DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2601#0269
157
a. J Quonlam dum ni-
hil Not. vbi legem cor-
tã a non inuenimus
ſsé anius didnii,
... Gr: ſie C. de
ique ſua ſi timus figura: ſis
nmiereamqui teſamcinus & Cde
r. appelll pracipimus.
.
LDE NVPTIIS.
Titulus eſt, a rir
teaqueovr aur, id eſt,
de ſecundis nuptiis. CVI.
DLurime. Leges à
nobis. quas feci-
mus ſ per hoc volumé.
c J Dantes. Leges dico
dantes viã iis, qua nos
vidimus ſe non recte
habere... ..
d Dgere.No legẽ eſſe
iouden- moralebſcientia: ſic&
bianipondet lnſ quib ma te infr, Sſ.
dia purset e y Tmobue, l h recoiſti.
ç Omnibus. ſ. homi-
nibus.
Hneſtum, & vtile.
tJ mmortalitutenm i
nſidua indiuiduisate i er
itz ſorietas ficio iuris ciuilis. Nam
mantimonio continet matrimonium
continetur. indiuiduã conſuetudinẽ
viea itſde popele
reſp ſecudum quoſdam.
2. Vel dic melius, vt pu-
dImmortali- to, immortalitatem . i.
tas humanige infinitatẽ:vt ſoccaſione
neris, mati- matrimoniorum genus
nonio ndu humanum perſeueret,
tin serime liberis ciuitate ſemper
riana eſt V, replentibus, vt ſubiicit
RA priCIP. hic, & ffſol. matri l. . &
Coi v Cſie fde bo da l. tum ratioS.
o ſmpo mia pe & ex hociden c ge-
alio vero eſt nus humani eſt hodie,
Apione VC. quod retro fuit à mille
Conſule quod anuis:vtff de iud l. pro-
pouis id eui pomebatur & fde les jl.
nimbae lege ſi grege jreſp & ſi ita le-
PretiofiaNo gatum S ſi domus.
uell. 2oL.i J Noſtra immortalita
e apparet té hie ſupponit pro ge
hac proprio le nere omniu, & nõ pro ſe
coeſſe tralpo panthm imnnter noſtr noſtrs
ftam Covr. tantumipropter noſtra
e ldem genus mortalitatẽ vitandã, ne
humanu ho moriatur, ſci. genus hu-
die. quod fuit manum, ſecudûm Azo.
abinitio. , Vel dic. pdicit de ſe,
qui eſt immortalis quo
ad imperiumvt S. quo-
modo oorteat epiſc S. pen.
lSancita ſunt qqde a¬
liæ leges à nobis, vel ab
alis facta non ita pro-
uident generaliter hu-
mano generi: ſicut hac
de nup. & ideo amplio-
ri ſolititudine de hiis di-
citvt ſubiicit.
l SEx quo. ſſtudio.
mJ Renouatur. ſgenus
umanum.
nJSolo. ſei. ſtudio nu-
ptiatum. AcCVRS.
tMatimoniu OJ Ampliori. tuin quia
fuit à Deoin-à Deo f fuit matrimo-
tuatiino um factu inter Ada &
eAeuam tun quia prince
fundamentur piu eſt, & fundamen-
lumani gene. uum humani generis:vr
risS hic vel humani ſtatus:
vtff de oriau l.j-ti, quia
homo h eſt digniſſima
creaturarum: vt ff. de
ædil.
V
Lex nõ cor-recti
reaexpreſse, exprel
h Homo di-
gniſſima om-
nium creatura
um& &r ¬
diu i eene,
pluſ comp
li ceteris ani-
ualbus dai honorem.
tius animaA.........
lus animal. Sancimus itaque
para- orandum, vt extra omnem
De Armeniis. Tit. viij.
CAP. IX.
In quibus autem commune
dicimus & tuorum officiorum
& ſacri ſcrinij miniſterium ſimi-
liter commune ſeruamus, ſiue
ea delegatione, ſiue (ſecundûm
quod diſpoſitum eſt) in iudicio
fiat examinatio. Super illis ta-
men litibus quas non ſpectabi-
les iudices iudicant: ſed aduocati
ſolum, referatur negotium tam
ad ſedem tuam, quam ad glorio-
ſiſſi mum queſtorem, deuotiſſi-
mis libellenſibus miniſtrantibus
eis: quoniam dum nihil? omni-
nô ſuper iſtis innouatú ſit, anti-
quam ſeruamus figuram, ſicut
etiam in aliis omnibus non in-
nouatis antiqua miniſteria ma-
nere in ſemetipſis diſpoſuimus,
nulla nouitate facienda: accedẽs
namque nouatio aliter quodam
modo oportere fieri etiam mini-
ſtrantium oſtendit figuram.
EPILOGVS.
Qua igitur placuerunt nobis
& per hanc ſacram declarata sut
legem, tua celſitudo omnibus fa-
ciat manifeſta edictis deſtinatis
à ſe: vt omnes cognoſcant qu
nobis ſunt placita. Dat. Idibus
Maij Conſtantinop. Biliſario
V.C. Conſ.
DE ARMENIIS.
TITVLVS VIII.
Nouella cõſtitutio viceſima prima.
Idem Imp. Acacio magniſicentiſſi-
mo roconſuli Armeniœ.
Rmeniorum regionẽ
l bene legibus guber-
l nari volentes, & ni-
hil ab alia noſtra dif-
ferre republica, & adminiſtratio-
nib. eam Romanis ornauimus,
prioribus eam liberantes nomi-
nibus & figuris vti Romanorum
aſſueuimus, ſanctionéſque non
alias eſſe apud eos, quã eas, quas
Romani nominãt, diſpoſuimus,
& eſtimauimus oportere expreſ-
ſa lege illud quoque corrigere,
quod malë apud eos delinque-
batur, & non ſecudum barbari-
cam gentem: virorum quidé eſ-
ſe ſucceſſiones tã parentú, quàm
fratrum, & alterius generis: mu-
lierum verô nequaquam. neque
ſine dote cas ad viros venire,
nec emi à maritis futuris, quod
barbarice hactenus apud eos
ſeruabatur, non ipſis ſolumodo
hac ferocius ſequentibus; ſed e¬
tiam aliis gentibus ita exhono-
rãtibus naturam, & fœmineum
iniuriantibus genus, tanquã non
à Deo ſit factu, nec ſeruiat nati-
uitati; ſed tanquã vile, & exho-
conpetentem conſiſtens
CAP. I.
per hanc ſacram legem
&
apud
Authentica.
Nouxxj 158
Armenios hæc ipſa tenere, qu & apud nos occaſio-
ne ſucceſſionis fminarum, & nullam eſſe differen-
tiam maſculi, aut fœmine; ſed ſicut & in noſtris legi-
bus diſpoſitum eſt, ſecundûm quam figuram hredes
exiſtant parentumhoc eſt, patris, & matris, & aui, &
aui, & adhuc longius, & eorum, qui poſt ipſos ſunt,
hoc eſt filij, & fili: & quemadmodum ipſi hœredita-
tem tranſmittunt, ita & apud Armenios eſſe, & nihil
Armeniorum leges à Romanori differre. Si enim no-
ſtra reipublicæ ſunt, ſeruiuntque nobis cumaliis gen-
tibus, & omnibus noſtris fruutur, nequaquã ſol apud
cos fœminæ à) noſtra zquitate repellẽtur: ſed omni-
bus ſub æquitate noſtr erút leges, quaſcunque & ex
veteribus collegimus, & in noſtris poſuimus Inſtitutis,
atque Digeſtis, & quecunque ex Imperiali legiſlatione
tam priorum Imperatorum quam noſtra ſcripta ſunt.
CAPVT II.
Hc igitur omnia valere per omne ſancimus tẽpus
incipientia à principiis præſentis quartæ decimæ Indi-
ctionis tantum, ſecundum quam conſcripſimus hãc le-
gem. Nã & antiquiora perſcrutari, & ad ſuperiora té-
pora aſcendere confuſionis magis, quàm legiſlationis
eſt; ſed ex tẽporibus(ſicut prædiximus) præſentis quar-
t Indictionis tantûm, & in ſubſequenti vniuerſo tẽ-
pore, hoc eſt, quartadecima Indictione valere, ſucceſ-
ſiones maneant ſimiles ex omni cauſa, que in ſucceſ-
ſionibus relata eſt; ſimiliter in mulieribus, ſimiliter in
viris de ctero ſeruand. quod autem prius factum
eſt, omne manere in priori figura ſancimus, ſiue in pro-
genitorialibus, ſiue in aliis factum eſt. nihil omnino
communicantibus femineis perſonis ſuper iam diui-
ſis progenirorialbus prardis au acis ſucceſſontbus
vſque ad tertiamdecimam Indictionem tantûm: ſed ex
memorato tempore: hoc eſt, quartadecima Indictio-
ne valere, qua à nobis ſunt legiſlata, ſancimus.
EPILOGVS.
Qu igitur placuerunt nobis, & per hanc ſacram
legenm declarata ſunt, tua magnificentia, & quæ poſt
eam admniſtrationem ſuſceperint, in perpetuum eu-
ſtodirefeſtinet. Dat. XV. Ral. April. Conſtantino. poſt
Biliſar. V.C. Conſulatum.
COLLATIO QVARTA.
DE NVPTIIS a.
TITVLVS I.
Nouella conſtitutio viceſimaſecunda.
Idem Impera. Ioanni glorioſiſſ. ſacrorum per Orientem
pratoriorum præfecto, iterum exconſuli, & parricio.
Conſtitutio ad futura trahitur: in præteritis autẽ vetera
iura ſeruãtur. Item dispoſitio vltimæ volũtatis, quæ legibus
non repugnat, pro lege ſeruatur: & nuptias conſenſus facit,
dotalium inſtrumentorum augmento non egens BART.
PREFATIO.
Lurima quidem iam, variæque poſite ſunt
leges à nobis b vnicuique parti prius à no-
bis ſancitorum, aut diſpoſitorum quidem:
viſorum autem nobis habere non recte, ad
meliora dantes viam, & exponentes ſubiectis quo
competat degered modo hoc autem, quod nunc à no-
bis e fit, lex quaedam eſt communis omnibusf, &
propria rebus competentem ordinem ponens. Si enim
matrimonium ſic eſt honeſtumg, vt humano generi
videatur immortalitatem artificiose introducere, &
ex filiorum procreatione renouata genera manent:iu-
giter Dei clementia, quantum eſt poſſibile, noſtr im-
mortalitatemi donante nature, recte nobis ſtudium
eſt de nuptiis. Alia namque omnia, que ſancita ſunt i
à nobis, non omnibns competunt, nec hominibus, nec
rebus, nec temporibusſtudium verô nuptiarum totius
eſt vr ita dicatur) human ſobolis: ex quo etiam re-
nouatur u ſoloP: & ampliorie, quàm alia ſolici-
tudine
a. J Quonlam dum ni-
hil Not. vbi legem cor-
tã a non inuenimus
ſsé anius didnii,
... Gr: ſie C. de
ique ſua ſi timus figura: ſis
nmiereamqui teſamcinus & Cde
r. appelll pracipimus.
.
LDE NVPTIIS.
Titulus eſt, a rir
teaqueovr aur, id eſt,
de ſecundis nuptiis. CVI.
DLurime. Leges à
nobis. quas feci-
mus ſ per hoc volumé.
c J Dantes. Leges dico
dantes viã iis, qua nos
vidimus ſe non recte
habere... ..
d Dgere.No legẽ eſſe
iouden- moralebſcientia: ſic&
bianipondet lnſ quib ma te infr, Sſ.
dia purset e y Tmobue, l h recoiſti.
ç Omnibus. ſ. homi-
nibus.
Hneſtum, & vtile.
tJ mmortalitutenm i
nſidua indiuiduisate i er
itz ſorietas ficio iuris ciuilis. Nam
mantimonio continet matrimonium
continetur. indiuiduã conſuetudinẽ
viea itſde popele
reſp ſecudum quoſdam.
2. Vel dic melius, vt pu-
dImmortali- to, immortalitatem . i.
tas humanige infinitatẽ:vt ſoccaſione
neris, mati- matrimoniorum genus
nonio ndu humanum perſeueret,
tin serime liberis ciuitate ſemper
riana eſt V, replentibus, vt ſubiicit
RA priCIP. hic, & ffſol. matri l. . &
Coi v Cſie fde bo da l. tum ratioS.
o ſmpo mia pe & ex hociden c ge-
alio vero eſt nus humani eſt hodie,
Apione VC. quod retro fuit à mille
Conſule quod anuis:vtff de iud l. pro-
pouis id eui pomebatur & fde les jl.
nimbae lege ſi grege jreſp & ſi ita le-
PretiofiaNo gatum S ſi domus.
uell. 2oL.i J Noſtra immortalita
e apparet té hie ſupponit pro ge
hac proprio le nere omniu, & nõ pro ſe
coeſſe tralpo panthm imnnter noſtr noſtrs
ftam Covr. tantumipropter noſtra
e ldem genus mortalitatẽ vitandã, ne
humanu ho moriatur, ſci. genus hu-
die. quod fuit manum, ſecudûm Azo.
abinitio. , Vel dic. pdicit de ſe,
qui eſt immortalis quo
ad imperiumvt S. quo-
modo oorteat epiſc S. pen.
lSancita ſunt qqde a¬
liæ leges à nobis, vel ab
alis facta non ita pro-
uident generaliter hu-
mano generi: ſicut hac
de nup. & ideo amplio-
ri ſolititudine de hiis di-
citvt ſubiicit.
l SEx quo. ſſtudio.
mJ Renouatur. ſgenus
umanum.
nJSolo. ſei. ſtudio nu-
ptiatum. AcCVRS.
tMatimoniu OJ Ampliori. tuin quia
fuit à Deoin-à Deo f fuit matrimo-
tuatiino um factu inter Ada &
eAeuam tun quia prince
fundamentur piu eſt, & fundamen-
lumani gene. uum humani generis:vr
risS hic vel humani ſtatus:
vtff de oriau l.j-ti, quia
homo h eſt digniſſima
creaturarum: vt ff. de
ædil.
V
Lex nõ cor-recti
reaexpreſse, exprel
h Homo di-
gniſſima om-
nium creatura
um& &r ¬
diu i eene,
pluſ comp
li ceteris ani-
ualbus dai honorem.
tius animaA.........
lus animal. Sancimus itaque
para- orandum, vt extra omnem
De Armeniis. Tit. viij.
CAP. IX.
In quibus autem commune
dicimus & tuorum officiorum
& ſacri ſcrinij miniſterium ſimi-
liter commune ſeruamus, ſiue
ea delegatione, ſiue (ſecundûm
quod diſpoſitum eſt) in iudicio
fiat examinatio. Super illis ta-
men litibus quas non ſpectabi-
les iudices iudicant: ſed aduocati
ſolum, referatur negotium tam
ad ſedem tuam, quam ad glorio-
ſiſſi mum queſtorem, deuotiſſi-
mis libellenſibus miniſtrantibus
eis: quoniam dum nihil? omni-
nô ſuper iſtis innouatú ſit, anti-
quam ſeruamus figuram, ſicut
etiam in aliis omnibus non in-
nouatis antiqua miniſteria ma-
nere in ſemetipſis diſpoſuimus,
nulla nouitate facienda: accedẽs
namque nouatio aliter quodam
modo oportere fieri etiam mini-
ſtrantium oſtendit figuram.
EPILOGVS.
Qua igitur placuerunt nobis
& per hanc ſacram declarata sut
legem, tua celſitudo omnibus fa-
ciat manifeſta edictis deſtinatis
à ſe: vt omnes cognoſcant qu
nobis ſunt placita. Dat. Idibus
Maij Conſtantinop. Biliſario
V.C. Conſ.
DE ARMENIIS.
TITVLVS VIII.
Nouella cõſtitutio viceſima prima.
Idem Imp. Acacio magniſicentiſſi-
mo roconſuli Armeniœ.
Rmeniorum regionẽ
l bene legibus guber-
l nari volentes, & ni-
hil ab alia noſtra dif-
ferre republica, & adminiſtratio-
nib. eam Romanis ornauimus,
prioribus eam liberantes nomi-
nibus & figuris vti Romanorum
aſſueuimus, ſanctionéſque non
alias eſſe apud eos, quã eas, quas
Romani nominãt, diſpoſuimus,
& eſtimauimus oportere expreſ-
ſa lege illud quoque corrigere,
quod malë apud eos delinque-
batur, & non ſecudum barbari-
cam gentem: virorum quidé eſ-
ſe ſucceſſiones tã parentú, quàm
fratrum, & alterius generis: mu-
lierum verô nequaquam. neque
ſine dote cas ad viros venire,
nec emi à maritis futuris, quod
barbarice hactenus apud eos
ſeruabatur, non ipſis ſolumodo
hac ferocius ſequentibus; ſed e¬
tiam aliis gentibus ita exhono-
rãtibus naturam, & fœmineum
iniuriantibus genus, tanquã non
à Deo ſit factu, nec ſeruiat nati-
uitati; ſed tanquã vile, & exho-
conpetentem conſiſtens
CAP. I.
per hanc ſacram legem
&
apud
Authentica.
Nouxxj 158
Armenios hæc ipſa tenere, qu & apud nos occaſio-
ne ſucceſſionis fminarum, & nullam eſſe differen-
tiam maſculi, aut fœmine; ſed ſicut & in noſtris legi-
bus diſpoſitum eſt, ſecundûm quam figuram hredes
exiſtant parentumhoc eſt, patris, & matris, & aui, &
aui, & adhuc longius, & eorum, qui poſt ipſos ſunt,
hoc eſt filij, & fili: & quemadmodum ipſi hœredita-
tem tranſmittunt, ita & apud Armenios eſſe, & nihil
Armeniorum leges à Romanori differre. Si enim no-
ſtra reipublicæ ſunt, ſeruiuntque nobis cumaliis gen-
tibus, & omnibus noſtris fruutur, nequaquã ſol apud
cos fœminæ à) noſtra zquitate repellẽtur: ſed omni-
bus ſub æquitate noſtr erút leges, quaſcunque & ex
veteribus collegimus, & in noſtris poſuimus Inſtitutis,
atque Digeſtis, & quecunque ex Imperiali legiſlatione
tam priorum Imperatorum quam noſtra ſcripta ſunt.
CAPVT II.
Hc igitur omnia valere per omne ſancimus tẽpus
incipientia à principiis præſentis quartæ decimæ Indi-
ctionis tantum, ſecundum quam conſcripſimus hãc le-
gem. Nã & antiquiora perſcrutari, & ad ſuperiora té-
pora aſcendere confuſionis magis, quàm legiſlationis
eſt; ſed ex tẽporibus(ſicut prædiximus) præſentis quar-
t Indictionis tantûm, & in ſubſequenti vniuerſo tẽ-
pore, hoc eſt, quartadecima Indictione valere, ſucceſ-
ſiones maneant ſimiles ex omni cauſa, que in ſucceſ-
ſionibus relata eſt; ſimiliter in mulieribus, ſimiliter in
viris de ctero ſeruand. quod autem prius factum
eſt, omne manere in priori figura ſancimus, ſiue in pro-
genitorialibus, ſiue in aliis factum eſt. nihil omnino
communicantibus femineis perſonis ſuper iam diui-
ſis progenirorialbus prardis au acis ſucceſſontbus
vſque ad tertiamdecimam Indictionem tantûm: ſed ex
memorato tempore: hoc eſt, quartadecima Indictio-
ne valere, qua à nobis ſunt legiſlata, ſancimus.
EPILOGVS.
Qu igitur placuerunt nobis, & per hanc ſacram
legenm declarata ſunt, tua magnificentia, & quæ poſt
eam admniſtrationem ſuſceperint, in perpetuum eu-
ſtodirefeſtinet. Dat. XV. Ral. April. Conſtantino. poſt
Biliſar. V.C. Conſulatum.
COLLATIO QVARTA.
DE NVPTIIS a.
TITVLVS I.
Nouella conſtitutio viceſimaſecunda.
Idem Impera. Ioanni glorioſiſſ. ſacrorum per Orientem
pratoriorum præfecto, iterum exconſuli, & parricio.
Conſtitutio ad futura trahitur: in præteritis autẽ vetera
iura ſeruãtur. Item dispoſitio vltimæ volũtatis, quæ legibus
non repugnat, pro lege ſeruatur: & nuptias conſenſus facit,
dotalium inſtrumentorum augmento non egens BART.
PREFATIO.
Lurima quidem iam, variæque poſite ſunt
leges à nobis b vnicuique parti prius à no-
bis ſancitorum, aut diſpoſitorum quidem:
viſorum autem nobis habere non recte, ad
meliora dantes viam, & exponentes ſubiectis quo
competat degered modo hoc autem, quod nunc à no-
bis e fit, lex quaedam eſt communis omnibusf, &
propria rebus competentem ordinem ponens. Si enim
matrimonium ſic eſt honeſtumg, vt humano generi
videatur immortalitatem artificiose introducere, &
ex filiorum procreatione renouata genera manent:iu-
giter Dei clementia, quantum eſt poſſibile, noſtr im-
mortalitatemi donante nature, recte nobis ſtudium
eſt de nuptiis. Alia namque omnia, que ſancita ſunt i
à nobis, non omnibns competunt, nec hominibus, nec
rebus, nec temporibusſtudium verô nuptiarum totius
eſt vr ita dicatur) human ſobolis: ex quo etiam re-
nouatur u ſoloP: & ampliorie, quàm alia ſolici-
tudine