Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 2): Infortiatvm, Sev Pandectarvm Ivris Civilis (Lyon, 1627)

2029 Si quid in fraudem patroni, &c. 2030

reddit pretiu, vt hîe: Concor ca.ad

a Non plus. ſic J de uiana non competit, ſi non plus? buerit:ne fraudemus fpretio em-

verb.obliga. l. ſi lta ſti-
pulatio facta.
b Quod donatum. illi
patrono.
e q Ei. alteri patro-
no.
d Cum patrono. qui
putabat iure adereſcé-
di cõpetere ſibi totum
altero repudiante: vt
S de bon. poſſ. l. ve luti.
Sed hic donatarius et-
ſi verbo omittat, re
ipſa habet debitum in
donatione. ACCVR-
SIVS.
e Ceſſare. hoc probat
ſtatim S. in cateris. per
multas rationes. & fa-
cit ad hoc & ad ea que
ſequutur, infrà qua in
fraud credl qui uutem.
de reg.iur.ll non alie-
nat. & ſup pro ſocio. l.
neno.9.j.
fPalam facit ſup. ad
lege Aquil. l.quia re-
tro. & j de manu. vind.
l iij. & ſup. de leg. j.l ſer-
uum filij. in prin. & lle-
gatarius. S-j. & de leg ij.
l.legati & ſup ſi certum
pet l. proinde.
g Adquiſiit. vt ſupr.
prox. . cum concordant.
h Locum habere. ſic
J.qua in fraud cred l iij.
in princ. & .jj & j. pro-
xime.
i Diem abire. ſuprà
oien abire, ſir
Experirihîc colli-
gitur, inoffic querelã,
& iniuriarû non com-
putari in bonis ante
litconteſt. vt . de in-
tur. l. iniuriarum.
l Reprehendéda. Con-
trarium eſt in debi-
tore, qui dotat filiam
in fraudem creditor:
vt J.quæ in fraud cred.
Lait Prætor S. ſi tum
mulier contrà: quia hîc
de lucro patroni: ibi
creditor de damno vi-
tando certat. & facit
ſup ad Treb l. mulier. .
cum proponeretur.
m Aduersus omnes.

ſic . de bo. lib.l ſi liber¬P

tus.in fi & l. in ſeruitu-
tem. in fin. & l. ſi liber-
tus ſub cond. S. ſi liber-
tus. & arg. ſup de pec. l. ſi
peculium in princ.
nCaluiſiana. iſtæ b
dantur patrono:vt hic,
&&S de pet here.l. quod
ſi in die S. idem ſcribit.
& jde ſol. l. qui res. in
pr Et not. quatuor-
eſſe reuocatorias: vt
not. C.eo.l. defuncto.
O Diſtracta. i. ven-
dita ſic ſup. de Public.l.
ſi ego.S. partus.Acc.
Et in re quidem di-
ſtracta. Eadem electio
datur inl. 2.C. de reſcin.
vend. Vide ſcripta ad
eam.CVIAC.
p Emptori. bone fi-
dei, vel mala fidei.
q Pretio. cm non
emerit iuſto.
r Emptorẽ. patronus

ff. Infor

ſit in eo, quod donatu eſt, quà m

pars debita patrono quare ſimor-

tis cauſa eic donatum ſit, partem
faciet cum patrono d. quemad-

modum legatarius patronus fa-

ptorẽ r, maximè cû de dolo eius

nõ diſputetur, ſed de dololiberti.
1 3. J Sed ſi emerit in fraudem
patroni libertuss: æque dicen-
dum, ſi magnot emit, in pretio

cit. 6.J Vtrûm autem ad ea ſola releuandum patronum, cõditio-

reuocanda Fauiana pertinet, quæ ne nõ ipſi delata, an velit ab em-

A

quis libertus de bonis deminuit, ptione diſcedere, ſed venditori

an etiam ad ea, que nõ adquiſiit,
videndum eſt. Et ait lulianus li-
bro vicẽſimoſexto Digeſtorum,
ſi hereditatem libertus non adie-
rit, fraudandi patroni cauſa, vel
legatum repulerit: Fauianã ceſ-
ſaree quod mihi videtur veru.
quãuis enim legatum retrô no-
ſtrum ſit, niſi repudietur:attamẽ
cûm repudiatur, retro noſtrum
non fuiſſe palamf eſt. In cæteris
quoque liberalitatibus, quas nõ
admiſit is libertus, cui quis do-
natum voluit, idem erit proban-
dum, Fauianam ceſſare. ſufficit
enim patrono, ſi nihil de ſuo in
necem eius libertus alienauit: nõ
ſi non adquiſiit8. Proinde & ſi
cum ſub conditione ei legatum
eſſet, id egit, ne cõditio exiſteret:
vel ſi ſub conditione ſtipulatus
fuerit, maluit deficere conditio-
nemdicendum eſt, Fauianã ceſ-
ſare. 7. Quid ſi in lite vinci vo-
luit?ſi quidem condemnatus eſt
data opera, vel in iure confeſſus:
dicendû erit, Fauianã locum ha-
bere l. Quod ſi noluit obtinere,
cûm peteret, hîc videndum. Et
puto, hunc deminuiſſe de patri-
monio. actionem enim bonis de-
minuit, quemadmodum ſi paſſus
eſſet actionis diem abirei.
8. Sed ſi(putaquerelã inoffi-
cioſi, quã potuit, vel quã aliam,
forte iniuriarû, vel ſimilé inſti-
tuere noluit, nõ poteſt patronus
ob eã rẽ Fauiana experiri . 9.
At ſi tranſegit in fraudé patroni,
oterit patronus Fauiana vti.
1O. Sed ſi libertus filiã dotauit,
hoc ipſo quod dotauit, non vide-
tur fraudare patronu:quia pietas
patris non eſt reprehendẽdal.
I1. Si pluribus in fraudem
libertus donauerit, vel pluribus
mortis cauſaæqualiter patronus
aduersus omnesmin partem ſibi
debitam ſiue Fauiana, ſiue Cal-
uiſiana Pexperietur.12. Si quis
in fraudem patronorum rem vẽ-
diderit, vel locauerit, vel permu-
tauerit:qua le ſit arbitrium iudi-
cis videamus. Et in re quidem
diſtracta deferri conditio de-
bet emptoriP, vtrum malit rem
emptam habere iuſto pretio ,
an verô à re diſcedere pretio re-
cepto. neq; omnimodo reſcin-
dere debemus venditioné, quaſi
libertus ius vendendi non ha-
t.

vtrûm malit de pretio remittere,
an potius rem, quam vendidit,
recipere perſoluto pretio. Et in
permutatione, & in locatione &
conductione ſimiliter idem ob-
ſeruabimus.
14. Sed ſi rem quidem bona
fide vendiderit, & ſine vlla gra-



creditor non:vt j qua ſtras quo-
circa ibi, pecu-

in fraud. credlſi debi¬¬ nia, qua p exo-
tor que eſt cõtrà. Reſp. neratione feudi,
hîc de lucro patronus ſeu etiam pre
certat: ibi de damno vtilitate ipſius
creditor. mnaſlerij expe
ſ Libertus. tenetur: ae ſlar.
vt & ſuprà ead. l. S. do¬ & conuentu re-
lum. cepta: cum ſibi
maono, ſcil. nre¬ fructus percepti
t Si magno, ſeil pre- ſiies perrpat
s. 2.... pro labore. Et
Vel vicinitatis. l. Glin verbo ſuf-
quod ſape. ſup. de contra- ficere. poſt prin-
hen. empt. CVIAC. cipiumextrà de
u TPecuniarioNo a rel ccll alien.
non.
ſic ſup de ope ſer l’fi Sed praus
arg contrà j. quod vi fraude
aut claml. competit. Sj. niaria.
& ſup. de bonis libert. l.

libertus, qui ſoluendo.
x Prodegiſſet, i. b cõ¬ 6 Prodigere,

pro
pecu-

quis Fauiana inquietetur: vtrûm

tia libertus, pretium autem acce-

ptum alij donauit: videndi erit, fepral. plebiſcito Sed

arg. contrà j. qua in
fraud. credLlcex his.
y Spopondit. ſcil. ſe
redditurum, quaſi ac-
cepiſſet: vt j. qua in
fraud cred. lij. & C. de
don. cau. mortis. iij.
Z Quia donationis. vt
ſup. de pact. l. quod dicti.
ACeVR.
a Quamuis autem ſie
J. de aqua plu. arcen. l.
ſed interdictum. & j. de
verb. oblig. l. ij. & de
dam infl ſi finita. S. ex
hoc. & j. de regu. iur. l.

qui rem emit, an ver is, qui pre-
tium dono accepit. Et Põponius
libro octagenſimotertio rectè
ſcripſit, emptorem non eſſe in-
quietandum fraus enim patrono
in pretio facta eſt. eum igitur, qui
pretium dono accepit, Fauiana
conueniendum.
15. Et aliàs videamus, ſi dicat
patronus, rem quidem iuſto pre-
tio veniſſe, verumtamen hoc in-
tereſſe ſua, non eſſe venundatã,
inque hoc eſſe fraudem, quod cum amplius. & j. de
venierit poſſeſſio, in quam ha¬ aqua cotid & aſtidjs.jS.
bet patronus affectionem vel opportunitatis, vel vici-
nitatis , vel cœli, vel quod illic educatus ſit, vel pa-
rentis ſepulti: an debeat audiri volens reuocare. Sed
nullo pacto erit audiendus. fraus enim in damno ac-
cipitur pecuniario u. 16. Sed ſi forte & res viliûs

iudicio conuenietur, & qui vili emit, & qui pecuniam

tuere, non aliàs reſtituet, quàm ſi pretium, quod nu-
merauit, recipiat. Quid ergo, ſi delegatus emptor ſol-
uit ei, cui donabat libertus, an nihilo minus recupera-
ret? Et magis eſt, vt recuperare debeat, licèt pretium
ad alium peruenit, qui ſoluendo non eſt nam & ſi ac-
ceptum pretium libertus prodegiſſet *, diceremus ni-

emptione diſcedere.
17. Si mutuam pecuniam libertus in fraudem
patroni acceperit, an Fauiana locum habeat, videa-
mus: & quod remedium in hoc eſt, accepit mutuam.
ſi quod accepit, donauit, conuenit eum patronus, cui
donauit libertus. ſed * accepit, & prodegit, non debet
perdere, qui mutuum dedit:nec ei imputari, cur de-
dit.
I8.Plane ſi non accepit, & ſpopondit V ſtipulan-
ti, erit Fauianæ locus.
19. J Si fideiuſsit apud me libertus, vel rem ſuam
pro alio pignori dedit in necem patroni: an Fauiana
locum habeat, videamus: & nunquid cum damno

nauit aliquid mihi, ſi pro aliquo interuenit, qui non
fuit ſoluendo, eõque iure vtimur igitur creditor non
poterit Fauiana conueniri: debitor poterit quidem,
ſed poteſt & mandati. Plané ſi deficiat mandati actio,
quia donationis cauſa interuenit,erit Fauianæ locus.
2C. Sed & ſi mandator extitit pro aliquo liber-
tus, idem erit probandum. 23. 5 Quamuis autem a


D ù i

4 in

hilo minus eum, qui dedit, recipere debere, ſi velit ab-

ſumpſiſſet. ſic ſup de of- conſumere.

Vicinitatis
ratione quanti
eſtimanda ſit
res, eleganter
Eraſmus Chi-

A..7R VIIUS liadl prima, cen-
diſtracta ſit, & prétium alij donatum:vrerque Fauiano tur prima, Pro-
uerb. 32. Ali-
quid ma li pro-

accepit muneri. is tamen, qui emit, ſi malit rem reſti¬ pter vicinum

malum.

* ſed ſi acce,

meo non debeat patrono ſubueniri. neque enim do-