Iustinianus <Imperium Byzantinum, Imperator, I.>: Corpus Ivris Civilis Ivstinianei (Band 5,2): Institutionum, Sive Primorvm Totivs Ivrisprudentiae Elementorum Libri Quatvor: Omnia à mendis quàm accuratissimè repurgata, atque vindicata (Lyon, 1627)

Danum da , l lrepn.
a Dinum da¬bVt fugeret.
ur quadrlu b JE fager.
t auuia di
Aquilia di¬ .urr..
t loun empla ſuprà proxim.S.
habet, ſi dam-3. Quandoque econ-
num datum ſit
de corpore in

a non corpus, vt ſi an-
corpus, vtilis,

ſ dens corps nulum excuſſerit, vt in
re in corpus, aquam caderet: viff-
vel de corpo¬ vod. l. ſi ſeruus ſeruum.
re in non core .ſi quis de manu. Et in
pus: ſubidia his duobus caſibus
ia in factu ſi pabet locum vrilis a¬
de non copo haber loeum vtilis a
te in non cor- ctio legis Aquiliæ: &
us dammum nihilominus in factum,
larum fit ſecundûm Ioan. v f.
tniuat ee ad lqmadaudmodunS.
multas ſpecies magitratus municipa-
ſubſe, i ſpecia- ler cum vtroque caſu v¬
les iniurias, ſei tramque reperiam da-
licet cõtume- ri, ſecundûm Ioan. tf.

liam, culpa, vi bono. rapthij. . ſi pu-

iniquitatem, lieanus. 4. Ouando-
iniuſtitias blicaauu. 4 Quando.

Tu. b. de que à non corpore in

ſe titu, de duo non corpus: & tue ſub-

uxgmoidiaia in factun con-
. petit: vfſ. eod. l. ſi ſer-
Gii lfu ad actione in factum quor
iſius. habet naturas, die un ſ.
e Aio in fa¬ de praſcrip. verb. in rubr.
cum cuius ſit & vt diximus J. de in-
natura. erdi. S. fma.

iuftitie.

ub.4. he-DE INIVRIIS*.
to. de defin. in-
iuria, inquit,

eſt; qua ae, Poſt alia priuata de-

pulſattone cor lita, & de iniuris po-
us, aut conui- nit, quod priuatum eſt
Eio aures, aut delitum, id eſt, non pu-
aliqua turpitu blitum. nec enim cuili-
dine vitã ali bet competit: ſed iniuria-
cuius violat. . .a.
vide laſfie, EtnntA CVvs.
S Eneraliter. To-
& tus iſte titu. diui-

trario de corpore in-

aJCompoditum. eſt enim dolo proximum: vt ſadepo. lſi homi-

Hie nota t: Quandoque damnum datur à cor-
pore in corpus: & tunc locum habet actio legis Aquili directa.
2. Quandoque à non corpore in corpus, vt patet per multa ex-

ſeruum compeditum? ſoluerit,
vt fugeretb.

DEINIVRIISJ.
TITVLVS IV.

Iniuria poteſt capi generaliter,
& ſpecialiter: & ſpecialiter ſumi-
tur tripliciter. ARET.

Eneraliter iniu-
ria dicitur omne
uod non iure fit:
pelalier auis
ve contumelia f, qu
à contemnendo dicta eſt, quam
Græci uur appellant d, aliàs
culpa, quam Graci f iunua di-
cunt, ſicut in lege Aquilia dam-
num iniuria datum accipitur:
aliàs iniquitas, & iniuſtitia,
quam Graci dvoμiar κo diuior
vocant. Cum enim pretor, vel
iudex non iure contra quem
pronunciat, iniuriam accepiſſe
diciturſ.

Iniuria non ſolum committitur
in corpus, vt verberibus, & pulſa-
tione! ſed tiam extra corpus, vt
conuicus, famoſis ibellis, pudici-
tia attentatu, aliiſque modis innu-
meris.

ditur in ſex partes principales. Primô ponitur quot modis acci-
pitur iniuria, & qualiter committitur. Secund, ex cuius perſo-
na nobis iniuria illata intelligieur. Tertiô, qua eſt pœna actio-
nis iniuriarum Quartô, quando iniuria atrox eſtimatur. Quin-
tô, quod pro iniuria poteſt etiam criminaliter agi: & an tune
poſſit interuenire procurator. Sextô, quando tollitur iſta actio.
Secunda ibl; Patitur autom. Tertia ibi; Pna autem. Quarta ibi;

Atrox.

uinta ibiIn ſumma. Sexta ibi; Sed has aio. CASVE.

Queſiui à luſtiniano quid dicatur fieri per iniuriã? Et reſpõdet
dcens, quod generaliter dicitur fieri iniuria, quod non iure fit.
& ita ponitur hie priuatiue. Specialiter autem dicitur iniuria
pro coutumelia à contemnendo dicta, quam Grci appellabãt
ſeut voluerunt. Quandoque autem ſpecialiter dicitur culpa, ſi-
eut ſumitur in actione legis Aquili: vbi ponitur damnuim in-
iuria datum, i.culpa facientis dat. Tertio modo ſumitur iniuria
pro iniquitate, vel pro iniuſtitia: vnde cum prtor, vel iudex
contra aliquem inique pronunciat, ille, contra quem iudicatum
eſt, iniuriam accepiſſe dicitur, ſiue iniuſtitiam. hoc dicit. Franc.
cJ Generaliter. facit ffiaLj. AGCVRS.
xae apedaut d ooruii hir a apaa, ybris Gracé, dieitur contumelia

eſt Aceuſ. Latiné: vt ai

lſerit textus. Adilema eſt culpa. Anomia iniquitas.

Adilia eſt iniuſtitia. inde adilon: id eſt, iniuſtum.
e q Iniuſtitia. iniquitaté committit iudex, quando contra qui-
tatem pronuntiat-iniuſtitiam, quando contra ſtrictum ius: ini-
quitatem, & iniuſtitiam, quando contra vtrumque pronuntiat.

AeCVRS.

t Acepiſſe diitur. ſeilicet ille contra quem eſt iudicatum.
2. Vel die accepiſſe, id eſt, feciſſe iudicem ſief. d dam. infect.I.

Proculus. ecvns.

Iniuria autem.J CASVS. Scire debes in principio, quod licet

iniuria quatuor modis ſumatur, vt ex prœcedenti reſponſo li-

quet, attamen in totõ iſto titulo proprie ſumitur iniuria pro cõ-
tumelia. Volui ergo ſcire à legis latore quomodo dicitur iniu-
ria, ſiue contumélia committi Et reſp.dicens, quod non ſolûm
committitur iniuria, cûmmquis pugno pulſatus fuerit, aut fuſti-
bus cæſus, vel verberatusiſed etlam ſi alicui conuicium aliquod
dictum fuerit. Item plus dico, quod’ſi aliquis vellet poſſidere
bona alicuius tanquam bona debitoris ſui, ſciens eum nihil ſibi
debere, iniuriam committit. Item dieo, ſi aliquis ad infamiam
alicuius libellum famoſum compoſuerit, aut ſeripſerit, aut edi-

irrogatur iniuria, parenti, marite,

459 Inſtitutionum Imperialium Liber

uij. 460

derit, iniuriam cõmittit: ſi aliquis pudicitiã alieuius bona ma-
tronæ attentauerit, vel matrẽfamiliàs adſetatus fuerit:vel pra-
textatum, id eſt, maſculu, vel praætextatam, id eſt, feminam ad-
ſectatus fuerit, & aliis pluribus modis.had. Frane de Aret.

gJIniuria hîe proſequitur prout hoc

1. J Iniuria S-autem com-
mittitur, non ſolum cum quis
pugno pulſatus, aut fuſtibus
cæſus, vel etiam verberatus
erit: ſed & ſi cui conuicium h
factum fuerit, ſiue cuius bona
quaſi debitoris i qui nihil de-
beret, poſſeſſa fuerint ab eo qui
intelligebatl, nihil eum ſibi
debere: vel ſi quis ad infamiam
alicuius libellum, aut carmen,
aut hiſtoriam a ſcripſerit, com-

poſuerit, ediderit, dolbve malo

fecerit quo quid cor fieret l:
ſiue quis matremfamiliàs , aut
prætextatmve
adſectatus e fuerit : ſiue cu-
ius Ppudicitia attentata eſſe di-
cetur: & denique aliis plurimis
modis admitti iniuriam mani-
feſtum eſt.

Quæ liberis, vxori, aut nrui

aut ſocero illata videtur:quo fit, vt
quãdoque pro eadem iniuria plu-
ribus perſonis iniuriarum actio cõ-
petat: viro tamen illatminriam
vxori vindicare non licet.
2. Patitur autem quis iniu-

riam no ſolum per ſemeripſumi

ſed etiam per liberos ſuos quos

argu. f cod. L.aum. in prineipis.

a JAut carmn, aut hitoriam. Duo pol

tit accipitur.
h q Conuicium. quaſi t
conuocium: cum in
vnum plures voces
conferuntur: ve ffeo-
dem. l. tem apud Labeo¬ ...
nom. S. conuiiumm. An JDicitur ver
DITIO. Nota quod looomos quu
verbum iniurioſum di- pugno peru-
citur, ſiue in genere, tit ergopugne
ſiue in ſpecie impro¬ pereutiens n
peratur aliquod deli- punireturpe-
cum commiſſum: vr tat nerii
is verl
notat Bartol. Bald. & tam.
docto. in l. iij. in prineip.
ff. de liberis, & poſthu-
mis.
i Quaſi debitoris, cum
non eſſet: vt his, &

a Conuleiun?
vnde dicatur.

ſf. codam l. ſi iniurie.

AcVRS. 2 LI.:.
EM Qui intellgatœx b hlniuia Eter
fei enin Eit iniu- feitte
ria: n r tod. l y. ee uet ¬
quid ſi erat veré debi¬ relianeſes, qui
tor? Adhue videtur quoidieaſe.
idem, cum nihil ade fantur puel.
durum ſit, quam fami linms
liarem pumpam oſten. ee e ſu.
di. Quid enim tam du- dendi, autoffi-

rum, tãmque inhuma-cij cauſa id

num, quam publica-aat dlitenms.
tone, pompaque re vernuſiſr:¬
rum familiariu, & pae veſte matona
pertatis s detegi vtli l, el S, ſiqui
ttem, &c. vt C. quan- viet Agid.
de, & qui dhe quuta er.
par x bo dfus. Lj. S.a tauperut
lu.x. Sed dito contr te &
in ſequenti cafu, ſi iure

eum pronocaui, vel

meum debitorem ap-
pellaui, cûm eſſet: ve

ſtrema verba non ſunt in

veter. lib. Eſt vero ex xrr.tab de famoſis libellis capitalis actio.
Ex lege Iulia, & ad eam pertinente S. C. noncapitalis. CvrAe.
l qFiret. niſi nocens erat. Nan peccata nocentium nota eſſe

expedit:vt ffaaodl. eum qui in prine.

m d Matrrnmfamilias. matremfamiliàs eam dicimus, qua eſt

notæ auctoritatis, & honeſtæ vira

lib exhib.l ii Sfin. & fde his qui ſuns ſui, vel alimi i. Lam ai-
1

uium.

n JPratextatum. Pratexta d genus eſt veſtis, qua nobiliores
ciues Romani ſolebant vti. Vnde ſi alius quim cui permiſſum

in domo ſun: vt f. de
d Pitt
divide Bud.
m annot. ad Pã-

erat deferre,e deferebat in alicuius certæ perſona ignoi- dein l fin.fff de

niam: iniuriarum tenebatur illi quem inſes

que fit. AccvRs.

o S Adſectatus. adſectari eſt frequenter ſequi: ſed atrentare,!

teur ſic plerum-SSnate vbi lo-
cum huc dili-
eſt gétiſime cum
ex aliis, tuex

blando ſermone pudicitiam alicuius impetere: vt feeod. litu u Gel expli-

apud Labeonems aliud.
p JCuius. id eſt, alicuius.

cat.
eNot ſecundu

qV Plurimis modis qui notantur ffeod per touun. & Com,

per totum.

iſtos gabba-
deos, qui ſu-

Patitur autem quuJCAs vS.Suprà dictum eſt, quot modis nut habiij
ſtioiuria: modo videndun eſt qualiter quis paiur imilernmn entatiſe
ſi

Patitur autem quis iniuriam non ſolûm

aliquo prditoru eligioſoruim.

modorum ei directô fiat iniuria, ve putà quia conuitim ei quia poſſunt

fiat, vel aliquo alio modo, ſed etiam ſi liberis cius quos in po-

puniri. vide in
Auh. de ſana-

teſtare habet, aliquo pradictorum modorum fiat iniuri, paee ijaſ rnng
djcitur paſſus iniuriã. vnde proiniuria facta vni perſona quan-
doque tribus, quandoque quatuor datur actio iniuriarum:velu-

ti ſi facta fucrit iniuria filiafamilias nupr, datur atio iniuria-
rum patri mulieris, & etiam mulieri, & marito mulieris. Sen

quid ſi marito fuit iniuria facta? Potbſtne vror agere pro iniu,
ria ſibi facta, & econuers? Reſp.quod non. Equum enim et

vxores à viris defendi, & non maritos ab vxorbus.
nim perſonis competit actio iniuriaru pro iniuria?

uatuore-
cta vni

perſonae in tali caſu. Pone quod aliliannppa fie
meo ſit quem in poreſtate habcbam: huie ſi fada fuit iniri.
competit actio iniuriarum nupt, & mihi ſocero pro iniuria
facta nurui mez: & etiam filiofamilias marito mulieris, & q¬

iam patri mulieris.h.d. Franc.

a 5In