Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 2): Infortiatvm, Sev Pandectarvm Ivris Civilis (Lyon, 1627)

1825 Vt legat ſeu fideic nomcaueatur. 1826

conditione. & S. qui minorem.
gVroque. ſcilicet herede & fideicommiſſario pro parte qu
penes vtrumque eſt,vt dixi.

a Superuacua qu
procuratl non cogen

a Superuacuis l. non diſtinguemus.S
cautionibus pilli jitem facitj

ia ſit euidens non deberi,vt dixi, & ſic noS. de
dums ſin. & Jtit. j l ſi is, à quo.S.j. &S.de arbi.
pen. Sed arg-contrà a S. de neg geſt l ſi pu-
de Carb edict. l. Carbonianum S. cauſaæ. & S.ad

vti poſſumus ,hiee llin hac actione. S. ibidem.

interdum. Tiam.J CASVS.

Hc ſatiſdatio le-

gatorum ſeruãdorum

cauſa non ſolum ha-
bet locum in legatis
relictis ſub conditio-
ne & in diem, ſed etiã
habet locum de præ-
ſenti ſiue puré légato,
ſcilicet vt heres ſatiſ-
det legatario ſi hoc
vult legararius, de ſol-
Superfina endo ei legato pure
reſecanda, vi relicto. ſed hoc quo-
extrà de mais. modo poreſt eſſe, cum
& obe.inc3 ci poſſit-legatarius pete-
Glo, ſuper verb. re abherede legatum
aduentus.
non ſuſpéſum die vel
conditione? Reſpond.
Suſceptio iudicij, ſci-
licet pro legato petẽ-
do, habet nonnullas ſi-
ue aliquas moras: &
ideo non eſt mirum, ſi
heres te netur ſatiſdare
legatatio.SIET AB
HEREDE. Ponamus
quod Titius inſtituit
ſibi heredem Seium,
& per fideicommiſ-
ſum togauit eû quod
reſtitueret hereditatẽ
Gaio: & legauit Sem-
pronio ſub conditio-
ne c. & deceſſit. poſtea
Sépronius legatarius
accepit à Seio herede
ſatiſdationem quæ in-

terponi ſolet legato-

Variis cautionibus non eſt vten-
dum: nec debent interponi cautio-
nes quæ non releuant BART.

1. Diuus quoque Pius reſcri-
pſit, quotiens euidens res eſt, vt
certum ſit, nullo modo fideicõ-
miſſo locum eſſe: perquam ini-
quum eſſe, ſuperuacua a cautio-
ne onerari heredem-

XV. PAVLVS lilro 75. ad
Edictum.

Tiam de praſenti b legato
locum habet hæc ſatiſdatio:
quoniam nonnullas moras exer-
citio c iudicij habet.
1. Si & ab herede d’inſtituto
legatoru ſatis acceperit legata-
rius, & à Trebelliano fideicom
miſſarioS, vtraque quidem ſti-

pulatio committetur: ſed exce-

ptione ſe tuebitur heres, quia
cauere non debuerit f. Sed ſi
pars hereditatis reſtituta ſit, ab
vtroque cauendum’eſt.
2. Etiam ſi ab inteſtato h de-
beatur fideicommiſſum, locum
habet hœc ſtipulatio.



rum ſeruandorum cauſa: & poſtea dictus Seius heres reſtituit
hereditatem Gaio fideicommiſſario Trebelliano, id eſt, cûm de
bebat reſtitui per Trebellianum. & hoc fecit detracta vel non
detracta quarta: non facio vime & poſtea dictus Sempronius
legatarius accepit ſimiliter ſatiſdationé à dicto Gaio, cui reſti-
tuta eſt hereditas certé ſi poſtea extitit conditio legati eidem
Sempronio relicti, committetur vtraque ſtipulatio, id eſt, vna
contra heredem Seiú, & alia contra Gaium fideicommiſſarium:
ſed heres tuebitur ſe exceptione contra legatarium: quamuis
commiſſa ſit aduersus eum ſtipulatio: quia cauere ſiue ſatiſda-
re non debuit legatario, vt ex facto apparet. nam poſt ſatiſda-
tionem reſtituit hereditatem fideicommiſſario, vt dictum eſt.
vnde fideicommiſſ. tenetur ad ſolida legata: vt C.ad Trebell.lfi-
nali, & no. ſuprà ad Trebell.l.j in fine. Secus ſi reſtitura ſit pars he-
reditatis per heredem fideicommiſſario ſcilicet quia teſtator
rogauit eum de parte tantum reſtituenda. nam tunc cauendum



eſt per ſatiſdationem legatario ab vtroque, id eſt ab herede,
& fideicommiſſario: & ſi caueant, committetur poſtea ſtipu-
latio adueniente conditione legati, & non habebit aliquis co-
rum exceptionem vltimô ſcias, quia hec ſtipulatio legatorum



vel fideicommiſ. ſeruandorum cauſa locum habet etiam ſi fi-
deicommiſſum debeatur ab inteſtato, putà in codicillis hoc dicit.

VIVIAN.

b Prſens le-b De praſenti i. b purè, vt ſup. l. proxima. in principio Sed contrà
gatum dicitur ſuprà eodem l. S. ſi cui in fine 5. Sed ibi ſpeciale ne inuite-

quod purè re-
lictum eſt.
ibi.
c Exercitin iu.
dicij, pro iu-
dicij ſuſcep-
tioone.
d Confeſſionc
partis debiti
purum & li-
quidum fit.

tur aliquis ad malignandum: praterea etiam conditionale eſt

c Exercitio. ſuſceptio iudicij: vt & sde pec. l. quod debetur.
item ad hoc C.ad Turpill fin. Argum contrà S de iud l. ſi debitori.
ADDITIO. Dic quod d.l.ſi debitori. loquitur, quando debitum
eſt puruimd & liquidum iudici per confeſſionem partis. hic au-
tem licèt legatum ſit purum, tamen heres diffitebatur, nec dice
bat, hodie conſtat, hodie agatur, ſecundum l is, à quo. j. titulo ij.
ſed petebat libellum vnde cûm ordinariè procedat, debet ha

bere longum tractatumideo prſtatur cautio, vt l poſtquamS.
Imperator. ſup.e.tit ſecundûm BART-hîc.
dSi & ab herede.ante reſtitutionem.
eFideicommiſſarin. poſt reſtitutionem, quod fieri debuit: vt

ſupr eod.lIS. non ſolum.

E Non debucrit.vt ex pôſt facto apparet: & hoc ſi totam re-
ſtituit. Idem, ſi quartam ſolam retinuit: vt C. ad Trebel. l. fin. ſi
autem vlrr quartam, tunc tenetur pro ratatvt C. ad Trebel. l. iij
& cum effectu remanet obligatus. ſequitur enim ex hoc ſtipu-
latio naturam actionis ex teſtamentovr & S eod.1. S. ſi quis ſub

ff. Infort.

mortis? Reſpo.idem ſi non fuit tradita a defuncto:cûm qui-

QVe filium legitimum re-

m Accipimus ſ ſimpliciter.

a codicillis. Sed bquid in donatione cauſa a Al inteſtato
fideicõmiſſum

cenſetur, quod
codicillis re-
lictum eſt.
b Ab inteſtate
ſideicõmiſſum
relinqui po-
teſt etrã in do-
natione caula
mortis.
c Donationis
caula mortis
& co dicillorã
ſimilitudo.

h qAb inteſtato putà

paretur legatis: vt In-
ſtit. de dona. S.j.
I duo. CASVS.
Ponamus quod Ti-
tius inſtituit heredem
Seium, & ita dixit,
Gaio lego centum’ſub
conditione, ſi nauis
ex Aſia venerit. & de-
ceſſi: tunc duo, quo-
rum quilibet vocatur
Gaius, contendunt de
dicto l gato, & quili-
bet dicit de ſe te! ato-
rem ſenſiſſe in legato:
vnde quiliber eorum
petit ſatiſdationem ab
herede de legato ſibi
ſoluendo exiſtéte cõ-
ditic ne certéheres de-
bet vtrique ſatiſdare:
nec oneratur heres
propter hoc, cûm poſ-
ſit adhibere eoſdem
fideiuſſores ad vtram-
que ſtipulationé: quia
& ipſi ſcilicet fideiuſ-
ſores non onerantur:
cûm futurum ſit, vt
vni de dictis legata-
riis teneatur, ſcilicet
cuim effectu, id eſt, illi
cui d bebitur legat:
cui enim debeatur, dic
vt notatur ſup. de legat.
i. l. ſi quis ſeruum. S. ſi
inter duos. VV.
i Nominis quod Nominis e¬
quandoque contingit: iudem duns

vt j pro lega l.pro legato. & ſup ſi cert petl ſi eum. AcCVRS. eſſe quãdoque

e Et ipſi. fideiuſſores. & facit j. de prat ſtipul. l. Paulus. S. I.S. contingit-
eo. l. ſed & ipſiscum ſuis concor. AcCvS.
l Tenerentur. cum effectu Sed an debeantur legata, dic vt s.de
leg.ij lſi quis ſeruum. ſi inter.ACCVRS.
Sl vns ladS s P’onamus quod Titius inſtituit ſibi he-
redem Seium & Gaium, & legauit mlhi & tibi Sempronio
centum ſub conditione, ſi nauis ex Aſia venerit:ab omnibus he-
redibus, i.mihi quinquaginta, & tibi alia quinquaginta: & de-
ceſſit, poſtea ego & tu legatarij accepimus ſatisfactionem ſiue
ſa tiſdationem legatorum nomine ab vno de heredibus, putà à
Seio prdicto, i’a ſcilicet quod fideiuſſores ab eo nobis dati
ſimpliciter ſe obligauerunt nobis:non autem pro parte legato-
rum noſtrorum tantum, que continebat dictum Seium here-
dem qui eos fideiuſſores nobis dedit. poſtea ita accidit quode atque ita,
pars Gaij coheredis adcreuit promiſſori, iSeio, qui promiſit no¬ Quod adcreſ-
bis legatatis, & fideiuſſores dedit,cerrt iddeiuſſores pradicti te- yrrepai
nentur e nobis legatariis in totun, ſi, id eſt, quia ſolidum lega dereiex
tum cœperit deberi his, id eſt, nobis legatariis à dicto Seio, cui fideiuſſori. v.
adereuit pars coheredis, & hœc videtur eſſe intẽtio huius legis. Rna ſiig 3a.
ſi autem habeas in litera,is cœpert debere, tunc videtur mihi eſſe vt ſi pena ali-
planior litera VrvA t,peon iſa
. ram debitoris
n Is vel habeas, his, cum aſpiratione. & dic ſ legataris: & ha- principalis ea-
beas, deberi. vel habeas, is, ſine h, & habeas, debere cœperit, ſ.pro- eius fideinſ
miſſor & facit j. de ſideiuſſor. l ſi quis pro eo.s ſi nummos. & lamiſſi. Iori comit-
fi leiuſires & jren pupil ſal fo lſi poſtea Sed atg contrà f j ad ethhe;
municip.l. Lucius S. Paulus. ſic & deminuta S parte, deminuitur ſ qu; p,, s.
& onus:vt S.e. l..S qui minorem. 56. S ſinummos.

QU’ ſiliun e n S vVr lonamas quod Tiria habcbat patrem iſe- de fidtieſe

xVI. GAIVS libro 27. ad Edictum
Prouinciale.

Iduo eiuſdem nominis de)
legato contendant, vtriſque
ſatiſdatur:nec onerari heredem,
cum poſſit eoſdem fideiuſſores
ad vtramque ſtipulationem ad-
hibere: qui & ipſi non oneran-
tur: cum futurum ſit, vt vni te-

nerentur l * teneantur.

XVII. PAVLVS libro 48.
ad Edictum.

Iab vno ex heredibus lega-
So aeis ecipimus n, cun
ab omnibus heredibus nobis
legatum eſſet, ſi pars coheredis
adcreſcat promiſſori, in totum
fideiuſſores tenentur, ſi ſoli-
dum legatum is n cœperit de-
bere.
Satiſdatio remiſſa non poteſt peti,
etiã ſi heres dilapidet. Item quis pe-
tit quod reſtituturus eſt, ex interual-
lo exceptione dolo facis, non repelli-
tur.BART.

XVIII. SCAEVOLA libro 29.
Digeſtorum.

nomine Seium, à quo erat emancipata: qui quidem eius ſer. vtamẽ di-

pater crat eiuſden Tit e collibertus, puà quia ambo fuerunt apna ree aree
manumiſſi à domino eorum:S de leg. ijl. cum pater S nolo dari. ſ ſ ſms
& habebat hæc Titia filium legitimum ponamus nomine Gai cõtra plures de-
ex marito ſuo Semprenio, qui maritus viuus erat & habuerat bitores, 39. in
pro ea in dotemc apud quem maritum depoſuerat ipla quaſd verbis, ſolutionë
res non exacta ab eo cautione depoſitionis.hec Ti ia ponamus c ree recuſa-
fecit teſtamentum, & dictum ſuum patrem ſcripſit heredeim ex y; leiuſſoris
aſſe, & fidei eius cõmiſit,vr quicquid ad euin ex hereditate eius obligatio non
perueniſſet, cù morereturipſe parer teſtatricis, reſtitueret filio augerur ex ſu-
eiuſdé teſtatricis:qui filius tetatricis erat nepos eiuſdem patris perueniente
teſtatricis. nã dictus pater teſtatricis erat eius auus maternus & parre demi-
hecerba adiecit dicta Titia teſtat ix, Satis factionẽ à Seio pa- uta, onus de-
tre meo exigi vetoltẽ ponamus quod ipſa precepit, quod dicta minuitur,
Mm dos