DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#1016
2o19 Digeſtorum Liber xxxvIj.
a q In poſſeſſionem. ſecundûm tab que exclu dit contra tab.
b Auferantur. vt & Seol. ſi libertus ſub condit qui habet ſecun-
dum tab.vt S. de bon, poſſ. ſecun. tab. l. ij. . ſi ſub condit. Sed videtur
hunc amodo ex iudicio non admitti, qui petit contra tab. vts
eo. l. in ſeruitutem.S ſi quis bonoru. Reſphoc fit, ne fiat priudi-
cium coheredi.
Ipatronum.J CA-
tSvS. Tu patronum
inſtituiſti ex debita
portione rogaſti eum,
vt alicui daret fundú
pure, & alteri fideicõ-
miſſ. ſubaudi, patronus
tenetur dare legatum,
& ille teuetur cauere
de fideicommiſſ. præ-
ſtãdo. PATRONVS.)
Si patronus inſtitui-
tur heres, & ei legatur
ſeruus, vt habeat por-
tionem: certe non pe-
tet contra tabulas. Ité
libertus dedit debitam
portionẽ patrono, po-
ſtea auctum eſt parri-
monium eius. an pa-
tronus poſſit plus pe-
tere? certe non: nec
ideo poterit conqueri,
quod nõ habet legiti-
mam portionem. VIV.
c Iſtituas. tu liber-
tus.ACC.
d Eique. patron.
e Leges. i. praleges à
coherede.
f Fideicõmiſſum fun
di purè relicti, quod
nunc fit conditionale.
& facit S. de leg.j.l.qui-
dam. S pen.
gDereſſit. nam tem-
pus morts inſpicitur:
vt S eodem, l.jjS-j. & J.
prox..
h Inſtitutus. facits.
ad legem Falcid.l ſerui,
qui.
i Abeo. coherede, à
quo, &c. ACCVRS.
l Vel hereditatis. nam
etiam heredi heredis
adcreſcit: vt j. de cad.
tollen. Shis ita.
I patronus. CASVS.
Patronus eſt he-
res inſtitutus ex ſex-
ta parte:ex reſidua ſer-
uus eius nunquid pro-
pterea poterit grauari
patronus legatis & fi-
deicommiſſis? ſic: vt
non deminuatur eius
legitima portio. h. d.
VIVAN.
l Ex ſexta que non
facit tertiam patrono
debitam.
m Ex reliqua parte.
patrono debita, quæ
eſt tertia. ACCVRS.
PAulusJCASvs.
Si patronus per
errorem iudicium li-
berti, quod credebat
verum, approbauit, nõ
propterea repellitur à
contra tab, bon. poſſ.
ſic & filius qui dece-
prus approbauit iudi-
cium paternum. S. de
inoffi.teſta lnihil. VIV.
n Non prohibetur. vt
& S. de pet. hered.l. legi-
tima. Sed contrà j. ſi
quid in fraud pa l. iij. in
princ. Sol ibi errauit in
iure, hic in facto.
poſtea Titius non adierit heredi-
tatem, nihil ei, qui adiit heredi-
tatem, abſtuliſſe: nõ magis quam
ſi ſub cõditione fuiſſet inſtitutus.
igitur Titio deliberante res in
incerto erit, vtrûmne ſemis ex
ſubſtitutione in poſſeſſionem ?
conuertatur, an Titio adeunte
ſingulis heredibus partes debi-
t auferanturP.
XLIV. PAVLVS libro quinto
Quaſtionum.
I patronum ex debita por-
tione heredem inſtituass, &
purè roges fundum dare,eique d
ſub conditione tantundem le-
gese: in conditionem fideicom-
miſſum fredigitur, erit tamen &
hic, quod moueat. onerabitur
enim patronus ſatiſdatione fidei-
commiſſi. Sed dicendum eſt, ab
eo fideicommiſſario cauendum,
à quo patrono legatum eſt: vt
vndique patronus ſuum ius ha-
beat imminutum.
1. Patronus heres inſtitutus,
legato ei ſeruo, per quem ſup-
pleretur debita ei portio, non
petet contra tabulas bonorum
poſſeſſionem, quamuis ſeruus
clauſis tabulis deceſſits.
2. Si ex bonis, qua mortis
tempore fuerunt, debitam par-
tem dedit libertus in hereditate
vel legato, ſeruus tamen poſt
mortem liberti reuerſus ab ho-
ſtibus augeat patrimonium:non
poteſt patronus propterea que-
ri, quod minus habeat in ſeruo,
quam haberet, ſi ex debita por-
tione eſſet inſtitutus hIdem eſt,
& in alluuione f, cum ſit ſatisfa-
ctum ex his bonis, qu mortis
tempore fuerunt. Idem & ſi pars
legati liberto relicti ab eo i, cui
ſimul datum erat, vel heredita-
tis l, nunc illis abſtinentibus,
adcreſcat.
XLV. IDEM libro nono
Quaſtionum.
Sl paronus ex ſerta l, & ſer-
uus eius ex reliqua parte ſit
heres inſtitutus: nec ex ſerui por-
tione fideicommiſſum debetur.
At ſi ſeruus duntaxat heres in-
ſtitutus eſt:puto, nec hic ex debi-
ta portione preſtandum.
XLVI. IDE M libro tertio
Responſorum.
PAulus teſpondit Patronus,
qui deceptus falſum iudi-
cium teſtatoris ſecutus eſt, bo-
norum poſſeſſionem contra ta-
Tit.ij. 2020
Aulus. JCASvS. Exheredatio facta à patrono de-
J’CASVS Exheredatio facta à patrono de nepote non
a nocet ne potitaliàs noceret, & repelle
concor ſuprà eodeml ſi patronus teſta ment S ſi quis non.
R0.JQuædam Titia dicebat:iam pater meus mittebat
ta die literas, & iactabat quod faceret me
eſt occiſus
bulas teſtamenti liberti petere
non prohibetur n.
XLVII. IDEM libro vndecimo
Responſorum.
PAulus reſpondit, cxhereda-
tionem nepotis, que non no-
tæ gratia O, ſed alio conſili ad-
iecta eſt, nocere ei non oportere,
quo minus contra tabulas liber-
torum aui bonorum poſſeſſionẽ
petere poſſit.
1. Quœro, an ſi Titia pa-
troni filia iactat Titium patrem
ſuum, prius quam moreretur,
literas ad ſe feciſſe, quibus ad-
iiceret, per libertos ſuos ma-
leficiis * appetitum, eãſque li-
teras ſe ſecutam, poſt mor-
tem patris libertos accuſare: an
aliquid ei prodeſſe poſſit hac
excuſatio. Paulus reſpondit,
eam, que ex voluntate patris ac-
cuſauit, non debere repelli à bo-
norum poſſeſſione contra tabu-
las: quoniam non ſuum iu-
dicium, ſed alienum exſecuta
eſt .
2. Patroni filius epiſtulam
talem liberto emiſit: Sẽpronius
Zoilo liberto ſuo ſalutem. Ob
merita tua,fidémque tuam, quã
mihi ſemper exhibuiſti, cõcedo
tibi liberam teſtamenti factio-
nem. Quero, an patroni filio ni-
hil relinquere debeat. Paulus re-
ſpondit, eum libertum, de quo
quritur, liberam teſtamenti
factionem conſecutum non vi-
derir.
3. Paulus reſpondit, nepotem
etiam poſt mortem aui conce-
ptum, ſuperſtitem * liberto, bo-
norum poſſeſſionem contra ta-
bulas libertis auiti petere poſ-
ſe, & ad hereditatem legiti-
mam eius admitti. reſponſum
enim Iuliani tantûm ad heredi-
tatem legitimam, item bono-
rum poſſeſſionem aui petendam
pertinere.
4. Paulus reſpondit, quam-
uis filij à patre milite præteriti
pro exheredatis habeanturt, ta-
men non e vſque ſilentium pa-
tris eis nocere debere, vt & à bo-
nis libertorum auitorum repelli
debeant. Idem reſponſum eſt et-
iam de bonis libertorum pater-
norum .
xLVIII. SCAEVOLA li bro ſecundo
Reſponſorum.
QVero de co, qui lihertun
effracturæ crimine accu-
retur à contra tabulas.
IQVAE-
mihi to-
heredem poſtea pater
à libert:
libertabiſque ſuis ne-
quid ſi filia accuſat li-
bertos de morte pa-
tris, repellitur à con-
tra tabulas? non. Acce-
dit S ad Silan. l. ſi quis.
S.jjPATRONI.J
Si filius patroni miſit
liberto ſuo epiſtolam,
dicens ſic, quia ſem-
per fuiſti obſequioſus
erga me, permitto ti-
bi liberam teſtamenti
factionem. nunquid
ex hoc aſſequetur li-
beram teſtamenti fa-
ct-onem? Reſp. quod
non. P AVLVS RE-
SPON.) Nepos aui
ſui vocatur ad bon.
poſſ. contra tab. liber-
ti, ſi ab eo iniuſté ex-
heredatur.PAVLVS:
RESPON. Si filij præ-
teriti ſunt à patre mi-
lite, habentur pro ex-
heredatis. tamen iſta
prteritio non exclu-
dit eos à bonorû poſſ.
contra tabul. iberti.
VLVIAN.
ONota gratia. i non
mala mente:vt & S. eo.
l. ſi patronus. S. fin. &S.
ad leg. Falcid. l qui fun-
dum S. qui filios. & j.
de ſuc. lib. l. j. S. ſed ſi
exheredato. & ſup ſolut.
mat. l ſi vero. S ſi filium.
ACCVR.
pProdeſſe. i. non no-
cere. ACCVRS.
q Exſecuta eſt. vt &
S.eo.l. qui, ci maior. S fi.
r Non videri. vt Ceo.
l. fin. contrà. Sol-ibi. &
facit S.eo l.etiamSj. &
& infr né quid in loc.
publ l . SS ſi quis.
Liberti. ſed non
aui, vt ſubircit, & Inſti.
de hered. qua ab inteſt.
S. cum autem. &eſt ra-
tio, quia ad hoc vt quis:
admittatur per vnde-
liberi, oportet quod
ſit de liberis. vel ſi per
vnde agnati, quod fue-
rit agnatus, & ſic co-
gnatus: vt j. de ſuis &
legit. l. Titius. & vnde
cognati l.jjS. ſi quis pro-
ximior. in fi. & ad bona
liberti admittitur, &
qui nquam fuit eius
cognatus.
t Habeantur vt C. de
teſta mili l ſicut.
u Paternorum. S.eol.
ſi patronus. in prin con-
trà Sol.ibi.
Varo. CASVS.
Patronus, vel
eius filius libertum
ſuum de effractura ac-
cuſauit. nunquid re-
pellitur à contra tabu-
las? ſic, ſi accuſatio fuit
talis, de qua debeat
imponi exilium, id eſt,
perpetua deportatio.
VIVIAN.
a q In poſſeſſionem. ſecundûm tab que exclu dit contra tab.
b Auferantur. vt & Seol. ſi libertus ſub condit qui habet ſecun-
dum tab.vt S. de bon, poſſ. ſecun. tab. l. ij. . ſi ſub condit. Sed videtur
hunc amodo ex iudicio non admitti, qui petit contra tab. vts
eo. l. in ſeruitutem.S ſi quis bonoru. Reſphoc fit, ne fiat priudi-
cium coheredi.
Ipatronum.J CA-
tSvS. Tu patronum
inſtituiſti ex debita
portione rogaſti eum,
vt alicui daret fundú
pure, & alteri fideicõ-
miſſ. ſubaudi, patronus
tenetur dare legatum,
& ille teuetur cauere
de fideicommiſſ. præ-
ſtãdo. PATRONVS.)
Si patronus inſtitui-
tur heres, & ei legatur
ſeruus, vt habeat por-
tionem: certe non pe-
tet contra tabulas. Ité
libertus dedit debitam
portionẽ patrono, po-
ſtea auctum eſt parri-
monium eius. an pa-
tronus poſſit plus pe-
tere? certe non: nec
ideo poterit conqueri,
quod nõ habet legiti-
mam portionem. VIV.
c Iſtituas. tu liber-
tus.ACC.
d Eique. patron.
e Leges. i. praleges à
coherede.
f Fideicõmiſſum fun
di purè relicti, quod
nunc fit conditionale.
& facit S. de leg.j.l.qui-
dam. S pen.
gDereſſit. nam tem-
pus morts inſpicitur:
vt S eodem, l.jjS-j. & J.
prox..
h Inſtitutus. facits.
ad legem Falcid.l ſerui,
qui.
i Abeo. coherede, à
quo, &c. ACCVRS.
l Vel hereditatis. nam
etiam heredi heredis
adcreſcit: vt j. de cad.
tollen. Shis ita.
I patronus. CASVS.
Patronus eſt he-
res inſtitutus ex ſex-
ta parte:ex reſidua ſer-
uus eius nunquid pro-
pterea poterit grauari
patronus legatis & fi-
deicommiſſis? ſic: vt
non deminuatur eius
legitima portio. h. d.
VIVAN.
l Ex ſexta que non
facit tertiam patrono
debitam.
m Ex reliqua parte.
patrono debita, quæ
eſt tertia. ACCVRS.
PAulusJCASvs.
Si patronus per
errorem iudicium li-
berti, quod credebat
verum, approbauit, nõ
propterea repellitur à
contra tab, bon. poſſ.
ſic & filius qui dece-
prus approbauit iudi-
cium paternum. S. de
inoffi.teſta lnihil. VIV.
n Non prohibetur. vt
& S. de pet. hered.l. legi-
tima. Sed contrà j. ſi
quid in fraud pa l. iij. in
princ. Sol ibi errauit in
iure, hic in facto.
poſtea Titius non adierit heredi-
tatem, nihil ei, qui adiit heredi-
tatem, abſtuliſſe: nõ magis quam
ſi ſub cõditione fuiſſet inſtitutus.
igitur Titio deliberante res in
incerto erit, vtrûmne ſemis ex
ſubſtitutione in poſſeſſionem ?
conuertatur, an Titio adeunte
ſingulis heredibus partes debi-
t auferanturP.
XLIV. PAVLVS libro quinto
Quaſtionum.
I patronum ex debita por-
tione heredem inſtituass, &
purè roges fundum dare,eique d
ſub conditione tantundem le-
gese: in conditionem fideicom-
miſſum fredigitur, erit tamen &
hic, quod moueat. onerabitur
enim patronus ſatiſdatione fidei-
commiſſi. Sed dicendum eſt, ab
eo fideicommiſſario cauendum,
à quo patrono legatum eſt: vt
vndique patronus ſuum ius ha-
beat imminutum.
1. Patronus heres inſtitutus,
legato ei ſeruo, per quem ſup-
pleretur debita ei portio, non
petet contra tabulas bonorum
poſſeſſionem, quamuis ſeruus
clauſis tabulis deceſſits.
2. Si ex bonis, qua mortis
tempore fuerunt, debitam par-
tem dedit libertus in hereditate
vel legato, ſeruus tamen poſt
mortem liberti reuerſus ab ho-
ſtibus augeat patrimonium:non
poteſt patronus propterea que-
ri, quod minus habeat in ſeruo,
quam haberet, ſi ex debita por-
tione eſſet inſtitutus hIdem eſt,
& in alluuione f, cum ſit ſatisfa-
ctum ex his bonis, qu mortis
tempore fuerunt. Idem & ſi pars
legati liberto relicti ab eo i, cui
ſimul datum erat, vel heredita-
tis l, nunc illis abſtinentibus,
adcreſcat.
XLV. IDEM libro nono
Quaſtionum.
Sl paronus ex ſerta l, & ſer-
uus eius ex reliqua parte ſit
heres inſtitutus: nec ex ſerui por-
tione fideicommiſſum debetur.
At ſi ſeruus duntaxat heres in-
ſtitutus eſt:puto, nec hic ex debi-
ta portione preſtandum.
XLVI. IDE M libro tertio
Responſorum.
PAulus teſpondit Patronus,
qui deceptus falſum iudi-
cium teſtatoris ſecutus eſt, bo-
norum poſſeſſionem contra ta-
Tit.ij. 2020
Aulus. JCASvS. Exheredatio facta à patrono de-
J’CASVS Exheredatio facta à patrono de nepote non
a nocet ne potitaliàs noceret, & repelle
concor ſuprà eodeml ſi patronus teſta ment S ſi quis non.
R0.JQuædam Titia dicebat:iam pater meus mittebat
ta die literas, & iactabat quod faceret me
eſt occiſus
bulas teſtamenti liberti petere
non prohibetur n.
XLVII. IDEM libro vndecimo
Responſorum.
PAulus reſpondit, cxhereda-
tionem nepotis, que non no-
tæ gratia O, ſed alio conſili ad-
iecta eſt, nocere ei non oportere,
quo minus contra tabulas liber-
torum aui bonorum poſſeſſionẽ
petere poſſit.
1. Quœro, an ſi Titia pa-
troni filia iactat Titium patrem
ſuum, prius quam moreretur,
literas ad ſe feciſſe, quibus ad-
iiceret, per libertos ſuos ma-
leficiis * appetitum, eãſque li-
teras ſe ſecutam, poſt mor-
tem patris libertos accuſare: an
aliquid ei prodeſſe poſſit hac
excuſatio. Paulus reſpondit,
eam, que ex voluntate patris ac-
cuſauit, non debere repelli à bo-
norum poſſeſſione contra tabu-
las: quoniam non ſuum iu-
dicium, ſed alienum exſecuta
eſt .
2. Patroni filius epiſtulam
talem liberto emiſit: Sẽpronius
Zoilo liberto ſuo ſalutem. Ob
merita tua,fidémque tuam, quã
mihi ſemper exhibuiſti, cõcedo
tibi liberam teſtamenti factio-
nem. Quero, an patroni filio ni-
hil relinquere debeat. Paulus re-
ſpondit, eum libertum, de quo
quritur, liberam teſtamenti
factionem conſecutum non vi-
derir.
3. Paulus reſpondit, nepotem
etiam poſt mortem aui conce-
ptum, ſuperſtitem * liberto, bo-
norum poſſeſſionem contra ta-
bulas libertis auiti petere poſ-
ſe, & ad hereditatem legiti-
mam eius admitti. reſponſum
enim Iuliani tantûm ad heredi-
tatem legitimam, item bono-
rum poſſeſſionem aui petendam
pertinere.
4. Paulus reſpondit, quam-
uis filij à patre milite præteriti
pro exheredatis habeanturt, ta-
men non e vſque ſilentium pa-
tris eis nocere debere, vt & à bo-
nis libertorum auitorum repelli
debeant. Idem reſponſum eſt et-
iam de bonis libertorum pater-
norum .
xLVIII. SCAEVOLA li bro ſecundo
Reſponſorum.
QVero de co, qui lihertun
effracturæ crimine accu-
retur à contra tabulas.
IQVAE-
mihi to-
heredem poſtea pater
à libert:
libertabiſque ſuis ne-
quid ſi filia accuſat li-
bertos de morte pa-
tris, repellitur à con-
tra tabulas? non. Acce-
dit S ad Silan. l. ſi quis.
S.jjPATRONI.J
Si filius patroni miſit
liberto ſuo epiſtolam,
dicens ſic, quia ſem-
per fuiſti obſequioſus
erga me, permitto ti-
bi liberam teſtamenti
factionem. nunquid
ex hoc aſſequetur li-
beram teſtamenti fa-
ct-onem? Reſp. quod
non. P AVLVS RE-
SPON.) Nepos aui
ſui vocatur ad bon.
poſſ. contra tab. liber-
ti, ſi ab eo iniuſté ex-
heredatur.PAVLVS:
RESPON. Si filij præ-
teriti ſunt à patre mi-
lite, habentur pro ex-
heredatis. tamen iſta
prteritio non exclu-
dit eos à bonorû poſſ.
contra tabul. iberti.
VLVIAN.
ONota gratia. i non
mala mente:vt & S. eo.
l. ſi patronus. S. fin. &S.
ad leg. Falcid. l qui fun-
dum S. qui filios. & j.
de ſuc. lib. l. j. S. ſed ſi
exheredato. & ſup ſolut.
mat. l ſi vero. S ſi filium.
ACCVR.
pProdeſſe. i. non no-
cere. ACCVRS.
q Exſecuta eſt. vt &
S.eo.l. qui, ci maior. S fi.
r Non videri. vt Ceo.
l. fin. contrà. Sol-ibi. &
facit S.eo l.etiamSj. &
& infr né quid in loc.
publ l . SS ſi quis.
Liberti. ſed non
aui, vt ſubircit, & Inſti.
de hered. qua ab inteſt.
S. cum autem. &eſt ra-
tio, quia ad hoc vt quis:
admittatur per vnde-
liberi, oportet quod
ſit de liberis. vel ſi per
vnde agnati, quod fue-
rit agnatus, & ſic co-
gnatus: vt j. de ſuis &
legit. l. Titius. & vnde
cognati l.jjS. ſi quis pro-
ximior. in fi. & ad bona
liberti admittitur, &
qui nquam fuit eius
cognatus.
t Habeantur vt C. de
teſta mili l ſicut.
u Paternorum. S.eol.
ſi patronus. in prin con-
trà Sol.ibi.
Varo. CASVS.
Patronus, vel
eius filius libertum
ſuum de effractura ac-
cuſauit. nunquid re-
pellitur à contra tabu-
las? ſic, ſi accuſatio fuit
talis, de qua debeat
imponi exilium, id eſt,
perpetua deportatio.
VIVIAN.