DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#1038
o3 Digeſt Libxx
a
VNDE
VIRET VXOR.
Licet vir vxori, & econtra ſuccedat, tamẽ vltra iura adfinitatis
ſecus eſt: vt Ccommunia de ſucceſſl. adfinitatis. ADDITIO.
De tribus bonorum poſſeſſion qua deferuntur ab inteſtat. S habuiſtis.
verum quia aliqua de-
feruntur non ratione ad-
gnationis & cognationis,
ſed ratione matrimonij:
ideo quia vir vxor nõ
ſunt adfines, ſuprà tit.j
l. non facilè. & illa vo-
catur bonorum poſſ. vnde
vir & vxor, & du ſunt
bonorum poſſeſſiones, vna
eſt vnde vir, qua datur
viro in bonis vxoris de-
cedentis ab inteſt alia!
vnde vxor, qua datur
vori in bonis viri dece-
dentis ab inteſt. vnde de
bonorum poſſeſſion. qua
cognominatur vnde vir
vnde vxor, videa-
mus quan do locum ha-
beat, & quan do deſinat:
de quo infrà l. vn. di-
citur. Et debetis ſcire, ſi
vir decedit inteſtatus ſi-
ne deſcendentibus & a¬
ſcendentibus & collate-
ra libus, vxor ſuccedet ei
excluſo fiſco:y econtra,
Ceodem. l. vi. Et not.
quia iſta bonorum poſ-
ſeſſio, vnde vxor, olim
fuit neceſſaria, & hodie
eſt:quia vxor non ſucce-
dit viro,l. xij. tabul. per
vnde liberi, quiamon eſt
de numero liberorum per
vnde legitimi non: quia
nõ eſt adgnata, per vnde
cognati non: quia non eſt
cognata. ſed aquitate
Pratoris: quia ſunt adſi-
nes. C. de cri. ex. hered.
l, aduersus. ſuccedunt
per vnde vir & vxor.
VIVIAN.
Tbonorum
peſſeſſ)CA-
SvS. In le-
u ge iſta tra-
tatur quando habeat
locum iſta bonorum
poſſeſſio. & quando
ceſſat. & certé locum
habet, ſi matrimo-
nium fuit iulum, &
VNDE VIR ET VXOR.
TITVLVS XII.
Sequitur quarta pars Edicti, qua defi-
ciente omni cognatione, ad vxorem qua in
manum non conuienit, bona mariti inteſta
ti pertinent, & viciſſim ad maritum vxo-
ris, ſi tempore mortis iuſtum matrimonii
fuerit. nm deportato,exempli gratia, in
bonis queſitis poſt deportationem fiſcus
ſuccedit, non vxor, quia deſiit eſſe iusta
vxor. CVIAC.
VLPIANVS libro 47.
ad Edictum.
T bonoru poſſeſ-
ſio peti poſſit vn-
de vir & vxor, iu-
ſt eſſe matrimo-
nium oportet. Ca-
terûm, ſi iniuſtum fuerit matri-
monium, nequaquam bonorum
2.
poſſeſſio peti poterit: quemad-
modum nec ex teſtamẽtoa adiri
hereditas, vel ſecundûm tabulas
peti bonorum poſſeſſio poteſt.
nihil enim capi propter iniu-
ſtum matrimonium poteſt.
1. Vt autem hc bonorum
poſſeſſio locum habeat, vxorem
eſſe oportet mortis tempore.
Sed ſi diuortium quidem ſecu-
tum ſit, verumtamẽ iure durat d
matrimonium, hæc ſucceſſio lo-
cum non habet. Hoc autem in
huiuſmodi ſpeciebus procedit:
liberta ab inuito patrono diuor-
tit, lex Iulia de maritandis or-
dinibus retinet iſtam in matri-
monio,dum eam prohiberet alij
nubere inuito patrono f. Item
Iulia de adulteriis, niſi certo mo
XVIIj.
ve indignl. Claudius. & S. de vſufr legil vxori.
b Capi. ex teſtamento, vel ab inteſtato.ſie repellitur mulier, ſi,
... L1aa auLEI,.
nubat intra annum, cûm nec legitimas habeat
tra tertiû gradu: vt C de ſecund nupt-l j-in fine item praferuntur
vxori omnes conſanguinei:vt C.eodem l. ij Ite m quidam
de iure tenuit. ſi prdecedit vir vel vxor ſine deſcendentibus
ſiue aſcendẽtibus vel collateralibus, vocatur vxor. ſi decedit te-
ſtatus, ceſſatita vocatur vir & vxor per vnde vir & vxor, ſitem-
pore mortis illius durabat matrimonium. ceſſat tamen, ſi non
fuit licitum matrimonium contractum, quia vbi narrimoniurm
nõ tenuit, nõ poteſt ſuccedere ex teſtament aliquando tamen
quoad quid durat matrimonium, & quoad quid non: & inde nõ
erit locus huic bonor poſſeſſ ſi liberta eſt nupta parrono, non
poteſt diuertere ah eo inuito. ſi diuertit, licet duret matrimo
nium, quia nec videntur habere voluntatem, non ſuccedunt
per vnde vir &vxor. ſed ſi diuortium eſt celebratum non rité,
licèt durer matrimonium, non eſt locus huic bonorum poſſeſ
ſioni. Oriſta lex habet contra ponamus: Ego volo nuptias con-
trahere, vado in partes extraneas, credo aliquam ſolutam, quæ
non eſt; contrahitur cum ea illicitum matrimonium. ſi inſtituit
me, iſta lex videtur velle, quod non poſſum ei ſuccedere ex te-
ſtamento, per contra tabulas idem videtur econtra, pone ſcio
me habere vxorem. contraho cum aliqua ſolura matrimonium
eſt illicitum, C. ad legem Iuliam, de adult.leum, qui inſtituo eam.
lex iſta innuit, quod non poteſ ſuccedere ſecúdûm tabulas, vel
per contra tabulas iſtud eſt falſum:quia leges dicunt contrariú,
quod ille qui ſcit matrimonium iniuſtum, non poteſt inſtitui
heres abeo, qui ignorat matrimonium tenere. vnde ſi ſciam me
non eſſe virum, & ipſa neſciat, non poreſt me inſtituere: ſed ego
cam.ſic ſuprà de lega jl fin. ſuprà de his, qua vt indign. l. poſt lega-
tum ſuprà de vſufruct legal.vir & vxor. ſic de facto. ſed de iure
duraret. VIVIAN.
a Ex teſtamento talis iniuſti viri vel vxoris:vt ſuprà de his, qua
Titxij & x
do S diuortium factum ſit, pro
infecto habet.
DE VETERANORVM
& militum ſucceſſione.
TITVLVS XIII.
Datur ſpecialis titulus de inteſtatorum
veteranorum & militum ſucceſſione, quo-
niam in militibus hoc proprium eſt ex
Conſtitutione Hadriani, ſi capite damna-
ti ſint ex militari delicto, vt ſententia
damnãtis eorum hereditas aut poſſeſſio ca-
ſtrenſium bonorum ab inteſtato conſerue-
tur legitimis vel cognatis vſque ad quin-
tum gradum. nam paganis certe capite
damnatis fiſcus ſuccederet, non cognati.
Et titulus demonſtrat, idem priuilegium
dari veteranis, id eſt, militia honeſta miſ-
ſione dimiſſis CVIAC.
I. MACER libro ſecundo de re
militari.
ILITI qui ca-
pite puniri me-
ruit, teſtamen-
tum facere con-
& Menander ſcribunt.
lus
eiuſque bona inteſtati, ſi puni-
tus ſit, ad cognatos eius per-
tinere: ſi tamen ex militari
delicto, non ex communi pu-
nitus eſt.
II..PAPINIANVS libro 16.
Responſorum.
Ona militis inteſtati defun-
cti caſtrenſia l fiſco nõ vin-
dicantur, cûm heres legitimus
gitur rubr de veter. & mil. c.VIVIAN.
1ij oob
hereditates vl-
lij o¬
ſunt c de laarn àdenun
per totum. Item ſocius
liberalitatis Imperia-
lis:vt C. ſi imperia. lib.
ſoc l. j aliàs ipſi inui-
cem ſuccedunt exclu-
ſo fiſco:vt C eodeml.r.
hoc iure veteri: ſed
aure auth. eſt aliqui d
plus: vt Cod. eodem.
authentic. praterea. Ac-
CVRS.
c Mortis. ſic ſuprà de
rebus dub. l. ſi cognaiis.
& ſupr vnde cogn laa-
pitis. & in Authent. de
nupt.S. quia vero. collat.
iiij.
d Durat quoad qu-
dam, vt non poſſit alij
nubere: vt infrà ſubii-
cit. vere tamen ſolut
eſtvt ſuprà de diuortl.
fin in princ.
e Retinet. vt & ſuprà
le diuort. l. patrono.
C. de oper. lib. l. liberta.
& ſecundûm-hoc dic,
retinet, quoad quedã:
vt ſuprà dixi.
f !nuito patrono. vt
& S. de diuort. l. fin, in
princip..
gCerto modo. putà
per verba apta ad hoc:
vt ſuprà de diuor l ij. &
facit infrà de adulierl.
penult.
DE VETERA-
norum & mili-
tum ſucceſ-
ſione.
ADDITIO. De
bonorum peſſiſſion. qua
datur in bonis pagano-
rum non militum, ſuprà
dictum eſt, ſed quia bo-
norum poſſeſſio interdum
petitur in bonis eorum
qui deſierunt militare,
& aliquando in bonis
militum: ideo. ſubiun-
1
ILITI qui. LCASVS. Miles in militia iſta, quia prin-
N ceps diligebat eum, multa quaſierat dû vidit quod
damnatus fuit de crimine capitalinunquid iſte po-
teſtamentum, ſi impetrat à principe?ſic, & ex illo te-
ſtamento petetur ſecundûm tab. ſi non impetrat à principe, ad-
gnati & cognati porerunt ſuccedere ab inteſt. ſi damnatus eſt
crimine militari, non communi.VIVIAN.
h Conredendum ſuper bonis caſtrenſibus tantûm & iure mili-
tari, & ſi hoc ſit conceſſum à principe vel à iudice, & ſit damna-
tus de militari crimine: vt habetur Ceo.l. militibus. & ſup. de mi.
teſtam. l.ex militari.in princ. & de iniuſt teſt. leſi quis ex.. quoties. &
in fine huius legis.
i( Cognatos vſque ad quintum gradú, non vltra: vt j-l. proxim.
Item hoc in caſtrenſibus. ſed paganica fiſco applicantur: vtC.
eo.l. & militibus & dic vt ibi.
l Ex militari que multa ſunt. j de re mili per totum.
Ona militis. JCASVS. Miles, qui erat in expeditione, &
Bnamn r imle, ommiſieddeeeſir in ex peditione, nunquid
bona caſtrenſia fiſcus occupare poſſit? non, imô debent ſeruari
ſuccedentibus ab inteſt. vſque ad quartum gradum & quintum.
VIVIAN.
l qCaſtrenſia ſecus in paganicis:vt noSSl pre. ...
m Legitimus ſc.agnatus Sed contrà Inſtit. de ſu ceſſicog.S fi vbi
aliter agnati, & aliter cognati: imo ambo in alio gradu, quam
hic. & ſic in duobus eſt contra. Sol hîc ſpeciale. AccVRS.
QVIBVS.
multa quaſierat, incepit faruus eſſe: propter quod
quſerat, incepit faruus eſſe: propter q
a
VNDE
VIRET VXOR.
Licet vir vxori, & econtra ſuccedat, tamẽ vltra iura adfinitatis
ſecus eſt: vt Ccommunia de ſucceſſl. adfinitatis. ADDITIO.
De tribus bonorum poſſeſſion qua deferuntur ab inteſtat. S habuiſtis.
verum quia aliqua de-
feruntur non ratione ad-
gnationis & cognationis,
ſed ratione matrimonij:
ideo quia vir vxor nõ
ſunt adfines, ſuprà tit.j
l. non facilè. & illa vo-
catur bonorum poſſ. vnde
vir & vxor, & du ſunt
bonorum poſſeſſiones, vna
eſt vnde vir, qua datur
viro in bonis vxoris de-
cedentis ab inteſt alia!
vnde vxor, qua datur
vori in bonis viri dece-
dentis ab inteſt. vnde de
bonorum poſſeſſion. qua
cognominatur vnde vir
vnde vxor, videa-
mus quan do locum ha-
beat, & quan do deſinat:
de quo infrà l. vn. di-
citur. Et debetis ſcire, ſi
vir decedit inteſtatus ſi-
ne deſcendentibus & a¬
ſcendentibus & collate-
ra libus, vxor ſuccedet ei
excluſo fiſco:y econtra,
Ceodem. l. vi. Et not.
quia iſta bonorum poſ-
ſeſſio, vnde vxor, olim
fuit neceſſaria, & hodie
eſt:quia vxor non ſucce-
dit viro,l. xij. tabul. per
vnde liberi, quiamon eſt
de numero liberorum per
vnde legitimi non: quia
nõ eſt adgnata, per vnde
cognati non: quia non eſt
cognata. ſed aquitate
Pratoris: quia ſunt adſi-
nes. C. de cri. ex. hered.
l, aduersus. ſuccedunt
per vnde vir & vxor.
VIVIAN.
Tbonorum
peſſeſſ)CA-
SvS. In le-
u ge iſta tra-
tatur quando habeat
locum iſta bonorum
poſſeſſio. & quando
ceſſat. & certé locum
habet, ſi matrimo-
nium fuit iulum, &
VNDE VIR ET VXOR.
TITVLVS XII.
Sequitur quarta pars Edicti, qua defi-
ciente omni cognatione, ad vxorem qua in
manum non conuienit, bona mariti inteſta
ti pertinent, & viciſſim ad maritum vxo-
ris, ſi tempore mortis iuſtum matrimonii
fuerit. nm deportato,exempli gratia, in
bonis queſitis poſt deportationem fiſcus
ſuccedit, non vxor, quia deſiit eſſe iusta
vxor. CVIAC.
VLPIANVS libro 47.
ad Edictum.
T bonoru poſſeſ-
ſio peti poſſit vn-
de vir & vxor, iu-
ſt eſſe matrimo-
nium oportet. Ca-
terûm, ſi iniuſtum fuerit matri-
monium, nequaquam bonorum
2.
poſſeſſio peti poterit: quemad-
modum nec ex teſtamẽtoa adiri
hereditas, vel ſecundûm tabulas
peti bonorum poſſeſſio poteſt.
nihil enim capi propter iniu-
ſtum matrimonium poteſt.
1. Vt autem hc bonorum
poſſeſſio locum habeat, vxorem
eſſe oportet mortis tempore.
Sed ſi diuortium quidem ſecu-
tum ſit, verumtamẽ iure durat d
matrimonium, hæc ſucceſſio lo-
cum non habet. Hoc autem in
huiuſmodi ſpeciebus procedit:
liberta ab inuito patrono diuor-
tit, lex Iulia de maritandis or-
dinibus retinet iſtam in matri-
monio,dum eam prohiberet alij
nubere inuito patrono f. Item
Iulia de adulteriis, niſi certo mo
XVIIj.
ve indignl. Claudius. & S. de vſufr legil vxori.
b Capi. ex teſtamento, vel ab inteſtato.ſie repellitur mulier, ſi,
... L1aa auLEI,.
nubat intra annum, cûm nec legitimas habeat
tra tertiû gradu: vt C de ſecund nupt-l j-in fine item praferuntur
vxori omnes conſanguinei:vt C.eodem l. ij Ite m quidam
de iure tenuit. ſi prdecedit vir vel vxor ſine deſcendentibus
ſiue aſcendẽtibus vel collateralibus, vocatur vxor. ſi decedit te-
ſtatus, ceſſatita vocatur vir & vxor per vnde vir & vxor, ſitem-
pore mortis illius durabat matrimonium. ceſſat tamen, ſi non
fuit licitum matrimonium contractum, quia vbi narrimoniurm
nõ tenuit, nõ poteſt ſuccedere ex teſtament aliquando tamen
quoad quid durat matrimonium, & quoad quid non: & inde nõ
erit locus huic bonor poſſeſſ ſi liberta eſt nupta parrono, non
poteſt diuertere ah eo inuito. ſi diuertit, licet duret matrimo
nium, quia nec videntur habere voluntatem, non ſuccedunt
per vnde vir &vxor. ſed ſi diuortium eſt celebratum non rité,
licèt durer matrimonium, non eſt locus huic bonorum poſſeſ
ſioni. Oriſta lex habet contra ponamus: Ego volo nuptias con-
trahere, vado in partes extraneas, credo aliquam ſolutam, quæ
non eſt; contrahitur cum ea illicitum matrimonium. ſi inſtituit
me, iſta lex videtur velle, quod non poſſum ei ſuccedere ex te-
ſtamento, per contra tabulas idem videtur econtra, pone ſcio
me habere vxorem. contraho cum aliqua ſolura matrimonium
eſt illicitum, C. ad legem Iuliam, de adult.leum, qui inſtituo eam.
lex iſta innuit, quod non poteſ ſuccedere ſecúdûm tabulas, vel
per contra tabulas iſtud eſt falſum:quia leges dicunt contrariú,
quod ille qui ſcit matrimonium iniuſtum, non poteſt inſtitui
heres abeo, qui ignorat matrimonium tenere. vnde ſi ſciam me
non eſſe virum, & ipſa neſciat, non poreſt me inſtituere: ſed ego
cam.ſic ſuprà de lega jl fin. ſuprà de his, qua vt indign. l. poſt lega-
tum ſuprà de vſufruct legal.vir & vxor. ſic de facto. ſed de iure
duraret. VIVIAN.
a Ex teſtamento talis iniuſti viri vel vxoris:vt ſuprà de his, qua
Titxij & x
do S diuortium factum ſit, pro
infecto habet.
DE VETERANORVM
& militum ſucceſſione.
TITVLVS XIII.
Datur ſpecialis titulus de inteſtatorum
veteranorum & militum ſucceſſione, quo-
niam in militibus hoc proprium eſt ex
Conſtitutione Hadriani, ſi capite damna-
ti ſint ex militari delicto, vt ſententia
damnãtis eorum hereditas aut poſſeſſio ca-
ſtrenſium bonorum ab inteſtato conſerue-
tur legitimis vel cognatis vſque ad quin-
tum gradum. nam paganis certe capite
damnatis fiſcus ſuccederet, non cognati.
Et titulus demonſtrat, idem priuilegium
dari veteranis, id eſt, militia honeſta miſ-
ſione dimiſſis CVIAC.
I. MACER libro ſecundo de re
militari.
ILITI qui ca-
pite puniri me-
ruit, teſtamen-
tum facere con-
& Menander ſcribunt.
lus
eiuſque bona inteſtati, ſi puni-
tus ſit, ad cognatos eius per-
tinere: ſi tamen ex militari
delicto, non ex communi pu-
nitus eſt.
II..PAPINIANVS libro 16.
Responſorum.
Ona militis inteſtati defun-
cti caſtrenſia l fiſco nõ vin-
dicantur, cûm heres legitimus
gitur rubr de veter. & mil. c.VIVIAN.
1ij oob
hereditates vl-
lij o¬
ſunt c de laarn àdenun
per totum. Item ſocius
liberalitatis Imperia-
lis:vt C. ſi imperia. lib.
ſoc l. j aliàs ipſi inui-
cem ſuccedunt exclu-
ſo fiſco:vt C eodeml.r.
hoc iure veteri: ſed
aure auth. eſt aliqui d
plus: vt Cod. eodem.
authentic. praterea. Ac-
CVRS.
c Mortis. ſic ſuprà de
rebus dub. l. ſi cognaiis.
& ſupr vnde cogn laa-
pitis. & in Authent. de
nupt.S. quia vero. collat.
iiij.
d Durat quoad qu-
dam, vt non poſſit alij
nubere: vt infrà ſubii-
cit. vere tamen ſolut
eſtvt ſuprà de diuortl.
fin in princ.
e Retinet. vt & ſuprà
le diuort. l. patrono.
C. de oper. lib. l. liberta.
& ſecundûm-hoc dic,
retinet, quoad quedã:
vt ſuprà dixi.
f !nuito patrono. vt
& S. de diuort. l. fin, in
princip..
gCerto modo. putà
per verba apta ad hoc:
vt ſuprà de diuor l ij. &
facit infrà de adulierl.
penult.
DE VETERA-
norum & mili-
tum ſucceſ-
ſione.
ADDITIO. De
bonorum peſſiſſion. qua
datur in bonis pagano-
rum non militum, ſuprà
dictum eſt, ſed quia bo-
norum poſſeſſio interdum
petitur in bonis eorum
qui deſierunt militare,
& aliquando in bonis
militum: ideo. ſubiun-
1
ILITI qui. LCASVS. Miles in militia iſta, quia prin-
N ceps diligebat eum, multa quaſierat dû vidit quod
damnatus fuit de crimine capitalinunquid iſte po-
teſtamentum, ſi impetrat à principe?ſic, & ex illo te-
ſtamento petetur ſecundûm tab. ſi non impetrat à principe, ad-
gnati & cognati porerunt ſuccedere ab inteſt. ſi damnatus eſt
crimine militari, non communi.VIVIAN.
h Conredendum ſuper bonis caſtrenſibus tantûm & iure mili-
tari, & ſi hoc ſit conceſſum à principe vel à iudice, & ſit damna-
tus de militari crimine: vt habetur Ceo.l. militibus. & ſup. de mi.
teſtam. l.ex militari.in princ. & de iniuſt teſt. leſi quis ex.. quoties. &
in fine huius legis.
i( Cognatos vſque ad quintum gradú, non vltra: vt j-l. proxim.
Item hoc in caſtrenſibus. ſed paganica fiſco applicantur: vtC.
eo.l. & militibus & dic vt ibi.
l Ex militari que multa ſunt. j de re mili per totum.
Ona militis. JCASVS. Miles, qui erat in expeditione, &
Bnamn r imle, ommiſieddeeeſir in ex peditione, nunquid
bona caſtrenſia fiſcus occupare poſſit? non, imô debent ſeruari
ſuccedentibus ab inteſt. vſque ad quartum gradum & quintum.
VIVIAN.
l qCaſtrenſia ſecus in paganicis:vt noSSl pre. ...
m Legitimus ſc.agnatus Sed contrà Inſtit. de ſu ceſſicog.S fi vbi
aliter agnati, & aliter cognati: imo ambo in alio gradu, quam
hic. & ſic in duobus eſt contra. Sol hîc ſpeciale. AccVRS.
QVIBVS.
multa quaſierat, incepit faruus eſſe: propter quod
quſerat, incepit faruus eſſe: propter q