Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0025
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
Nnomne D.
mini. Iſta ru-
Rubricam ſi l brica ?à diuidi-
nea oratio ſit tur, in qua
erſecta (vt in tuor partes. JPrimô po-
titquod quis i nitur inuocatio diuini
& ſim)vt te nominis, per quam
uoaag i; Deus vencratur: ibis
oſe alegai In nomine Domini. Se-
r deciſione cundô ponitur deſcri-
iuris hie dor ptio imperialis culmi-
cent doctores. is proprij, & appel-
ide jatiui tanquam cauſa
efficiens ibi, Imperator
Caſar. 5 Tertiô poni-
tur cui praſens liber
dirigitur, ibi, Cupida
legum iuuentuti.Quat
tô ponitur qudam
rubrica particularis ad
nigrum proxime ſe-

77
.

s
l

Proœmium.

IN NOMINE

DOMINI N

OSTRI

CHRISTIa, IMPERATOR CESARb
Flauius Iuſtinianus, Alamanicus , Gotticus,
Francicus p, Germanicus, Anticus, Alanicus, Van-
dalicus, Africanus, piuo, fœlix S, inclytus victor,
ac triumphator ſemper Auguſtusl, cupidæ legum

iuuentuti P.

PROOEMIVM, (DE
confirmatione) Inſtitutionum.

Mperatoriam ma-
ieſtatem non ſo-
lûm armis deco-

n

IESV

2

vigilantib. ſcripti eſt:
viſf qua in frau cre. l.
pupillus. in fi & j eoprox.
S. ibi, ſumma prouidétia.
Docilem, cum dixit,
& cum ſacratiſſimas cõ-
ſtitutiones anteà confu-
ſas, &c. vt j. omnes.
Docilem enim facit qui
ſummam rei breuiter
comprehendit nam per
hoc, quod ipſe abbre f Anno Chri-
uiauit, poterunt amodô ſi es viti
facilius edoceri. ſene raci per Ita-
uolum i bon volun¬lam vagantes,
-AI. L.,,, duce quodam
tatis ad addiſcendum, putillino,à
vbi dicit, & quod in Narſete Iuſti-
priori tempore. & ibi, nianei exerci-
ſumma itaque ope: vt tus Imperato-
jeoS cuimque in ſi& g. idque pro-
.-..V ’ pe Tarentum
ſunma itaque, &c.
Mperatoriam. Di-

quens: ibi, incipit pro-
œmium. Angel. Are.
non continuatur ilta
rubr. quia continuati
debet fieri ad proxi-
ma:l ij ff.de ſtatu homin.
Vnde cûm ſit princi-
pium, nihil ante ſe ha-
bere poreſt, ad quod
continuetur:S. diſcipuli.in proœmio Digestorum. & l proximus de
verborum ſignificatio. Chriſtoph. Porcus
ianus renor a Ieſu Chriſti, ex hoc no, quid Chriſti-nus faitalias non
uetur ah aduo. poſſer imperare. i.Imperij iuriſdictionem exercere:t in Auth.
candi munere, iuſiu, quod praſtatur. in praibi, & communicator Eccleſia. coll ij. vbi
tultde adao- dicitur, quod quilibet adminiſtrator debet iurarc ſe eſſe com-
ediuerſaud municatorein ſanctæ Catholicæ Eccleſie. ſic & alias incipit: vt
Cde oſfi.prat Afri. in nomine Domini. & in Auth. de armis. in pr.
coll vj ex hoc enim ſequitur bonum initium, melius medium,
& optimus finis:vt in Authquomo opor epiſ. j. verſ bene autem.
eImb à lulio coll.j.& gljjin Auth. de hare & Fal in princ.colla.j¬
Caſare eus a b Imperator Caſar à Cſare Auguſtoc, qui regnabat tẽpore
uunculo ſeci natiuitatis Chriſti, iuxta illud: Exiit edictum à Caſare Auguſto,
dun hliſo v deſeriberetur vniuerſus orbis i vt quilinet aeſtimaret bona ſua.
’ nuvr & exinde quilibet Imperator dictus eſt Ceſar2. Vel dicitur Ce-
ſar, quia fuit cſus de ventre matris ſue. AnD1T110.3. Vel
quia iam magna cſariem pilorum habebat: hic per Io. Fa.
Et not, quod debet coronari triplici corona iferrea, argentea,
& aurea de qua glo. in clej de iurein, & an geſta per ipſum ante
coronationem teneant, communiter detcrminatur quod ſic:vt
per Angel & doct Chriſto. lic.
d elauij pra-cJ Flauius-quia erat de familia Flauiorum d. 2. Vel quia de-
none ouat tieit Flauios vt diſſ eo-in prin Alij habent Flauus, quia ta-
quiuque prin lie erat coloris nan erat rubens ſed melior prima ſententia.
ipes continu, d TIiſtinianus quia fuit filius adoptiuus luſtini: vt S de donaS.
ſerie ante eſ, eſt & aliud j quib non eſt per fac-teſt é pen Sed in Decre. con-
auin eevjeidies lilrans obiicitiur quoid fuit iius Con-
tqui fuue- ueuie edoate loi loquitur de aliu e Iuiſti iano qu’an lic.
in oienin , el die quidfuit filins Conſtanini: quia ſinceſit ci in re-
oquiur de lu pnoo Vel dicitur à iuſtitia quan ſemper coluit, & ſubditis in-
tiniano, ſub iunit colcndam: viCCde ſumtri& ſide cath.
quo ſexta Sy. eS Alamanicus. hoc nomen & omuia ſequentia nomina ſunt
nodus celebra-a euentu ſibi impoſita: vtputà quia vicit Alamannos: & ſic de
na ſuitrenpo alis vtin Auil de bar & fal- inprin tolj, & hac nomina ſunt
n p stoonis nomina prouinciarun quas deiii’ie c
ſincſna ſus Alamanicus Ita habent Florentini libri, & feré omnes ma-
uſtini auten, nuſcrippinon auten Ale manicus Grecx etiam conſututiones
cuius leges le dau iu:, led hoc ſolenne eſt, vt a, pro e, & econtrà in multis
uuntr; cele, lorttionibus ponatur CVrAc.
ai it quin tſ iuu à pio Antonino: vr in Auih, vt li le ceiere coſl vj, à hoc
pore Vigi ſimile verſi fatimue autem. Vel pius à pie-
i, vt C. de ſum.tri. & fide cath l.j in princ. & Co le nupt.

ARGVMENTVM.

Imperatorem non ſolum decent
arma, ſed & leges: quo belli, paciſ-
que tempore Reſpublica recte gu-
bernetur.

bSic, nõ Chri-

Paye: v d tatea
r. .Imperialis in prin.& C le cauu.tol l. vnica vlti reſpon.
g Fœlix à virtute animi. Vel fœlix id eſt, peoſper:quia om-
nia ſibi ad votum ſurcedebant.
h Inclytus à geſtis maguificis. AcCVRS.
i Vicor in fugando hoſtes AACCnRS.
R Triumphator. poſt victoriam: glorioſus enim erat ob ma-
guiſica geſta ſua.
l’emper Auaustu. quia huius debet eſſe propoſiti quil
Imp-rator, vt aureat-licet t hoc non ſemper faciat. ſic in de?
nitione matrimonij:orj de pat po.in pri licet interdum diui-
datur:vtC de repu l conſenſu.lic in definitionc iuſtiti: vt j. de
iuſt & iur in princ ſec. lo.
mJ Capide legum iuuentuti ſe mittit ſuam gratiam, ſeu ſalu-
tem, & hune luruin.
n Proœmim. More recte ſeribentium premittit proemium,
in quo reddit lectoremattentum docilem & beneoli. sAttẽ-
t, cum dicit ſummis vigiliis. nam per hoc quod ipſe vigilauit,
teddit nos attentos, vt vigilare debeamus, nan ius ciuile
Iuſtitut.

Hinc quaſi-
tum an dona-
tin facta a c¬
ſtitino valear,
vide Bal. pro-
m. Feud. &


ratam P, ſed e¬
ml tiam legibus o¬
portet eſle armatamr: vt
vtrumque tempus, & bello-
rumſ, & pacist, recté poſ-
ſit gubernariu, & princeps

gle
:...
ls uiditur in tres

partes principales to-
t hoc proemium vſ-
que ad ſinẽ: licèt Ioan-
nes de platea diuidat in
quinque. nam prim
ponit in quib, debetver-
ſari ImperatorJ Secú-
d ponit qualiter Iuſtinianus illud adimpleuit. Tertiô nos
ad ſtudium exhortatur, oſtendendo fructus qui ſequuntur ex
aſſiduoſtudio. Secunda ibi in S. Quorum. Tertia ibi, Su mma ita-
que.lterum prima diuiditur in duas partes: quia primô ponit
dictum. Secundô ponit tres caſus. Secunda ibi, t virumque.
CASVS. Quidam iuuenis inſtabat coramlmperatore,dicens:
Domine Imperator, valde miror, & omnes etiam mirantur:
vos eſtis miles, & quilibet Imperator eſt miles: vt ff. de milit.
teſtl’ivbi Imperator alios milites appellat commilitones. Ex
quo ergo eſtis miles, armis debetis intédere, & nõ legibus & ta-
mé contratiu facitis, quia legibus tantûm intenditis Feciſtis e¬
nim fieri vnum codicem exantiquis tribus codicibus, ſci. Her-
mogeniano, Theodoſiano, & Gregoriano: & ex alis extraua-
gantibus conſtitutionibus. Item feciſtis compilari librum Di-
geſtori, ſeu Pandectarú ex antiquis voluminibus deſperatis.Ité
pracepiſtis trib. viris peritis, ſTriboniano, Theophilo, & Doro-
theo, vt librú Inſtitutionu componerẽt. Dicite ergo mihi qua-
re hoc facitis, & quare intenditis legibus tantum & non armis,
cú ſitis miles, & ſic armis debeatis intendere: vt C. de iur. delil.
ficirca prin.Ad hoc reſpondet benigne Imperator aſſignãs duo
tempora. ſ tempus belli, & tempus pacis: & dicit, Fili mi, ſic tibi
reſpondeo: decens eſt, vt quilibet Imperator munitus ſit his , tdemin aire
..iIne CArmiS. & leiue: & hor ideia ſilie d a Idemin aliis
duob téporibus. ſarmis, & legibus: & hoc ideo,quia ſi his duo¬ ducibus, & ba-
bus temporibus eſt munitus Imperator:vtrumque tempus po¬ ronibus vt ſub
terit recté gubernare, & tempus belli, & tempus pacis. Nam té iecti in eos
pus belli gubernabit per arma, & vſum armorum: & ſie efficie conſpirantes
tur victor & triumpharor J Tempus auten pacis gubernabir teneanur ma
per legem, & vſum legis & ſic puniet maleficia delinquentium, net ſesurduu
& per hoc fiet religioſiſſimus, & ſanctiſſimus maleficia puniẽ

1
s

Ioan. Fab, hic.
do quia valde religioſtm eſt, & ſanctum pnire maleficéla ſeu lb antiporlho.
malefactores. Et hoc vſque ibi Quorum.. ,ad tacitam
o Imperatoriam maieſtatemi. Imperatorem qui d eſt in maie.uictionem
ſtatevi C de leg & conitl dina Similis eſt loquendi ornatus. e equu
quil, mol iues pat pot ſol S fſlius. ibi, imperatoriann celſitudinem. tr u pl
Et noquod antipophorizat reſpondendo ad tacitam que Ang & cõclu-
ſtionem,hanc ſe quare Imperator non facit quod ſuum eſt, ſci- dit hie, docto-
licet armis intendere, cum milites magis arma ſcire, quam iura rem militiho-
oporteat vt Cde iu delib l ſcimus S arma. Al quol reſpondet, die eſe rrae-
Imperatoriam maieſtatem &c. doctor actu le
p Armis decoratam Queritur, quare quod erat armorum at- gens, ſi legerit
tribuit legibus, & ccontra?Reſpondetur:vt oſtenderet alterulr perxx. annos
alterius auxilio ſemper egere :vv CAe luſti. Cod. confir. in prin. in ſtulio, fru?
r ſſ--le rei vindi l qui reſtituere in prin.t. Vel dic proprie poni: ur dignitate
an arma ſunt ad decorem, leges ſunt al armandnn vle di prneipis, &
citur: Milirant namque, &c vi Cde aduoc-diuer iudi. l aduocati. eſ cmee, &
Et leges dieutur armare homines:vi C.ad leg Iul. de adul lcum dux:vt eſtsext.
vir nubit.3. Vel ideô poſuit, vt euitetur malus ſonus verbo¬ i oj &
un ſeilicer cocapharon e il eſt, turpis ſorus. ſ’il cd
Joporet i o poportm e tſt ...... ſ u uxi-
r Arnatan ſad hanc vtilitarem, que ſequitur. Auſd v
ſ Et bellorum & ſic quoad vſum aimorin. e Cacophatõ
t Et paris. ſic quoad vſum legum. f otere pro
u Gilernari alterum le gibus, ſ. tempus pacie; alterununm
mis. ſrempus belli. O Vnde I Fabb. ſluando ſlloil. g nl tempo-
dicit, quod tempore bellinon ſeruantur iura.ſ-de fact:ſan¬ re an & quo-
ctius tamen eſſer, quid iuſtitia illotemuore iieret, quam alio modo iura
tempore Dirit tamen quid illu tempore belli non deber igor ſeruanda-

ſeruati omnin: vt extrà de tranſact.c.fin. & xxix. liſtin c ſcien-
dum.
xEt princeps. i. Imperator Ao1r10.

Intellige ſtrie, &

AAA proprié
 
Annotationen