DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0012
DE IVSTINIANO EX PLATINA IN LIBRO
de vitis Pontificum, & ex Suida.
VSTINIANVM Imperatorem tanti conſtat ingenij, tantæque doctrine fuiſſe
ſit leges Romanas ſparſas, incompoſitaſque in ordinen ad omnium vtilitatem, ſi redevar:
caque reciderit, que ſuperuacanea, atque inutilia videbantur. Hac tamen in re cnteserit
opera loannis Patricij, Triboniani, Theophili, Dorothei, & aliorumvſus eſt qui doo, &
& authorirate inſignes habebantur. Immenſum namque ilud librorum pelagu ia
enim fere milia lbrorum fuiſſe conſtat) coacemais ſimul ab vbe cond aaul ladduo
tempora tot iudicis in quinquaginta libros titulatum digeſſir, quos nunc Digeſta nur fque
z dectas appellant, quôd omnem ciuilem doctrinam contineat Idem quoque leuuEE a¬
men fecir librorum quatuor; has autem leges Inſtitutiones appellant. Dicimus iten luſtiniani Codiceneo-
men eſſe. Sunt pratereà qui dicant luſtinianum ipſum libros de Incarnatione Domini eleganter ſeripſi olu-
plun quoque in honorem Dei Patris (nan Filius Paris eſt ſapientia ) ſancte Sophie quo nulun eſt in obe
maius ſua impenſa, ſuoque luſſu Conſtantinopoli edficandum curauit. Hre, l’atina, vera: mli que,
videtur)) ſed quonidam diuerſa ſentis Suidas hie ctiam id, quod is de co memorie prodidit, adſeribere non pigdou
Iuſtinianus,inquit, Romanorum Imperator in primis orthodoxus, literarum omnium expers fuit, atque etiam, ou
aunt analphabetus. Et mirum mehercle ſi literarum expets fuit luſtinianus, qui omnia tamen iura in pecot.
buiſſe creditur, atque etiam in promptuario quodam omnis antiquitatis, ne quid vſquam iuris ciuilis voluminibus
vel tantulum diſcreparet: qui & ea, quæ per Tribonianum, cterbſque collecta erant, legiſſe ſe, ac recognouiſſe.
non vno in loco teſtificatur. At valeant calumni: nos ſynceriora ſequamur. gue,
vt mirum non
EPI TPIBNNIANOT ER TOT EOTIAA.
... ....... 2 t.... 1....:......... .. rA An.T.... .
Piuvtaioe Mane dauar, idter. O ô Teurvos ine à e nz.¬
T drõ iaronr iec. Boaé ô vq driy, t& veitoy Iu mavot ’daoé, e or,
..... . 1. ...... T A.... 3..... IP ..I.. I.. 2rrct , u or,
ix oovSuy d ee rés épdrs, p Rapuie riey luo ueiup Ieg iriauv-ôx oueus pſé o¬
.. . ........ ...2. .....-!.
r’ dtvôc hare doise o. n ir dlspori iau-
l uue de r iuqr mdiic ve vôpor épe i é mee e ngne vde ls n.
re l népuc à dir bndidu, u e vpur n népe oi ux bmen-ev éasne rés p dvipes, ris
’ypope, epno uu r eo boi oie aay éxar éuœréps l’vn dmis vu, reene vosp, bdr xaos ap
*S .I.I ....’.. e1....S ....1..a....1...... !.
evit cSo l j& ve y v’R duvs, dy oioenariac vô vôonpæ, oxſæc, iuavrar r uudue
2
egtuoi.
DE TRIBONIANO EX SVIDA, BVDEO INTERPRETE.
(Ribonianus natione Græcus, cum omnis religionis contemptor erat;tum vero in primis à Chriſtiana fide abhor-
rens, aſſentator, & fraudulentus, vt qui Iuſtiniano perſuaſerit mortem eum non oppetiturum eſſe, atque in c¬
lum cum carne aſſumptum iri. Queſtui indulgens, vt lucro venale ius habendum ſemper duxerit; Nam & leges
quotidie, ferme ſordida dinundinatione antiquare identidem, ferréque inſtituerat, vt cuique commodum eſſet.
Hic cum diu poſt honorem adeptum ſuperuixiſſet, morbo tandem interiit, nihil prorſus moleſtis à quoquam vnquam paſ-
ſus. Erat enim ſermone blandus, & alioqui ſuauis:auaritiæ quoque morbum doctrinæ preſtantia facile obumbrare poterat.
Hac ille. Vdalricus tamen Zaſius ll. doctor celeberr imus in commentariis ſuis ad legem .ff de orig. iur.S. & cum placuiſ-
ſetad verbum, iniurios. aliud prorſus de Triboniano ſentit, nempe illum a Chriſtiana fide minime abhorruiſſe, vt qui cunt
aliis quibuſdam Iurisperitis ad compilandum Codicem, quem vocant princeps deleclus tam ſanctas, tamque religioſas atque
adeo Catholicas conſtitutiones (vt in ipſius Codicis præſertim initio videre eſt) collegit, vt non niſi ab homine Chriſtians
proficiſci poiterint, quas & aliuqui poterat & non admittere, vt qui apud Iuſtinianum, que vellet, poſſet. Quod ſi ſemel
recipias illum: ſcilicct Chriſti cultorem fuiſſe, iam cætera, qua de eo ſubdit Suidas, vides quam facile exſibilentur.
DE TRIBONIANO, ET EIVS SOCIIS EX BERNHARDO RVTILIO.
a Ronianus Macedoniani ſilius, inter foriprincipes, Conſ luſtiniano magiſter Oſſciorum, adſeſſor & queſtor quod
N muuus tum apud Conſtantinop. Imperatorem ſolemne erat. Euenit ſeptimo Principatus anno, vt Veneri, Praſſini-
& que ſeditioſa factionum nomina ita conspirarent, vi fugat Imperatore, ac ſenatu, vrbe magna ex parte inflam-
mata ædes multas publicaque opera incenderint. Quem tumultũ, vt ſedaret Imperator, Tribonianum, & Ioannem Pratorem
prafectum, in ſicariorum gratiam magiſtratu mouit. Id enim magnis vocibus, propter exercitam in ſe anteà quietis reus
ſeueritatem, ab armata plebe vndique flagitabatur, probra in vtrumque tota vrbe iactabantur, ipsique ad necem du fruſtrà
queſiti erant. Triboniano Baſilides ſucceſſor datus, vir manſuetudine, & æquitate inter Patricios clarus. Poſteà tamen Tri-
bonianus in ſuum locum rediit, quo perfunctus multos poſt annos morbo deceſſit. Vir fuit ingenio miti, atque humano, vt
nihil vnquam à quoquam præterea ſi paſſus. Quibus moribus, & ſingulari omnium artium doctrina vnum auaritia crimen
facilé obſcurabat, cim tamen non niſi iuſtum ſectaretur lucrum, legeſque aſſidué aliquas ex vſu aut antiquaret, aut cõderet.
Quod qui omnino arguant, næ illi ſtabilem rerum humanarum conditionem parim intelligunt. Hac de Triboniano Proco-
pius hiſtoricus haud paulo melior, quam Suidas neſcio quis, à quo traditur Tribonianus auaritie morbo miſeré laboraſſevt
ius ipſum pretio quaſi promereale habuerit, ac leges ad vtriuſque partis vſum nune tulerit, nunc abrogarit, & quaſi que-
ſtuarias proſtituerit, nulum putaſe eſſe Deum, penituiſque à Religione abhoruiſſe adulatoren, ac impoſtorenm fuiſſe, vit qu
luſtimiana perſuaſerit moriturun eumm ſed cum ipjo corpore in celos iri ſubluum Sed hac quis credas iceru aubori
uun contra ſlet ſeripror eraus eorum temporun, Procopius, nec luſtiniani optimi vel uide ipſiuu eetimonisreeliſſnn
Principis prudentia & pietas paſſura fuiſe, nedun aliura & prouectura eiuſmodi monſtrum videatur. Fuit codenm tempore
Tribonianus alter, ex Sida Pamphilia vrbe primarius & ipſe cauſidicus, vir multe eruditionis, & mulorum operum, que
ponit Suidus iboil ad ius pertinentia, Tueophilus quoque Doroheus, Theodorus, Iſidorus Anadolus Tleles & cai
vi ilu ſtres & periſiniuris adbibi à la Iimianu adpurgandus elgendiſque, quiblus veimur, leges inſigns ab o teſt
monium doctrinæ ac fidei meruerunt. n3.
. gidij
de vitis Pontificum, & ex Suida.
VSTINIANVM Imperatorem tanti conſtat ingenij, tantæque doctrine fuiſſe
ſit leges Romanas ſparſas, incompoſitaſque in ordinen ad omnium vtilitatem, ſi redevar:
caque reciderit, que ſuperuacanea, atque inutilia videbantur. Hac tamen in re cnteserit
opera loannis Patricij, Triboniani, Theophili, Dorothei, & aliorumvſus eſt qui doo, &
& authorirate inſignes habebantur. Immenſum namque ilud librorum pelagu ia
enim fere milia lbrorum fuiſſe conſtat) coacemais ſimul ab vbe cond aaul ladduo
tempora tot iudicis in quinquaginta libros titulatum digeſſir, quos nunc Digeſta nur fque
z dectas appellant, quôd omnem ciuilem doctrinam contineat Idem quoque leuuEE a¬
men fecir librorum quatuor; has autem leges Inſtitutiones appellant. Dicimus iten luſtiniani Codiceneo-
men eſſe. Sunt pratereà qui dicant luſtinianum ipſum libros de Incarnatione Domini eleganter ſeripſi olu-
plun quoque in honorem Dei Patris (nan Filius Paris eſt ſapientia ) ſancte Sophie quo nulun eſt in obe
maius ſua impenſa, ſuoque luſſu Conſtantinopoli edficandum curauit. Hre, l’atina, vera: mli que,
videtur)) ſed quonidam diuerſa ſentis Suidas hie ctiam id, quod is de co memorie prodidit, adſeribere non pigdou
Iuſtinianus,inquit, Romanorum Imperator in primis orthodoxus, literarum omnium expers fuit, atque etiam, ou
aunt analphabetus. Et mirum mehercle ſi literarum expets fuit luſtinianus, qui omnia tamen iura in pecot.
buiſſe creditur, atque etiam in promptuario quodam omnis antiquitatis, ne quid vſquam iuris ciuilis voluminibus
vel tantulum diſcreparet: qui & ea, quæ per Tribonianum, cterbſque collecta erant, legiſſe ſe, ac recognouiſſe.
non vno in loco teſtificatur. At valeant calumni: nos ſynceriora ſequamur. gue,
vt mirum non
EPI TPIBNNIANOT ER TOT EOTIAA.
... ....... 2 t.... 1....:......... .. rA An.T.... .
Piuvtaioe Mane dauar, idter. O ô Teurvos ine à e nz.¬
T drõ iaronr iec. Boaé ô vq driy, t& veitoy Iu mavot ’daoé, e or,
..... . 1. ...... T A.... 3..... IP ..I.. I.. 2rrct , u or,
ix oovSuy d ee rés épdrs, p Rapuie riey luo ueiup Ieg iriauv-ôx oueus pſé o¬
.. . ........ ...2. .....-!.
r’ dtvôc hare doise o. n ir dlspori iau-
l uue de r iuqr mdiic ve vôpor épe i é mee e ngne vde ls n.
re l népuc à dir bndidu, u e vpur n népe oi ux bmen-ev éasne rés p dvipes, ris
’ypope, epno uu r eo boi oie aay éxar éuœréps l’vn dmis vu, reene vosp, bdr xaos ap
*S .I.I ....’.. e1....S ....1..a....1...... !.
evit cSo l j& ve y v’R duvs, dy oioenariac vô vôonpæ, oxſæc, iuavrar r uudue
2
egtuoi.
DE TRIBONIANO EX SVIDA, BVDEO INTERPRETE.
(Ribonianus natione Græcus, cum omnis religionis contemptor erat;tum vero in primis à Chriſtiana fide abhor-
rens, aſſentator, & fraudulentus, vt qui Iuſtiniano perſuaſerit mortem eum non oppetiturum eſſe, atque in c¬
lum cum carne aſſumptum iri. Queſtui indulgens, vt lucro venale ius habendum ſemper duxerit; Nam & leges
quotidie, ferme ſordida dinundinatione antiquare identidem, ferréque inſtituerat, vt cuique commodum eſſet.
Hic cum diu poſt honorem adeptum ſuperuixiſſet, morbo tandem interiit, nihil prorſus moleſtis à quoquam vnquam paſ-
ſus. Erat enim ſermone blandus, & alioqui ſuauis:auaritiæ quoque morbum doctrinæ preſtantia facile obumbrare poterat.
Hac ille. Vdalricus tamen Zaſius ll. doctor celeberr imus in commentariis ſuis ad legem .ff de orig. iur.S. & cum placuiſ-
ſetad verbum, iniurios. aliud prorſus de Triboniano ſentit, nempe illum a Chriſtiana fide minime abhorruiſſe, vt qui cunt
aliis quibuſdam Iurisperitis ad compilandum Codicem, quem vocant princeps deleclus tam ſanctas, tamque religioſas atque
adeo Catholicas conſtitutiones (vt in ipſius Codicis præſertim initio videre eſt) collegit, vt non niſi ab homine Chriſtians
proficiſci poiterint, quas & aliuqui poterat & non admittere, vt qui apud Iuſtinianum, que vellet, poſſet. Quod ſi ſemel
recipias illum: ſcilicct Chriſti cultorem fuiſſe, iam cætera, qua de eo ſubdit Suidas, vides quam facile exſibilentur.
DE TRIBONIANO, ET EIVS SOCIIS EX BERNHARDO RVTILIO.
a Ronianus Macedoniani ſilius, inter foriprincipes, Conſ luſtiniano magiſter Oſſciorum, adſeſſor & queſtor quod
N muuus tum apud Conſtantinop. Imperatorem ſolemne erat. Euenit ſeptimo Principatus anno, vt Veneri, Praſſini-
& que ſeditioſa factionum nomina ita conspirarent, vi fugat Imperatore, ac ſenatu, vrbe magna ex parte inflam-
mata ædes multas publicaque opera incenderint. Quem tumultũ, vt ſedaret Imperator, Tribonianum, & Ioannem Pratorem
prafectum, in ſicariorum gratiam magiſtratu mouit. Id enim magnis vocibus, propter exercitam in ſe anteà quietis reus
ſeueritatem, ab armata plebe vndique flagitabatur, probra in vtrumque tota vrbe iactabantur, ipsique ad necem du fruſtrà
queſiti erant. Triboniano Baſilides ſucceſſor datus, vir manſuetudine, & æquitate inter Patricios clarus. Poſteà tamen Tri-
bonianus in ſuum locum rediit, quo perfunctus multos poſt annos morbo deceſſit. Vir fuit ingenio miti, atque humano, vt
nihil vnquam à quoquam præterea ſi paſſus. Quibus moribus, & ſingulari omnium artium doctrina vnum auaritia crimen
facilé obſcurabat, cim tamen non niſi iuſtum ſectaretur lucrum, legeſque aſſidué aliquas ex vſu aut antiquaret, aut cõderet.
Quod qui omnino arguant, næ illi ſtabilem rerum humanarum conditionem parim intelligunt. Hac de Triboniano Proco-
pius hiſtoricus haud paulo melior, quam Suidas neſcio quis, à quo traditur Tribonianus auaritie morbo miſeré laboraſſevt
ius ipſum pretio quaſi promereale habuerit, ac leges ad vtriuſque partis vſum nune tulerit, nunc abrogarit, & quaſi que-
ſtuarias proſtituerit, nulum putaſe eſſe Deum, penituiſque à Religione abhoruiſſe adulatoren, ac impoſtorenm fuiſſe, vit qu
luſtimiana perſuaſerit moriturun eumm ſed cum ipjo corpore in celos iri ſubluum Sed hac quis credas iceru aubori
uun contra ſlet ſeripror eraus eorum temporun, Procopius, nec luſtiniani optimi vel uide ipſiuu eetimonisreeliſſnn
Principis prudentia & pietas paſſura fuiſe, nedun aliura & prouectura eiuſmodi monſtrum videatur. Fuit codenm tempore
Tribonianus alter, ex Sida Pamphilia vrbe primarius & ipſe cauſidicus, vir multe eruditionis, & mulorum operum, que
ponit Suidus iboil ad ius pertinentia, Tueophilus quoque Doroheus, Theodorus, Iſidorus Anadolus Tleles & cai
vi ilu ſtres & periſiniuris adbibi à la Iimianu adpurgandus elgendiſque, quiblus veimur, leges inſigns ab o teſt
monium doctrinæ ac fidei meruerunt. n3.
. gidij