DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#1049
d Senatuſconſult. Tertyllian.
beret: dicendum erit, adgnatum
non ſuccedere, quoniam nondû
verum eſt, non adiſſe matrem.
2086
curatorẽ nõ petiit?magis eſt, vt incidat. 32. Non ſo-
lu autẽ, que nõ petiit coërcetur: ſed & quæ defuncto-
rieP petiit (vt reſcripto declaratur) vel priuilegioo
22.J Quod autem diximusa, munitú, vel oneratu tribus putà tutelis: ſed ita demû,
ius antiquum ſeruari matre non
adeunte, cui perſonæ deferatur
hereditas, videndum: vtrum ei,
que nunc proxima inuenitur,
cum mater repudiat, an ei, que
fuit, cû inteſtatô deceſſiſſe cer-
tum eſt: vtputa fuit patruus b cû
inteſtatô decederet c: & patrui
filius, cum mater repudiaſſet, pa-
truo nondû delatam hereditatẽ,
atque ideo defuncto eo, matre
deliberante, patrui filium vocari.
Dictum eſt ſuprà qualiter mater
excludatur à ſucceſſione fili, propter
filios vel conſanguineos:modo eſt vi-
dẽdi, quãdo priuetur ſucceſſione pro-
pter tutorẽ nõ petiti. & primo ponit
mentẽ cuiuſda conſtitutionis. ſecundo
incipit illam conſtitutionẽ exponere.
Secunda ibi, Et quidem BART.
23 Si maternon petierit tu-
tores idoneos filiis ſuis, vel prio-
ribus excuſatis, reiectiſve, non
cõfeſtim aliorû nomina ediderit:
ius nõ habet vindicãdorum dſibi
bonor inteſtator filior. Et qui-
dẽ ſi non petiit, incidit *. Ait e¬
nim, vel nõ petere. Sed à quo non
petere? Loquitur quidẽ de Præto-
re cõſtitutio: ſed puto, & in pro-
uinciis locû habere, etiã ſi à Ma-
giſtratibus municipalibus nõ pe-
tat: quoniã & Magiſtratibus mu-
nicipalibus dandi neceſſitas in-
iungitur . 24. J Quid ergo, ſi
petiit, ſed admonita vel à liber-
tis, vel à cognatis? an incidat in
Senatuſconſultum f? Et puto eã
incidere, ſi compulſa fecit, non
ſi, cum petere non cunctareturé,
admonita eſt.
25 Quid ſi pater eis peti pro-
hibuerat tutorem, quoniam per
matrẽ rem eorû adminiſtrari vo-
luit? incidet, ſi nec petat, nec le-
gitimè h tutelam adminiſtrat.
26. Quod ſi penitus egenis fi-
liis nõ petit, igaoſcendum eſt ei.
27J Sed ſi forté absẽs à libertis
prœuenta eſt, vel ab aliis: dicen-
du eſt,eam nõ excludi i: niſi for-
te cum fruſtraretur, id contigit.
28. Filiis autẽ nõ petendo, pu-
nitur, vtique & filiabus. quid ſi
nepotibus? Similiter nõ petendo
punitur. 29. Quid, ſi curatores
nõ petiit? Verba reſcripti deficiüt:
ſed dicendû eſt, ſi quidẽ impube-
ribus h curatores non petiit, ean-
dem eſſe rationẽ: ſi iã puberibus,
ceſſare debere l Quid, ſi cu
prgnas eſſet, bonis non petiit
curatorem? dico in ſententiã in-
cidere nã & ſi apud hoſtes habuit
impuberem, idem erit dicẽdum.
ſi data opera hoc fecit. 33. Quid ergo, ſi tales petiit,
& ſuſceperunt nihilo minus, vel detenti süt? Excuſata
erit mater.34 Quid ſi indignos, id eſt, minus habiles
ad tutelã petierit, quoniã ſciebat Prtorẽ eos nõ datu-
rum? Quid tamen, ſi dedit eos Prtor matris petitioné
ſecutus? Iã quidẽ Prætoris delictu eſt: ſed & matris pu-
nimus conſilium. 35.J Igitur ſi forte excuſati ſint illi,
vel improbati: debet mater alios ſine mora petere.
36. Ergo ſiue nõ petierit, ſiue idoneos non petierit,
punietur, etiam ſi dati fuerint minus idonei, Prætore
errãte P.37. Idoneos autem vtrû facultatibus, an &
moribus petere debeat, dubitationis eſſe poteſt. Puto
autem facile ei ignoſci, ſi locupletes ſint hi, quos pe-
tiit.38.5 Sed & ſi prioribus excuſatis, reiectiſve, non
confeſtim alior nomina ediderit, punitur. 39. Quid
ergo, ſi non fuerint omnes excuſati, vel non omnes re-
iecti? videndû, an ei imputetur, cur in locû excuſati nõ
petiit. Et puto imputandu . 40. J Quid, ſi deceſſerint
quidã? Puto, licet verba deficiãt, ſentẽtiã cõſtitutionis
accipimus à prætore non dati:an & ſi ſuſpecti fuerint
remoti, vel ob negligentiã vel ignauiã repulſietiã hos
quis reiectos recte dicet ego & ſi latitẽt. Sed longnm
eſt. Nã nec hoc ei imputetur, cur ſuſpectos non fecit.
alioquin & ſi latitarẽt, potuit edicto deſiderare, vt eos
Prætor adeſſe iuberet, & ſuſpectos eos remoueret*, ſi
deeſſent. 42. JQuid, ſi nõ cõpulit eos miſcere ſe tute-
le, & cú plenu officium à matre deſideremus: & hœc
ei curanda ſunt, ne in hereditate ei obſtent. 43. Cõfe-
ſtim autems ſic erit accipiẽdú, vbi prim potuit. i. Pre-
torisfcopiam habuit huic rei ſedẽtis teniſi forte infir-
mitate impedita eſt, vel alia magna cauſa, qua etiam
mãdare eã ad petẽdos tutores impediret:ita tamen, vt
nullo modo annale tépus excederet. Si enim mortali.
tate filij preuenta eſt, nihil matri imputetur. 44. Tra-
ctari belle poteſt, ſi pupillo amplu legatum ſub cõdi-
tione ſit relictum, ſi tutores non habuerit, & propte-
rea ei mater non petierit, ne conditione deficere-
tur: an conſtitutio ceſſet?Et puto ceſſare, ſi damnum
minus ſit cumulo legati, quod & in magiſtratibus
municipalibus tractatur apud Tertyllianum, & pu-
tat, dandam in eos actionem, quatenus plus eſſet
in damno, quàm in legatomiſi fortè quis putet, con-
ditionem hanc quaſi vtilitati publicæ oppugnan-
tem remittendam, vt alias pleraſque *. aut verba
cauiſlatus, imputauerit matri, cur curatores non pe-
tierit. Finge autem pleniusy conditionem conſcriptã:
nonne erit matri ignoſcendum? aut hoc imputatur
loci habere. 41. Sed quod diximus reiecti, vtrûm ſic
* E. remouet.
TEacit iſte
tex. quod tu-
toris dati
pertineat ad
maiorẽ iudi-
cẽ, quod patet
ponderando
verbu Prçto-
ris, qui eſt de
maioribus Ma-
giſtratibus:vt.
per Spe- in tit.
de iuriſom.
iud.in ver me-
dij-de quo eſt
Gl.rd. Inſtet. de
Atti tuto. S. ſed
hoc videtur in
Gl. in verbo, tu-
tores.
t
matri, cur non deſiderauit à principe conditionem re-
mitti?Et puto, non eſſe imputandum 45-Ego, etiã
ſi rpater ei, qui ſoluendo non erit, non petiit tutorem,
puto ignoſcendum. conſulit enim ei, vt minus inquie-
tetur, quaſi indefenſus. 46. Et ſi forte quis vxorem
communis filij matrem heredem ſcripſit, rogauitque
remiſſa etiam ſatiſdatione, vt filio puberi facto reſti-
tueret hereditatem, nec mater ei petiit tutores: debet
dici, ceſſare conſtitutionem cûm patris voluntatem
ſecuta ſit, & nihil habenti filio tutores non petierit.
Quod ſi ei remiſſa ſatiſdatio non fuerit, contrà erit:
quoniam vel propter hoc debuit tutores habere. Sed
ſi forte impubes poſt matris ceſſationem fuerit adro-
gatus, & impubes obierit: dicendum erit, matri ad-
nersus adrogatorem non competere ex ſtipulatu ?
actionem.
47. Videndum eſt, matre prohibita ius ſuum
T Satiſdatio
tutoris per tu-
torem poteſt
remitti:prim
quia hoc caſu,
ſatiſdationis
loco habetur
fides electavt
not-Spec. in tit.
de inſtr.ed it. 5.
nunc verô ali-
qua. verſ quid
ſi heres Seciida,
quia de iure
nõ eſt de ſub-
ſtantia tutelæ?
vt net. Bal. in
ad dit ad Spe-
in ti. de tut ver.
ſatiſdatie
31. Quid ſi furioſo tutorẽmvel l vindicare, vtrum cœteros admittamus, atque ſi ma¬ on eſt,
ter
beret: dicendum erit, adgnatum
non ſuccedere, quoniam nondû
verum eſt, non adiſſe matrem.
2086
curatorẽ nõ petiit?magis eſt, vt incidat. 32. Non ſo-
lu autẽ, que nõ petiit coërcetur: ſed & quæ defuncto-
rieP petiit (vt reſcripto declaratur) vel priuilegioo
22.J Quod autem diximusa, munitú, vel oneratu tribus putà tutelis: ſed ita demû,
ius antiquum ſeruari matre non
adeunte, cui perſonæ deferatur
hereditas, videndum: vtrum ei,
que nunc proxima inuenitur,
cum mater repudiat, an ei, que
fuit, cû inteſtatô deceſſiſſe cer-
tum eſt: vtputa fuit patruus b cû
inteſtatô decederet c: & patrui
filius, cum mater repudiaſſet, pa-
truo nondû delatam hereditatẽ,
atque ideo defuncto eo, matre
deliberante, patrui filium vocari.
Dictum eſt ſuprà qualiter mater
excludatur à ſucceſſione fili, propter
filios vel conſanguineos:modo eſt vi-
dẽdi, quãdo priuetur ſucceſſione pro-
pter tutorẽ nõ petiti. & primo ponit
mentẽ cuiuſda conſtitutionis. ſecundo
incipit illam conſtitutionẽ exponere.
Secunda ibi, Et quidem BART.
23 Si maternon petierit tu-
tores idoneos filiis ſuis, vel prio-
ribus excuſatis, reiectiſve, non
cõfeſtim aliorû nomina ediderit:
ius nõ habet vindicãdorum dſibi
bonor inteſtator filior. Et qui-
dẽ ſi non petiit, incidit *. Ait e¬
nim, vel nõ petere. Sed à quo non
petere? Loquitur quidẽ de Præto-
re cõſtitutio: ſed puto, & in pro-
uinciis locû habere, etiã ſi à Ma-
giſtratibus municipalibus nõ pe-
tat: quoniã & Magiſtratibus mu-
nicipalibus dandi neceſſitas in-
iungitur . 24. J Quid ergo, ſi
petiit, ſed admonita vel à liber-
tis, vel à cognatis? an incidat in
Senatuſconſultum f? Et puto eã
incidere, ſi compulſa fecit, non
ſi, cum petere non cunctareturé,
admonita eſt.
25 Quid ſi pater eis peti pro-
hibuerat tutorem, quoniam per
matrẽ rem eorû adminiſtrari vo-
luit? incidet, ſi nec petat, nec le-
gitimè h tutelam adminiſtrat.
26. Quod ſi penitus egenis fi-
liis nõ petit, igaoſcendum eſt ei.
27J Sed ſi forté absẽs à libertis
prœuenta eſt, vel ab aliis: dicen-
du eſt,eam nõ excludi i: niſi for-
te cum fruſtraretur, id contigit.
28. Filiis autẽ nõ petendo, pu-
nitur, vtique & filiabus. quid ſi
nepotibus? Similiter nõ petendo
punitur. 29. Quid, ſi curatores
nõ petiit? Verba reſcripti deficiüt:
ſed dicendû eſt, ſi quidẽ impube-
ribus h curatores non petiit, ean-
dem eſſe rationẽ: ſi iã puberibus,
ceſſare debere l Quid, ſi cu
prgnas eſſet, bonis non petiit
curatorem? dico in ſententiã in-
cidere nã & ſi apud hoſtes habuit
impuberem, idem erit dicẽdum.
ſi data opera hoc fecit. 33. Quid ergo, ſi tales petiit,
& ſuſceperunt nihilo minus, vel detenti süt? Excuſata
erit mater.34 Quid ſi indignos, id eſt, minus habiles
ad tutelã petierit, quoniã ſciebat Prtorẽ eos nõ datu-
rum? Quid tamen, ſi dedit eos Prtor matris petitioné
ſecutus? Iã quidẽ Prætoris delictu eſt: ſed & matris pu-
nimus conſilium. 35.J Igitur ſi forte excuſati ſint illi,
vel improbati: debet mater alios ſine mora petere.
36. Ergo ſiue nõ petierit, ſiue idoneos non petierit,
punietur, etiam ſi dati fuerint minus idonei, Prætore
errãte P.37. Idoneos autem vtrû facultatibus, an &
moribus petere debeat, dubitationis eſſe poteſt. Puto
autem facile ei ignoſci, ſi locupletes ſint hi, quos pe-
tiit.38.5 Sed & ſi prioribus excuſatis, reiectiſve, non
confeſtim alior nomina ediderit, punitur. 39. Quid
ergo, ſi non fuerint omnes excuſati, vel non omnes re-
iecti? videndû, an ei imputetur, cur in locû excuſati nõ
petiit. Et puto imputandu . 40. J Quid, ſi deceſſerint
quidã? Puto, licet verba deficiãt, ſentẽtiã cõſtitutionis
accipimus à prætore non dati:an & ſi ſuſpecti fuerint
remoti, vel ob negligentiã vel ignauiã repulſietiã hos
quis reiectos recte dicet ego & ſi latitẽt. Sed longnm
eſt. Nã nec hoc ei imputetur, cur ſuſpectos non fecit.
alioquin & ſi latitarẽt, potuit edicto deſiderare, vt eos
Prætor adeſſe iuberet, & ſuſpectos eos remoueret*, ſi
deeſſent. 42. JQuid, ſi nõ cõpulit eos miſcere ſe tute-
le, & cú plenu officium à matre deſideremus: & hœc
ei curanda ſunt, ne in hereditate ei obſtent. 43. Cõfe-
ſtim autems ſic erit accipiẽdú, vbi prim potuit. i. Pre-
torisfcopiam habuit huic rei ſedẽtis teniſi forte infir-
mitate impedita eſt, vel alia magna cauſa, qua etiam
mãdare eã ad petẽdos tutores impediret:ita tamen, vt
nullo modo annale tépus excederet. Si enim mortali.
tate filij preuenta eſt, nihil matri imputetur. 44. Tra-
ctari belle poteſt, ſi pupillo amplu legatum ſub cõdi-
tione ſit relictum, ſi tutores non habuerit, & propte-
rea ei mater non petierit, ne conditione deficere-
tur: an conſtitutio ceſſet?Et puto ceſſare, ſi damnum
minus ſit cumulo legati, quod & in magiſtratibus
municipalibus tractatur apud Tertyllianum, & pu-
tat, dandam in eos actionem, quatenus plus eſſet
in damno, quàm in legatomiſi fortè quis putet, con-
ditionem hanc quaſi vtilitati publicæ oppugnan-
tem remittendam, vt alias pleraſque *. aut verba
cauiſlatus, imputauerit matri, cur curatores non pe-
tierit. Finge autem pleniusy conditionem conſcriptã:
nonne erit matri ignoſcendum? aut hoc imputatur
loci habere. 41. Sed quod diximus reiecti, vtrûm ſic
* E. remouet.
TEacit iſte
tex. quod tu-
toris dati
pertineat ad
maiorẽ iudi-
cẽ, quod patet
ponderando
verbu Prçto-
ris, qui eſt de
maioribus Ma-
giſtratibus:vt.
per Spe- in tit.
de iuriſom.
iud.in ver me-
dij-de quo eſt
Gl.rd. Inſtet. de
Atti tuto. S. ſed
hoc videtur in
Gl. in verbo, tu-
tores.
t
matri, cur non deſiderauit à principe conditionem re-
mitti?Et puto, non eſſe imputandum 45-Ego, etiã
ſi rpater ei, qui ſoluendo non erit, non petiit tutorem,
puto ignoſcendum. conſulit enim ei, vt minus inquie-
tetur, quaſi indefenſus. 46. Et ſi forte quis vxorem
communis filij matrem heredem ſcripſit, rogauitque
remiſſa etiam ſatiſdatione, vt filio puberi facto reſti-
tueret hereditatem, nec mater ei petiit tutores: debet
dici, ceſſare conſtitutionem cûm patris voluntatem
ſecuta ſit, & nihil habenti filio tutores non petierit.
Quod ſi ei remiſſa ſatiſdatio non fuerit, contrà erit:
quoniam vel propter hoc debuit tutores habere. Sed
ſi forte impubes poſt matris ceſſationem fuerit adro-
gatus, & impubes obierit: dicendum erit, matri ad-
nersus adrogatorem non competere ex ſtipulatu ?
actionem.
47. Videndum eſt, matre prohibita ius ſuum
T Satiſdatio
tutoris per tu-
torem poteſt
remitti:prim
quia hoc caſu,
ſatiſdationis
loco habetur
fides electavt
not-Spec. in tit.
de inſtr.ed it. 5.
nunc verô ali-
qua. verſ quid
ſi heres Seciida,
quia de iure
nõ eſt de ſub-
ſtantia tutelæ?
vt net. Bal. in
ad dit ad Spe-
in ti. de tut ver.
ſatiſdatie
31. Quid ſi furioſo tutorẽmvel l vindicare, vtrum cœteros admittamus, atque ſi ma¬ on eſt,
ter