Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0137
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
225

ſe. ſubſtitui poteſt in locum plurium.
lJelenur e ſe sr os ilu x A a per talia verba fie ſab-

ſtitutio compendioſa.

e J Ipſi. ſe poſſunt ſubſtitui.

a Subſtitutie
compendioſa
fit:quoties alij
aliis hoc ver-
bn adiecto, in-
ucem, ſubſti-
tuundur.

in teſtamento ſuo in-
ſtituit tres hredes ex
diſparibus partibus; pu-
ta Pin ſex vneias. M. in
quatuor, & Titium in
duas: & poſteà adiecit,
vos inuicem ſubſtituo:
& nullas partes in ſub-
ſtitutione expreſſit, mor
tuo teſtatore P. in ſex
vncias inſtitutus, ante-
quam adiret, deceſſit:
vel forté vnus portio-
nem ſuam repudiauit.
modô quaro in quas
portiones ſubſtituti P.
debeant ſuccedere? Ad
hoc reſpond. Amice, ſi
ex diſparibus partibus
hœredes inſtituros te-
ſtator inuicem ſubſti-
tuerit: & nullam men-
tiocem partium in ſub-
ſtitutione fecerit: eaſdẽ
partes videtur in ſubſti-
tutione dediſſe, quas in
inſtitutione expreſſit. &
ita diuus Pius reſcripſit.
vnde dico tibi, quod in
caſu propoſito M.inſti-
tutus in iiij. vncias, qua-
tuor vncias ex fubſtitu-
tione habebit: & Titius
inſtitutus in duas, ex
ſubſtrtutione ad duas
b Scilicet ip ſmiliter vocabitur. Eodem euim modo, quo cos teſtator dilexit
ſos ſubltitutos in inſtitutione, videtur eos in ſubſtitutione dilexiſſe. Et hc di-
quia nune ad cuntur vſque ad illum . Sed ſi inſtituto Franciſcus.
miterenttt,, dS Diſparibus partibus puta vnum in ſex vncias, alium in qua-
Eaneenniu tuor, alium in duas nſtitutum ponas nam ſi nõ adeat inſtiturus
elatur in ſex vncias i accreſcunt habenti iv, & dux habenti duas vt
ſe apparet de hic, & feo l ſi in teſtamento & leſi plures. & C. eo.l.j.
voluntare te e J Expreſſit. contraſffad Trebelliani l.quotiens. & lnonnãquam.
ſtatorisut l’e Se hie loquitur, cum non expreſſit propria nomina l: nam pe-
un Sfna ſ de cuniam ex eouis partibus ſubſtitutos dare iuſſit.
eb dut Qui cuniam ex aquis partibus ſubltitutos dare iuu n e¬
autem ſi ali¬ Sed ſi inſtitutoCCsvs. Quida fecit teſtamentu, & in reſtamẽ-
quos propris, to ſuo Titiû, & Seiu hœredes inſtituit: & poſteà adiecit; Si Ti-
aliquos appel tius hares nõ erit, Seium cohæredem ſuum ſubſtituo: & ſi Seius
latiuis, vel oi hhares nõerit Meuiu ſubſtituo. Mortuo teſtatore. Titius primo
nes ſimlinin, repudiauit, Seius ſecundõ: modô Mauius qui fuit ſubſtitutus
po ianrii Sej, vult admiti ex ſubſtitutione: mod vertitur quaetio,
& quid ſi ali- vtrum debeat admitti Mœuius ad totã hœreditatem, vel ad par-
qu uerir in ten dimiliam? Et certé reſpouder, quod ad vtramque partenm
ſubſtiturion admititur, & ita diui Seuerus, & Antoninus in hoc caſu requi-
coniunci & ſii ſine diſtinctione reſcripſerunt. Et hac dicuntur vſque ads.
tus: vide hie ſi ſeruum alienum. Franc.
Ang. Sed ſi inſtituto.l CAS VS. Titius, & Seius inſtituti ſunt hre-
c Et in ea tans des: & Titio Seius ſubſtitutus. & Seio fuit ſubſtitutus Mœuius.
an prne dié primo Titius, ſecundo Seius repudiauitadmittatur Mauius in
in taſu ſuo: partem vtriuſque hæredis:vt hie, & faod lſi Titius. & lcohare-
vbi ſeilicetco¬ di-in princip. ACCVRS.
haredi ſc. Seio.
tuto eſt tata g Coharadi ſuo. ſe. Titio.
ubmiuimnis, fT Alius ſe M eiius ſe MAneue-
per ius acere!JSine diſtinctione ſe ordinis pupillaris, vel vulgaris ſubſtitutio
ſcendi haberet nis, quaſi dicat, non diſtinguitur ſi fuerit pupillaris, vel vulgaris
ſuſtiturus ſubſtitutio: & quæ fuerit primô facta vel inſtitutio, vel ſubltitu-
partem illius, tio, & idem in vulgari. Sed hãc reprobãt quidam; quia debet ibi
ui no uiiſius eſſe ordo; vt primô principalis inſtitutio, & poſteà ſubſtiutio
nula i uy fatvt ffide vulgari, & pupllari ſubftitutione ly.S prius. Sed certe
eis fafta diſtin ille S. prius corrigitur per ſequ vſque in fin, dl Sed ego hoc re-
ctione, hoceſt probo:quia non eſt hc huius liter intentio: ſed hac, quia ſic
diuiſione,eam fuit de facto, quod non diſtinxerunt cum abeis quereretur. Eſt
abedit iure tamen diſtinguendun à nobis ſieut & a lasſfas iudil non poreſt
& hec fuit fir infi& de poſtu lImperator. in fin gloſSi. Item n dicitur hic de
te mens iſtius pupillari; ſed de vulgari tantumavt patet ex ſerie titu per e quod
litera: ſecus ta tiam reprobatur ſuperior ſentẽtia. ſe quia in principio glo fuit
mé eſſet in pu dictum, ſecundum quoſdam non diſtinguitur, an fuerit pupilla
pila, vel a ris, an vulgaris ſubltitutio. SDiſtingue ergo, vtrum inſtitutus
las vi iu ae- a lierit, vel cohares, vel ambo, nullus. ſi enin verque adiuit,
cum habere ſubſtitutus repellitur. ſi cohares tantum, ſeilicet Seius, idem,
peſſet: vt per quia Muius repellitur. Itẽ ſi neuter, habet locu, quod hic dici-
dact.. Inſtitut.

Poſſunt plures in locum vnius,
& vnus in locum plurium, & ſin-
guli ſingulis, vel omnes inuicẽ ſub-
ſtitui.ANGEL.

1. JEt plures in vnius locum
oſſunt ſubſtitui: vel vnus? in
plurium, vel ſinguli in ſingulo-
rum, vel inuicemb ipſi qui
hœredes inſtituti ſunt.

uem teſtator inſtituende præ-
dilexit:eum etiã ſubſtituendo præ-
dilexiſſe creditur: ideo haredes
ex dispar ibus inſtituti, & inuicem
ſimpliciter ſubſtituti, & hiſdem
portionibus ſubſtituti cenſentur, ex
quibus inſtituti fuerunt.

2. JEt ſi ex diſparibus parti-
bus d hredes ſcriptos inuicem
ſubſtituerit, & nullam mentio-
nem partium in ſubſtitutione
habuerit f, eas videtur in ſub-
ſtitutione partes dediſſe, quas in
inſtitutione expreſſitt, & ita

Jal fecerit.

De vulgari ſubſtitutione. Tit. xV.

Ipſi. ſe. poſtuntuunt¬. I.Ec..
Leleu cnsv,. Quidam fecit teſtamentum &

226

tur, ſcilicet quod Mœuius habet totum, ſi autem Titius tãtûm:
ſcilicet primus hares ndeat: & Seius non: in partem repellitur,
ſcilicet Muius. nam in partem repellitur quam adiuit Titius:
te Codeod l poſt aditam. & ffde vulgar, ſubl qui babebat filium.
j. reſponſo.
a Sine diſtinctione. Nã
neque ordinẽ ſeripturæ
in hac re ſpectamus, ne-
que ordinẽ ſucceſſionis.

diuus Pius reſcripſit.

Si inſtitutus fuerit cohæredi ſub-
ſtitutus, & demum tertius ſubſti-
tuto ſubſtitutus admittitur ad par-
tes vtriuſque, neutro inſtitutorum
adeunte ARET.

ceſſionis ſpectãdus erit.
l.qui habebat ffa. CV1A
Si ſeruum alienum.)
GASVS. Quidam fe-
cit teſtamentu, & in te-
ſtamẽto ſuo ſeruú Par-
tin, quem credebat libe-
rum hominem, haredẽ
inſtituit: & poſteà ad-
iecir, & ſi inſtitutus hœ-
res non erit, Mœuium
ei ſubſtituo:mortuo te-
ſtatore apparuit quod
ille quem teſtator erro-
re deceptus credebat
fuiſſe liberum, & tan-
quam liberum hre-
dem inſtituit, ſeruus
erat P. & ita iuſſuP. do-
mini adiuit hœreditaté,
qui eam dicebat ſibi ac-
quiſitam: ex aduerſo
Mœuius ſubſtitutus vi-
riliter ſe Pet. oppone-
bat, & allegabat in hüe
modum: Ego domine
Pet dico, quod per adi-
tionem ſerui tui in ca-
ſu iſto non poteſt tibi
acquiri hreditas: quia teſtator errore deceptus credebat libe-
rum ſeruum tuum, quem ſibi heredem inſtituit:vnde cûm in ve.
ritate nõ tenuerit inſtitutio facta:ideô deficiẽte inſtiturione, di-
co me ex ſubſtitutione ad totam hœreditatem admittendum, &
te omnino repellendum Sed in cõtrarium P.videbatur ſibi poſ-
ſe defendere hæreditatem, in huc modum allegando, contradi-
cens: Domine Mœui, ego dico quôd veritas praferenda eſt opi-
nioni. vn.le cu in veritate ſeruus meus fuerit inſtitutus, & ſi hœ-
res nõ eſſet, tu ei fututus eras ſubſtitutus: & ſi ipſe ſeruus iuſſu
meo adierit hanc hreditaté, mihi per traditionẽ totã hœredi-
tatẽ acquiſiuit & vulgaris ſubſtitutio expirauit: & ſie ex virtu-
te vulg. ſubſtitu. nihil iuris in hac hreditate poteris vindicare,
cum per aditionem ſubſtitutio penitus ſit extincta. & ita magis
creſcebat contentio inter P. dominum ſerui inſtituti, & Mœui
ſubſtitutum; & ided ſupplicauit Imperatori dicẽs, pro Deo, do-
mine, ſi placet, terminetis iſtam contentionem, & dicatis quid
iuris eſt in caſu iſto propoſito? Ad hoc reſp-Amice, ſi quis alie-
num ſeruú patremfamilias arbitratus, hredem inſtituerit: & ſi
heres non eſſet, Mœuium ſubſtituerit, licet iſte ſeruus per errorẽ
inſtitutus, iuſſu domini adierit hereditatem: nou tamen ſubſti-
tutio vulgaris penitus euanuit:imô Mæuius vulgariter ſubſtitu-
tus in partem hreditatis acquiſitæ admittendus eſt. Sed domi-
ne qualiter reſpondebitis ad allegatioues hinc inde propoſitas?
Ad hoc reſpond. Amice, allegatio domini pro ſeruo inſtituro.
locú habet in eo ſeruo quem teſtator ſciens eſſe ſeruum, haere-
dem inſtituit. Illa enim verba, qua ponútur in vulgari, Sed ſi ha-
res non erit, in eo quem teſtator in reiveritate ſcit eſſe ſeruû, in-
telligtur, ſi neque ipſe ſeruus inſtitutus acquirit ſibi hredita-
tem, neque domino præſenti, neque futurorquia tune demu ad-
mittitur ſubſtitutus, ſi in hoc caſu primo ignorabat ipſum eſſe
ſeruum: & ira non omnino obtinet allegatio domini. Allegatio
verô Mœuij ſubſtituti locum habet in eo ſeruo quem teſtator
ſciens hominem liberum inſtituit, & ei vulgariter ſubſtituitiIſta
enim verbaſeilicet, Si hares non erit, in eo ſeruo quem teſtator
ſeit eſe patremfamil hoe ſegniffeant, ſi neoque iple ſibi acquirit
hareditatẽ: neque illi cuius iuri poſteà ſubiectus erit.tuc enim
demûm ad hœredltatem admittitur ſubſtitutus, ſed certè ſecus
erat in caſu propoſito. nã teſtator credebat ipſuin eſſe liberû, &
in rei veritate ſeruus fuit: vnde non eſt mirum, ſi aliud in j reſp.
quam in ſecundo, vel tertio ſtaturú ſit. Nec videatur alicui nos
aliquid durum hoc caſu ſtatuiſſe. Nam ita Titus Cæſar in per-
ſona Parth. ſerui ſui quondam à teſtatore per errorem inſtituti
conſtituit. Franciſc, de Aret.
Patremfamiliàs. id eſt, liberum hominem. AcCVRS.
AnDITtO. Et hoc veyum, niſi error eſſet in ea perſonæ qua-
litate, qu præſumeretur cauſa finalis ipſius inſtitutionis putà

3. J Sed ſi inſtituro hredif
& cohœredi s ſuo ſubſtituto
dato, alius ſubſtitutus fuerit:
diui Seuerus, & Antoninus ſi-
ne diſtinctione a reſcripſerunt,
ad vtramque partem ſubſtitu-
tum admitti.

Vulgariter ſubſtitutus alieno
ſeruo quem teſtator liberum opina-
batur, quauis domini iuſſu ſeruus
hæreditatẽ adierit, ad partem hæ-
reditatis admittitur: qualis autem
ſit horum verborum, ſi hœres non
erit, interpretatio, hic traditur.

4. JSi ſeruum alienum quis pa-
tremfamiliàs * arbitratus, hære-
dem ſcripſerit: & ſi hres non

in conſanguinitate: vt l ſi pater C. de hare, inſtituen. Angel.
H1 a5Iuſſu

Cœteruma in pupillari
ſubſtitutione ordo ſuc-
 
Annotationen