DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0039
29 De libertin
a5 Ex duob ic conſtrue:ſiue ex matrimonio: ſubaudi, conſtãte,
ex duobus ingenuis editus, &c. Et ſie expone omnia ſequentia
capitula ADnir 1.. Quandoque tamen ex duob. ſeruis naſci-
tur liber: vi in l cum inter.C de fideicom. lib. & ffaeotit. l. cum vere
Sapparet. & l. ſi quis rogatus. ſecundûm loan. Fab. & Angel. hîc
Item in alio caſu in l.
cum Silanianum. Co. de
hu qui vt indig.
b Ex altero ſic Cod.de
ope.libl. quod ex liberta.
c(Naſcitur. ſecundûm
ſe AcCVRSIVS.
dJ Nihilominus. quia
uad ſtar ventris a ſtatus ſemper
iumlius a¬ conſideratur: vt hic,&
nem ſequitur, A -nnne...
quoud origi- in Auth. conſtitutio qua
iem & hono-ex adſerip.S colla v. &
rem patrem. C.de rei vin.l partã. niiſi
Ratio, qui in caſu. vt C.de ſer fugi.
quoadiber finn & niſi in murile-
tem leges in tj, . II ..1
terit quod gula, vt C.de murileal.
cetius eſt:ſed qui autem patre & l. in-
mater ſemper genua. & l.hi, qui lixj. &
en certa hoc iure Romano, ſe-
eis conditie cus iure Longobardo-
laiiir o tom; quia ſemper in
aPartus ven- deteriorem ſtatum tra-
rem ſequirut hitur: vhi ſit matrimo-
quod ad liber nium: aliud ſi concubi-
a aats natus nam tune ſerua-
quua dnoor tur ius Romani, quod
res pattem: ſequatur ventrem.Acc.
Quid ſi vulgo e Libera. putà me-
i ueſius & rerice.
eaiie pspr f Saſieit, quantunm
nibus ſeque ad conditionem: ſecus
tur. quantum ad honores:
tEt ſie ve ffde Sena. lfiliam. &
tur initii liberos. S. fin. & ſecus
aite iole quoad patriam: vr
ſuper verbo con¬ I......
ſprrs ui ad municipll aſſumprie.
fiy ſint legiti. S. filius. & ſf. pro ſoc. lſi
tatianus. procuratoré & ff pro ſol.
ſi id quod S ſi filiusffde neg. geſt. l. ſed an vliro.
a JPlacuit cum qui naſcitur. placuit autem principibus contra
iuris ciuilis regulam, vt in notis ad Vlpianum oſtendi. Placuit
verô ita Adriano & D.Pio l. Imp. tff de ſtut. hom. l. ſi ante. C.de
pœnis CVIAC.
g( Calamitas. quaſi calamitas: quia iterum facta fuit ancil-
la:ſic quodammodo rurſus cadit in ſeruitutem. AnDrr 10. Et eſt
ratio, ſecundûm Chriſtoph.hic, quia partui iam concepto eſt
ius ingenuitatis queſitum, quod non debet tolli, &c. per regu-
lam iuris, id quod noſtrum. Et ſic procedit in natis tantum, vel
conceptis anteà: ſecus ſi poſtniſi adhuc viueret auus, quia etiam
tune parentum macula non noceret filiis ſecundûm loannem
Fab.hic. de quo Angel. ſe remittit.ACCVRS.
hJ Liberam matrem. facit ad hoc, C.ſi man. ita fu alie. vt ma lſi
iusta.
i J Vel. pro ſaltem.AccVRS.
J Medio tempore.ff.de acquir rer. dom. l.adeb.S. cam quis.
l Cum autem. S. dixit qualiter contingat ingenuitas: nunc
qualiter perſeueret. AcCVRS.
mJ Non officit. niſi poſt manumiſſionem talem quinquennio
ita ſteterit:vt ffſi liber ingenuus eſſe dicatur l.j.2. Sed illud hodie
correctam eſt:vt hie, & C vbi cauſa ſta agidebeat. lfin.
n JIn ſeruiture. Seruum eſſe, & in ſeruitute eſſe, diuerſa ſunt:
vno proprietas, altero poſſeſſio ſignificatur. CVIAc.
OS Manumiſſum. ſcil. de facto. ADDIT 1O, Dic quod ratio
dubitandi potuit eſſe; quia manumiſſio tanquampriuatio pre-
ſupponit habitumevt l decemſf de ver. oblig. Sed ratio decidendi
fuit: quia ex quo interuenit de facto, etiam præſupponitur ſer-
uitutem de facto prceſſiſle, quod non praiud. ingenuitati, ſe-
bNanales ſeri udum Ang & Chriſtoph-hic.
purz quidvePJ Natalibus, id eſt, ingenuitati que probatur per natales.
runm die nata- Erant auté natales bſcriptur cum annis Domini, & præconi-
es hie ſimit aate que dicebant Lucium eſſe naum & ingenuil & deinceps
us quis n iſi tune ctradiceretur. vnde & in legenlis c ſanctoru
uu quis na intitulatur natale ſancti Nicoiai, quando moritur, quaſi tunc
el2 tinon nalur nunquam moriturus: & ſcribuntur geſta in vita 2 Vel
tudius, aier di quod nataie appelatur prima natiuitas, que eſt de iure na-
Coun ali d& unrnten oneinen d’eie ſle l’ene dieitur,
ia nenn d uuusite reſtit itur natalibus id eſt ililibertatat, quam habet
natalibus Egi lre naturali: ffde nata. reſtit. l. ij & ff. de flatu huml. im-
Petr V perater.
cLegenda nn ’atalibus ingenuitati Inde Paulus lib ſent veritati,inquit,
roben, & origini ingenuitatis manumiſſ-quocumque modo facta non
priudicat. CVIAC.
Oſeere niſivendiderit ſe ur ſppà, il l s, pennlin, cune
tum priſtinum: vt ff-de statu hominum.l.
ex duobusa ingenuis matri-
monio editus eſt, ſiue ex liber-
tinis duobus, ſiue ex altero bli-
bertino, & altero ingenuo. Sed
& ſi quis ex matre naſcitur c li-
bera; patre verô ſeruo, inge-
nuus nihilominus d naſcitur :
quemadmodum qui ex matre
libera, & incerto patre natus
eſt; quoniam vulgô conceptus
eſt. Sufficit f autem liberam fuiſ-
ſe matrem eo tempore, quo naſ-
citur, licêt ancilla conceperit.
Et e contrario ſi libera conce-
perit, deinde ancilla facta pa-
riat: placuit, eum qui naſcitur a,
liberum naſci r: quia non de-
bet calamitas gmatris ei nocere
qui in vtero eſt. Ex his & illud
quaſitum eſt, ſi ancilla pr-
gnans manumiſſa ſit, deinde an-
cilla facta poſtea pepercrit, li-
berum, an ſeruum pariat. Et
Marcellus f probat liberum na-
ſci: ſufficit enim ei qui in vte-
ro eſt, liberam matrem h veli
medio tempore habuiſſe, vt
liber naſcatur. quod & verum
eſt.
nmiſun lberimun dicunt.
is. TitV.
homo liber, qua eſt contrà. AcevRs.
30
DE LIBERTINIS.
Hic ponitur ſecunda pars diuiſionis poſita in textu S. tit.ij. S.fin.
Putatiua ſeruitus nataliũ ſplen-
dori non officit: nec de facto ſecuta
manumiſſio quicquam ingenuitati
detrahit.
1.5 Cûm autem ingenuus
aliquis natus ſit, non officit m ei
in ſeruitute fuiſſe, & poſteà
manumiſſum o eſſe. Sœpiſſime
enim conſtitutum eſt natali-
bus P non officere manu-
miſſſonem.
DE LIBERTINIS.
TITVLVS V.
Libertini, qui dicantur, quid
manumiſſio, & quo iure introdu-
cta. Illud annotato, Priuationem
nequaquã poſſe pracedere ha-
bitum. Ad hæc, nouiter emergẽ-
tia, nouo egere auxilio.
Ibertini ſunt, qui ex iu-
ſtar ſeruitute mant-
t iſſi ſunt. Manumiſſio
autem eſt de manumiſſio: id eſt,
datio tlibertatis. Nam quamdiu
& iſta eſt continuatio huius rubrica. Aretin.
Ciſte titulus diui-
ditur in quinque par-
tes. Primô ponit qui
ſint libertini. Secundo
quid ſit manumiſſio.
Tertio quot modis ſer-
ui manumittãtur. Quar
tô quod ſerui inuiti poſ
ſunt manumitti. Quin-
t qualiter de iure an-
tiquo ſtatus libertoru
erat tripertitus, & cor-
rectiones ſtatus liberti-
noru. Secunda ibi: Ma-
numiſſi. Tertia ibi:Mul-
tis. Quarta ibi, Serui ve-
rô. Vltima ibi; Libertino-
rum. Aret. CASVS. Prin-
cipium huius tituli vſ-
ue ad . libertinorum,
iuide aliter, quim .
ſecundm Franciſcum,
in octo partes. J In pri-
ma dicitur, quod liber-
tini ſunt illi, qui vere
erãt ſerui, & manumiſſi
ſunt per dominos ſuos.
JSecundô dicit quid eſt
manumiſſio: de qua in
prima parte habita eſt
mentio. Et certe manu-
miſſio dicitur quando
dominus dat libertatẽ
ſeruo. nam antequam
manumittatur ſeruus,
eſt in poteſtate domini
Erheri.i Totus
ſui. Sed poſtquam ipſe ſeruus eſt manumiſſus, ipſe liberatur ab
illa poreſtate. Tertiô autem dixit, quod manumiſſio eſt pri-
mitus. i primô inuenta à iure gentium:
non autem à iure natu-
rali, quia ius naturale prius fuit, quam ius gentiumideô ſecun-
dûm ius naturale homines erant liberi: & ſic non erat cogni-
ta ſeruitus. & per conſequens nec manumiſſio. ſed poſteà per
ius gentium ſeruitus, & manumiſſio eſt inuenta.J Quartô di-
cit, quod ex prædictis, quæ ſuperiori parte diximus, paret quod
ſecundum ius naturale vnum erat genus hominum. ſcilic. quie
erant omnes homines liberi:ſed poſtea per ius gentium cepe-
runt eſſe tria genera hominum: ſcilicet ingenui, ſiue liberi;
ſerui; Item libertini ſcilic. illi qui primô fuerunt ſerui, & po-
ſteà manumiſſi ſunt. J Quintô dicit in S. nultis quod manu-
miſſio ſeruorum poteſt fieri quinque modis. Nam quandoque
poteſt fieri manumiſſio in Eccleſia coram epiſcopo, & populo:
v C de his, qui in Eccleſia manumittütur, per totit t. quandoque
poteſt fieri manumiſſio vindictai cum quadam virga percutié-
do ter ſuprà illum, quem manumittit:dicendo ter: aio te liberã:
aio te liberum. aiu te liberu, & iſta manumiſſio fit cauſa cogni-
ta coram iudice, & in iudicio quandoque poteſt fieri manumiſ-
ſio in prxſentia amicorum: vt quando dominus manumittit
ſeruum ſuum conuocatis amicis ſuis,
& in preſentia corum.
Quandoque poteſt fieri manumiſſio per epiſtolam ſeruo ſuo
miſſam: vt quando dominus mittit literam, ſiue epiſtolam ſer-
uo ſuo, in qua epiſtola continetur, quod ipſe emit ſeruu, quem
manumittit, & dat ſibi libertatem: vel
in qua epiſtola dicitur
volo, ſerue mi, quod de cxtero ſis liber: tunc valet talis ma-
numiſſio. J Quandoque manumiſſio relinquitur in teſtamen-
to, vel in codicillis, vel alia quacunque voluntate. JSexto di-
cit, quod ſerui non ſolûm efficiuntur liberi quinque modis: ſed
etiam ſine manumiſſione: qui modi in veteribus, & nouis
conſtitutionibus continentur. & pone exempla vt in gl. Se-
ptimô dicit, quod ſolis dominis licitã eſt ſeruos ſuos manumit-
tere. J Octauo dicit, quod quando manumiſſio fit coram iu-
dice, non eſt opus tunc qued iudex ſedeat: ſed etiam eo am-
bulante ad balneum, ad ſpatiandum, ad theatrum. id eſt ad
locum publicum cruitatis, vel ad alium locum, poreſt fieri co
ram ipſo manumiſſio. hoc dicit vſque ad S.libertinorum Franc.
r Ex iuſtaid eſt, à vera ſic econtra:
vt inſrà, tit.j. ſemel.2.
Vel biuſta: quia adeô iuſte ſeruierunt domino, vt meruerint
manumitti.. Vel dic, iuſta: quia eſt de iure gentium: ve ſuprà, libertinus in-
tit. y. . ſeruitus. & ff de inſtit. & iure. L.manumiſſionis.
ſ Seruitute. & hiuiut manumiſſi filius
eſt ingenuus: vt ſuprà
tit. j. in princ. licet grammatici dicant eumlibertinum: ſed &
J Datio. i. detectio, ſecundu Ir.ſi
cum
a Iuſta ſerui-
tus qua dica-
tur.
b Recte, quia
ſi de factu ma
numiſſus fuiſ-
ſet, non eſſet
genuus: vt a.
ſipr a titj. Sſ
c Hæ dux ex-
poſitiones di.
ſplicent Porc.
c ſſ, de acqui. rer do.l adeo.S. & Ang.
a5 Ex duob ic conſtrue:ſiue ex matrimonio: ſubaudi, conſtãte,
ex duobus ingenuis editus, &c. Et ſie expone omnia ſequentia
capitula ADnir 1.. Quandoque tamen ex duob. ſeruis naſci-
tur liber: vi in l cum inter.C de fideicom. lib. & ffaeotit. l. cum vere
Sapparet. & l. ſi quis rogatus. ſecundûm loan. Fab. & Angel. hîc
Item in alio caſu in l.
cum Silanianum. Co. de
hu qui vt indig.
b Ex altero ſic Cod.de
ope.libl. quod ex liberta.
c(Naſcitur. ſecundûm
ſe AcCVRSIVS.
dJ Nihilominus. quia
uad ſtar ventris a ſtatus ſemper
iumlius a¬ conſideratur: vt hic,&
nem ſequitur, A -nnne...
quoud origi- in Auth. conſtitutio qua
iem & hono-ex adſerip.S colla v. &
rem patrem. C.de rei vin.l partã. niiſi
Ratio, qui in caſu. vt C.de ſer fugi.
quoadiber finn & niſi in murile-
tem leges in tj, . II ..1
terit quod gula, vt C.de murileal.
cetius eſt:ſed qui autem patre & l. in-
mater ſemper genua. & l.hi, qui lixj. &
en certa hoc iure Romano, ſe-
eis conditie cus iure Longobardo-
laiiir o tom; quia ſemper in
aPartus ven- deteriorem ſtatum tra-
rem ſequirut hitur: vhi ſit matrimo-
quod ad liber nium: aliud ſi concubi-
a aats natus nam tune ſerua-
quua dnoor tur ius Romani, quod
res pattem: ſequatur ventrem.Acc.
Quid ſi vulgo e Libera. putà me-
i ueſius & rerice.
eaiie pspr f Saſieit, quantunm
nibus ſeque ad conditionem: ſecus
tur. quantum ad honores:
tEt ſie ve ffde Sena. lfiliam. &
tur initii liberos. S. fin. & ſecus
aite iole quoad patriam: vr
ſuper verbo con¬ I......
ſprrs ui ad municipll aſſumprie.
fiy ſint legiti. S. filius. & ſf. pro ſoc. lſi
tatianus. procuratoré & ff pro ſol.
ſi id quod S ſi filiusffde neg. geſt. l. ſed an vliro.
a JPlacuit cum qui naſcitur. placuit autem principibus contra
iuris ciuilis regulam, vt in notis ad Vlpianum oſtendi. Placuit
verô ita Adriano & D.Pio l. Imp. tff de ſtut. hom. l. ſi ante. C.de
pœnis CVIAC.
g( Calamitas. quaſi calamitas: quia iterum facta fuit ancil-
la:ſic quodammodo rurſus cadit in ſeruitutem. AnDrr 10. Et eſt
ratio, ſecundûm Chriſtoph.hic, quia partui iam concepto eſt
ius ingenuitatis queſitum, quod non debet tolli, &c. per regu-
lam iuris, id quod noſtrum. Et ſic procedit in natis tantum, vel
conceptis anteà: ſecus ſi poſtniſi adhuc viueret auus, quia etiam
tune parentum macula non noceret filiis ſecundûm loannem
Fab.hic. de quo Angel. ſe remittit.ACCVRS.
hJ Liberam matrem. facit ad hoc, C.ſi man. ita fu alie. vt ma lſi
iusta.
i J Vel. pro ſaltem.AccVRS.
J Medio tempore.ff.de acquir rer. dom. l.adeb.S. cam quis.
l Cum autem. S. dixit qualiter contingat ingenuitas: nunc
qualiter perſeueret. AcCVRS.
mJ Non officit. niſi poſt manumiſſionem talem quinquennio
ita ſteterit:vt ffſi liber ingenuus eſſe dicatur l.j.2. Sed illud hodie
correctam eſt:vt hie, & C vbi cauſa ſta agidebeat. lfin.
n JIn ſeruiture. Seruum eſſe, & in ſeruitute eſſe, diuerſa ſunt:
vno proprietas, altero poſſeſſio ſignificatur. CVIAc.
OS Manumiſſum. ſcil. de facto. ADDIT 1O, Dic quod ratio
dubitandi potuit eſſe; quia manumiſſio tanquampriuatio pre-
ſupponit habitumevt l decemſf de ver. oblig. Sed ratio decidendi
fuit: quia ex quo interuenit de facto, etiam præſupponitur ſer-
uitutem de facto prceſſiſle, quod non praiud. ingenuitati, ſe-
bNanales ſeri udum Ang & Chriſtoph-hic.
purz quidvePJ Natalibus, id eſt, ingenuitati que probatur per natales.
runm die nata- Erant auté natales bſcriptur cum annis Domini, & præconi-
es hie ſimit aate que dicebant Lucium eſſe naum & ingenuil & deinceps
us quis n iſi tune ctradiceretur. vnde & in legenlis c ſanctoru
uu quis na intitulatur natale ſancti Nicoiai, quando moritur, quaſi tunc
el2 tinon nalur nunquam moriturus: & ſcribuntur geſta in vita 2 Vel
tudius, aier di quod nataie appelatur prima natiuitas, que eſt de iure na-
Coun ali d& unrnten oneinen d’eie ſle l’ene dieitur,
ia nenn d uuusite reſtit itur natalibus id eſt ililibertatat, quam habet
natalibus Egi lre naturali: ffde nata. reſtit. l. ij & ff. de flatu huml. im-
Petr V perater.
cLegenda nn ’atalibus ingenuitati Inde Paulus lib ſent veritati,inquit,
roben, & origini ingenuitatis manumiſſ-quocumque modo facta non
priudicat. CVIAC.
Oſeere niſivendiderit ſe ur ſppà, il l s, pennlin, cune
tum priſtinum: vt ff-de statu hominum.l.
ex duobusa ingenuis matri-
monio editus eſt, ſiue ex liber-
tinis duobus, ſiue ex altero bli-
bertino, & altero ingenuo. Sed
& ſi quis ex matre naſcitur c li-
bera; patre verô ſeruo, inge-
nuus nihilominus d naſcitur :
quemadmodum qui ex matre
libera, & incerto patre natus
eſt; quoniam vulgô conceptus
eſt. Sufficit f autem liberam fuiſ-
ſe matrem eo tempore, quo naſ-
citur, licêt ancilla conceperit.
Et e contrario ſi libera conce-
perit, deinde ancilla facta pa-
riat: placuit, eum qui naſcitur a,
liberum naſci r: quia non de-
bet calamitas gmatris ei nocere
qui in vtero eſt. Ex his & illud
quaſitum eſt, ſi ancilla pr-
gnans manumiſſa ſit, deinde an-
cilla facta poſtea pepercrit, li-
berum, an ſeruum pariat. Et
Marcellus f probat liberum na-
ſci: ſufficit enim ei qui in vte-
ro eſt, liberam matrem h veli
medio tempore habuiſſe, vt
liber naſcatur. quod & verum
eſt.
nmiſun lberimun dicunt.
is. TitV.
homo liber, qua eſt contrà. AcevRs.
30
DE LIBERTINIS.
Hic ponitur ſecunda pars diuiſionis poſita in textu S. tit.ij. S.fin.
Putatiua ſeruitus nataliũ ſplen-
dori non officit: nec de facto ſecuta
manumiſſio quicquam ingenuitati
detrahit.
1.5 Cûm autem ingenuus
aliquis natus ſit, non officit m ei
in ſeruitute fuiſſe, & poſteà
manumiſſum o eſſe. Sœpiſſime
enim conſtitutum eſt natali-
bus P non officere manu-
miſſſonem.
DE LIBERTINIS.
TITVLVS V.
Libertini, qui dicantur, quid
manumiſſio, & quo iure introdu-
cta. Illud annotato, Priuationem
nequaquã poſſe pracedere ha-
bitum. Ad hæc, nouiter emergẽ-
tia, nouo egere auxilio.
Ibertini ſunt, qui ex iu-
ſtar ſeruitute mant-
t iſſi ſunt. Manumiſſio
autem eſt de manumiſſio: id eſt,
datio tlibertatis. Nam quamdiu
& iſta eſt continuatio huius rubrica. Aretin.
Ciſte titulus diui-
ditur in quinque par-
tes. Primô ponit qui
ſint libertini. Secundo
quid ſit manumiſſio.
Tertio quot modis ſer-
ui manumittãtur. Quar
tô quod ſerui inuiti poſ
ſunt manumitti. Quin-
t qualiter de iure an-
tiquo ſtatus libertoru
erat tripertitus, & cor-
rectiones ſtatus liberti-
noru. Secunda ibi: Ma-
numiſſi. Tertia ibi:Mul-
tis. Quarta ibi, Serui ve-
rô. Vltima ibi; Libertino-
rum. Aret. CASVS. Prin-
cipium huius tituli vſ-
ue ad . libertinorum,
iuide aliter, quim .
ſecundm Franciſcum,
in octo partes. J In pri-
ma dicitur, quod liber-
tini ſunt illi, qui vere
erãt ſerui, & manumiſſi
ſunt per dominos ſuos.
JSecundô dicit quid eſt
manumiſſio: de qua in
prima parte habita eſt
mentio. Et certe manu-
miſſio dicitur quando
dominus dat libertatẽ
ſeruo. nam antequam
manumittatur ſeruus,
eſt in poteſtate domini
Erheri.i Totus
ſui. Sed poſtquam ipſe ſeruus eſt manumiſſus, ipſe liberatur ab
illa poreſtate. Tertiô autem dixit, quod manumiſſio eſt pri-
mitus. i primô inuenta à iure gentium:
non autem à iure natu-
rali, quia ius naturale prius fuit, quam ius gentiumideô ſecun-
dûm ius naturale homines erant liberi: & ſic non erat cogni-
ta ſeruitus. & per conſequens nec manumiſſio. ſed poſteà per
ius gentium ſeruitus, & manumiſſio eſt inuenta.J Quartô di-
cit, quod ex prædictis, quæ ſuperiori parte diximus, paret quod
ſecundum ius naturale vnum erat genus hominum. ſcilic. quie
erant omnes homines liberi:ſed poſtea per ius gentium cepe-
runt eſſe tria genera hominum: ſcilicet ingenui, ſiue liberi;
ſerui; Item libertini ſcilic. illi qui primô fuerunt ſerui, & po-
ſteà manumiſſi ſunt. J Quintô dicit in S. nultis quod manu-
miſſio ſeruorum poteſt fieri quinque modis. Nam quandoque
poteſt fieri manumiſſio in Eccleſia coram epiſcopo, & populo:
v C de his, qui in Eccleſia manumittütur, per totit t. quandoque
poteſt fieri manumiſſio vindictai cum quadam virga percutié-
do ter ſuprà illum, quem manumittit:dicendo ter: aio te liberã:
aio te liberum. aiu te liberu, & iſta manumiſſio fit cauſa cogni-
ta coram iudice, & in iudicio quandoque poteſt fieri manumiſ-
ſio in prxſentia amicorum: vt quando dominus manumittit
ſeruum ſuum conuocatis amicis ſuis,
& in preſentia corum.
Quandoque poteſt fieri manumiſſio per epiſtolam ſeruo ſuo
miſſam: vt quando dominus mittit literam, ſiue epiſtolam ſer-
uo ſuo, in qua epiſtola continetur, quod ipſe emit ſeruu, quem
manumittit, & dat ſibi libertatem: vel
in qua epiſtola dicitur
volo, ſerue mi, quod de cxtero ſis liber: tunc valet talis ma-
numiſſio. J Quandoque manumiſſio relinquitur in teſtamen-
to, vel in codicillis, vel alia quacunque voluntate. JSexto di-
cit, quod ſerui non ſolûm efficiuntur liberi quinque modis: ſed
etiam ſine manumiſſione: qui modi in veteribus, & nouis
conſtitutionibus continentur. & pone exempla vt in gl. Se-
ptimô dicit, quod ſolis dominis licitã eſt ſeruos ſuos manumit-
tere. J Octauo dicit, quod quando manumiſſio fit coram iu-
dice, non eſt opus tunc qued iudex ſedeat: ſed etiam eo am-
bulante ad balneum, ad ſpatiandum, ad theatrum. id eſt ad
locum publicum cruitatis, vel ad alium locum, poreſt fieri co
ram ipſo manumiſſio. hoc dicit vſque ad S.libertinorum Franc.
r Ex iuſtaid eſt, à vera ſic econtra:
vt inſrà, tit.j. ſemel.2.
Vel biuſta: quia adeô iuſte ſeruierunt domino, vt meruerint
manumitti.. Vel dic, iuſta: quia eſt de iure gentium: ve ſuprà, libertinus in-
tit. y. . ſeruitus. & ff de inſtit. & iure. L.manumiſſionis.
ſ Seruitute. & hiuiut manumiſſi filius
eſt ingenuus: vt ſuprà
tit. j. in princ. licet grammatici dicant eumlibertinum: ſed &
J Datio. i. detectio, ſecundu Ir.ſi
cum
a Iuſta ſerui-
tus qua dica-
tur.
b Recte, quia
ſi de factu ma
numiſſus fuiſ-
ſet, non eſſet
genuus: vt a.
ſipr a titj. Sſ
c Hæ dux ex-
poſitiones di.
ſplicent Porc.
c ſſ, de acqui. rer do.l adeo.S. & Ang.