DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.1978#1051
REMISSIONVM
IN INTORTIATVM
SVLLABVS
Jn quo, veluti digito, demonſtratur,vnde, & quibus auctoribus, cum veteribus, tum
neotericis ſingularum pene legum ſingulares intellectus, emendationes,
N hunc librum ſcripſit Corraſius
epiſt. queſt. cap.22. Rainaldus Cor-
ſus indagat iur lib.1. c. 1. Andreas
Alciatus. Bart. Cæpol. Chriſtopho-
rus de Albericis, ſuper vniuerſo
Infortiato ſcripſit Goffredus Sa-
ligniacus, Guido Papæ, Ioan. de Imola, Marianus
Soc. Iunior, Raphaël Fulgoſius, Raphaël Cumanus,
Vldaricus Zaſius.
An & quare hic liber appelletur Infortiatum.
An ſit curandum de nomine. An ſi matrimonium
ſit prohibitum, poſſit repeti datum, Baldus hic.
mmſene.
Tit. 3. Soluto matrimonio.
In hunc titulum extat laudatiſſimus Franciſci
Duaren, commentarius: & in priores aliquot leges
Laſius, Alciatus, Ripa, & Corraſius bene ſcripſerút,
vide Corraſium cap. 14 epiſtol quaſt hanc etiam ru
bricam repetiit Ioannes Bolognetus, ad id quod
dicit ibi Bar in 3 col. verſ ſed an hac exceptin. n. 12.
Adde quod dicit Dec. in rub ſi cer. pet in addit, ad le-
ctur.aliquam, quæ ponitur ante ipſam lecturam.
Matrimonium non eſt, niſi ſit animorum & cor-
porum coniunctio: indiuiduam vit conſuetudi-
nem continet, id eſt, conſortium totius vit: ad
matrimoniû igitur neceſſarius eſt conſenſus. c.1.
de deſp. impub. error etenim impedit matrimonium,
cap. vltim. de coniug. ſeruor. idque impediunt cogna-
tio, vel conſanguinitas, affinitas, honeſtas publica,
frigiditas:hoc eſt, qui nõ ſunt idonei ad matrimo-
nium. An contractus dotis de iure gentium, vel ci-
uili, an nominatus vel innominatus ſit, Ioannes
Franciſcus de Ripa hîc.
An dos dicatur ante dationem, vel traditionem.
An dos dicatur etiam qu talis ſit, vt oneribus ma-
trimonij non de ſeruiat. An dos ſit propriè extra
matrimonium, vide lîc Alciatum.
I. Dotium cauſa.1.
Hanc legé explicuit Antonius Guibertus Con
ſtanus in tractatu de dotibus. per totum. Ferrandus
lib . explic iurcap.23. Repetiit hanc legem Bolo-
gnetus tomo 1.vide & in hãc legem Franciſ. Zoan-
netum, Ioan. Corraſ. vltra latiſſimé tradita hîc per
ſrib. im. Inſt. quib. alien.lic. vel non ad princip. nu.
133.
Per hunc textum videtur poſſe dici, quod lu-
crum dotis ex forma ſtaturi debitú, debeat detrahi,
priuſquam legitima debita filiis ex primo matri-
moniotomnes enim admittunt, quod s alienum
nec ſſarium pris debeat detrahi, quam legitima:
at dos eſt quid neceſſarium, vt h.l. & l. mulier.S. cum
proponereturſf. ad Treb. &S. quaro nuncin Auth. de
nupt verſnos igitur. ergo lucrum dotis priuſquâm
legitima detrahi debet. Sed in contrarium videtur
communis opinvt per Bald.ad l.1. C. de inof dotib.
Raphaël Cuman ronſ. 10. 2. col Deci conſ.3 46.nu.
5. Guid. Papæ deciſ.996.num. iante finem. Bald. ad l.
hac edictali. C.de ſecund nupt 1. colum.
In medio huius legis dicit Pomponius neceſ-
ſarium eſſe mulieres eſſe dotatas, ad procreandam
ſcil ſobolem, & replendam liberis ciuitatem: de
quo vide Ariſtot. 2. politic.7. & Plutarchum in La-
conicis, & in Lycurgo: vnde rectè annotauit Gotho-
fredus conditionem viduitatem indicentem Rei-
public vtilitati repugnare, quem conſule h. l. &
Infort.
& interpretationes peti poſſint.
textus ibi per eum alle gatos.
Circa doctrinã Bart in 3. col. verſ ſed quid ſi mu-
tus. per Ruin eum reprobantem in l.I.in Inotffde
verb.oblig. & ad hãc legem vide gloſſ in verbo, ma-
le vtaturin S ſed maior. Inſt. de his, qui ſunt ſui, vel
alien iur.
De hac particula, ſemper, que extat initio huius
legis, vide Bal conſi. 44-col.2 vol.2. S Contrà lege
Lycurgi, & Solonis cautum eſt, mulieres indotatas
nuptui collocandas. ratio eſt, ne pecunia potius,
quam vxor el gi videretur, vt refert Bermõ Chyo-
nero in tract de concub.in verbo, vxorem ducat.nu. 4.
Quod autem dicit hîc Pomponius neceſſarium eſ-
ſe, mulieres eſſe dotatas ad propagandam ſobolẽ,
conuenit cum Moyſ Geneſ cap. I.cûm enim Deus
maſculum, ac fœminam creaſſet, dixit, creſcite, &
multiplicamini, & replete terram, de quo multa
Rom. conſ.59. ad diſcutiendum. in princip. & Bald. in
l. ambiguitates. in princip.C. de indic. vid.toll. Cro.in l.
ſi conſtante. col.3t. J.eod idem etiam legitur Deute-
ronom cap.25.
Quod nubere non ſit turpe, imô honeſtum,
vide Bald. conſ.33 6.iuxta col.. vol.2.
Quod in dotib. verſetur vtilitas publica, ſité;
praferẽda priuate, tradit ex multis Gerar. Pet, ſanc.
ſing. 79. communis vtilitas. Alex.in l. 3in ſi intra. in
fin ff de dam infect.
S Quod cauſa dotis pia ſit, & fauorabilis, oſten-
dit ex multis copioſſimè Deci. in cop. 1. col. 11. de
probat.
Et in hanc quoque legem conſule Antonium
de Rubeis: & Alciatum li. 4 parerg-cap.5.
An ſponſa habeat realia priuilegia: an dotis
actio ſit directa, & contraria, an iudex patre ab-
ſente, poſſit dotare filiam de bonis patris, Bald hîc.
l. Soluto matrimonio.2.
Hœc lex ſecunda explicatur à Zaſio, antinom.
part-2.2.num12. & à Gouean li.i. var. lect. 44. Vide
dicta per Th. Parpaliam, per loan. Crottum, & per
Zanetinum:vide & in hãc legem collectanea Mar-
ci Mantux, & Antonium de Rubeis.
S. Quod ſi in patris.2.
Certum eſt patrem agere ex ſtipulatu mortua
filia ſine liberis ergo nõ ea viuente, de quo tamen
hic plenè per Doctores. adde tamen Bald. in l. poſt
dotem in repet. col. 1. & il Quod dos fit in quadam
communione inter patrem, & filiam, inque patris
priuilegium hoc idem inductum ſit: quoniam ab
eius bonis deſcendit, tradit Bald. in l. ſi cum dotem.
in 1. col. .eod.
S. Voluntatem autem fili.2.
Vide comment. Cuiac. ad lib. 48. Digeſt. Saluij Iu-
liani tom1.
Quãdo patiẽtia habeatur pro cõſenſu, vide Bald.
in prff.de tut. multa Dec.in l,in negotiis.fffde regiur.
I. Non ſolûm autem.3.
Ad intellectum huius textus notandum eſt ver-
bum exigere, hîc ſtrictè poni: quoniam aliàs etiam
pro agere capitur: late Bald. in l falſus. col.2. Cod de
furt. Vide ea, que notauitD Gotho in hãc legem.
l. Si pater ſine. 4.
l. De diuiſione. 5.
In hanc legem optimé Cotta memorab. in voce,
diploma. & Cuiac. lib. 14. obſer. cap.2 2. Ad hoc vt ma-
ritus lucretur fructus dotis, oportet quod matri-
monium teneat, quodq; dos ipſa tradita ſit:de quo
vide Bald.in l pen.in S..ad fiff-quod faltut. Præte-
reà de hac re conſule Ioan. Corraſvide Ruin. rub.
eod.tit. in char. 32. cum ſeq.
Ad iſtam legem cum materia, vide Iaſonem in
l. qui Romain princ. in pen verſextra gl ffadeverb obl.
Vide Ruin, ſub eod tit.in ; 2.charcum ſeq. ad iſtam
lcum materia, vide Iaſin l. qui Roma. in prin in pen,
verſeextr gloſde verb.oblig.
l. Si ante.6.
Ad id, de quo hîc, quod verbum quaſi veritatis
expreſſiuum ſit, adde multa per Alexand.conſ.2. vi-
ſis. col. 1O vol. 1.Scripſit & in hãc legem Duarenus.
l.Fructus eos eſſe conſtat.
Materia huius legis explicatur ab Alciato. li.3.
paradox. cap. 1. à Duareno lib. 1. disputat. anniuerſ.
cap fin. à Charonda li. 1 veriſint. cap 1o. à Corraſio
li. 5 miſcell.cap. 7 ab Antonio Guiberto in tract. de
dote. pag.72. & à Cuiacio li. 14. obſer. cpp 22. vide et-
iam Odon. Mercandillum, & Ioan. Buteonem.
Initium huius legis diuerſimodè legitur: aliis
enim eſt lex, frutus, aliis lex, Diuortio. ſed hœc
parui ſunt momenti.
De fructibus, poſt doctores hic vide Tiraquel.
de retract tit. S.I5 gleſſ-prim per totum.
Fructuum appellatione quid veniat, vide eun-
dem ibi.nu. 27 adde tamẽ Boëtium deciſ. 224. nu.4.
4 An palea veniat appellatione fructuum, vide
Rom ſin. 555. palea venit.
5 Quod fructus dicantur deducta impenſa, ex
multis probat Gui. Pap. deciſ 541. quidam teſtator.
col.1. Decima prœdiales ſolui debent expenſis non
deductis contra hanc noſtram legem:ſed de ea fal-
lentia, vide plenè Capic. deciſ.zoin cauſa. col. 1. &
Ioan. de Ana in cap.ad liberandamcol.6. de Iuda.
Verbum fructus, hc generaliter accipitur ex
etymologia verbi,vel à ferẽdo,vt quicquid ex fun-
do percipitur. litem fundi ſfade vſufr. vel à fruendo,
vt quidquid occaſione fundi ad vſum domini eſt,
vt locationes, & penſiones domorum: & ſie fructui
verbo generaliter ſumpto, ſignificatur omnis com-
moditas homini competens. fructusffade reg.iuris.
hoc tamen verbum ſtricté refertur ad arboris fru-
ctus. l. 11. ff. de glan, leg. Fructus etiam intelligun-
tur deductis impenſis.
S. Papinianus.1.
In huncS. vide Robert. 2. animad. 8. & Anton.
Merc. 2. notat. 8. Zaſium, Duarenum hîc & i diſput.
vlt. Alciat.3 paradox. 1. Cuiac. 4. Feud.30.
De tempore vindemiarum, eaſque eſſe in menſe
Octobri, vide Plinium 8. & Gothofrhic. Ad hunc
S vide Iaſonem in l. qui Roma.in princip. penult. col.
verſextra gloff de verboblig.
S. Econtrariô.2.
Vide in hune S Robert. 2. animal. 9. & Anton.
Mercat. 2. not.9.
S Ob donationes.5.
Hunc S explicuit Charondas lib 2. veriſim.c22.
quem tamen Duarenus abrogatum eſſe ſcribit de
quo vide D. Gothof hoc S.
S Quod in anno dicitur6.
VV
Vie
1
IN INTORTIATVM
SVLLABVS
Jn quo, veluti digito, demonſtratur,vnde, & quibus auctoribus, cum veteribus, tum
neotericis ſingularum pene legum ſingulares intellectus, emendationes,
N hunc librum ſcripſit Corraſius
epiſt. queſt. cap.22. Rainaldus Cor-
ſus indagat iur lib.1. c. 1. Andreas
Alciatus. Bart. Cæpol. Chriſtopho-
rus de Albericis, ſuper vniuerſo
Infortiato ſcripſit Goffredus Sa-
ligniacus, Guido Papæ, Ioan. de Imola, Marianus
Soc. Iunior, Raphaël Fulgoſius, Raphaël Cumanus,
Vldaricus Zaſius.
An & quare hic liber appelletur Infortiatum.
An ſit curandum de nomine. An ſi matrimonium
ſit prohibitum, poſſit repeti datum, Baldus hic.
mmſene.
Tit. 3. Soluto matrimonio.
In hunc titulum extat laudatiſſimus Franciſci
Duaren, commentarius: & in priores aliquot leges
Laſius, Alciatus, Ripa, & Corraſius bene ſcripſerút,
vide Corraſium cap. 14 epiſtol quaſt hanc etiam ru
bricam repetiit Ioannes Bolognetus, ad id quod
dicit ibi Bar in 3 col. verſ ſed an hac exceptin. n. 12.
Adde quod dicit Dec. in rub ſi cer. pet in addit, ad le-
ctur.aliquam, quæ ponitur ante ipſam lecturam.
Matrimonium non eſt, niſi ſit animorum & cor-
porum coniunctio: indiuiduam vit conſuetudi-
nem continet, id eſt, conſortium totius vit: ad
matrimoniû igitur neceſſarius eſt conſenſus. c.1.
de deſp. impub. error etenim impedit matrimonium,
cap. vltim. de coniug. ſeruor. idque impediunt cogna-
tio, vel conſanguinitas, affinitas, honeſtas publica,
frigiditas:hoc eſt, qui nõ ſunt idonei ad matrimo-
nium. An contractus dotis de iure gentium, vel ci-
uili, an nominatus vel innominatus ſit, Ioannes
Franciſcus de Ripa hîc.
An dos dicatur ante dationem, vel traditionem.
An dos dicatur etiam qu talis ſit, vt oneribus ma-
trimonij non de ſeruiat. An dos ſit propriè extra
matrimonium, vide lîc Alciatum.
I. Dotium cauſa.1.
Hanc legé explicuit Antonius Guibertus Con
ſtanus in tractatu de dotibus. per totum. Ferrandus
lib . explic iurcap.23. Repetiit hanc legem Bolo-
gnetus tomo 1.vide & in hãc legem Franciſ. Zoan-
netum, Ioan. Corraſ. vltra latiſſimé tradita hîc per
ſrib. im. Inſt. quib. alien.lic. vel non ad princip. nu.
133.
Per hunc textum videtur poſſe dici, quod lu-
crum dotis ex forma ſtaturi debitú, debeat detrahi,
priuſquam legitima debita filiis ex primo matri-
moniotomnes enim admittunt, quod s alienum
nec ſſarium pris debeat detrahi, quam legitima:
at dos eſt quid neceſſarium, vt h.l. & l. mulier.S. cum
proponereturſf. ad Treb. &S. quaro nuncin Auth. de
nupt verſnos igitur. ergo lucrum dotis priuſquâm
legitima detrahi debet. Sed in contrarium videtur
communis opinvt per Bald.ad l.1. C. de inof dotib.
Raphaël Cuman ronſ. 10. 2. col Deci conſ.3 46.nu.
5. Guid. Papæ deciſ.996.num. iante finem. Bald. ad l.
hac edictali. C.de ſecund nupt 1. colum.
In medio huius legis dicit Pomponius neceſ-
ſarium eſſe mulieres eſſe dotatas, ad procreandam
ſcil ſobolem, & replendam liberis ciuitatem: de
quo vide Ariſtot. 2. politic.7. & Plutarchum in La-
conicis, & in Lycurgo: vnde rectè annotauit Gotho-
fredus conditionem viduitatem indicentem Rei-
public vtilitati repugnare, quem conſule h. l. &
Infort.
& interpretationes peti poſſint.
textus ibi per eum alle gatos.
Circa doctrinã Bart in 3. col. verſ ſed quid ſi mu-
tus. per Ruin eum reprobantem in l.I.in Inotffde
verb.oblig. & ad hãc legem vide gloſſ in verbo, ma-
le vtaturin S ſed maior. Inſt. de his, qui ſunt ſui, vel
alien iur.
De hac particula, ſemper, que extat initio huius
legis, vide Bal conſi. 44-col.2 vol.2. S Contrà lege
Lycurgi, & Solonis cautum eſt, mulieres indotatas
nuptui collocandas. ratio eſt, ne pecunia potius,
quam vxor el gi videretur, vt refert Bermõ Chyo-
nero in tract de concub.in verbo, vxorem ducat.nu. 4.
Quod autem dicit hîc Pomponius neceſſarium eſ-
ſe, mulieres eſſe dotatas ad propagandam ſobolẽ,
conuenit cum Moyſ Geneſ cap. I.cûm enim Deus
maſculum, ac fœminam creaſſet, dixit, creſcite, &
multiplicamini, & replete terram, de quo multa
Rom. conſ.59. ad diſcutiendum. in princip. & Bald. in
l. ambiguitates. in princip.C. de indic. vid.toll. Cro.in l.
ſi conſtante. col.3t. J.eod idem etiam legitur Deute-
ronom cap.25.
Quod nubere non ſit turpe, imô honeſtum,
vide Bald. conſ.33 6.iuxta col.. vol.2.
Quod in dotib. verſetur vtilitas publica, ſité;
praferẽda priuate, tradit ex multis Gerar. Pet, ſanc.
ſing. 79. communis vtilitas. Alex.in l. 3in ſi intra. in
fin ff de dam infect.
S Quod cauſa dotis pia ſit, & fauorabilis, oſten-
dit ex multis copioſſimè Deci. in cop. 1. col. 11. de
probat.
Et in hanc quoque legem conſule Antonium
de Rubeis: & Alciatum li. 4 parerg-cap.5.
An ſponſa habeat realia priuilegia: an dotis
actio ſit directa, & contraria, an iudex patre ab-
ſente, poſſit dotare filiam de bonis patris, Bald hîc.
l. Soluto matrimonio.2.
Hœc lex ſecunda explicatur à Zaſio, antinom.
part-2.2.num12. & à Gouean li.i. var. lect. 44. Vide
dicta per Th. Parpaliam, per loan. Crottum, & per
Zanetinum:vide & in hãc legem collectanea Mar-
ci Mantux, & Antonium de Rubeis.
S. Quod ſi in patris.2.
Certum eſt patrem agere ex ſtipulatu mortua
filia ſine liberis ergo nõ ea viuente, de quo tamen
hic plenè per Doctores. adde tamen Bald. in l. poſt
dotem in repet. col. 1. & il Quod dos fit in quadam
communione inter patrem, & filiam, inque patris
priuilegium hoc idem inductum ſit: quoniam ab
eius bonis deſcendit, tradit Bald. in l. ſi cum dotem.
in 1. col. .eod.
S. Voluntatem autem fili.2.
Vide comment. Cuiac. ad lib. 48. Digeſt. Saluij Iu-
liani tom1.
Quãdo patiẽtia habeatur pro cõſenſu, vide Bald.
in prff.de tut. multa Dec.in l,in negotiis.fffde regiur.
I. Non ſolûm autem.3.
Ad intellectum huius textus notandum eſt ver-
bum exigere, hîc ſtrictè poni: quoniam aliàs etiam
pro agere capitur: late Bald. in l falſus. col.2. Cod de
furt. Vide ea, que notauitD Gotho in hãc legem.
l. Si pater ſine. 4.
l. De diuiſione. 5.
In hanc legem optimé Cotta memorab. in voce,
diploma. & Cuiac. lib. 14. obſer. cap.2 2. Ad hoc vt ma-
ritus lucretur fructus dotis, oportet quod matri-
monium teneat, quodq; dos ipſa tradita ſit:de quo
vide Bald.in l pen.in S..ad fiff-quod faltut. Præte-
reà de hac re conſule Ioan. Corraſvide Ruin. rub.
eod.tit. in char. 32. cum ſeq.
Ad iſtam legem cum materia, vide Iaſonem in
l. qui Romain princ. in pen verſextra gl ffadeverb obl.
Vide Ruin, ſub eod tit.in ; 2.charcum ſeq. ad iſtam
lcum materia, vide Iaſin l. qui Roma. in prin in pen,
verſeextr gloſde verb.oblig.
l. Si ante.6.
Ad id, de quo hîc, quod verbum quaſi veritatis
expreſſiuum ſit, adde multa per Alexand.conſ.2. vi-
ſis. col. 1O vol. 1.Scripſit & in hãc legem Duarenus.
l.Fructus eos eſſe conſtat.
Materia huius legis explicatur ab Alciato. li.3.
paradox. cap. 1. à Duareno lib. 1. disputat. anniuerſ.
cap fin. à Charonda li. 1 veriſint. cap 1o. à Corraſio
li. 5 miſcell.cap. 7 ab Antonio Guiberto in tract. de
dote. pag.72. & à Cuiacio li. 14. obſer. cpp 22. vide et-
iam Odon. Mercandillum, & Ioan. Buteonem.
Initium huius legis diuerſimodè legitur: aliis
enim eſt lex, frutus, aliis lex, Diuortio. ſed hœc
parui ſunt momenti.
De fructibus, poſt doctores hic vide Tiraquel.
de retract tit. S.I5 gleſſ-prim per totum.
Fructuum appellatione quid veniat, vide eun-
dem ibi.nu. 27 adde tamẽ Boëtium deciſ. 224. nu.4.
4 An palea veniat appellatione fructuum, vide
Rom ſin. 555. palea venit.
5 Quod fructus dicantur deducta impenſa, ex
multis probat Gui. Pap. deciſ 541. quidam teſtator.
col.1. Decima prœdiales ſolui debent expenſis non
deductis contra hanc noſtram legem:ſed de ea fal-
lentia, vide plenè Capic. deciſ.zoin cauſa. col. 1. &
Ioan. de Ana in cap.ad liberandamcol.6. de Iuda.
Verbum fructus, hc generaliter accipitur ex
etymologia verbi,vel à ferẽdo,vt quicquid ex fun-
do percipitur. litem fundi ſfade vſufr. vel à fruendo,
vt quidquid occaſione fundi ad vſum domini eſt,
vt locationes, & penſiones domorum: & ſie fructui
verbo generaliter ſumpto, ſignificatur omnis com-
moditas homini competens. fructusffade reg.iuris.
hoc tamen verbum ſtricté refertur ad arboris fru-
ctus. l. 11. ff. de glan, leg. Fructus etiam intelligun-
tur deductis impenſis.
S. Papinianus.1.
In huncS. vide Robert. 2. animad. 8. & Anton.
Merc. 2. notat. 8. Zaſium, Duarenum hîc & i diſput.
vlt. Alciat.3 paradox. 1. Cuiac. 4. Feud.30.
De tempore vindemiarum, eaſque eſſe in menſe
Octobri, vide Plinium 8. & Gothofrhic. Ad hunc
S vide Iaſonem in l. qui Roma.in princip. penult. col.
verſextra gloff de verboblig.
S. Econtrariô.2.
Vide in hune S Robert. 2. animal. 9. & Anton.
Mercat. 2. not.9.
S Ob donationes.5.
Hunc S explicuit Charondas lib 2. veriſim.c22.
quem tamen Duarenus abrogatum eſſe ſcribit de
quo vide D. Gothof hoc S.
S Quod in anno dicitur6.
VV
Vie
1