DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#0966
199 Digeſtorum Liber xxxvij. Tit vij
!ILTL. AIILA CAIA1... IA.2
ſit conſequẽs. vbi dicit, quod ceſſat collatio Solaliud eſt, cum pe-
tit inſtitutus collationem, cui per alium eſt commiſſu edictû,
antitertus quod nonaporeſt ve biniſi deminutu psg inteuu ive ſa
collationem prà tijl, ſi filius. aliud eſt, ſi petat prateritus ab inſtituto colla-
ſibi fieri à pre- tionem fieri:vbi diſtinguitur, vt hic. Azo. & ſuprà tit. 1. l.1.S. pa-
terito petere er filium.
non poteſt.
on potelle, Ipater.JCASVS.
l Collationẽ r.-i
preteritus a Si pater pro filia
inſtituto pete- promiſit dotem, & ex-
re poreſtat nõ heredauit eam, & le-
inſtitutus à gatum dedit: filia ha-
tem ? præcipuam, & legatum b.
Erronea ſucceſſio non inducit col-
lationemBART.
. 1920
l ſeqVIVIANVS.
e Abſtulit. nec in plus debuit obtinere: vt ſuprà de inoffic. te.
ſtam l.circa. e¬
lPropria, quia pro parte tenet teſtamentum. Azo. & ex teſta-
mento hic frater ſuccedit.a a¬
m Nam & libertates.
bene dico valere te-
ſtamẽtu pro parte. nã,
&c. & dic libertates
valere n totum: vtC.
de neffi teſt.l. cum duo-
bona proprial conferre cogeu-
dum, reſpondi: nam & liberta-
tes n competere placuit.
VI I. PAVLVS libro vndecime
y;de Duare.
lib.2. Disput.
prætento bebit dotem. & lega-
tum prœcipuum etiam
habebit: quia hæc filia
vbicumque emanci-
patur, dotem præcipuã
habere debet, C. de rei
vor. act. . videamus.
VIVIANVS.
a Dotem. quaſi reli-
ctum: & hoc repudia-
ta bon. poſſeſſ. Hv.
ad quod eſt Ceo l.à pa-
tre. & l. filiam. & de rej
vxo act. . videamus.
b Et legatum. niſi ab
inteſtato:vel per cõtra
tab. vel per quere-
lam velit ſuccedere.
Az0.
llius.J CASVS.
Si filius emanci-
patus poteſt petere cõ.
tra taulas, quia præ-
teritus, & non petiit,
ſed quia reducitur ad
cauſam inteſtati, acci-
pit bon poſſ vnde li-
beri, ſi filia, que remã-
ſit in poteſtate, & fuit
inſlituta, ſit ſecuta er-
rorem fratris emanci
V. PAPINIANVS libro quinto
Responſorum.
Ilius emancipatus, qui poſ-
Feen evnra tabulas ac
cipere potuit, inteſtati patris
poſſeſſionemS accepit:atque ita
filia, quæ manſit in poteſtate, cû
eiuſdem familiæ fratre heres in-
ſtituta, poſſeſſionem inteſtati
patris, erroreme fratris eman
cipati ſecuta accepit. Dotẽ ſcri-
pto fratri conferre non cogeturf,
cum ea poſſeſſio fruſtra petita é
ſit, & filia fratris h voluntatem
fini * virilis partis retineat: id
eſt, vt omnes trientes habeant, &
bonorum poſſeſsio vnde liberi
fingatur pro contra tabulas eſſe
petita.1. Filia, qu ſoluto ma-
trimonio dotem cõferre debuit,
moram collationi fecit. Viri bo-
ni arbitratu cogetur vſuras quo-
que dotis conferre: cum eman-
cipatus frater etiam fructus con-
Reſponſorum.
Ne pſa dote fratribus ſuis
conferet, cumP diuerſoo iu-
re fratres ſunt heredes.
Verba enunciatiua per modum
conditionis prolata exceptionem in-
ducunt.BART..
VIII. PAPINIANVS libro vndecime
Responſorum.
Ater nubenti filiæ quaſdam
Prs prater dote p deditsedm-
que in familia retinuit:ac fratri-
bus ſub conditione, ſi dotem &
cœtera, quæ nubenti tradidit, cõ-
tuliſſet, coheredẽ adſcripſit. cûm
filia ſe bonis abſtinuiſſet, fratri-
bus res non in dotem datas vin-
dicantibus, exceptionem doli
placuit obſtare: quoniam pater
filiam alterutrum habere voluit.
Qui non vult hereditatem, nõ co-
gitur ad collationemBART.
bus & J de except. rei
iudi. l iudicat. ij reſpon.
Item no. * ceſſare
collationem, cum ai¬ d
tur querela: vt hie, &
S.de bon poſſ contra tab.
l filium. S. multo magis.
hodie contrà: vt C. en.
l vt liberis.ADDITIo.
Dic ſecundum Bartol.
quod ibi loquitur,
quando teſtamentum
per querelam in tot
reſcinditur. vnde om-
nes ab inteſtaro eodé
iure ſuccedunt. hoc
autem teſtamentum
pro parte reſcinditur.
n q Nec ipſa. Cum.
bona ratio:vt ſuprà de
bon, poſſ cõtra tab. filia.
S. & hoc ſit conſequens.
a Collatio ho.
ie non ceſſat,
cum agitur de
querela.
Item melior, quia pro
parte tenet teſtamen-
tum:vt S. l. prox. dixi-
mus.
oq Diuerſo. hlc b ab
inteſtato: frater ex te-
ſtamento: & ſub. nec
eodem iure poſſunt
eſſe heredeg: alioquin
b Legendum,
hac.
c Collatio nõ
fit inter ſucce-
pati, & petiit bon poſſ-
ab inteſt. dotem non
cogitur conferre-qua-
re?quia ex teſtamento
poterat ſuccedere, &
error fratris non de-
bet ſibi obeſſe, vnde
cum res reducitur ad
cauſam inteſtati, viri-
les habent partesFr-
LIAJ Si filia præteri-
ta fuit in mora confe-
rendi dotem, ad vſuras
dotis tenetur:quia fra-
Legendum ter eius patris ad cu-
viderur, partis. ius ſucceſſionem vo-
catur, tenetur preſtare
fructus. VIVIANVS.
c Patris poſſeſſionem.
vnde liberi.Azo & dic quod pater emancipatum præteriit. & fi
lium alium & filiam in poteſtate conſtitutos inſtituit, & ſic
quemlibet in ſex vnciis.
dPoſſeſſionem. bonorum vnde liberi.
e Errorem errauit enim emancipatu,cum deberet petere bo-
nor. poſſeſſ. contra tab. & ipſe petiit, vnde liberi.& ſic fecit ſo-
rorem errare.
fqNon cogetur vt pote inſtituta: vt ſuprà eod. l. ſi filia. in princ.
g Petita ſic infrà tit.l.I. S j. in princ. & ſuprà de tu & cu, da. ab
his l Seia.
h Fratris- aliàs, patris, aliàs, fratris. Et nota, virilem ſcilicet
d Collationt quatuor vncias, cûm ſint tres, ſicdergo portio filiæ minuitur in
non eſt obno quarta, merito ergo ron confert:vt ſuprà eol. ſi filiaS.1.
a eAt’ i Fructus. quod de fructibus hic dicit, planum eſt vts de v¬
Pr ſur.l videamus S ſi actio. JSed quod dicit de vſuris, eſt mirabile.
tio officio iu- nam dotis collatio aut petitur officio iudicis, quod poteſt: vt
dieis peti po¬ S.eolj-j reſpon aut ſtipulatione de cõferendo interpoſita: & tûc
teſt, aut ſtipu cûm actiofſit ſtricti iuris, non recipit vſuram: vt C. de condict.
linne de tſr indeblj Azo. & facit C de act emp- l curabit & S. de uct, empt.
poſita. lIuliarus S-ex vendito & arg.C.de pet hered lfiibi, quod ſi non ob-
5 Striti iuris tinuerit, &c.
ain unae PAerrſlnl ensvs. Si parer inſtituit filium heredeme-
cipit vſuras. mancipatum, filiam dotatam exheredar. ſi mouet querelam
& habet dimidiam hereditatis, frater non cogitur bona confer-
re ab inteſtato, quia hoc caſu bonorum poſſeſſione cõtra tabu-
ferat, & filia partis ſux fructusi
percipiat.
Si teſtamẽtum rumpitur per que-
relã pro parte,& pro parte non, ceſ-
ſat collatio. & ſimiliter inter eos, qui
diuerſo iure ſuccedunt.BART.
VI. IDE M libro ſexto
Responſorum.
PAter filiu emancipatum he-
redem inſtituit, & filiam ex-
heredauit, qua inofficioſi lite
perlata, partem dimidiã heredi-
tatis abſtulit . Non eſſe fratrem
& diuus Marcus reſcripſit, non
IX TRYPHONINVS libro ſexte
Disputationum.
Erit queſtionis, an ſi ſua he-
res filia patri cum fratribus,
contenta dote abſtineat ſe bo-
nis, compellatur eam conferre.
contrà eſſet; vt ſuprà dentes diuerſo
tit..l. ſi filius. & facit iure: hoc eſt,
ſuprà de bon poſſ. l ſed nter eos, qui,
cum patrono. Vvl ſi velint, odé
A. iure ſuccedere
Ater nubenti. JCA non poſſunti
SvS. Pater pro filia ſecus ſi eodem
dedit dotem: & etiam iure puſſunt
quaſdam res pro illa ſuccedere.
filia dedit vltra do-
tem. inſtituit eam ſub
conditione, ſi dotem
& alias res conferat-
modô quœritur, ſi ab-
ſtinet ab hered. vtrûm
dotem tenetur cõfer-
re? reſp quod non:imô
ſi frater ageret contra
eam, repelleretur doli
mali exceptione. VIV.
p Frater dotem i. & dotem, & alias res dedit: ſed ſi hc condi-
tio vel alia de conferendo appoſita non eſſet, tunc dic vt C.eod.
l. ſi donatione.
qNon in dotem. idem & in dote: vt infra l.prox. Azo & fa-
cit C. eod. l filiam & l. à patre. & ſuprà l. .in princip. & S. de rei vin.
l emptor. S. fin.11
T Vit quaſtioniJ CAS. Pater pro filia dedit dotem. filia iſta
Fiſſeribonis,parermis & vul contenta eſſe dote nuquid
dotem tenetur conferre?non: quia dos non intelligitur patrris,
ſed filiæ tantum, & æs alienum cenſetur. VIV.
rJ Non compelli. ſcilicet conferre:vt ſuprà l prox. cum conrord.
ſ A fratribus mulieris, qui vt patris heredes tenentur:vt S. eoil.
j 5filiam. & facit S.ao.l.1.S fi.cum concord.
DE VENTRE
compelli t abſtinentem ſe ab
hereditate patris. ergo non tan-
tûm data apud maritum remane-
bit, ſed & promiſſa exigetur et-
iam à fratribus ſ, & eſt œris alie-
ni loco.abſceſsit enim à bonis
patris.
IN POSSESSIONEM
mittendo, &c.
Hoc eſt facti, non iuris. Sed quare poſt rubr de contra tab non poſuit
de ſecundum tab. qua eſt iuris? Reſpon, quia hos datur etiam prateri-
tis, qui præcedunt inſtitutos.vt infrà de bon. poſſ. ſecun. tab. l ij.
S expectandum.
ICVTI.CASVS. Sicut Prœtor habet curam libe-
rorum iam natorum, dum eis ab inteſtato dat bono-
rum poſſeſſiones, vnde liberi: ita habet curam po-
-r1. :... .. I.4 Arirr honrnm DoI-
ſtumorum. & ideo ex iſta parte edicti petitur bonorum poſ-
las petita competunt libertates: ipſa dotein non tenetur con¬ ſeſſio: & ſicut prteritis datur contra tabulas, ita vice contra
ferre: quia diutrſo iure veniunt ad ſucceſſionem. hoc dicit cuml tabulas mulieri datur bonorum poſſeſſio pragnantis ventris
nomine,
!ILTL. AIILA CAIA1... IA.2
ſit conſequẽs. vbi dicit, quod ceſſat collatio Solaliud eſt, cum pe-
tit inſtitutus collationem, cui per alium eſt commiſſu edictû,
antitertus quod nonaporeſt ve biniſi deminutu psg inteuu ive ſa
collationem prà tijl, ſi filius. aliud eſt, ſi petat prateritus ab inſtituto colla-
ſibi fieri à pre- tionem fieri:vbi diſtinguitur, vt hic. Azo. & ſuprà tit. 1. l.1.S. pa-
terito petere er filium.
non poteſt.
on potelle, Ipater.JCASVS.
l Collationẽ r.-i
preteritus a Si pater pro filia
inſtituto pete- promiſit dotem, & ex-
re poreſtat nõ heredauit eam, & le-
inſtitutus à gatum dedit: filia ha-
tem ? præcipuam, & legatum b.
Erronea ſucceſſio non inducit col-
lationemBART.
. 1920
l ſeqVIVIANVS.
e Abſtulit. nec in plus debuit obtinere: vt ſuprà de inoffic. te.
ſtam l.circa. e¬
lPropria, quia pro parte tenet teſtamentum. Azo. & ex teſta-
mento hic frater ſuccedit.a a¬
m Nam & libertates.
bene dico valere te-
ſtamẽtu pro parte. nã,
&c. & dic libertates
valere n totum: vtC.
de neffi teſt.l. cum duo-
bona proprial conferre cogeu-
dum, reſpondi: nam & liberta-
tes n competere placuit.
VI I. PAVLVS libro vndecime
y;de Duare.
lib.2. Disput.
prætento bebit dotem. & lega-
tum prœcipuum etiam
habebit: quia hæc filia
vbicumque emanci-
patur, dotem præcipuã
habere debet, C. de rei
vor. act. . videamus.
VIVIANVS.
a Dotem. quaſi reli-
ctum: & hoc repudia-
ta bon. poſſeſſ. Hv.
ad quod eſt Ceo l.à pa-
tre. & l. filiam. & de rej
vxo act. . videamus.
b Et legatum. niſi ab
inteſtato:vel per cõtra
tab. vel per quere-
lam velit ſuccedere.
Az0.
llius.J CASVS.
Si filius emanci-
patus poteſt petere cõ.
tra taulas, quia præ-
teritus, & non petiit,
ſed quia reducitur ad
cauſam inteſtati, acci-
pit bon poſſ vnde li-
beri, ſi filia, que remã-
ſit in poteſtate, & fuit
inſlituta, ſit ſecuta er-
rorem fratris emanci
V. PAPINIANVS libro quinto
Responſorum.
Ilius emancipatus, qui poſ-
Feen evnra tabulas ac
cipere potuit, inteſtati patris
poſſeſſionemS accepit:atque ita
filia, quæ manſit in poteſtate, cû
eiuſdem familiæ fratre heres in-
ſtituta, poſſeſſionem inteſtati
patris, erroreme fratris eman
cipati ſecuta accepit. Dotẽ ſcri-
pto fratri conferre non cogeturf,
cum ea poſſeſſio fruſtra petita é
ſit, & filia fratris h voluntatem
fini * virilis partis retineat: id
eſt, vt omnes trientes habeant, &
bonorum poſſeſsio vnde liberi
fingatur pro contra tabulas eſſe
petita.1. Filia, qu ſoluto ma-
trimonio dotem cõferre debuit,
moram collationi fecit. Viri bo-
ni arbitratu cogetur vſuras quo-
que dotis conferre: cum eman-
cipatus frater etiam fructus con-
Reſponſorum.
Ne pſa dote fratribus ſuis
conferet, cumP diuerſoo iu-
re fratres ſunt heredes.
Verba enunciatiua per modum
conditionis prolata exceptionem in-
ducunt.BART..
VIII. PAPINIANVS libro vndecime
Responſorum.
Ater nubenti filiæ quaſdam
Prs prater dote p deditsedm-
que in familia retinuit:ac fratri-
bus ſub conditione, ſi dotem &
cœtera, quæ nubenti tradidit, cõ-
tuliſſet, coheredẽ adſcripſit. cûm
filia ſe bonis abſtinuiſſet, fratri-
bus res non in dotem datas vin-
dicantibus, exceptionem doli
placuit obſtare: quoniam pater
filiam alterutrum habere voluit.
Qui non vult hereditatem, nõ co-
gitur ad collationemBART.
bus & J de except. rei
iudi. l iudicat. ij reſpon.
Item no. * ceſſare
collationem, cum ai¬ d
tur querela: vt hie, &
S.de bon poſſ contra tab.
l filium. S. multo magis.
hodie contrà: vt C. en.
l vt liberis.ADDITIo.
Dic ſecundum Bartol.
quod ibi loquitur,
quando teſtamentum
per querelam in tot
reſcinditur. vnde om-
nes ab inteſtaro eodé
iure ſuccedunt. hoc
autem teſtamentum
pro parte reſcinditur.
n q Nec ipſa. Cum.
bona ratio:vt ſuprà de
bon, poſſ cõtra tab. filia.
S. & hoc ſit conſequens.
a Collatio ho.
ie non ceſſat,
cum agitur de
querela.
Item melior, quia pro
parte tenet teſtamen-
tum:vt S. l. prox. dixi-
mus.
oq Diuerſo. hlc b ab
inteſtato: frater ex te-
ſtamento: & ſub. nec
eodem iure poſſunt
eſſe heredeg: alioquin
b Legendum,
hac.
c Collatio nõ
fit inter ſucce-
pati, & petiit bon poſſ-
ab inteſt. dotem non
cogitur conferre-qua-
re?quia ex teſtamento
poterat ſuccedere, &
error fratris non de-
bet ſibi obeſſe, vnde
cum res reducitur ad
cauſam inteſtati, viri-
les habent partesFr-
LIAJ Si filia præteri-
ta fuit in mora confe-
rendi dotem, ad vſuras
dotis tenetur:quia fra-
Legendum ter eius patris ad cu-
viderur, partis. ius ſucceſſionem vo-
catur, tenetur preſtare
fructus. VIVIANVS.
c Patris poſſeſſionem.
vnde liberi.Azo & dic quod pater emancipatum præteriit. & fi
lium alium & filiam in poteſtate conſtitutos inſtituit, & ſic
quemlibet in ſex vnciis.
dPoſſeſſionem. bonorum vnde liberi.
e Errorem errauit enim emancipatu,cum deberet petere bo-
nor. poſſeſſ. contra tab. & ipſe petiit, vnde liberi.& ſic fecit ſo-
rorem errare.
fqNon cogetur vt pote inſtituta: vt ſuprà eod. l. ſi filia. in princ.
g Petita ſic infrà tit.l.I. S j. in princ. & ſuprà de tu & cu, da. ab
his l Seia.
h Fratris- aliàs, patris, aliàs, fratris. Et nota, virilem ſcilicet
d Collationt quatuor vncias, cûm ſint tres, ſicdergo portio filiæ minuitur in
non eſt obno quarta, merito ergo ron confert:vt ſuprà eol. ſi filiaS.1.
a eAt’ i Fructus. quod de fructibus hic dicit, planum eſt vts de v¬
Pr ſur.l videamus S ſi actio. JSed quod dicit de vſuris, eſt mirabile.
tio officio iu- nam dotis collatio aut petitur officio iudicis, quod poteſt: vt
dieis peti po¬ S.eolj-j reſpon aut ſtipulatione de cõferendo interpoſita: & tûc
teſt, aut ſtipu cûm actiofſit ſtricti iuris, non recipit vſuram: vt C. de condict.
linne de tſr indeblj Azo. & facit C de act emp- l curabit & S. de uct, empt.
poſita. lIuliarus S-ex vendito & arg.C.de pet hered lfiibi, quod ſi non ob-
5 Striti iuris tinuerit, &c.
ain unae PAerrſlnl ensvs. Si parer inſtituit filium heredeme-
cipit vſuras. mancipatum, filiam dotatam exheredar. ſi mouet querelam
& habet dimidiam hereditatis, frater non cogitur bona confer-
re ab inteſtato, quia hoc caſu bonorum poſſeſſione cõtra tabu-
ferat, & filia partis ſux fructusi
percipiat.
Si teſtamẽtum rumpitur per que-
relã pro parte,& pro parte non, ceſ-
ſat collatio. & ſimiliter inter eos, qui
diuerſo iure ſuccedunt.BART.
VI. IDE M libro ſexto
Responſorum.
PAter filiu emancipatum he-
redem inſtituit, & filiam ex-
heredauit, qua inofficioſi lite
perlata, partem dimidiã heredi-
tatis abſtulit . Non eſſe fratrem
& diuus Marcus reſcripſit, non
IX TRYPHONINVS libro ſexte
Disputationum.
Erit queſtionis, an ſi ſua he-
res filia patri cum fratribus,
contenta dote abſtineat ſe bo-
nis, compellatur eam conferre.
contrà eſſet; vt ſuprà dentes diuerſo
tit..l. ſi filius. & facit iure: hoc eſt,
ſuprà de bon poſſ. l ſed nter eos, qui,
cum patrono. Vvl ſi velint, odé
A. iure ſuccedere
Ater nubenti. JCA non poſſunti
SvS. Pater pro filia ſecus ſi eodem
dedit dotem: & etiam iure puſſunt
quaſdam res pro illa ſuccedere.
filia dedit vltra do-
tem. inſtituit eam ſub
conditione, ſi dotem
& alias res conferat-
modô quœritur, ſi ab-
ſtinet ab hered. vtrûm
dotem tenetur cõfer-
re? reſp quod non:imô
ſi frater ageret contra
eam, repelleretur doli
mali exceptione. VIV.
p Frater dotem i. & dotem, & alias res dedit: ſed ſi hc condi-
tio vel alia de conferendo appoſita non eſſet, tunc dic vt C.eod.
l. ſi donatione.
qNon in dotem. idem & in dote: vt infra l.prox. Azo & fa-
cit C. eod. l filiam & l. à patre. & ſuprà l. .in princip. & S. de rei vin.
l emptor. S. fin.11
T Vit quaſtioniJ CAS. Pater pro filia dedit dotem. filia iſta
Fiſſeribonis,parermis & vul contenta eſſe dote nuquid
dotem tenetur conferre?non: quia dos non intelligitur patrris,
ſed filiæ tantum, & æs alienum cenſetur. VIV.
rJ Non compelli. ſcilicet conferre:vt ſuprà l prox. cum conrord.
ſ A fratribus mulieris, qui vt patris heredes tenentur:vt S. eoil.
j 5filiam. & facit S.ao.l.1.S fi.cum concord.
DE VENTRE
compelli t abſtinentem ſe ab
hereditate patris. ergo non tan-
tûm data apud maritum remane-
bit, ſed & promiſſa exigetur et-
iam à fratribus ſ, & eſt œris alie-
ni loco.abſceſsit enim à bonis
patris.
IN POSSESSIONEM
mittendo, &c.
Hoc eſt facti, non iuris. Sed quare poſt rubr de contra tab non poſuit
de ſecundum tab. qua eſt iuris? Reſpon, quia hos datur etiam prateri-
tis, qui præcedunt inſtitutos.vt infrà de bon. poſſ. ſecun. tab. l ij.
S expectandum.
ICVTI.CASVS. Sicut Prœtor habet curam libe-
rorum iam natorum, dum eis ab inteſtato dat bono-
rum poſſeſſiones, vnde liberi: ita habet curam po-
-r1. :... .. I.4 Arirr honrnm DoI-
ſtumorum. & ideo ex iſta parte edicti petitur bonorum poſ-
las petita competunt libertates: ipſa dotein non tenetur con¬ ſeſſio: & ſicut prteritis datur contra tabulas, ita vice contra
ferre: quia diutrſo iure veniunt ad ſucceſſionem. hoc dicit cuml tabulas mulieri datur bonorum poſſeſſio pragnantis ventris
nomine,