DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.7904#0603
1:6$t De rcconditisant!C]uoriun Lucernis. 1166
tioras partictpem,dkcramcxpertem>.; tiam A sensualem, rationi tum repugnarctutrj
virum difttncl&jmt, vt,corporispartes, & etiam obtemperare vaJenttm; & ratio-
a misero
diff-ttdi.
m'dia vit-e
Parte.
Sotrmus cuius
5»iaw sit
°CiusD.
omr/ta dtuiftbilia : an rationc tantum du£
fint, re auttrn ipfia fparari intcrfe minime
pojjint, vt in ctrcumjirentia conuexum, &
concauum : illud vcro nibiL ad propofi-
tum rtfert. Irrationalis autem partis, alia
communi ey vtgctalipcrfimlis eft': ita ap-
pello eam,qux alendi, & augendi caufia eft^
talem enim animx facultatem inomnihus
qu& aluntur ,ftatueret altquis: tjr in sieti-
bus quoque; quin etiam eandem hanc in
pcrsecits , & conuenicntius etiam, quam
aliam quampiam . Huius autcm.commu-
nis quxdam virtus, non humana apparet;
quippe quum pars h&c & facuitas in fiom-
nis maximc opaari videatur: bonus autem
ejr malus in fbmno dtficerni minime pojjit.
Vnde inquiunt fielices in dimidia partc vi-
t& a mifieris nihildiftare . Atque hoc conue-
nienter euenit; ocium enim anim& fiomnus
eft, qux. vel bona, velmala dicitur , Ac de
his quidem fatis. Atqtte h&c nutriendi fia-
cultas, esi enim hu?nan& virtutis expers ,
omittenda csl. Videtur autem etiam al-
tera quadam nawraantmx irrationatis cfi
sie; qu& ratitnis tamen quadam ex parte
capaxsiit. Sc mox: EJfie igitur irrationalis
quoque hdc duplcx videtur; nam vegetalis
nuUomodocum rationc communic^t ;con-
cupisctbilis aute dr omnino appetibilis par~
ticeps rationis quodammodo cft ; quatenus
ipfi obedit, imperioque eius obtempcrat. Ita
profiElo &patris& amicorum habere ra-
. "_____._._. /»-s n/lrt 41 _• 1/lSirSi /iyiJ _* -pv1 /1 s /t />isl-i 1 i s s>
B
VI. Luceim
trilychuis cx-
phcatio.
VII. Lucernc
siCtilis expli-
catio.
nalemnaturaiua imperantcmj& alias
omnes in suis func-iionibus gubcrnan-
tem j vt late probauimus m Opere no-
stro dehiSjqui diu viuuncsineaiimen-
to[\]Quas quidcm tern.is anima-par- [k]l.».c.xeoi
tes,ab Ariitotele quoquelatiusexcul-
tas in libris de anima , resert optmie
sexta Lucerna fictiLs Brandemburgica
tnbus ellychniorum rlammuLs coru.caj
quarum media correspondere videtur
parti rationali, ceteras gubernansjlajua
vegetali, dexcerapam scnsuali. Ce-
terum&ad hancnormamexplicanfor-
t isse poterir seprima Lucerna fictills
ctiam Serenissnm i>.Rom.Imp.Septem-
vin Brandemburgici, si dixero, Luccr-
nam istam fittdem rotundam,magnam>
pensilem e tnbus ansuLs, prommenti-
bus ab mtenore cyclo, quincjue protu-
berantes tubostilychniotum obtmen-
tem in ipaioris orculi penfcna 3 cum
C sextotubo maiori,pro miundibuiosug-
gerente liquorem olei singuiis eliych-
morum ,reprcsentare nob.s humanum
caput ,in editiore corpons regione ve-
luti suspensum, qumque sensibus exter-
nis, m gyrum fere totam faciem am-
bientibus,orn?.tum,3tque tanquam cic-
cumuailatum. Quibus communis sen»
sus appellatusinternus vim ientieudi
quomodocumque submmillrer, ac eo-
rum omnium singulorumque fun<5i*o
&
^ationalis
Sltxsit.
^'uifioani.
'n duas
y lucernebi-
^chnis expli-
rri
tionemdtcimusnonsicutmathematico- D nesPcrficiativtcommun.scsiplunmo-
rum. Parere autem quodammodo rationi rum philosophantium opmio . Cete-
rum noninepta fuent explicatio miii-
tis, Ducisque beiJi, quicunque dixe-
nt, hac Lucerna typum habtn Valii
miiitaris, Aggcns lJropugnaculiveRe-
gulans.siuc Reaiis hoc xuo nuncupaci.
Qii_e meacogitata vtiuam nonimpro-
bentur abinciyto Smitlno , qui typos
Lucernarumad me transmittendoscu-
rauit.
irrationalem hanc partem admonitio
omnis incr/patio s & cohortattQ indicat ,
£uod(idicendum esi, hanc quoque partcm
rattonem habere ,duplex erit ea qu<e ratio-
nem habt t; altcra enim proprte, & in se eam
habcbtt; altera ita vt is, qi, i diciopatris au-
dicns esi. Ex quibus apertum eit dapli-
cem haberi poise diuisiotjem anima. j
secundum quarum vnam anima tota di-
uiditur in partem r3tionaIem,qu.emens
est humana,&in partem rationisex-
pertem proprie,qu^ pars el\ anima. de-
gens insra mentem j quarum partium
typus efi quinta Lucerna sic^ilis Sere-
mssimi Eiedoris Brandemburgcnsis ,
tantum obtinens ellychnia ssammi-
i gera . Secundum alteram vero diuisio-
nem anima nostra tripartito sumitur, in
vegetalem omnino rationis expertem:
*'ntres pat
De Lucerna Danica P. Charisij.
Cap. CX I.
PEtrus Charisius, vario rcrum vsu
peritusimus, Ionce Chariiij, oiun
Chriliiano iv Dani^Regi ab intcrion-
bus conlilijs, atque ad Hispaniarum ac
BritanniiE Reges , Ordinesque Belgij
Confoederatos Legjti, fiiius, e lua pi-
na-
tioras partictpem,dkcramcxpertem>.; tiam A sensualem, rationi tum repugnarctutrj
virum difttncl&jmt, vt,corporispartes, & etiam obtemperare vaJenttm; & ratio-
a misero
diff-ttdi.
m'dia vit-e
Parte.
Sotrmus cuius
5»iaw sit
°CiusD.
omr/ta dtuiftbilia : an rationc tantum du£
fint, re auttrn ipfia fparari intcrfe minime
pojjint, vt in ctrcumjirentia conuexum, &
concauum : illud vcro nibiL ad propofi-
tum rtfert. Irrationalis autem partis, alia
communi ey vtgctalipcrfimlis eft': ita ap-
pello eam,qux alendi, & augendi caufia eft^
talem enim animx facultatem inomnihus
qu& aluntur ,ftatueret altquis: tjr in sieti-
bus quoque; quin etiam eandem hanc in
pcrsecits , & conuenicntius etiam, quam
aliam quampiam . Huius autcm.commu-
nis quxdam virtus, non humana apparet;
quippe quum pars h&c & facuitas in fiom-
nis maximc opaari videatur: bonus autem
ejr malus in fbmno dtficerni minime pojjit.
Vnde inquiunt fielices in dimidia partc vi-
t& a mifieris nihildiftare . Atque hoc conue-
nienter euenit; ocium enim anim& fiomnus
eft, qux. vel bona, velmala dicitur , Ac de
his quidem fatis. Atqtte h&c nutriendi fia-
cultas, esi enim hu?nan& virtutis expers ,
omittenda csl. Videtur autem etiam al-
tera quadam nawraantmx irrationatis cfi
sie; qu& ratitnis tamen quadam ex parte
capaxsiit. Sc mox: EJfie igitur irrationalis
quoque hdc duplcx videtur; nam vegetalis
nuUomodocum rationc communic^t ;con-
cupisctbilis aute dr omnino appetibilis par~
ticeps rationis quodammodo cft ; quatenus
ipfi obedit, imperioque eius obtempcrat. Ita
profiElo &patris& amicorum habere ra-
. "_____._._. /»-s n/lrt 41 _• 1/lSirSi /iyiJ _* -pv1 /1 s /t />isl-i 1 i s s>
B
VI. Luceim
trilychuis cx-
phcatio.
VII. Lucernc
siCtilis expli-
catio.
nalemnaturaiua imperantcmj& alias
omnes in suis func-iionibus gubcrnan-
tem j vt late probauimus m Opere no-
stro dehiSjqui diu viuuncsineaiimen-
to[\]Quas quidcm tern.is anima-par- [k]l.».c.xeoi
tes,ab Ariitotele quoquelatiusexcul-
tas in libris de anima , resert optmie
sexta Lucerna fictiLs Brandemburgica
tnbus ellychniorum rlammuLs coru.caj
quarum media correspondere videtur
parti rationali, ceteras gubernansjlajua
vegetali, dexcerapam scnsuali. Ce-
terum&ad hancnormamexplicanfor-
t isse poterir seprima Lucerna fictills
ctiam Serenissnm i>.Rom.Imp.Septem-
vin Brandemburgici, si dixero, Luccr-
nam istam fittdem rotundam,magnam>
pensilem e tnbus ansuLs, prommenti-
bus ab mtenore cyclo, quincjue protu-
berantes tubostilychniotum obtmen-
tem in ipaioris orculi penfcna 3 cum
C sextotubo maiori,pro miundibuiosug-
gerente liquorem olei singuiis eliych-
morum ,reprcsentare nob.s humanum
caput ,in editiore corpons regione ve-
luti suspensum, qumque sensibus exter-
nis, m gyrum fere totam faciem am-
bientibus,orn?.tum,3tque tanquam cic-
cumuailatum. Quibus communis sen»
sus appellatusinternus vim ientieudi
quomodocumque submmillrer, ac eo-
rum omnium singulorumque fun<5i*o
&
^ationalis
Sltxsit.
^'uifioani.
'n duas
y lucernebi-
^chnis expli-
rri
tionemdtcimusnonsicutmathematico- D nesPcrficiativtcommun.scsiplunmo-
rum. Parere autem quodammodo rationi rum philosophantium opmio . Cete-
rum noninepta fuent explicatio miii-
tis, Ducisque beiJi, quicunque dixe-
nt, hac Lucerna typum habtn Valii
miiitaris, Aggcns lJropugnaculiveRe-
gulans.siuc Reaiis hoc xuo nuncupaci.
Qii_e meacogitata vtiuam nonimpro-
bentur abinciyto Smitlno , qui typos
Lucernarumad me transmittendoscu-
rauit.
irrationalem hanc partem admonitio
omnis incr/patio s & cohortattQ indicat ,
£uod(idicendum esi, hanc quoque partcm
rattonem habere ,duplex erit ea qu<e ratio-
nem habt t; altcra enim proprte, & in se eam
habcbtt; altera ita vt is, qi, i diciopatris au-
dicns esi. Ex quibus apertum eit dapli-
cem haberi poise diuisiotjem anima. j
secundum quarum vnam anima tota di-
uiditur in partem r3tionaIem,qu.emens
est humana,&in partem rationisex-
pertem proprie,qu^ pars el\ anima. de-
gens insra mentem j quarum partium
typus efi quinta Lucerna sic^ilis Sere-
mssimi Eiedoris Brandemburgcnsis ,
tantum obtinens ellychnia ssammi-
i gera . Secundum alteram vero diuisio-
nem anima nostra tripartito sumitur, in
vegetalem omnino rationis expertem:
*'ntres pat
De Lucerna Danica P. Charisij.
Cap. CX I.
PEtrus Charisius, vario rcrum vsu
peritusimus, Ionce Chariiij, oiun
Chriliiano iv Dani^Regi ab intcrion-
bus conlilijs, atque ad Hispaniarum ac
BritanniiE Reges , Ordinesque Belgij
Confoederatos Legjti, fiiius, e lua pi-
na-