium. Cvr.
q Fundi Mauiani. Ex comparatione fundorum Seiani & M¬

rem ſiue totalem aut Seianum. VIV.

ca hoc:quia cûm evni genus, alteri ſpecies legatur, generi per c Generi per
retienderogaturv liy de leg at i’il ſeruis eranie S’ſna. Cin ſoecienm dero-


verp eidem genus & ſpecies alternatiuë, & tunc nomine gene- ntur,eum vni
2:.......S. . genus, ateri

ris ſol partes vel ſpecies innominatæ intelliguntur:vt hic. aut pecies lega-
cſpulatiué: & tunc aut cauſa determinationis nominauit par¬ p s

idem, ſi teſtatore ignorante hoc actum eſt-vt & S. de fund.inſtru.
l cum de lanionis.S. cui fundum. & S. quidã & l. Seia.S. Tyrannæ. &
de ſupel leg. l. legata. in princip. & de ma. teſtal. ſi peculium. & de leg.

t........ CL AII..... .... . . LALL.. ...
Fundum In hac lege ououulu facit ambiguitatem, quia ra- uiani colligimus, de quo teſtator ſenſerit. Argumentum eſt in

a In alternati-

uis heredis eſt iam latifundium. CVI.

tionibus defuncti a ppellatione fundi Mœuiani continetur et-l. vlt.S vltt ſup de tritico, vin vel ol. leg. CVI.

dNon magna. aliàs deeſt, non:ſed tu habeas. Acc.

in dubio ele-a qSeianum. Alternatiuè. quo a caſu heredis eſt electio, niſi b n Non magna. Legato fundo Mœuiano, ſi tum ſint eiuſdem

ctio.
b Teſtator po-
teſt in ſuo te-
ſtament ius
electionis au¬ tius.)

jerre heredis cabatur Meuianum, quia à Mæuio peruenerat: vni portioni

teſtator contradixitvt not. C. de verb. ſignifil. penin fin. Et dic nominis maior & minor, & eam totam vniuerſitatem Mœuiani
caſum ſecundum Azo. quod Mœuius amplum fundum reliquit nomine vocet teſtator, & eius reditus Muiani rationibus ac-
Titioqui Titius vt melius coleret(vtS. de legatijl Gaius5. Ti-l cepti feruntur, debetur tota vniuerſitas.arg.l Gaius. ſup.
in plures partes diuiſit: & cûm totale omnium partium vo-j de lega. ij. & l. Seia Tyrannæ. ſup.de inſtr ſo.. ... -1

de lega. ij & l. Sei S. Tyrannæ ſup. de inſtruct. ſeu inſtr. leg, alioquin
l’i detur minorena legſſe Cv:.
5 Ciuiba.
 
Annotationen