Universitätsbibliothek HeidelbergUniversitätsbibliothek Heidelberg
Hinweis: Ihre bisherige Sitzung ist abgelaufen. Sie arbeiten in einer neuen Sitzung weiter.
Metadaten

Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>
Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata — Lyon, 1627

DOI Seite / Zitierlink: 
https://doi.org/10.11588/diglit.2602#0238
Überblick
loading ...
Faksimile
0.5
1 cm
facsimile
Vollansicht
OCR-Volltext
427 Inſtitutionum Imperialium Liber iij. 428

ſint incorporalia qua non diuiduntur: viſſ de atqre. do lſſe-

Leror. Niſi ſit minor, qui repetit vtroque caſu per reſtitutionem
in integrum: vt Cſi aduerſus ſolu. Si verô per ertorem facti,
repetitur:vr C. de condit indeb.L fideicommiſſum.
a Per damnationem. vt per hæc verba, Damnas eſte hres il-
lum are alieno liberare:vt ſuprà de lega. S. ſed & taln

b qCuique alias cui-
eumque.
e Constitutio. vt Cod.
commu. de leg. l.ij.
dS In omnibus legatis.
id eſt, in omnibus ge-
ueribus legatoru: quo-
rum quatuor erant ge-
neraz vt ſuprà de leg.j¬
e 5 Legatariis. vr eis
ſolutû indebitum non
repetatur.
f q Rligionis vt mona-
ſteriis.
g Pietatis. ve hoſpi-
talia, & ſimilia, qua
nominantur in Authen.
de non alie. J. nos igitur.
coll. ij.

PERQVAS
perſonas obis obli-
gatio acquititur.

Continua iſtam rubri-
cam vt hie in nigro in
prine. Ditum eſt ſuprà
de obligationibus, tam
de illis qua contrahun-
ture, vorbis, literis, &
conſenſu, quam de aliis.
nune ſequitur videre per
quas perſonas nobls ae-
quiritur abligatio.

xpoſii... Totus
ie ntuius diuidi.
tur in tres partes. Pri-
m oſtenditur quo-
modo nobis acquiritur
per illos qui ſunt in
totum in dominio,
vel poteſtate noſtra.
Secundô quomodo

re voluerunt, qua certa cõſtitu-
ta per damnationem? cuique l
legara fuerant. Noſtra autem
conſtitutio cûm vnam natu-
ram omnibus legatis, & fidei-
commiſſis indulſit, huiuſmodi
augmentum in omnibus lega-
tis d, & fideicommiſſis extendi
voluit: ſed non omnibus lega-
tariise hoc prabuit: ſed tan-
tummodô in his legatis & fi-
deicommiſs, quae laeroſancis
Eceleſiis, & cteris venerabili-
bus locis, qu religionis f, vel
pietatis t intuitu honorantur,
relicta ſunt:quæ ſi indebita ſol-
uantur, non reperuntur.

PER QVAS PERSONAS
nobis obligatio acquiritur.

TITVLVS XXIX.

Obligatio acquiritur etiam per
ſeruum vel filium:per ſeruum qui-
dem in totum: per filiu autem
quoad commodum vſusfructus.

ARET.

Xpoſitis generi-
bis obligatio-
aQ num qua E ex
contractu, vel
quaſi ex cõtractu
naſcuntur, admonẽdi ſumus ac-
quiri nobis non ſolum per noſ-

uus. S. ineorporales. & ſuprà de re. corpo.
prà de vſufrut. n prine.

m Conſtuutio. vtC de bonis, qua lib.l.

& incorpo. j-reſpon. & ſu-

lfi. S. vbi autem. AccvRs.

n Actionem proprietas ? tamen ipſius actionis eſt filij:ve hie

metipſos: ſed per eas quoque
perſonas qua in noſtra pote-
ſtate ſunt: veluti per ſeruos, &
filios noſtros: vt tamenl quod
per ſeruos noſtros nobis acqui-
ritur l, totu noſtrum fiat: quod
aurem per liberos quos in pote-
ſtate habemus, ex obligatione
fuerit acquiſitum, hoc diuida-
tur ſecundûm imagineml re-
ru proprieratis, & vſusfructus,
quam noſtra decreuit conſtitu-
tio : vt quod ab actione com-
modum perueniat, huius vſum-
fructum quidem habeat pater:
proprietas autem filio ſeruetur:
ſcilicet patre actionem a mo-
uente, ſecundûm nouell no-
ſtr cõſtitutionis diuifioneme.

Liberi, & ſerui alieni bona fide
poſſeſſi, & ſerui vſufructuari, &
vſuari acquirut nobis ex re no-

ſtra, & ex opera ipſorũARET.

1. Item per liberos homi-
nes?, & alienos ſeruos quos
bona fide poſſidemus, acquiri-
tur nobisſed tantum ex duabus
cauſis: id eſt, ſi quid ex operis
ſuis, vel ex re noſtra acquirant.
2. 5 Per eú quoque ſeruum
in quo vſumfructum a, vel v¬
su y habemus, ſimiliter ex dua-

bus iſtis cauſis nobis acquiritur.

hodie in omnibus ad-
uentitis. Sed olim bea-
tum quinque actiones

filiofam. competebant que
competebant

ratione proprictatis: vr

a AMuentin
.., -v i uuuntitio-
dicitur, & hot obtiner run pooie
tas ſiij

pie-
b. Filios.
il oimpni
actions

...S’E
iniuriarum, quod vi aut one pro-

clam:depoſiti, commo-
dati, & aſtiones i a¬
ctu:vt ffde ac. & oblil.
fliufamilids & lin fa-
ctum. has tamen parer

tiettis,
amen oege
cebat.

exercebat, vel ſuus pre-

curator, non filius:vnf.
de iniur l ſed ſi vnius. .
ait prator, & filio. &l.
pater. in ſi niſi pater ab.
eſſettvt ffde iudid ſi lon-
gius. S. j. quoderiam in
mutuo erat: vt ff ſicer-
tum petatur. lcum filius.
Sed hodie t ex omni
cauſa aduentitia acqui-
ritur ipſi filin proprie-
tas, vt hie dicitur. An-
DITIO. Dic vndecun-
que diete afiones in
factum deſcendunt, vel
ex edictis prætorum, vel
ex interdictis, & eſt ra-
tio quia prtor vſus eſt
æquitate, & illa tantum
motus: & in illis nõ tan-
tum queritur parri, quã.
do aliquid non rema-
net penes filium: vil. j.
cum ibi no. C. qui admit.
ad bon. poſſeſ, ergo non
eſt mirum, ſi omnes a¬
ctiones in factum filio-
fa. competebant. & ita
dicit Bart. in d. l. in fa-
tu. Angel.
a JPatre actionem. Ex
profectitiis cauſis filio
vtiles actiones dantur

Aduenti
mnia hodie
fioacquirun-
tu puoptie.
tate.

tVſuarius ſer
ui operis po-
teſt in ſuis fi-
dis vti: non
cas locare.

Pt ilos, in quihbus
abemus aliquod ius, vel qui ſeruiunt nobis bona fide. Tertiô
quomodo acquiritur per illos qui ſunt in dominio noſtro pro
parte. Secunda ibi: Itom per liberos. Tertia ibi: Communem. Ca-
SVS. Dicit Iuſtinianus, quod non ſolûm per noſmetipſos no-
tis aequirur aiquiainur quie id pnoreſtatel
bemus, veluti per ſeruos, ac filios noſtros. Sed domine, éſtne dif-
ferentia inter illud quod acquiritur alicui per ſeruum: & illud
quod acquiritur alieui per filium? Et reſpond. quod ſic. Quod
enim ex obligatione aliqua per filium meu mihi acquiritur, il-
lud mihi acquiritur quoad vſumfructum:filio autẽ quoad pro-
prierate qu lûl lſit & hor verun eſt niſ obligarie
fuerit ex caſtrẽſi peeulio, vel quaſi:tunc enim nec quoad vſum-
fructum, nec quoad proprietatem patri acquiritur, quod ex tali
n Dierentia obligatione filio debetur. Ex omni enim cauſa aduẽtitia acqui-
huius dtui à ritur proprieras rei filio per obligationem in perſonam filij fa-
citulo per quas ctam, & vſusfructus patri: & competit etiam actio patri, & non
rronui, ii flio hoe dieit, Erane.
ſerusi ſups uu ſe obligationes TSed a quid differt hie tit à ſuperiori,
Ierû aqui ſuprper quas perſon nob acquiritur Reſpod ille & dicit de rebac-
ſitio differtab quirendis: hie autem de obligatione;vt ibidiximus. Ité quid
oiliinn, rer r ta abaio, d ſpſp l ſe ncinn ibi de obigaione diea
Aiui ſé enin tur teſpoilleſpecialis eſ is per ſtipu-
iud bigare, lationedie autem in omnigenere obligatiouum loquirur ac.
e Diferentis quirendo d per filium, vel ſeruum preterquam ſi ſint ex caſtreſi
huius tituli à peculi, vel quaſiquibus caſbnec ad proprietaté nec ad vſum-
tiuulo de ſtipu fructu patti acquititur: v Co de bomis, qua lib. leum oportet. j.
latu ſeruor. i J Vitamen. alias eſt attamen: aliàs, vt quod. & hſe ſimiliter
d Ae roinde ſubauditur tas s e attamen: alis, vequ
er flit qua-l SAcquiritur. niſi ab alio poſſideatur ſeruus: qui poſſeſſori
ri: at qulier nec dominium, nec poſſeſſionem querit, ſi non ex re cius com-
ex patis ſtipu parauit, vel ex opera ſua, nec domino ſi ex re bon fidei poſ-
latone filioat ſeſſoris, vel opera ſua acquiſiuit: quia eum non poſſidet:

e aou ur ſ vdſ aeque rerunm domini tſi ſaruus. j reſpon. & l homo liber.
e inaginatt ) 7sacmdam imaninan ouaſe
diuiio ft inin l Saeundum imaginem, quaſi dirat, fiat hc diuiſio imâgina-

corporalibus. riée, & intellectualiter. Nam viſibiliter fieri non poteſt: cùm

abſente patre. Ex aduentitiis, ſi pater vſumfructum reſpuat, fi-
lius agit conſenſu patris: ſi amplectatur, ipſe agit conſenſu filij
(idque conſti. Iuſtiniani indicat in S. & filius. & S vbi autem in
vnum) Vel etiam filius abſente, aut permittente patre, ve recté
AcvVRS.noſter adnotauit in l ſi longius. de iudie. Reſtat, in cauſis
aduentitiis communes eſſe actiones: proinde vtrinque ratihabi-
tio exigitur, exemplo de dote actionis, que iure antiquo com-
munis eſt patris & filiæ: nec enim ſimilis eſt parer tutori, cura-
tori, ſyndico, & aliis quibuſdam, qui non explorato aliorum
conſenſu agunt. Pater enim non agit ignorante filio, vel ſi agit,
ideô cauet de rato. CvIAC.. T.A
o Diuiſionem. quam diuiſionem longum eſſet hîc dicere: ſed
dicitur plene pes de le gaetl e re
Ium per liberos hominesJ CASVS. Non ſolum per filios no-
ſtros, & ſeruos nobis acquiritur: ſed etiam per liberos homines,
& ſeruos alienos, quos bona fide poſſidemus, nobis aliquid ac-
uiritur. ſed hoc intellige in duobus caſbus ſcilicet ſi ex operis
ſuis aliquid acquirant, aut ex re noſtra: & ſimiliter per ſeruum
illum in quo vſumfructum habemus, vel vſum, ſecundum a¬
liam literam: vt paret in notula, ex duabus cauſis nobis aliquid
acquiritur. h. d. Franc.
p J Per liberos homines. No quod liber d

aEeb r ne
quãdoque b
homo quandoque be a a opu

na fide poſſidetur, jvt quando poſſeſſor credit, eum ſeruum eſſe, mal fdepot

& ſuum:l & quandoque mala fide, (t quando credo eum ſet- detur, u

uum eſſe, & ſeio meum non eſſe: ve ffde aequir poſſiſd j que 6 que nn
per euml quandoque nullo modu poſſidetur, licét detinearur ntr bon

vt quando ſeit liberum eſſe: vt ff de acquir poſſl qui vniuerſasS.
j. ff de prob.l. ſi quis liberum. e..c.a
qJVſumfrui. in quibuſdam libris, eſt in litera vſamfruai

& aaid
nediunqu
t, daeeſt.
fEt hautti

vel vſum & ſecudu hoc tviderur quod per eu ſeruuain quo la ppr iadie
beo vſumex duabus cauſis acquirs, Sed eõtra fide vſie, & hi l & en lit
pe ſeruum in prin. Sol dieüt quida illudecorrigiz Veldie ſecun- fudurius,

dum lo quodilud verbl, x lusbus, referatur ad ſolu vſumftu q

tü-alterû verô, ſi ex re, ad vſuariû:& ſie eritin litera cõfuſiofi-ere

eut,Cde co l ila, & Squi daxuto poſs ſi qui Sed in alis libris ſed!
non eſt, vel vſum: & tue planû eſt, & nullum eſt cõtrariur
AITI0.

quait nol

ooi
ſiiu

m. Ae, re tanti
 
Annotationen