DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2603#0869
?
LE
1699 Digeſtorum Liber l. Tit j.
a VVctigalia. Contrà C de vetera.lj. ibi nec à vectigalibus, &c.
lib.xij. Solue vt ibi. ACCVRS.
B Suſtinere. vt Cde mune pa. iij & ii-liibx. & j. co. l. via, & facit
T. de mune. & hono.l reſcripto.S final. & l.final. patrimoniorumibi, ab
uiuſmodi.
Eteranis. J CAsvS.
Idem honor de-
betur veteranis, & filiis
2 Vecigalia Sorum, qui & decurio-
patrimonialia nibus. igitur nec in
eſſe munera opus publicum, nec ad
hinc colligit beſtias, vel fuſtibus da-
Bartolus. buntur. ERANE.
e Veteranis & libe-
ris. vſque ad primum
gradum tantum: vtC.
de quaſt. l diuo. Et not.
a Priuilegia aliquod priuilegium a
quedam tranſe dari filiis, non tamen
mittuntur ad aliis heredibus ſic ſol.
liberos, que, I n rir- - I.a
tranſmitti non ma. . maritum. & Letiã.
poſſunt ad ex- in princ. Item S de excu.
trancos. tu.l. diximus. S ſi pater.
d Igitur. bene infert:
vt S. de pœn. l moris.5.
iſtæ. & S. liberos.
Ve ea vs ve
terani non habẽt
immuniratem vie ſter-
nendæ: nec à collectis
qua propoſſeſſionibus
prſtantur. Item &
naues eorum poſſunt
angariari. FR. Acc.
e Va ſternenda. fac.
ad l.C. de curſu pub. l.
nullus penitus. lib.xij. &
C de ſac. ſanc. eccl. l. ad
inſtructiones. & J. de
vaca. mun.l. ſunt mune-
r. A CCVRS.
gẽ, vt Politia- JEteranos.J CASvS.
nus pridem V veterani excusãtur
animaduertit. à nauium fabrica. Item
Alias aute nec coguntur eſſe exa-
legitur ſic hac A.:
rubrica, ctores tributorum. Ve-
municipibus, & terani autem qui paſſi
de incolis. Qui ſunt ſe cligi decurio-
autem dican- nes, coguntur ſuſcipe-
tur munici-
pes, pulchre ſe unera. FRANC.
3
Gel. l no fS Hoc eſt, ne exacto-
Atti. 16 col13 res. Noluit incidere in
& Crinitus lib. contrariumj. de mu. &
7. ca.6. Cete¬ ho.l.iij exactionem. qua
rum in hune
tit vide Ale eſt contra-
ab Alex. li...g In ordinem. decu-
ça. 10. An Aug. rionum. ad quodC. de
lib.13. cap.i8. excu. tuto. l. voluntariæ.
& C. de his qui sponte
pub mun. ſubeunt. l j.lib.
x. & j. de va. mu.l pen.
S.fi. & de iur. immu. l. v.
S. fin.
h J Legi id eſt eligi.
AD MVNICI-
palem, & de
incolis.
Subaudi (in-
quit Budaus
in annota. po-
ſteriohie) le-
Continua ſic rubri-
cam. Quatuor ſunt gene-
ra cognitionum, ſcilicet
de re pecuniaria: aut de
aſtimatione: aut de cri-
mine capitali: aut de
muneribus & honoribust
ve l. cognitionum, in
prine ianr de var & er-
tra. cog. & de primis tri-
bus dictum eſt ſuprà, ſe-
quitur videre de quarta,
ſcilicet de mune. & hono.
verum quia pradicta in-
dicuntur municipalibus
1. qVectigalia, & patrimo-
niorum * onera ſolemnla omnes
ſuſtinere b oportet.
III. MARCIANVS libro ſecundo
Regulurum.
Eteranis & liberis s vetera-
norum idem honor habe.
tur, qui & decurionibus. igitur d
nec in metallum damnabuntur,
nec in opus publicum, vel ad be-
ſtias, nec fuſtibus cæduntur.
IV. VLPIANVS libro quarto de
officio proconſulis.
Ie ſternend immunita-
tem veteranos non habere,
Iulio Soſſiano veterano reſcrip-
tum eſt. nam nec ab intributio-
nibus qu poſſeſſionibus fiunt,
ſignificatione. Qui ergo ex duobus Campanis natus eſt
1700
Cam-
panus dicitur Seſ e parre Campane, & ezpaure adreriusl
ci: Campanus eſt inſpecto patre, niſi b¬
terna origo, vt filij ſint cius ciuitatis ciues, vnde eſt
Ilienſibus conceſſum eſt. item Delphis
veteranos eſſe excuſatos, palã eſt.
1. Sed & naues eorum anga-
riari poſſe, Elio Firmo & Anto-
nino Claro veteranis reſcriptum
eſt.
V. PAVLVS libro ſingulari de Cognitionibus.
VEteranos Diuus Magnus
Antoninus cum patre ſuo
reſcripſit à nauium fabrica excu-
ſari.
1. Sed & ab exactione tribu-
torum habent immunitatem, hoc
eſt, ne exactores tributorum
conſtituantur.
2. Sed veterani qui paſſi ſunt
in ordinem é legi, muneribus
fungi coguntur.
vo bSõd p g &&So oboae
LIBER
L.
AD MVNICIPALEM*,
& de incolis.
TITVLVS
Iuſtinianus recte ad municipales, & Ba-
ſilica ei nontn. Eſt igitur hic titulus de
Municipalibus, id eſt municipibus & de in-
colis. Municipes ſunt liberi homines qui in
eadem ciuitate nati ſunt, licet muneris cum
populo Romano participes non ſint. qui ta-
men olim ſoli municipes dicebantur. Dico
nati:quia origo proprie municipem facit, ſed
adoptati & manumiſſi à municipe origina-
rio etiam pro natis habentur, quia adoptati
adoptatoris, manumiſſi patroni originem
ſequuntur. Incolæ ſunt municipes voluntarij
qui in ciuitatem aliquam vel fines eius do-
micilium ſuum contulerunt, vel etiam qui
ab his adoptati aut manumiſſi ſunt. Finis
autem huius tituli hic eſt, vt intelligatur
qui ad magiſtratus municipales & cateros
honores muneraque publica vocentur inuiti.
nec enim alij ad eam vocantur quum mu-
nicipes vel incola, exceptis oneribus his qua
agris vel ædificiis indicuntur, qua agnoſcunt
poſſeſſores etiam ſi neque ciues ſint, neque
incola. Et ratio conſequentia titulorum eui-
dens quod hune extremum actum, vt dixi
titulo de iure fiſci, deſtinarit iuri publico fiſei
vel Reipub. vel quarumcique ciuitatum, &
quod cum iure fiſci conferri par ſit ius Rei-
pub vt intelligatur quam ſit fiſci ius melius
vberiuſque. l.IO..21. SvIt. CVIAC.
Primo ponit qualiter efficiantur
municipes ipſo facto. Secundo, quali-
ter fiant ex diſpoſitione ciuitatis. Ter-
tio, quid importat nomen municipis
largo modo & improprié ſumendo.
Quarto, inducit prædicta ad determi-
& incolis ideo pramittit tit ad muni. & de incolis. BART.
l
ſſſi hipen Cn s vs, Primn dieit muntcipen feri vnode
ill tribus modis, & nominat eos. Secundo dicit qui proprie
dicantur municipes. Tertio, qui dicantur municipes in larga
I.
nationem vnius quaſtionis. Quinto, à
determinatione prædicta ponit vnam
exceptionem, quã probat per reſcripta
principum. Sexto, circa prædicta ponit
quorumdam falſam opinionem, quam
reprobat. Secunda ibi, & propriè.
Tertia ibi, ſed nunc abuſiuë. Quar-
ta ibi, qui ex duobus. Quinta ibi,
niſi forté. Sexta ibi, quod benefi-
cium. BART.
VLPIANVS libro ſecundo
ad Edictum.
I.
4 Vnicipem aut
9 natiuitas facit,
aut manumiſſio ,
aut adoptil.
é 1. JEt proprié
quidem, municipes appellantur
muneris participes , recepti in
ciuitate, vt munera nobiſcum fa-
cerent. Sed nunc abuſiuè munici-
pes dicemus ſu cuiuſque ciuita-
tis ciues : vt puta Campanos,
Puteolanos. Qui ex duobus igi-
tur Campanis parentibus natus
eſt, Campanus eſt. Sed ſi ex patre
Campano, matre Puteolana,
que municeps Campanus eſt:
niſi forté priuilegio P * aliquo
materna origo cenſeatur v, tunc
fit, vt hic & C.de incol priuilegio lib.x.
v Niſi forte priuilegio aliquo materna origo cenſeatur.
egium habeat ma-
matt
conceſſun fuie Iert
Ponticis conceſſum
fuit, vt quia ex matre
Pontica naſcatur, & ex
patre qui aliunde ſit
Pontieus dicatur filis
2- aatur nlius. Angari-
hie, & hoc priuilegiun qul t in
intelligitur in veris ſi¬ ſlodi ible.
lqu o.te.
liis, id eſt in his qui 8. & a¬
naſcuntur ex le ul , & Aleitat
naſcuntur ex legitimo libCxxut
matrimonio. nam in poſt lulais.
vulgo queſitis filis ht uſſru a
hoc idem ſeruatur, & ranun
ſine priuilegio, vr ma nods al ts
trem ſequantur. lee ’anap-
quidam in vulgo qu-
ſitis tantum dicebant
priuilegium locum
habere. ſed male dice-
bant: quia ſuperfluum
eſſet priuilegium, vt
dictum eſt. FR.
a De hoc tit. vide
cripta ad laxviij. j. de
verborum ſignificatione.
CVIAC.¬
i Natiuitas. propriaa a Municeps
vel paterna: vt j. eodl. quis ſit natiui.
aſſumptio. j reſpon& S. ptoptia
ja&y Jde ver ſgllmuni el patema.
cipes. & C.eoliij.
R q Manumiſſio. Vt b Mannmisi
cius originem ſequa¬ originem eius
tur à quo fuit manu- ſequuntur,?
miſſus: vt j o. l eius. I omanumie.
non illius qui iuſſit
manumitti: vt C. eod.
l.ij.. 1.. Adont
I ’Aut adoptio, dum c ſeiuuaru
duratvt infrà eod. lſed nen ann
ſi is. & hie retinet pri¬ tis coſtante ip-
mam: vt infrà eod. l. ſa adoptione,
rriieefi. diſo.
m q Proprié. inſpecta ’a t.
RpLCL d Propria ſi-
d ſignificatione voca¬ uietio ſi-
buli: ſic ſupra de acqui. mitur ex vo-
poſſl. jin princ. & ſe¬ cabulo.
cundum hoc qui non
ſubeunt munera, licete
ſtent in municipio, nõ
ſunt tamen muniel municipij, ſed
pes, ſed large & illi munerum par.
ſunt municipes, vt in- ticipatio, ſeu
fra prox. geſtio.
m Et not. hic ciui¬.
tatem f dici munici-f Ciuitas pro
pium:vt hic & ſuprà de munuitpio,
re.diui. l.antepenul. Item PPPio-
dicitur ciuitas oppidu.
vt in prœmio Digeſto-
rum. Shac autem. & S.
illud autem.
Municipes appel-
lantur muneris partici-
pes. Vide ſcripta ad l.
ix. infrà de verb. ſignifi-
CVIAC.:
n Ciues. etiam qui
munera non ſubeunt.
oS Campanos Etc, rmo prouin-
go ciuitas g Campa a.
nia, ſieur & Puteola-
num. Sic ponitur ſur priuilegio
pra quod met cau. l. me¬ quis ſit muni-
tum. S. ſed quod pratr. Eg, ſumpté
Eſt & prouincia: & ſie eedà ſpe-
etiam poſſet hie ex- qI eſt validi
poni, licet nõ ſic bene. in iure rm-
p Priuilegio. priuile-iext incappre
eor mnicens ſenti verbe lotit
giõ hergo municeps ſ, paiudiut
de praben, in e
e Municipem
non facit nu-
dus incolatus
Vt hodie
in Campania Galliæ prouincia, matris perinde, ac patris in nobi-
Non
litate ſtatum puer ſequitur. CVIAc.
LE
1699 Digeſtorum Liber l. Tit j.
a VVctigalia. Contrà C de vetera.lj. ibi nec à vectigalibus, &c.
lib.xij. Solue vt ibi. ACCVRS.
B Suſtinere. vt Cde mune pa. iij & ii-liibx. & j. co. l. via, & facit
T. de mune. & hono.l reſcripto.S final. & l.final. patrimoniorumibi, ab
uiuſmodi.
Eteranis. J CAsvS.
Idem honor de-
betur veteranis, & filiis
2 Vecigalia Sorum, qui & decurio-
patrimonialia nibus. igitur nec in
eſſe munera opus publicum, nec ad
hinc colligit beſtias, vel fuſtibus da-
Bartolus. buntur. ERANE.
e Veteranis & libe-
ris. vſque ad primum
gradum tantum: vtC.
de quaſt. l diuo. Et not.
a Priuilegia aliquod priuilegium a
quedam tranſe dari filiis, non tamen
mittuntur ad aliis heredibus ſic ſol.
liberos, que, I n rir- - I.a
tranſmitti non ma. . maritum. & Letiã.
poſſunt ad ex- in princ. Item S de excu.
trancos. tu.l. diximus. S ſi pater.
d Igitur. bene infert:
vt S. de pœn. l moris.5.
iſtæ. & S. liberos.
Ve ea vs ve
terani non habẽt
immuniratem vie ſter-
nendæ: nec à collectis
qua propoſſeſſionibus
prſtantur. Item &
naues eorum poſſunt
angariari. FR. Acc.
e Va ſternenda. fac.
ad l.C. de curſu pub. l.
nullus penitus. lib.xij. &
C de ſac. ſanc. eccl. l. ad
inſtructiones. & J. de
vaca. mun.l. ſunt mune-
r. A CCVRS.
gẽ, vt Politia- JEteranos.J CASvS.
nus pridem V veterani excusãtur
animaduertit. à nauium fabrica. Item
Alias aute nec coguntur eſſe exa-
legitur ſic hac A.:
rubrica, ctores tributorum. Ve-
municipibus, & terani autem qui paſſi
de incolis. Qui ſunt ſe cligi decurio-
autem dican- nes, coguntur ſuſcipe-
tur munici-
pes, pulchre ſe unera. FRANC.
3
Gel. l no fS Hoc eſt, ne exacto-
Atti. 16 col13 res. Noluit incidere in
& Crinitus lib. contrariumj. de mu. &
7. ca.6. Cete¬ ho.l.iij exactionem. qua
rum in hune
tit vide Ale eſt contra-
ab Alex. li...g In ordinem. decu-
ça. 10. An Aug. rionum. ad quodC. de
lib.13. cap.i8. excu. tuto. l. voluntariæ.
& C. de his qui sponte
pub mun. ſubeunt. l j.lib.
x. & j. de va. mu.l pen.
S.fi. & de iur. immu. l. v.
S. fin.
h J Legi id eſt eligi.
AD MVNICI-
palem, & de
incolis.
Subaudi (in-
quit Budaus
in annota. po-
ſteriohie) le-
Continua ſic rubri-
cam. Quatuor ſunt gene-
ra cognitionum, ſcilicet
de re pecuniaria: aut de
aſtimatione: aut de cri-
mine capitali: aut de
muneribus & honoribust
ve l. cognitionum, in
prine ianr de var & er-
tra. cog. & de primis tri-
bus dictum eſt ſuprà, ſe-
quitur videre de quarta,
ſcilicet de mune. & hono.
verum quia pradicta in-
dicuntur municipalibus
1. qVectigalia, & patrimo-
niorum * onera ſolemnla omnes
ſuſtinere b oportet.
III. MARCIANVS libro ſecundo
Regulurum.
Eteranis & liberis s vetera-
norum idem honor habe.
tur, qui & decurionibus. igitur d
nec in metallum damnabuntur,
nec in opus publicum, vel ad be-
ſtias, nec fuſtibus cæduntur.
IV. VLPIANVS libro quarto de
officio proconſulis.
Ie ſternend immunita-
tem veteranos non habere,
Iulio Soſſiano veterano reſcrip-
tum eſt. nam nec ab intributio-
nibus qu poſſeſſionibus fiunt,
ſignificatione. Qui ergo ex duobus Campanis natus eſt
1700
Cam-
panus dicitur Seſ e parre Campane, & ezpaure adreriusl
ci: Campanus eſt inſpecto patre, niſi b¬
terna origo, vt filij ſint cius ciuitatis ciues, vnde eſt
Ilienſibus conceſſum eſt. item Delphis
veteranos eſſe excuſatos, palã eſt.
1. Sed & naues eorum anga-
riari poſſe, Elio Firmo & Anto-
nino Claro veteranis reſcriptum
eſt.
V. PAVLVS libro ſingulari de Cognitionibus.
VEteranos Diuus Magnus
Antoninus cum patre ſuo
reſcripſit à nauium fabrica excu-
ſari.
1. Sed & ab exactione tribu-
torum habent immunitatem, hoc
eſt, ne exactores tributorum
conſtituantur.
2. Sed veterani qui paſſi ſunt
in ordinem é legi, muneribus
fungi coguntur.
vo bSõd p g &&So oboae
LIBER
L.
AD MVNICIPALEM*,
& de incolis.
TITVLVS
Iuſtinianus recte ad municipales, & Ba-
ſilica ei nontn. Eſt igitur hic titulus de
Municipalibus, id eſt municipibus & de in-
colis. Municipes ſunt liberi homines qui in
eadem ciuitate nati ſunt, licet muneris cum
populo Romano participes non ſint. qui ta-
men olim ſoli municipes dicebantur. Dico
nati:quia origo proprie municipem facit, ſed
adoptati & manumiſſi à municipe origina-
rio etiam pro natis habentur, quia adoptati
adoptatoris, manumiſſi patroni originem
ſequuntur. Incolæ ſunt municipes voluntarij
qui in ciuitatem aliquam vel fines eius do-
micilium ſuum contulerunt, vel etiam qui
ab his adoptati aut manumiſſi ſunt. Finis
autem huius tituli hic eſt, vt intelligatur
qui ad magiſtratus municipales & cateros
honores muneraque publica vocentur inuiti.
nec enim alij ad eam vocantur quum mu-
nicipes vel incola, exceptis oneribus his qua
agris vel ædificiis indicuntur, qua agnoſcunt
poſſeſſores etiam ſi neque ciues ſint, neque
incola. Et ratio conſequentia titulorum eui-
dens quod hune extremum actum, vt dixi
titulo de iure fiſci, deſtinarit iuri publico fiſei
vel Reipub. vel quarumcique ciuitatum, &
quod cum iure fiſci conferri par ſit ius Rei-
pub vt intelligatur quam ſit fiſci ius melius
vberiuſque. l.IO..21. SvIt. CVIAC.
Primo ponit qualiter efficiantur
municipes ipſo facto. Secundo, quali-
ter fiant ex diſpoſitione ciuitatis. Ter-
tio, quid importat nomen municipis
largo modo & improprié ſumendo.
Quarto, inducit prædicta ad determi-
& incolis ideo pramittit tit ad muni. & de incolis. BART.
l
ſſſi hipen Cn s vs, Primn dieit muntcipen feri vnode
ill tribus modis, & nominat eos. Secundo dicit qui proprie
dicantur municipes. Tertio, qui dicantur municipes in larga
I.
nationem vnius quaſtionis. Quinto, à
determinatione prædicta ponit vnam
exceptionem, quã probat per reſcripta
principum. Sexto, circa prædicta ponit
quorumdam falſam opinionem, quam
reprobat. Secunda ibi, & propriè.
Tertia ibi, ſed nunc abuſiuë. Quar-
ta ibi, qui ex duobus. Quinta ibi,
niſi forté. Sexta ibi, quod benefi-
cium. BART.
VLPIANVS libro ſecundo
ad Edictum.
I.
4 Vnicipem aut
9 natiuitas facit,
aut manumiſſio ,
aut adoptil.
é 1. JEt proprié
quidem, municipes appellantur
muneris participes , recepti in
ciuitate, vt munera nobiſcum fa-
cerent. Sed nunc abuſiuè munici-
pes dicemus ſu cuiuſque ciuita-
tis ciues : vt puta Campanos,
Puteolanos. Qui ex duobus igi-
tur Campanis parentibus natus
eſt, Campanus eſt. Sed ſi ex patre
Campano, matre Puteolana,
que municeps Campanus eſt:
niſi forté priuilegio P * aliquo
materna origo cenſeatur v, tunc
fit, vt hic & C.de incol priuilegio lib.x.
v Niſi forte priuilegio aliquo materna origo cenſeatur.
egium habeat ma-
matt
conceſſun fuie Iert
Ponticis conceſſum
fuit, vt quia ex matre
Pontica naſcatur, & ex
patre qui aliunde ſit
Pontieus dicatur filis
2- aatur nlius. Angari-
hie, & hoc priuilegiun qul t in
intelligitur in veris ſi¬ ſlodi ible.
lqu o.te.
liis, id eſt in his qui 8. & a¬
naſcuntur ex le ul , & Aleitat
naſcuntur ex legitimo libCxxut
matrimonio. nam in poſt lulais.
vulgo queſitis filis ht uſſru a
hoc idem ſeruatur, & ranun
ſine priuilegio, vr ma nods al ts
trem ſequantur. lee ’anap-
quidam in vulgo qu-
ſitis tantum dicebant
priuilegium locum
habere. ſed male dice-
bant: quia ſuperfluum
eſſet priuilegium, vt
dictum eſt. FR.
a De hoc tit. vide
cripta ad laxviij. j. de
verborum ſignificatione.
CVIAC.¬
i Natiuitas. propriaa a Municeps
vel paterna: vt j. eodl. quis ſit natiui.
aſſumptio. j reſpon& S. ptoptia
ja&y Jde ver ſgllmuni el patema.
cipes. & C.eoliij.
R q Manumiſſio. Vt b Mannmisi
cius originem ſequa¬ originem eius
tur à quo fuit manu- ſequuntur,?
miſſus: vt j o. l eius. I omanumie.
non illius qui iuſſit
manumitti: vt C. eod.
l.ij.. 1.. Adont
I ’Aut adoptio, dum c ſeiuuaru
duratvt infrà eod. lſed nen ann
ſi is. & hie retinet pri¬ tis coſtante ip-
mam: vt infrà eod. l. ſa adoptione,
rriieefi. diſo.
m q Proprié. inſpecta ’a t.
RpLCL d Propria ſi-
d ſignificatione voca¬ uietio ſi-
buli: ſic ſupra de acqui. mitur ex vo-
poſſl. jin princ. & ſe¬ cabulo.
cundum hoc qui non
ſubeunt munera, licete
ſtent in municipio, nõ
ſunt tamen muniel municipij, ſed
pes, ſed large & illi munerum par.
ſunt municipes, vt in- ticipatio, ſeu
fra prox. geſtio.
m Et not. hic ciui¬.
tatem f dici munici-f Ciuitas pro
pium:vt hic & ſuprà de munuitpio,
re.diui. l.antepenul. Item PPPio-
dicitur ciuitas oppidu.
vt in prœmio Digeſto-
rum. Shac autem. & S.
illud autem.
Municipes appel-
lantur muneris partici-
pes. Vide ſcripta ad l.
ix. infrà de verb. ſignifi-
CVIAC.:
n Ciues. etiam qui
munera non ſubeunt.
oS Campanos Etc, rmo prouin-
go ciuitas g Campa a.
nia, ſieur & Puteola-
num. Sic ponitur ſur priuilegio
pra quod met cau. l. me¬ quis ſit muni-
tum. S. ſed quod pratr. Eg, ſumpté
Eſt & prouincia: & ſie eedà ſpe-
etiam poſſet hie ex- qI eſt validi
poni, licet nõ ſic bene. in iure rm-
p Priuilegio. priuile-iext incappre
eor mnicens ſenti verbe lotit
giõ hergo municeps ſ, paiudiut
de praben, in e
e Municipem
non facit nu-
dus incolatus
Vt hodie
in Campania Galliæ prouincia, matris perinde, ac patris in nobi-
Non
litate ſtatum puer ſequitur. CVIAc.