DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.1979#0736
as gz vmiaibut lux.
euſationem. vt
J. qui morbo l. j. lib.x. &
S qui da tu. poſſunt. lLlu-
minibus. & ffeo l. poſt ſu-
dExeuſatur à ſceptam. & impropriee
munere im- poteſt dici excuſatio, cu
proprie, qui & ſi vellent, non poſ-
etiamſi vellet ſent: vt dictis ll. conti-
idn ut eis netutr ſe laſtten S min-
terere non res Ite ſecus in patrimo-
poſſet. nialibus muneribus: vt
ffde decurio l. honores.S.j.
ſed ex poſtfacto cœcus
non deſnit vrſſide auet.
tue l. & ſi tutor. Item ſe-
cûs ſi vn tantûm ocu-
Ium amiſir: vr S. de ex-
eu tu. l frater. ACCVRS.
QVI ETATE
ſe excuſant.
bJ Ater.J Septua-
l auta vr & ſt
eo. l. excuſantur. in prine.
ſie in teſte:vt ff de teſti-
bus. l. inuiti. ſecus in alio
publico perſonali mu-
nere:vt à lv annis ſuprà
excuſentur:vt j. qui ata-
tel.fin.libx.
Septuaginta. Vide c.
33de praſcript. CVIAC.
QVI NVMERO
tutelarum ſe excu-
ſant.
Itres.JCASVS. Ha-
bens tres tutelas,
vel curas, à quarta vaca-
tionem habet: ſi verô fi-
nitæ ſunt, alia poterit
ſubrogari. Si verô quis
habeat duos filios, &
duas tutelas: cû iſt tu-
telæ ſint imperfectæ, an
faciant vnã perfectam?
Dieitur quod non. VI-
VIANVS.
c Si tres. quandoque
non ſufficiunt, & quan-
doque vna ſufficit: & ſie
arbitrio iudicis relin-
quitur: vt ff. eod. l. ſi is,
qui Spen.
d Non defunctorie. id
eſt, tranſitorie: quia ſe-
cus ſi tranſitoriè: quia
debẽt finiri citô:vt & ff.
eod. lnon tantum in prin.
Vel dic:id eſt, non adfe-
* al Pontiano.
ctate:vt & ff.eod.l.tria. &
Inſt eod. S. item tria.
e (Non proficiunt. niſi
ſint eiuſdem generis: vt
duz tutelæ, & duæ cu-
r: vt ffaeo l. excuſantur.
SIngula, que S’Amplius. Et nothîc:
non proſunt: quæ Pnõ proſunt ſingu-
multa, ſeu cõ- la, nec multa iuuant: ſic
luncta iuuãt. fde iuriſdi. omn. iud. l ſi
idem. & S. de vſur l. vſu-
ra. & j. de donat. l. ſan-
cimus. ſi quis autõ. Sed
argu. contrà S. de proba-
tio. l. inſtrumenta. & ff.
de vfur l’ſtipulatus. & in
authen de fide inſtrumen.
S ſi verô adminiſtrator. &
S. ſi voro nullus. collat. vj.
& infrà deinſtit. & ſub-
ſtitut.l, ſi pater. nam nec
inſtitutio ſub cõditione
V al. Marcianæ.
per ſeſine exheredatio-
ne, nec contrà valent:n
ſed ſimul ſic. Et facit ad
teſtes diuerſa S proban-
tes.ADDDITIO. VIdeas
pulchram gloſſam, iij.
e Teſtes ſin-
gulares non
probant.
Codicis Liber quintus.
IppPEI TSS A A SP-
tua valetudine tentus, tute-
le, ſeu cur excuſationem a
Enr ſari,s e npn l Maer, P. RIA leendas
e aut ſurdus, aut mutus, April. Praſente, & Albino
aut furioſus, aut perpe- Coss.
QVI ETATE SE EXCVSANT.
TITVLV S LXVIII.
T alia ob atatem longauam, qua ſcilicet excedit annos LXX. vt & legendum
eſſe docuimus in l. vlt. J. qui at. ſe exc. & placet, quod ait Ariſtoteles d p
6o ray gas eixrnoy, ro9 ps rôoo uiu l, quod ea ratione nihil referat,
vt in Baſil. & libris quibuſdam, atati ſubiungas morbum, an contra:id eſt, huic ti-
tulo ſuperiorem, aut hunc ſuperioriCVIAC.
Septuagenarius excuſatur à tu-ltelam, ſeu curam euocatus, ex-
tela, & cura SALYCETVSS cuſare ſe ſolenniter poteſt.PP.
Impp.SEVERVS, & ANT. AA Seuero.V. Idus Septembr. Chilone, &
Ate uus, ſi maior eſt an- jLibonecous.
aE nis ſeptuaginta ,ad tu¬j
QVI NVMERO TVTELARVM SE EXCVSANT.
TITVLVS LXIX.
SEquiturſperie lia exeuſationis vt à quarta tutela, veleuranon etiam ab alis
munere ciuili, l.3.jj de excuſ munexcuſemur:non dico quandiu tres tutelas: ſed
quandiu trium tutelarum onera ſuſtinemus. Nec enim qualibet tutela onus eſt. Et
ad extremum expoſitis variis excuſationum cauſis, abſolutôque iam iſto tractatu,
notatur in Conſtitutione huius tit. imperfectas diuerſas excuſationum ſpecies nihil
proficere: vt l.1.S. vlt. D. de vac. mun. CvrAc.
ſcentium non grauaberis. Finito
autem officio pubertate pupil-
lorum, vel ætate adoleſcentium,
alie ſubſtitui poſſunt:licèt non-
dum ratio tutelæ, ſeu curæ ad-
miniſtratæ reddita ſit. Sed im-
perfect diuerlæ ſpecies vaca-
tionis, licèt permixt, ad ex-
cuſationem non proficiunt.
Scire igitur debes eum, qui
duos filios habet, & duas tutelas
adminiſtrat, excuſationem non
mereri. PP. IV. Idus Octobr.
Antonino A. II. & Geta II.
Coss.
Plura imperfecta non faciunt v¬
num perfectum. ad hoc allegatur.
BAL. Vel ſic: Tria onera tutelari
non adfectatn, excuſationem præ-
bent à quocunque, quandiu durãt:
& duæ imperfectæ excuſationes di-
uerſi generis non faciunt vnam
perfectam. SALYC.
Impp. SEVERVS, ANTONINVS
AA. Pompeiano *.
Itres tutelas, vel cu-
ras eodem tempore
non defunctorie d ſu-
ſceptas adminiſtras:
onere quartæ tutelæ, ſeu cura-
tionis pupillorum, ſeu adole-
DE CVRATORE FVRIOSI, VELPRODIGI.
TITVLVS LXX.
Hle itulus ooteddt etiam fnita iutela, & eura miororu,, uuaaores dari poſe
maioribusxxv. an. ſi mente lapſi, aut furioſi ſint, vel ſi eis quaſi prodigis prator
bonis interdixerit, & ſui iuris ſint. Nam homini alieni iuris nunquam tutor, vel cu-
rator datur. His vero perſonis agnati, & gentiles legitimi curatores ſunt exxI1.
tab. & cognati fratres ex constitutione Anastaſij, l. ſed hodie poſſunt etiam à pra-
tore dari extranei, l..llſœpè. D.eod.l. vlt. 5. ſin autem teſtamentum hoc tit. &
dati ab eodem ſemper ſunt adoleſcentib. & maioribus xxv, an qui negotiis ſuis ſu-
pereſſe non poterant: veluti ſurdis, mutis, cacis, fatuis, debilibus, aut perpetuo captis
morbo, non etiam furioſis, & prodigis, niſi, vt eleganter docet Vlp.lib.v. Reg.tit. de
curatoribus, prodigis aut furioſis imgenuis teſtamento patris heredibus ſcri-
ptis: quia lex tantum ab inteſtato faciebat curatores legitimos, & prodigis liberti-
is ſileeee ſiue al pmteſtauo pari maturali lueredes extiſient: quia 6&
his lex XII. non dabat curatores:quia nec vllo iure patri heredes fieri poterant, qui
nec patrem, aut matrem ciuilem habere videbantur; quatenus cognatio in ſeruitu-
te contracta iure ciuili nulla eſt. CVIAC.
Iura loquentia de minoribus,
extenduntur ad furioſos, & prodi-
gos BALD. Vel ſic: Res furioſi non
alienantur ſine decreto: ſicut nec
res pupilli.SALvc.
I1.Imp. GORDIANVS A.Auitio .
Rationis diui Seueri be-
neficiũ, quo poſſeſſiones
ruſticas ſine decreto preſidis pu-
illorum, ſeu adoleſcentiuml
diſtrahi, vel obligari prohibitu
eſt, non iniuria etiam ad agna-
Finita cauſa naturali inſpicitur
cauſa accidentalis BALD. Vel ſic:
Poſt xxv annum datur curator
furioſo, vel prodigo. SALYC.
1.Imp. ANTON. A. Mariniana *.
&
VRATORES im-
s peea t legitima a¬
e tate prodigisg, vel
& furioſis l ſolent;
ribui. PP.IV. Ral. Aug. Meſſa-
la, & Sabino Coss.
1368
quaſtio.ix. in capi. nihilo-
minus. & gloſſam fin in
l.ob carmen. in fine. ff de 1
teſtibus. & tex in cap. di-
lectus extrà de elet.
,
DE CVRATORE
furioſi, vel prodigi.
Dicti eſt . de curato-
ribus minori: ſequitur vi.
dere de curatore earũ per-
ſonari, qua propter furo-
rem, vel propter prodigali-
tatem rebus ſuis ſupereſſe
non poſſunt. Azo.
t Vratores.) In-
tſe
pleta-veré, non
s
ficté:vt s.de his, qui ve.
ata impelfi. SQuid er-
go ſi fuerit minor xxv.
annis? Reſp. vt minori
detur tutor, vel curator,
non vt furioſo: vt ff.de
tut. laqua habet. in princ.
gJ Prodigis. qui à ne¬ a Prodigi di-
que tempus, neque finẽ cutur, qui ne-
habent expenſarum: vt que tempus,
Seol ji. Eeque fab
h J Furioſis b, qui loco ſuunterpen.
abſentium ſunt: vt ffde bFurioſis ab-
regu iur l. vbi non. f. ſie ſentibus, pro-
ergo & abſenti datur:vr digis curato-
ff quibus ex cau ma. lai res dantur.
hoſtib in prin. & j. de cap.
l. ij. Item & datur luxu-
riosè viuenti:vt ffeol. &
mubieri. & ſimilibus: vt
Instit de curat. .ij.
i Solent. An ante Cc’Prodigus
dationem curatoris po¬ poſt interdi-
teſt cõtrahi cum prodi- ouenedo
go poſt interdictionem et deur co-
bonorum? Certe non tor, an poſſit
puto:licet ſit arg. contra contrahere.
S de in integrum reſti mi-
no. l ſi curatorem. in e0
quod ibi adſimilat d mi¬ dProdigi, &
norem habentem cura- minoris tuto-
torem, prodigo. a Vel tenhunis
.... .. Iintuuu.
dic quod non poteſt ex-
tunc cum eo contrahi...
quia facta e intetdictior ePodiguſ-
ne eſt prodigus in cura- ſone ineu
tione agnatorum:vt nO. ratione agna-
dominus Azo. in ſumma torun ell
huius tit.S in prodigis au-
tem. Item an teneat
datio, ſi detur vt furioſo,
cum furioſus non ſit?
Arg quod non: ff.de tu-
toribus, & curator. ab his.
l. Saia. Quidam contra:
quia ibi propter ætarem
dabatur.
Rationis.JCASVS.
Tutor, vel curator
prdium minoris ſine
decreto alienare, velob-
ligare non poteſt: & hoc
oratione diui Seueri ca-
uetur, ſed an huiuſmodi
oratio extendatur ad cu-
ratorẽ furioſi & prodigi:
vt ille ſine decreto alie-
nare nõ poſſit, quaritur?
Dicitur quod ſic: vnde ſi
obligetur, non tenet pi-
gnoris obligatio: credi-
tor tamen habet perſo-
nalem actionem adue, nitioal.
ſus furioſum, vel prodi- al Anitioi
gum, ſi pecunia in vtili¬ Amitit.
tatem ſuam fuerit con-
uerſa. VIVIAN.
e Orationis. quæ eſt ff-
de reb eo.l.j. circa princ.
l GAdoleſcentium. vi-
detur ergo ex eo, quo
eſt hic, & ff de reb eodhij
circ
al habint.
euſationem. vt
J. qui morbo l. j. lib.x. &
S qui da tu. poſſunt. lLlu-
minibus. & ffeo l. poſt ſu-
dExeuſatur à ſceptam. & impropriee
munere im- poteſt dici excuſatio, cu
proprie, qui & ſi vellent, non poſ-
etiamſi vellet ſent: vt dictis ll. conti-
idn ut eis netutr ſe laſtten S min-
terere non res Ite ſecus in patrimo-
poſſet. nialibus muneribus: vt
ffde decurio l. honores.S.j.
ſed ex poſtfacto cœcus
non deſnit vrſſide auet.
tue l. & ſi tutor. Item ſe-
cûs ſi vn tantûm ocu-
Ium amiſir: vr S. de ex-
eu tu. l frater. ACCVRS.
QVI ETATE
ſe excuſant.
bJ Ater.J Septua-
l auta vr & ſt
eo. l. excuſantur. in prine.
ſie in teſte:vt ff de teſti-
bus. l. inuiti. ſecus in alio
publico perſonali mu-
nere:vt à lv annis ſuprà
excuſentur:vt j. qui ata-
tel.fin.libx.
Septuaginta. Vide c.
33de praſcript. CVIAC.
QVI NVMERO
tutelarum ſe excu-
ſant.
Itres.JCASVS. Ha-
bens tres tutelas,
vel curas, à quarta vaca-
tionem habet: ſi verô fi-
nitæ ſunt, alia poterit
ſubrogari. Si verô quis
habeat duos filios, &
duas tutelas: cû iſt tu-
telæ ſint imperfectæ, an
faciant vnã perfectam?
Dieitur quod non. VI-
VIANVS.
c Si tres. quandoque
non ſufficiunt, & quan-
doque vna ſufficit: & ſie
arbitrio iudicis relin-
quitur: vt ff. eod. l. ſi is,
qui Spen.
d Non defunctorie. id
eſt, tranſitorie: quia ſe-
cus ſi tranſitoriè: quia
debẽt finiri citô:vt & ff.
eod. lnon tantum in prin.
Vel dic:id eſt, non adfe-
* al Pontiano.
ctate:vt & ff.eod.l.tria. &
Inſt eod. S. item tria.
e (Non proficiunt. niſi
ſint eiuſdem generis: vt
duz tutelæ, & duæ cu-
r: vt ffaeo l. excuſantur.
SIngula, que S’Amplius. Et nothîc:
non proſunt: quæ Pnõ proſunt ſingu-
multa, ſeu cõ- la, nec multa iuuant: ſic
luncta iuuãt. fde iuriſdi. omn. iud. l ſi
idem. & S. de vſur l. vſu-
ra. & j. de donat. l. ſan-
cimus. ſi quis autõ. Sed
argu. contrà S. de proba-
tio. l. inſtrumenta. & ff.
de vfur l’ſtipulatus. & in
authen de fide inſtrumen.
S ſi verô adminiſtrator. &
S. ſi voro nullus. collat. vj.
& infrà deinſtit. & ſub-
ſtitut.l, ſi pater. nam nec
inſtitutio ſub cõditione
V al. Marcianæ.
per ſeſine exheredatio-
ne, nec contrà valent:n
ſed ſimul ſic. Et facit ad
teſtes diuerſa S proban-
tes.ADDDITIO. VIdeas
pulchram gloſſam, iij.
e Teſtes ſin-
gulares non
probant.
Codicis Liber quintus.
IppPEI TSS A A SP-
tua valetudine tentus, tute-
le, ſeu cur excuſationem a
Enr ſari,s e npn l Maer, P. RIA leendas
e aut ſurdus, aut mutus, April. Praſente, & Albino
aut furioſus, aut perpe- Coss.
QVI ETATE SE EXCVSANT.
TITVLV S LXVIII.
T alia ob atatem longauam, qua ſcilicet excedit annos LXX. vt & legendum
eſſe docuimus in l. vlt. J. qui at. ſe exc. & placet, quod ait Ariſtoteles d p
6o ray gas eixrnoy, ro9 ps rôoo uiu l, quod ea ratione nihil referat,
vt in Baſil. & libris quibuſdam, atati ſubiungas morbum, an contra:id eſt, huic ti-
tulo ſuperiorem, aut hunc ſuperioriCVIAC.
Septuagenarius excuſatur à tu-ltelam, ſeu curam euocatus, ex-
tela, & cura SALYCETVSS cuſare ſe ſolenniter poteſt.PP.
Impp.SEVERVS, & ANT. AA Seuero.V. Idus Septembr. Chilone, &
Ate uus, ſi maior eſt an- jLibonecous.
aE nis ſeptuaginta ,ad tu¬j
QVI NVMERO TVTELARVM SE EXCVSANT.
TITVLVS LXIX.
SEquiturſperie lia exeuſationis vt à quarta tutela, veleuranon etiam ab alis
munere ciuili, l.3.jj de excuſ munexcuſemur:non dico quandiu tres tutelas: ſed
quandiu trium tutelarum onera ſuſtinemus. Nec enim qualibet tutela onus eſt. Et
ad extremum expoſitis variis excuſationum cauſis, abſolutôque iam iſto tractatu,
notatur in Conſtitutione huius tit. imperfectas diuerſas excuſationum ſpecies nihil
proficere: vt l.1.S. vlt. D. de vac. mun. CvrAc.
ſcentium non grauaberis. Finito
autem officio pubertate pupil-
lorum, vel ætate adoleſcentium,
alie ſubſtitui poſſunt:licèt non-
dum ratio tutelæ, ſeu curæ ad-
miniſtratæ reddita ſit. Sed im-
perfect diuerlæ ſpecies vaca-
tionis, licèt permixt, ad ex-
cuſationem non proficiunt.
Scire igitur debes eum, qui
duos filios habet, & duas tutelas
adminiſtrat, excuſationem non
mereri. PP. IV. Idus Octobr.
Antonino A. II. & Geta II.
Coss.
Plura imperfecta non faciunt v¬
num perfectum. ad hoc allegatur.
BAL. Vel ſic: Tria onera tutelari
non adfectatn, excuſationem præ-
bent à quocunque, quandiu durãt:
& duæ imperfectæ excuſationes di-
uerſi generis non faciunt vnam
perfectam. SALYC.
Impp. SEVERVS, ANTONINVS
AA. Pompeiano *.
Itres tutelas, vel cu-
ras eodem tempore
non defunctorie d ſu-
ſceptas adminiſtras:
onere quartæ tutelæ, ſeu cura-
tionis pupillorum, ſeu adole-
DE CVRATORE FVRIOSI, VELPRODIGI.
TITVLVS LXX.
Hle itulus ooteddt etiam fnita iutela, & eura miororu,, uuaaores dari poſe
maioribusxxv. an. ſi mente lapſi, aut furioſi ſint, vel ſi eis quaſi prodigis prator
bonis interdixerit, & ſui iuris ſint. Nam homini alieni iuris nunquam tutor, vel cu-
rator datur. His vero perſonis agnati, & gentiles legitimi curatores ſunt exxI1.
tab. & cognati fratres ex constitutione Anastaſij, l. ſed hodie poſſunt etiam à pra-
tore dari extranei, l..llſœpè. D.eod.l. vlt. 5. ſin autem teſtamentum hoc tit. &
dati ab eodem ſemper ſunt adoleſcentib. & maioribus xxv, an qui negotiis ſuis ſu-
pereſſe non poterant: veluti ſurdis, mutis, cacis, fatuis, debilibus, aut perpetuo captis
morbo, non etiam furioſis, & prodigis, niſi, vt eleganter docet Vlp.lib.v. Reg.tit. de
curatoribus, prodigis aut furioſis imgenuis teſtamento patris heredibus ſcri-
ptis: quia lex tantum ab inteſtato faciebat curatores legitimos, & prodigis liberti-
is ſileeee ſiue al pmteſtauo pari maturali lueredes extiſient: quia 6&
his lex XII. non dabat curatores:quia nec vllo iure patri heredes fieri poterant, qui
nec patrem, aut matrem ciuilem habere videbantur; quatenus cognatio in ſeruitu-
te contracta iure ciuili nulla eſt. CVIAC.
Iura loquentia de minoribus,
extenduntur ad furioſos, & prodi-
gos BALD. Vel ſic: Res furioſi non
alienantur ſine decreto: ſicut nec
res pupilli.SALvc.
I1.Imp. GORDIANVS A.Auitio .
Rationis diui Seueri be-
neficiũ, quo poſſeſſiones
ruſticas ſine decreto preſidis pu-
illorum, ſeu adoleſcentiuml
diſtrahi, vel obligari prohibitu
eſt, non iniuria etiam ad agna-
Finita cauſa naturali inſpicitur
cauſa accidentalis BALD. Vel ſic:
Poſt xxv annum datur curator
furioſo, vel prodigo. SALYC.
1.Imp. ANTON. A. Mariniana *.
&
VRATORES im-
s peea t legitima a¬
e tate prodigisg, vel
& furioſis l ſolent;
ribui. PP.IV. Ral. Aug. Meſſa-
la, & Sabino Coss.
1368
quaſtio.ix. in capi. nihilo-
minus. & gloſſam fin in
l.ob carmen. in fine. ff de 1
teſtibus. & tex in cap. di-
lectus extrà de elet.
,
DE CVRATORE
furioſi, vel prodigi.
Dicti eſt . de curato-
ribus minori: ſequitur vi.
dere de curatore earũ per-
ſonari, qua propter furo-
rem, vel propter prodigali-
tatem rebus ſuis ſupereſſe
non poſſunt. Azo.
t Vratores.) In-
tſe
pleta-veré, non
s
ficté:vt s.de his, qui ve.
ata impelfi. SQuid er-
go ſi fuerit minor xxv.
annis? Reſp. vt minori
detur tutor, vel curator,
non vt furioſo: vt ff.de
tut. laqua habet. in princ.
gJ Prodigis. qui à ne¬ a Prodigi di-
que tempus, neque finẽ cutur, qui ne-
habent expenſarum: vt que tempus,
Seol ji. Eeque fab
h J Furioſis b, qui loco ſuunterpen.
abſentium ſunt: vt ffde bFurioſis ab-
regu iur l. vbi non. f. ſie ſentibus, pro-
ergo & abſenti datur:vr digis curato-
ff quibus ex cau ma. lai res dantur.
hoſtib in prin. & j. de cap.
l. ij. Item & datur luxu-
riosè viuenti:vt ffeol. &
mubieri. & ſimilibus: vt
Instit de curat. .ij.
i Solent. An ante Cc’Prodigus
dationem curatoris po¬ poſt interdi-
teſt cõtrahi cum prodi- ouenedo
go poſt interdictionem et deur co-
bonorum? Certe non tor, an poſſit
puto:licet ſit arg. contra contrahere.
S de in integrum reſti mi-
no. l ſi curatorem. in e0
quod ibi adſimilat d mi¬ dProdigi, &
norem habentem cura- minoris tuto-
torem, prodigo. a Vel tenhunis
.... .. Iintuuu.
dic quod non poteſt ex-
tunc cum eo contrahi...
quia facta e intetdictior ePodiguſ-
ne eſt prodigus in cura- ſone ineu
tione agnatorum:vt nO. ratione agna-
dominus Azo. in ſumma torun ell
huius tit.S in prodigis au-
tem. Item an teneat
datio, ſi detur vt furioſo,
cum furioſus non ſit?
Arg quod non: ff.de tu-
toribus, & curator. ab his.
l. Saia. Quidam contra:
quia ibi propter ætarem
dabatur.
Rationis.JCASVS.
Tutor, vel curator
prdium minoris ſine
decreto alienare, velob-
ligare non poteſt: & hoc
oratione diui Seueri ca-
uetur, ſed an huiuſmodi
oratio extendatur ad cu-
ratorẽ furioſi & prodigi:
vt ille ſine decreto alie-
nare nõ poſſit, quaritur?
Dicitur quod ſic: vnde ſi
obligetur, non tenet pi-
gnoris obligatio: credi-
tor tamen habet perſo-
nalem actionem adue, nitioal.
ſus furioſum, vel prodi- al Anitioi
gum, ſi pecunia in vtili¬ Amitit.
tatem ſuam fuerit con-
uerſa. VIVIAN.
e Orationis. quæ eſt ff-
de reb eo.l.j. circa princ.
l GAdoleſcentium. vi-
detur ergo ex eo, quo
eſt hic, & ff de reb eodhij
circ
al habint.