DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#1041
2069 Quis ordo in oſſeſſſeruetur. 207
Jrem ra hab.ll bonorum & ſup. de colla bo.l. nonnunquam. & j prox.
a Habebit. vt & ſup. de ſucedi.l. 1.S. qui ſemel.
b Habet. fac. ſup de ſuc.dict. l. 1.S. quibus. & S. pen. & S. fin.
cSicuti. ſecontrà AcCV ... .e2....C..
d Bonorum poſſeſſionem. contra tab. vt ſuprà ſi à parente fue. quis
ma.l. jin princip.idem ſi ab inteſtato per vrilem vnde liberi, vel
per vnde parentes, vel
vnde legitim: vt not.
Cod. vnde lib. l. fin. in
gloſſ. hereditatem. in
ne.
Vm filio.J CaSvS.
In lege iſta dici-
tur, ſi filio meo de-
fertur bonorſ poſſeſſ.
dies quibus non po-
tuit me certiorare, vel
nõ petitam ratam ha-
bere, non currunt: ſed
quibus potuit me cer-
tiorare, illi currunt. V¬
num ſciatis, bono-
rum poſſeſſionem de-
latam filio poſſum ra-
tam habere intra tem-
pus à lege ſtatutum.
hoc dicit. Ad legem iſtã
ſignantur contraria,
quod filius poſſit pe-
tere bonoru poſſ. pa-
tre ignorante. Ceol.1.
ad quod poteſt dici,
quod filius debet cer-
tiorare patrem ſi vult:
ſi non vult, debet pe-
tere, & ſufficit, ſic
pater habet ratum. &
idem etiam ibi colli-
gitur. vnde non con-
tradicit, ſed cõcordar:
ſed diſcordat in alio
ab iſta: quia iſta vide-
tur velle, quod dies
non currunt: quibus
non potuit certiorare
S. & ſup.ſi quis in ius voc. LI.ACCVR.
i Quari poteſt fac ſuprà lprox.
l4 Veniſſet-i. venditus eſſet.
adquireretur, quam pater com-
probaſſet.
2. Si ſeruusalienus heres
inſtitutus veniſſetl, quœritur,
an poſteriori domino dies bono-
rum poſſeſſionis petendæ impu-
tari oporteret. Et placet, quan-
tum priori domino ſuperfuerit,
ei imputar.
non habebit a. 1. Filius non
ſolûm ſi tanquam filius, ſed &
ſi tanquam adgnatus, vel tan-
quam cognatus ad bonorum
poſſeſſionem vocatur, annuum
ſpatium habet P. ſicutic pater *
filium manumiſiſſet, quamuis
vt manumiſſor bonorum poſ-
ſeſſionemd accipiat, tamen
ad bonorum poſſeſſionem ac-
cipiendam annuum ſpatium ha-
bet*.
...
DE SVIS, ET LEGITI-
MIS HEREDIBVS.
TITVLVS XVII.
Sequitur de hereditatibus quod prater-
miſerat ante bonorum poſſeſſiones, quõdque
1.1 videbatur etiam praponere debuiſſe, ſed te-
Vm filiofamilias bonorum ſtamentariis hereditatibus adfectauit ii-
poſſeſſio delata eſt, dies,gere bonorum poſſeſſiones, qua ex cauſa te-
quibus certiorare patrem non ſtmenti pendent, & ab his vltro delapſus
0. .A... I. ,j’eſt ad bonorum poſſeſſiones inteſtati, quibus
poteſt, vt vel iubeat adgnoſci odo iungit herelitates, vt tetro teſtati
bonorum poſſeſsionem, vel ra¬hereditatibus iunxerat bonorum poſſſſio-
tam habeat adgnitionem e bo¬nes. & ſane facilis eſt propter ſimilitudinẽ
noruim poſſeſsionis, non cedunt.vtrarumque permitio, Porrô legibus ab
Fingamus, ſtatim primo die qu iteſtato hereditas redit tantûm ad ſuos
ngamus, ſtatim primo die quo vel ad legitimos. Sui ſunt qui definiti ſunt
fuerit delata, adgnouiſſe eum bo-quinte partis titulo ſecundo. Legitimi ſunt
norum poſſeſsionem: certiorare conſanguinei & cateri agnati & patroni,
patrem vt comprobet, nõ poſſe. qui lege vocantur ad hereditatem inteſta-
dent dies centum f. inei¬ ti, quibuſve edicto Pratoris difertur bon.
non cedent dies centum, inci poſſ Vnde legitimi. Cognati ad heredita-
pient autem cedere, cum cer-¬ tem non vocantur. Cv.
tior g fieri potuit. præteritis h
V. MARCELLVS libro nono
Digeſtorum.
e Comprobaſſet. fac. C. de an except.l. 1.Sfin.
DE SVIS, ET
legitimis heredib.
Suprà de ſucc. prato-
rio iure, hic ciuili: de
quibus pauca dicturus
poſtponit. AT10.
De ſuccedentibus iure
præto ſcilicet dictum eſte
verum quia aliquando
ſucceditur ab inteſt. po-
nit de ſuis, & leg her.Et
debetis ſcire ſui dictur
heredes, qui süt in pote-
ſtate tempore mortis, &
à nullo praceduntur: vt
ſunt filij legitimi, ſicut
proximi agnati: vt In-
ſtit. de heredum qua-
lit. 5. ſui & Inſtit. de
legit. adgnat. ſucc. in
princ. nec credatis iſti
titulum ſuperflui. quia
de ſuis heredibus quali-
ter ſuccedant iure præ-
tor eſt dictum ſup. hic
qualiter ſuccedant iure
ciuili, & de ſucceſſione
ab inteſt. hic ponit. VI-
VIANVS.
A n
tractatur quando quis
dicatur inteſtatus de-
cedere propr iè & im-
proprié. hoc dicit in
princ. vſque ad verſic.
patrem. quare dicunt
quidam, quod hîc di-
citur, ibi corrigitur,
vel dicamus profecti-
autem centum diebus, fruſtrà
ratum habebit.
1. JQuœri poteſt i, ſi cûm
tia non currunt, ſup.de poſſet filius petere bonori poſ-
adqui hered. l. qui in a- ſeſsionem, patre ita abſente, vt
liena. ſicut aduentitia:
quia poteſt adquirere
atre contradicente.
C. de bo qua lib. l. cum
oportet. multô fortis
eo ignorante. j. de re.
etiam furente, petere neglexe-
rit: an peti amplius non poſſit.
Sed vt quid noceat, non peti-
onaaaaee J e re tam bonorum poſſeſſionem:qua
iu lqui poteſtQAE ſi petita eſſea, tamen no-
RI POTEST. J l petita eſſea, tamen non ante
filius potuit certiorare
patrem vt peteret bon. poſſeſſ. & non fecit, non currit dies.
nam ſi ſeruus alienus eſt inſtitutus, & non certiorauit domi-
num: non currit dies poſteriori domino, ſed priori domino im-
putatur. VIV.
e Agnitionem à filio factam.
f Dies centum Sed cõ ipſi filio ſit delata, vt hîc dicitur. & ideo
etiam patre ignorante peti poſſit à filio:vt C. qui adm ad bonor
poſſl.1quare non cedunt tẽpora,etiam ſi patrem certiorare non
poterat:fortiter quœrit IoAN. & poteſt dici non eſſe mirãdum,
quia & emphyteuta a non certiorato domino alienare non po-
teſt, licét ſit dominus:vt C. de iure emphy. 2. Vel melius
dicas, non fuit delata filio. Quod verô dicit hic filio delatam
expone, i. patri per filium. & tunc licét filius petere poſſit, quia
eius voluntas eſt neceſſaria:vt ſup. ad Treb. l. ſeruo inuito. tamen
non poteſt admittere, niſi patre certiorato quid enim nocet, &c.
vt J.S-quari. Sed ſi patrem certiorare potuit filius, admittitur:
quia in adquirendis patri nocere poteſt:vt C. de adqui. poſſ l. fin-
nam eſſet idem, ſi in bon. poſſeſſ. conſentire nollet, ſecundûmj
IOaN. Item b hoc iure veteri, quando omnia patri adquireban-
tur, ſed hodie filio iure proprietatis: & ideo etiam agit inuito
patre: vt C. de bon. qua lib. l fina ſin autem recuſante. ergos eo
ignorante:vt j. de reg-iur l. qui poteſt. niſi contemplatione patris
eſſet inſtitutus: quia tunc eſſet idem quod olimvt arg ſuprà de
vulg. ubſt. l ſed ſi plures S in arrogato.
Certior. & ita ſcientia filij nocet patri ſecus econtra: vt
ſupeol circa. Sed videtur quod filius non poſſit petere, nec
tempus cedat:vt C-de an exceptllj fi. ſed illud in adquiſitis: vr
no. qui admit. ad bo poſſ l.
h Prateritis quod contingit ex quo certior potuit fieri. & fac.
e
certiorare eum non poſſit, vel,
1. VLPIANVS libro duodecimo
quœri poterit. concord.
ad Sabininum. Iuripr
Inſtit. de hered. que ab
A N. re inteſt in prine. & ſup. de TInteſtatus
NTESTATI Fpro¬ teſtam. l leg. Cornelia. quis deceſiſſe
AII..r.11 v VIE dicatur, vile
prié appellantur, QvErP TO dicitur, ve
qui, cù poſſent te-
T Gloſ. ordin. in
u p- en te RIT Or Seigneurs, lcum antiquio-
ſtamentum facere, Iuriſconſultus format ribus, Cde ſue:
ſ.. 1 quaeſtionem extra li- ceſſal inteſt.
e teſtatinõ ſunt Sed teram, antequam po-
& is, qui teſtamentû fecit, ſi eius nat textum. vos debe-
hereditas adita non eſt, vel ruptú
vel irritum eſt teſtamentu: inte-
ſtatus non impropriè dicetur de-
tis ſcire: Filius parris
eſt ſuus heres qui non
deſiit in poreſtate eſ-
ſe: ponamus ergo: tu
ex aliqua ancilla con-
cubina tua ſuſcepiſti fili, imprægnans eam inſtituiſti heredé.
rogaſti e vt ancillam manumitteret. heres diſtulit manumit-
tere, vt ita ſeruum pareret. nunquid ſi naſcatur ante matrẽ ma-
numiſſam, erit legitimus heres? Reſpon quod ſi forté eſt tibi
facta mora in praeſtãda libertate, erit ſuus heres. debemus dice-
re ſuos heredes patri filios natos in poreſtate, ſiue ſint legitimi
& naturales, ſiue adopt iui tantûm. aliquando filius & filia, ſi eſt
ſuus, ſuccedit, fiſco excluſo: aliquando fiſcus ſuccedit. ſi parer
cõtraxit crimẽ perduellionis, vocatur filius excluſo fiſco, pater
habet filium & neporem ex filio quamdiu filius ſupereſt, nepos
nõ vocatur, niſi filius capite minuatur quod ſi filius eſt captus.
non vocatur nepos propter ſpem poſtliminij. ſic ergo filius
præcedit nepotem excluſo filio vocatur nepos aliquando, etſi
filius ſit: qui a cenfetur alienus: vt quia deportatur, nepos ad-
mittirur. hoc dicit vſque ad S. ſciendi. SCIENDV M.J In Saiſt
ponitur caſus, in quo nepos ſuccedit non obſtante alio. parer
inſttuit extraneum: filium exheredauit: deceſſit filius. poſtea
inſtitutus repudiauit hereditatem. nunquid nepos vocabiture
Reſpond, quod ſic. Sed ſi filius inſtitutus eſt ſub condit. & de-
ficiat conditio, ſimiliter vocatur nepos, ſi filius nolit ſuccede-
re, vel in rebus humanis non eſt.Posr De prima par-
te ſuc. ſuprà dictum eſt-incipit tractare de ſecunda parte. mihi
decedenti inteſtato primô ſuccedunt ſui ſi mihi decedenti non
exiſtunt ſui, & non habeo aſcendentes, vocantur fratres con-
ſanguinei lxij tab & dicútur cõſanguinei, qui ſunt nati ex eo-
dem ſanguine patre matre, ſiue ex eodem patre tantûm, ſiue ille
eſt mihi conſanguineus vterinus in poteſtate patris, ſiue parre
t..
turales & adoptiui;ſi tamen durauerút in adoptiua familia.Vr.
Tte 6 Deceſſiſſe
7 d.
rr no: ſi nõ eſt de rtatns.vocõ-.ſ. .....E.
mortuo: ſi nõ eſt de portatus, vocãtur cõſanguinei legitimi na-
Jrem ra hab.ll bonorum & ſup. de colla bo.l. nonnunquam. & j prox.
a Habebit. vt & ſup. de ſucedi.l. 1.S. qui ſemel.
b Habet. fac. ſup de ſuc.dict. l. 1.S. quibus. & S. pen. & S. fin.
cSicuti. ſecontrà AcCV ... .e2....C..
d Bonorum poſſeſſionem. contra tab. vt ſuprà ſi à parente fue. quis
ma.l. jin princip.idem ſi ab inteſtato per vrilem vnde liberi, vel
per vnde parentes, vel
vnde legitim: vt not.
Cod. vnde lib. l. fin. in
gloſſ. hereditatem. in
ne.
Vm filio.J CaSvS.
In lege iſta dici-
tur, ſi filio meo de-
fertur bonorſ poſſeſſ.
dies quibus non po-
tuit me certiorare, vel
nõ petitam ratam ha-
bere, non currunt: ſed
quibus potuit me cer-
tiorare, illi currunt. V¬
num ſciatis, bono-
rum poſſeſſionem de-
latam filio poſſum ra-
tam habere intra tem-
pus à lege ſtatutum.
hoc dicit. Ad legem iſtã
ſignantur contraria,
quod filius poſſit pe-
tere bonoru poſſ. pa-
tre ignorante. Ceol.1.
ad quod poteſt dici,
quod filius debet cer-
tiorare patrem ſi vult:
ſi non vult, debet pe-
tere, & ſufficit, ſic
pater habet ratum. &
idem etiam ibi colli-
gitur. vnde non con-
tradicit, ſed cõcordar:
ſed diſcordat in alio
ab iſta: quia iſta vide-
tur velle, quod dies
non currunt: quibus
non potuit certiorare
S. & ſup.ſi quis in ius voc. LI.ACCVR.
i Quari poteſt fac ſuprà lprox.
l4 Veniſſet-i. venditus eſſet.
adquireretur, quam pater com-
probaſſet.
2. Si ſeruusalienus heres
inſtitutus veniſſetl, quœritur,
an poſteriori domino dies bono-
rum poſſeſſionis petendæ impu-
tari oporteret. Et placet, quan-
tum priori domino ſuperfuerit,
ei imputar.
non habebit a. 1. Filius non
ſolûm ſi tanquam filius, ſed &
ſi tanquam adgnatus, vel tan-
quam cognatus ad bonorum
poſſeſſionem vocatur, annuum
ſpatium habet P. ſicutic pater *
filium manumiſiſſet, quamuis
vt manumiſſor bonorum poſ-
ſeſſionemd accipiat, tamen
ad bonorum poſſeſſionem ac-
cipiendam annuum ſpatium ha-
bet*.
...
DE SVIS, ET LEGITI-
MIS HEREDIBVS.
TITVLVS XVII.
Sequitur de hereditatibus quod prater-
miſerat ante bonorum poſſeſſiones, quõdque
1.1 videbatur etiam praponere debuiſſe, ſed te-
Vm filiofamilias bonorum ſtamentariis hereditatibus adfectauit ii-
poſſeſſio delata eſt, dies,gere bonorum poſſeſſiones, qua ex cauſa te-
quibus certiorare patrem non ſtmenti pendent, & ab his vltro delapſus
0. .A... I. ,j’eſt ad bonorum poſſeſſiones inteſtati, quibus
poteſt, vt vel iubeat adgnoſci odo iungit herelitates, vt tetro teſtati
bonorum poſſeſsionem, vel ra¬hereditatibus iunxerat bonorum poſſſſio-
tam habeat adgnitionem e bo¬nes. & ſane facilis eſt propter ſimilitudinẽ
noruim poſſeſsionis, non cedunt.vtrarumque permitio, Porrô legibus ab
Fingamus, ſtatim primo die qu iteſtato hereditas redit tantûm ad ſuos
ngamus, ſtatim primo die quo vel ad legitimos. Sui ſunt qui definiti ſunt
fuerit delata, adgnouiſſe eum bo-quinte partis titulo ſecundo. Legitimi ſunt
norum poſſeſsionem: certiorare conſanguinei & cateri agnati & patroni,
patrem vt comprobet, nõ poſſe. qui lege vocantur ad hereditatem inteſta-
dent dies centum f. inei¬ ti, quibuſve edicto Pratoris difertur bon.
non cedent dies centum, inci poſſ Vnde legitimi. Cognati ad heredita-
pient autem cedere, cum cer-¬ tem non vocantur. Cv.
tior g fieri potuit. præteritis h
V. MARCELLVS libro nono
Digeſtorum.
e Comprobaſſet. fac. C. de an except.l. 1.Sfin.
DE SVIS, ET
legitimis heredib.
Suprà de ſucc. prato-
rio iure, hic ciuili: de
quibus pauca dicturus
poſtponit. AT10.
De ſuccedentibus iure
præto ſcilicet dictum eſte
verum quia aliquando
ſucceditur ab inteſt. po-
nit de ſuis, & leg her.Et
debetis ſcire ſui dictur
heredes, qui süt in pote-
ſtate tempore mortis, &
à nullo praceduntur: vt
ſunt filij legitimi, ſicut
proximi agnati: vt In-
ſtit. de heredum qua-
lit. 5. ſui & Inſtit. de
legit. adgnat. ſucc. in
princ. nec credatis iſti
titulum ſuperflui. quia
de ſuis heredibus quali-
ter ſuccedant iure præ-
tor eſt dictum ſup. hic
qualiter ſuccedant iure
ciuili, & de ſucceſſione
ab inteſt. hic ponit. VI-
VIANVS.
A n
tractatur quando quis
dicatur inteſtatus de-
cedere propr iè & im-
proprié. hoc dicit in
princ. vſque ad verſic.
patrem. quare dicunt
quidam, quod hîc di-
citur, ibi corrigitur,
vel dicamus profecti-
autem centum diebus, fruſtrà
ratum habebit.
1. JQuœri poteſt i, ſi cûm
tia non currunt, ſup.de poſſet filius petere bonori poſ-
adqui hered. l. qui in a- ſeſsionem, patre ita abſente, vt
liena. ſicut aduentitia:
quia poteſt adquirere
atre contradicente.
C. de bo qua lib. l. cum
oportet. multô fortis
eo ignorante. j. de re.
etiam furente, petere neglexe-
rit: an peti amplius non poſſit.
Sed vt quid noceat, non peti-
onaaaaee J e re tam bonorum poſſeſſionem:qua
iu lqui poteſtQAE ſi petita eſſea, tamen no-
RI POTEST. J l petita eſſea, tamen non ante
filius potuit certiorare
patrem vt peteret bon. poſſeſſ. & non fecit, non currit dies.
nam ſi ſeruus alienus eſt inſtitutus, & non certiorauit domi-
num: non currit dies poſteriori domino, ſed priori domino im-
putatur. VIV.
e Agnitionem à filio factam.
f Dies centum Sed cõ ipſi filio ſit delata, vt hîc dicitur. & ideo
etiam patre ignorante peti poſſit à filio:vt C. qui adm ad bonor
poſſl.1quare non cedunt tẽpora,etiam ſi patrem certiorare non
poterat:fortiter quœrit IoAN. & poteſt dici non eſſe mirãdum,
quia & emphyteuta a non certiorato domino alienare non po-
teſt, licét ſit dominus:vt C. de iure emphy. 2. Vel melius
dicas, non fuit delata filio. Quod verô dicit hic filio delatam
expone, i. patri per filium. & tunc licét filius petere poſſit, quia
eius voluntas eſt neceſſaria:vt ſup. ad Treb. l. ſeruo inuito. tamen
non poteſt admittere, niſi patre certiorato quid enim nocet, &c.
vt J.S-quari. Sed ſi patrem certiorare potuit filius, admittitur:
quia in adquirendis patri nocere poteſt:vt C. de adqui. poſſ l. fin-
nam eſſet idem, ſi in bon. poſſeſſ. conſentire nollet, ſecundûmj
IOaN. Item b hoc iure veteri, quando omnia patri adquireban-
tur, ſed hodie filio iure proprietatis: & ideo etiam agit inuito
patre: vt C. de bon. qua lib. l fina ſin autem recuſante. ergos eo
ignorante:vt j. de reg-iur l. qui poteſt. niſi contemplatione patris
eſſet inſtitutus: quia tunc eſſet idem quod olimvt arg ſuprà de
vulg. ubſt. l ſed ſi plures S in arrogato.
Certior. & ita ſcientia filij nocet patri ſecus econtra: vt
ſupeol circa. Sed videtur quod filius non poſſit petere, nec
tempus cedat:vt C-de an exceptllj fi. ſed illud in adquiſitis: vr
no. qui admit. ad bo poſſ l.
h Prateritis quod contingit ex quo certior potuit fieri. & fac.
e
certiorare eum non poſſit, vel,
1. VLPIANVS libro duodecimo
quœri poterit. concord.
ad Sabininum. Iuripr
Inſtit. de hered. que ab
A N. re inteſt in prine. & ſup. de TInteſtatus
NTESTATI Fpro¬ teſtam. l leg. Cornelia. quis deceſiſſe
AII..r.11 v VIE dicatur, vile
prié appellantur, QvErP TO dicitur, ve
qui, cù poſſent te-
T Gloſ. ordin. in
u p- en te RIT Or Seigneurs, lcum antiquio-
ſtamentum facere, Iuriſconſultus format ribus, Cde ſue:
ſ.. 1 quaeſtionem extra li- ceſſal inteſt.
e teſtatinõ ſunt Sed teram, antequam po-
& is, qui teſtamentû fecit, ſi eius nat textum. vos debe-
hereditas adita non eſt, vel ruptú
vel irritum eſt teſtamentu: inte-
ſtatus non impropriè dicetur de-
tis ſcire: Filius parris
eſt ſuus heres qui non
deſiit in poreſtate eſ-
ſe: ponamus ergo: tu
ex aliqua ancilla con-
cubina tua ſuſcepiſti fili, imprægnans eam inſtituiſti heredé.
rogaſti e vt ancillam manumitteret. heres diſtulit manumit-
tere, vt ita ſeruum pareret. nunquid ſi naſcatur ante matrẽ ma-
numiſſam, erit legitimus heres? Reſpon quod ſi forté eſt tibi
facta mora in praeſtãda libertate, erit ſuus heres. debemus dice-
re ſuos heredes patri filios natos in poreſtate, ſiue ſint legitimi
& naturales, ſiue adopt iui tantûm. aliquando filius & filia, ſi eſt
ſuus, ſuccedit, fiſco excluſo: aliquando fiſcus ſuccedit. ſi parer
cõtraxit crimẽ perduellionis, vocatur filius excluſo fiſco, pater
habet filium & neporem ex filio quamdiu filius ſupereſt, nepos
nõ vocatur, niſi filius capite minuatur quod ſi filius eſt captus.
non vocatur nepos propter ſpem poſtliminij. ſic ergo filius
præcedit nepotem excluſo filio vocatur nepos aliquando, etſi
filius ſit: qui a cenfetur alienus: vt quia deportatur, nepos ad-
mittirur. hoc dicit vſque ad S. ſciendi. SCIENDV M.J In Saiſt
ponitur caſus, in quo nepos ſuccedit non obſtante alio. parer
inſttuit extraneum: filium exheredauit: deceſſit filius. poſtea
inſtitutus repudiauit hereditatem. nunquid nepos vocabiture
Reſpond, quod ſic. Sed ſi filius inſtitutus eſt ſub condit. & de-
ficiat conditio, ſimiliter vocatur nepos, ſi filius nolit ſuccede-
re, vel in rebus humanis non eſt.Posr De prima par-
te ſuc. ſuprà dictum eſt-incipit tractare de ſecunda parte. mihi
decedenti inteſtato primô ſuccedunt ſui ſi mihi decedenti non
exiſtunt ſui, & non habeo aſcendentes, vocantur fratres con-
ſanguinei lxij tab & dicútur cõſanguinei, qui ſunt nati ex eo-
dem ſanguine patre matre, ſiue ex eodem patre tantûm, ſiue ille
eſt mihi conſanguineus vterinus in poteſtate patris, ſiue parre
t..
turales & adoptiui;ſi tamen durauerút in adoptiua familia.Vr.
Tte 6 Deceſſiſſe
7 d.
rr no: ſi nõ eſt de rtatns.vocõ-.ſ. .....E.
mortuo: ſi nõ eſt de portatus, vocãtur cõſanguinei legitimi na-