Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 2): Infortiatvm, Sev Pandectarvm Ivris Civilis (Lyon, 1627)

zO3 Digeſtorum Liber xxxv

i Sed & ſi exheredato fac.ad hac & ſeq.

r

DE ADSIGNANDIS LIBERTIS.
ADDITIO. Quia liberti, de quorum operis & bonis, & quorum iure
patronatus dictum eſt, plerumque adſignãtur: ponitur rubrica de ad-
ſignan lib. à patre inter liberos nam aliquando habet pater plures

liberos, & vult vni ad-
ſgnare libertum ſuum:
quod facere licet: & ideo
dicit rubric. de adſig li.

e

BENAT VS-
i;v
dro JCa-
sV.TTt factum Se-
natuſconſultum tem-
poribus diui Claudij,
uo cauetur, vt li-
ceat patri inter libe-
ros libertos adſignare.
& ſunt verba Sena-
tu ſc.talia: Si pater ha-
bet plures liberos, &
velit vni ex liberis ad.
ſignare libertú: poreſt
facere inter viuos, &
in teſtamento: & non
ſolum adſignare vnu,
imô plures; & licét ſit
locus Senatuſc. in ſin-
gulari numero, vt poſ-
ſit adſignari.ſafilio, ta-
men pater filiis ſuis
adſignare poteſt ver.
bo pluralis numeri.
adfignare etiã poteſt
verbo, nutu, & teſta-
mento, & codicillis. fi-
lio exheredato poteſt
adſignare. ſed ſi prius
adſignaret, & poſt ex-
heredaret mala mẽte:
non valet. ſed ſi adſi-
gnauerit filio, & ipſe
repudiat, admittuntur
fratres. ſed ſi adſigna-
uit vni vnum, alteri
duos: valet. & ſi adſi-
gnauit vnum, & de-
ceſſit: alij filij vocan
tur, ac ſi nõ eſſet facta
adſignatio vni.dd lex
iſta cum l. ſeq & princ.
l. ſeq VIV.
a qClaudianis i. tépo-
re ipſius Claudij. Acc.
b Rufo hic vocatur
Velleius Rnfus. ſed In-
ſti eo.S fi. Sabell. Rufus.
c De liberto. ſubaudi,
& de liberta.
dq Is ve. iſta duo
pronomina ad liber-
tos referuntur?, & o¬
mitte hic, & iungej
conſecutus, cõſecuid ve,
&c. & media leg prius.
e Eſſe deſiſſet. per
mortem naturalé, vel
ciuilé, & deportatio-
nẽ vt no. J eol. ii. in fi.
f Ex liberis quis. ſeis,
cui eſt adſignatus, de-
ceſſerit:vt Inſtit-eo.S j.
S.de bon lib. l. etiam
ſi capitis.
g Adſignari. & ven-
di, & promittive S de
act empt.lfin. & legari.
vt S.de leg-j. lid, quod.
& facit ſuprà de famil.
erciſ.l propter. &de ad-
quir. hered.l. ſi ſeruum.
h q A ſignare ad hac
& ſequentia facit jeo.
l.adſignare. & l. fin. &
Inſti cos fin & S de ſu-
pellect. leg.l. Labeo. in fi.

& C. de fideicom. l. & in

epiſtola. Acc.

DE ADSIGNANDIS

LIBERTIS.

TITVLVS IV..

Hic vero titulus e ſpectat, vt intelli-
gatur, quod libertus vni ex filiis patroni
adſignatus ſit:non ideo in perpetui repelli
cateros à bonorum poſſeſſione contra tabu
las vel vnde legitimi nam S.C. quo con
firmatur adſignatio, ita facit interim eü
ſolum patroni, cui facta adſignatio eſt, vt
tamen cateri non deſinant eſſe patronil.
. j....1.
3S. ſi capitis. S de bonis lib. Adſignat li-
bertun paironus qui ſignificat, cuius ex
liberis ſuis libertum eum eſſe velit. Iudex
adſignat res, non libertos. l. qudam.
famil erciſcund. CvI.

I. VLPIANVS libro 4. ad Sabinum.

a

ENATVSCON-
SVLTo, quodfactu
eſt Claudianis? tẽ-
porib. Velleio Ru-
fo b, & Oſterio
Scapula Conſulibus de aſsignã-
dis libertis in hæc verbacauetur:
Si quis duos pluréſque liberos
iuſtis nuptiis quaſitos in poteſtate
haberet, de libertos, libertave ſua ſi-
gnificaſſet, cuius ex liberis ſuis eum
libertũ, eàmve libertam eſſe vellet:
is, edved, quandoqueis, qui eum,
eamve manumiſit inter viuos vel
teſtamẽto, in ciuitate eſſe deſiſſete, ſo-
lus ei patronus, ſolave patrona eſſet:
perinde atque ſi ab eo, edve libertatẽ
conſecutus, conſecutue eſt:vtique, ſi
ex liberis quis’in ciuitate eſſe deſiſ-
ſet, neque ei liberi vlli eſſent, cateris
eius liberis, cui manumiſit, perinde
omnia iura ſeruẽtur, ac ſi nihil de eo
li berto,edve liberta, is parens ſigni-
ficaſſet-I. Quãuis ſingulari ſer
mone Senatuſconſultum ſcriptu
eſt:tamen & pluribus liberis, &
plures libertos libertãſve poſſe
adſignari, certû eſt. 2. J Is quoq;
libertus, qui apud hoſtes eſt, ad-
ſignarig poteſt.3. Adſignare h
autem r quis poteſt quibuſcun-
que verbis, vel nutu, vel teſta-
métof, vel codicillis, vel viuus.
4. Adimere adſignationẽ etiã

nuda voluntate poterit. 5. Sed

& ſi exheredato i filio libertum
quis adſignauerit, valet adſigna
tionec nocet ei nota exhereda-
tionis, quantum ad ius patrona-
tus. 6. J Sed ſi poſt aſsignatio-
nm fuerit exheredatus, nõ ſem-
per exheredatio adimet adſigna-
tionemniſi hoc animo facta ſit.
7. Sed ſi is, cui adſignatus eſt,
repudiauerit: puto verius, quod
& Marcellus ſcripſit, poſſe ad-
mitti fratres eius.
8. GSi ſit ex * patron filius

I1j.
e Eorum. duorum.

vnus, ex altero duo, & vni eo-
rum libertus adſignatus eſt:
videndum quot partes fiant he-
reditatis liberti: vtrum tres, vt
duas habeat is, cui adſignatus
eſt;id eſt, ſuã & fratris:an verô æ¬
qua les partes fiant:quoniam per
adſignationẽ alius excluditur!.
& Iulianus libro ſeptuagenſimo-
quinto ſcripſit, magis eſſe, vt beſ-
ſem hic habeat, qui fratrem ex-
cludit. quod verum eſt, quamdiu
frater eius viuat, vel admitti
potuit ad legitimam heredita-
tem n. cœterm, ſi fuerit capite
minutusO, quales partes ha-

bebunt.

I. POMPONIVS libro quarto
Senatuſconſultorum.

Ed ſi is, cui adſignaſsẽ, deceſ-
ſiſſet relicto filio, & fratreP,
& alterius patroni filio: ſemiſ-
ſem habiturum eum nepotem,
quemr eſſet filiuss meus is, qui
viuit, habiturus, ſi ego eum liber-
tum non adſignaſſemt.

III. VLPIANVS libro 15. *
ad Sabinum.

Dem erit dicendum, & ſi is,
qui filium & nepotem habe-
bat, nepoti libertum adſignaue-
rit:admittetur nepos * ad legiti-
mam hereditatem V, licet ſit al-
terius patroni filius. & hoc con-
tingit patrui vita cœteru, ſi ille
non eſſet: nihil ei prodeſt adſi-
gnatio ad deminuendum ius al-
terius patroni filij a.
1. J Poſſe bautem & nepoti ad-
ſignari cortum eſt: & præferri
filio nepotem adſignatoris, con-
ſtat. 2. Vnde quœri poterit, an,
ſi filium habeat, & ex eo nepotẽ,
poſsit, quaſi duos habeat in pote-
ſtate, ius Senatuſconſulti induce-
re. In qua ſpecie, cum placeat ,
etiam ei, qui in poteſtate recaſu-
rus eſt, adſignari: quare non ad-
mittimus, cûm vtrque d eſſe in
poteſtate negare non poſſumus.
3. An auteme ad legitimam
hereditatem admitti poſsit hic,
qui eſt in poteſtate, tractari pote-
rit. Et cûm multi ſint caſus, qui-
bus & libertum habere, qui in
poteſtate eſt, poſsit:cur non hoc
quoque admittendum ſit, vt per
eum pater ad legitimæ heredi-
tatis admittatur emolumen-
tum? quod & Pomponio recte
videtur. Habent autem liber-
tos etiam filiifamilias: vtputa
ſi caſtrenſem f ſeruum eorum
quis manumiſerit. 4. S Emanci-
patos quoque filios eins, cui

adſignatus eſt libertus, habere



PS

Tit iv. 2024

ſupr. de bo lib. l. Paulus

reſp. exheredationẽ. & Sde bon poſſ-contra tab. l.non put auit.S ſi quis

l Excluduur-hoc ideo, quia in capita diſtribuitur hereditas:vt
Inſtit. de ſucc. lib.S multis. & ſup.tit. ij-l ſi libertus praterito in fin &

dic vtrumque patron
mortuum, ne ſit cõtra
..o.l. ſi ex duobus.
m Frater eius, cui fra-
tri non eſt adſignatus.
n Hereditatẽ. liberti.
0 Capite minutus.
maxima vel media
demin. aliàs ſecus:vts
tit. ijl. ſi lib præterito. in
pr & l patroni filia im
etiam minima ſi emã-
cipetur:vt Inſtit. eod. S.
vnde quaritur.
Ed ſi is.J Et fra-
tre. patrueli. Azo.
& ſub. ſe. nec habeas
ibi copulam, imô con-
ſanguineo. HVC. &
habeas hic copulam,
& alterius, &c. & vtra-
que bona.
q Nepotem. ſcil. filio
decedentis.
r(Quem. ſe. ſemiſſem
eſt habiturus.
ſ Filius ſc. alter cui
non fuit adſignatus.
t Adſienaſſem. patet
quod licet filius alte-
rius patroni deberet p¬
ferri huic nepoti: vt
Stit. ij l ſi libertus, pra-
terito. jtamé hic ne-
pos retinet per patruú,
licet ſibi patruus ha-
bere non poſſitſic j. l.
prox. Sed ſi hic filius
non viueret, alterius
patroni filius præpo-
neretur nepori meo.
u lDem erit dicedum.
Nepote ex alter
filio.
x (Nepos cui adſi
tus eſt libertus.
y Hereditatẽ. liberti.
z Patrui. qui & pa-
tronus erat, ſed non
ſuccedebat prohibẽte
adſignatione facta in
filio alterius fratris.
HVG. idem ſi viuat
ſuus pater:vt infrà pro-
xim.
a dPatni fili. præ-
poneretur enim ei al-
terius patroni filius.
b Poſſe, repetit præ-
dicta vt a ddat, ibi, vn-
de, &c. & facit Inſtit-
e.. non tantum.
c Placeat adſignanti.
d Vtrumque. i. patré
eius, & filium.
e An aut mlicèt ad-
ſignatio tenet de ne-
pote viuo patre ne-
potis, dubiu tamen
erat, an ſuccedat: &
dicit qud ſic. & pro-
bat per ſimilia. & fa-
cit ſuprà de bon. lib. l.
ſi libertus, præterito in
princip.
F Caſtrenſem. vt ſupr.
de bolib. l ſi filius. idem
hodie in aduentitia
cauſa-
g Emancipatos. ex-
ponit quod dixit S. l.j.
. vtique. ibi, neque eni
liberti, &c.
Ad

gna-