DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.2423#0079
stntmpuiaiePatresconscripti, vtinscenaviietU, hominescon-
- .sceleratesimpulsudeorumterreriFuriarumttiuardentibus.sita
quemquesraus ,fttumsacinm, (uumstelus, sm tudtcia desani-
ttte, tc mente deturbat. btfuntimpiorumsurit, htssammt, ht
faces. Qpportunc igitut iniutiam paisossdlemurluue-
nahs versi bus Sat.i 5.
Cur tomenhostu
Euasiseputes, quosdiriconsciasaSi
iiens habet attonites, & (urdo verbereitdit
Oceultum quttiens antmo tortoresstgellum 1
Pcenaautem vebemens.&multostttioriUu
Quas& Ctditim graHUinuentt & Rhadamantm,
NoSediequefuumgestareinpeSoretistem. ,
Nam quo maior vu esl animi, quam corporU, bocsuntgrauiora
, eaqutconcipiunturanimo,quamiUaqutcorpore;\ibcatia-
quit Cicero in Philippicis. Vnde non sine rarione D.
lohannes Chrysost. Homil.5. ad Timorheum 2: Quam-
lu)etenimquisaiipsavitiorumprosundacotruerit,ammiiudi-
cium numquam. corrumpitur, atque inuiolabileperstat. nuUuf-
que eSlquidum malumoperatur, bonum idesseptttetsei otcasio-
nessingit,&omnitsacit.ctterumiUe, etssrerbU crimenssrtas-
*-s stsiiluat, conscienttam tamenipfe suam essugers nequaquam
*% poteyit. Namhicquidem&oratioarguta,&caUida,&ineon-
*i ssantit primipum, & ajsentaterumgrtges, imserte obnubere
- / queant: intraveroconscientiamnilborumadmtttipotest.non
aiuhttoresaisunt,nonpecunit, qua iudicia certumpunt.insitum
quippe nobUeSt a Deonaturateiuiicium. liverequumaDee
sollatumsit,nibilemsmoiipatitur,seiipsiquoiyfowniinquieti
& tetrt rerum imagines, &iugiter animum ctiens mali memo-
§4- ria,quietemintercipitnostram. Cumsvocesprimasegregie
' mv.nits.u&oiUbndeftvnitentia, excaritis iuter D. Am-
b [q sii opera: PoteSi conscius mortesubiuci ;pote!i tibi adtem-
pusprodesje tessis: conscientia ver» eecumsupereSl r&sme te mn
esl. beret pecleri, nec vnquam te deserit; & velut qutiam pe-
diJsequanuUoabstetemporUinteruaUodi(cedit;tenettereum&
insudsemperiitionecaptiuum. Siquandementemtuamlttior
• sicuniarum rerttm actus amearit, & sensits tttos capertt saSi
deleSatiene iucuniitas; subito te iUaflsmulat; iUa meiullitus
ptilfit&interpeUot senfum, inierrumpitgaudium; &totam
peSoris regionem mtstUsustirtU inquiettt: & quasi vulnerata
opprobrio tentatur, noinuenitur bomm remedium quo curetur.
SemperenimosfeniiturcumaHmcastigatur, &inalienorul-
lureprimaipsapercutitur. Deinievisnojsequtntasttseueritas
mnsctentiti PoteHtibi consciusaurocorrumpi, poteSipeeunia
< tomparari: consctentit nibtl corruptienU admittit, manetin-
tegrum eius testimotiium totasiieisirmitate vallatum. Quin et-
iamaiuerstis eonscium eoniucitur patrocinmmi &desensionis
ingenio argunmta verfutit tonquiruniur; &teJltmouit veri-
,' tas loquele impudentis caUiditate peruertitur ; luiexquoque
redimitur,rtfaSiqualitas extusctur.racantbtcomnia.rbi
je, mtntem conscientiavulnerat&c. Atenimpostremasop-
pidb confirmantista Plutarchi: Quippesomnia, &speSra
i diurna,oracula,decthsiruationes,&quidquidaliiidditijnitus
obiieipiietur, tempestatibus.&terrortbusperceUitmalesibt con-
scios. IisdemitemmbscrifeitoptimusSatyrograjihorum
Sermonei;.v.tzo:
V. NoSebreuemsssorteiniuIJitcurtsoporem,
Ettotopersatatoroiammembraquiestunt,
Cominuotemplum & violati Numinisarts;
R quoiprtcipue mentemsuioribus rrget;
Teviiet insemnis &e.
it. Nihil borum negabit Nerb, de cuius matricidio sic
Tranquiilus eapire 14: Weque tamenscelerU eonscientiam,
quanquom & militum &Senatui,poputiquegratulaiiembm
.sonfirmaretur,autjlatimautrnquamposteaserrepotuit;stpe
lensefsusexagitarise maternajpecie, verbtribus furiarum ac te-
iUarientibus. DeqneeodemTacituslib.ij.Annal:Cum
¥esstquequetempluminisiset,repentecunSosperarmtremens,
seu THumineexterrente, seusacinorum ricoriatiene, nunquam
tmoreiacum&c. NihiiOthoi quitesteSuetoniieap.7:
Dicittir etnoSe petquietempaiiestSut, gemitus mdximesedi-
rfjje: repertusque a concursantibus bumi ante teSum iacem &c.
QVI §VI>RA POENAM. £ap.
ipsepersomnum vidit & Rufticum aisecum glaiio adiiere&
Mineruam, quam iii cubiculeftatuam tollocatamkabelrtt, ar*
maproiecisfe fique inciientem currui nigrorum equorum in bitti
tum quendam prelubi: Nihil Peniapoiitaoas iibya re1
&01, Iuda:orum insignis catnifex, qui testamt lolephd
libto&capite vitinio iSfi&sut;, Muttipltcimorbo&iufa-
nabili eorreptus, acerbtsstme tertm esi,non corporis tantttm cru-
ciatum suftinens: sei erat ei maioranimi merbus &grauier:
Terroribus enim expauefcebat, & crebro videbatssbiinftantts
vmbraS eorum quosperemerat, &clamitabat. Cumquese te-
nere nonpo(setexilieoatstratu,tanquam tormentustbi&.sitm-
mUadbibitU. Nihil GaHus, deouoprodit Marceisnus
libroii).: interbietamenpetinduti£snatutaquiefcentU,sau*
ciebantureiHssenfuscircurnssridenttumterrorelaruarumMtir-
feSorumque caterm, Domttiano& Montioprt vits, correptunt
eum, vtexistimabat', tnsomnu rncufiiriattbusobieSabatiti
Nihil Feftus, qui cum i'hilo(opbum Maxirnum iup-
plicioarfecisset; DtcebatMaximumnumeUacoUoinieSavi-
sumfitijse ipsum ai Orcum pertraheresistendum PiutonU iuii*
«o,vtrecenstrEunapiusinvitaMaxiinii Quibusex-
empijsSrma.uropinio Quinriliani, eensenns DecLi-
matione 314: NectameniUamihivana queruniam itdetur
e(sepersuasio,quicreduntnonextrinfecusbas Furiasvenire, nes
rUius Deorum imptilsu.banc hortalibus ineiii§e'dementtam %
sednasciintus: conscientiamejse, quaterqueat; animum esii
quirrat. tierumgratulor.beneberclesattumeSl;qmietUmji .
omnesseseUerimus, effugerenenposjiimtitnos, Hmcdefenlio
iliaPhilptaapudCurrium iib. &: Grauijopore acquiejce-
bam; cummemalUmeUindormtentem, inimtei vtnciendo ex-
citarunt. vnde &parricidt & proitto ttm attt qutessomm: Sce-
lerati, censcientia obsirepente, cum dormirenenpossint, agitani
, eos Furit,non consummtto modosed & eogttatoparrictdio. Cui
& aiientiuntur ista Dionytii ioquencis deseruilis con-
iucacionisauctonbus lib. j.Antiquir.Roman: InsonimH
enim obutrsabtntur eu borrtbiles qutdam speeies, intemantes
pcenasatrocesmsicceptodesisterent: vtdebanturquedbiexagita-
ri a quibusiamsiaiU & verberari, tandem etiam oculU orbarit,
multisque atiUsuppliciU mtserum i« modum affici, ita vt terrore
actremore excitarentur, ac nejomnum quidem prt buiujmoii
terrieutameniu pojsent capere. Quare non poecam agit
Lucanus, fed historicum, vbi poi t tharialicam cladem
inquit, lib.7:
Exigit ameritUtrisieu piSoriapcenas.
StbUaqg&ssammas insertsopor. vmbraperempti
CivUadeSI-jsuaquemcfepremitterrerUmago.
lUesenum vultus, iuuenum viietiUesiguras.-
'HuncagttanttottisraternacadauerAJbmnU
PeSoreinbecpater eSt: omnesinCtsaremanes: >
Hauialtesnonium Scythitapurgattis inara,
SumeniiumviiiipuliusPelopeusOreftes:
HsecmagUattoMtosammisenseretumultm,
Cumpteret Pemheus,ai)teumiescijsetAgaui.
Huncemnesglaiii, quosaut Pharstha ptitt,
Autpltrixptsuradies ,ssrmgente Senatu,
llla ntSepremunt: hunc insera monJlrassageUatth
Heuquantumpeentmijeromensconsciadonat,
QupdStjga,quodmanes,insessatfytartarassmn6
Pompeio viuenteviieti
Neesinccauisaprarmonet lib.iiEleg.j.TibuiiuiV
Ket tibi ctlandisossit.peccareparmti
SitDens,occuttosqtitretetejsedetoii
lpse Deut tacitopermifitltua mintstro,
Ederet vt mutto iibert verbt mero.
IpseDeittsommiomitosemitterevecem
lussit, & UtuttossaSt tegenia loquh
Nam & taie quid etiam iieti, dilette iigna t Veriibus siliS
Lucretius lib.4.
Multi ie nttgnU persomnum rehtslcquuntur j
Indicioque suifaSi perstpesuere.
Quodmultiscxemplispaiamxacerem,hisiprbperitem
adconsciotum pauores dmtnos. Nam&luces*que V 1
ipsisexereitasatqnenoSesiadeowSo/Ei»i^m^i)/^!«e-
H
m
s**
Nihil Douiit!anas,euiijs sic meminit Xipliilinus; Etiam tu &su$ichmnw haurimt{n loquitur D. Chjysoftomus
J Gg 4 »Heini5
- .sceleratesimpulsudeorumterreriFuriarumttiuardentibus.sita
quemquesraus ,fttumsacinm, (uumstelus, sm tudtcia desani-
ttte, tc mente deturbat. btfuntimpiorumsurit, htssammt, ht
faces. Qpportunc igitut iniutiam paisossdlemurluue-
nahs versi bus Sat.i 5.
Cur tomenhostu
Euasiseputes, quosdiriconsciasaSi
iiens habet attonites, & (urdo verbereitdit
Oceultum quttiens antmo tortoresstgellum 1
Pcenaautem vebemens.&multostttioriUu
Quas& Ctditim graHUinuentt & Rhadamantm,
NoSediequefuumgestareinpeSoretistem. ,
Nam quo maior vu esl animi, quam corporU, bocsuntgrauiora
, eaqutconcipiunturanimo,quamiUaqutcorpore;\ibcatia-
quit Cicero in Philippicis. Vnde non sine rarione D.
lohannes Chrysost. Homil.5. ad Timorheum 2: Quam-
lu)etenimquisaiipsavitiorumprosundacotruerit,ammiiudi-
cium numquam. corrumpitur, atque inuiolabileperstat. nuUuf-
que eSlquidum malumoperatur, bonum idesseptttetsei otcasio-
nessingit,&omnitsacit.ctterumiUe, etssrerbU crimenssrtas-
*-s stsiiluat, conscienttam tamenipfe suam essugers nequaquam
*% poteyit. Namhicquidem&oratioarguta,&caUida,&ineon-
*i ssantit primipum, & ajsentaterumgrtges, imserte obnubere
- / queant: intraveroconscientiamnilborumadmtttipotest.non
aiuhttoresaisunt,nonpecunit, qua iudicia certumpunt.insitum
quippe nobUeSt a Deonaturateiuiicium. liverequumaDee
sollatumsit,nibilemsmoiipatitur,seiipsiquoiyfowniinquieti
& tetrt rerum imagines, &iugiter animum ctiens mali memo-
§4- ria,quietemintercipitnostram. Cumsvocesprimasegregie
' mv.nits.u&oiUbndeftvnitentia, excaritis iuter D. Am-
b [q sii opera: PoteSi conscius mortesubiuci ;pote!i tibi adtem-
pusprodesje tessis: conscientia ver» eecumsupereSl r&sme te mn
esl. beret pecleri, nec vnquam te deserit; & velut qutiam pe-
diJsequanuUoabstetemporUinteruaUodi(cedit;tenettereum&
insudsemperiitionecaptiuum. Siquandementemtuamlttior
• sicuniarum rerttm actus amearit, & sensits tttos capertt saSi
deleSatiene iucuniitas; subito te iUaflsmulat; iUa meiullitus
ptilfit&interpeUot senfum, inierrumpitgaudium; &totam
peSoris regionem mtstUsustirtU inquiettt: & quasi vulnerata
opprobrio tentatur, noinuenitur bomm remedium quo curetur.
SemperenimosfeniiturcumaHmcastigatur, &inalienorul-
lureprimaipsapercutitur. Deinievisnojsequtntasttseueritas
mnsctentiti PoteHtibi consciusaurocorrumpi, poteSipeeunia
< tomparari: consctentit nibtl corruptienU admittit, manetin-
tegrum eius testimotiium totasiieisirmitate vallatum. Quin et-
iamaiuerstis eonscium eoniucitur patrocinmmi &desensionis
ingenio argunmta verfutit tonquiruniur; &teJltmouit veri-
,' tas loquele impudentis caUiditate peruertitur ; luiexquoque
redimitur,rtfaSiqualitas extusctur.racantbtcomnia.rbi
je, mtntem conscientiavulnerat&c. Atenimpostremasop-
pidb confirmantista Plutarchi: Quippesomnia, &speSra
i diurna,oracula,decthsiruationes,&quidquidaliiidditijnitus
obiieipiietur, tempestatibus.&terrortbusperceUitmalesibt con-
scios. IisdemitemmbscrifeitoptimusSatyrograjihorum
Sermonei;.v.tzo:
V. NoSebreuemsssorteiniuIJitcurtsoporem,
Ettotopersatatoroiammembraquiestunt,
Cominuotemplum & violati Numinisarts;
R quoiprtcipue mentemsuioribus rrget;
Teviiet insemnis &e.
it. Nihil borum negabit Nerb, de cuius matricidio sic
Tranquiilus eapire 14: Weque tamenscelerU eonscientiam,
quanquom & militum &Senatui,poputiquegratulaiiembm
.sonfirmaretur,autjlatimautrnquamposteaserrepotuit;stpe
lensefsusexagitarise maternajpecie, verbtribus furiarum ac te-
iUarientibus. DeqneeodemTacituslib.ij.Annal:Cum
¥esstquequetempluminisiset,repentecunSosperarmtremens,
seu THumineexterrente, seusacinorum ricoriatiene, nunquam
tmoreiacum&c. NihiiOthoi quitesteSuetoniieap.7:
Dicittir etnoSe petquietempaiiestSut, gemitus mdximesedi-
rfjje: repertusque a concursantibus bumi ante teSum iacem &c.
QVI §VI>RA POENAM. £ap.
ipsepersomnum vidit & Rufticum aisecum glaiio adiiere&
Mineruam, quam iii cubiculeftatuam tollocatamkabelrtt, ar*
maproiecisfe fique inciientem currui nigrorum equorum in bitti
tum quendam prelubi: Nihil Peniapoiitaoas iibya re1
&01, Iuda:orum insignis catnifex, qui testamt lolephd
libto&capite vitinio iSfi&sut;, Muttipltcimorbo&iufa-
nabili eorreptus, acerbtsstme tertm esi,non corporis tantttm cru-
ciatum suftinens: sei erat ei maioranimi merbus &grauier:
Terroribus enim expauefcebat, & crebro videbatssbiinftantts
vmbraS eorum quosperemerat, &clamitabat. Cumquese te-
nere nonpo(setexilieoatstratu,tanquam tormentustbi&.sitm-
mUadbibitU. Nihil GaHus, deouoprodit Marceisnus
libroii).: interbietamenpetinduti£snatutaquiefcentU,sau*
ciebantureiHssenfuscircurnssridenttumterrorelaruarumMtir-
feSorumque caterm, Domttiano& Montioprt vits, correptunt
eum, vtexistimabat', tnsomnu rncufiiriattbusobieSabatiti
Nihil Feftus, qui cum i'hilo(opbum Maxirnum iup-
plicioarfecisset; DtcebatMaximumnumeUacoUoinieSavi-
sumfitijse ipsum ai Orcum pertraheresistendum PiutonU iuii*
«o,vtrecenstrEunapiusinvitaMaxiinii Quibusex-
empijsSrma.uropinio Quinriliani, eensenns DecLi-
matione 314: NectameniUamihivana queruniam itdetur
e(sepersuasio,quicreduntnonextrinfecusbas Furiasvenire, nes
rUius Deorum imptilsu.banc hortalibus ineiii§e'dementtam %
sednasciintus: conscientiamejse, quaterqueat; animum esii
quirrat. tierumgratulor.beneberclesattumeSl;qmietUmji .
omnesseseUerimus, effugerenenposjiimtitnos, Hmcdefenlio
iliaPhilptaapudCurrium iib. &: Grauijopore acquiejce-
bam; cummemalUmeUindormtentem, inimtei vtnciendo ex-
citarunt. vnde &parricidt & proitto ttm attt qutessomm: Sce-
lerati, censcientia obsirepente, cum dormirenenpossint, agitani
, eos Furit,non consummtto modosed & eogttatoparrictdio. Cui
& aiientiuntur ista Dionytii ioquencis deseruilis con-
iucacionisauctonbus lib. j.Antiquir.Roman: InsonimH
enim obutrsabtntur eu borrtbiles qutdam speeies, intemantes
pcenasatrocesmsicceptodesisterent: vtdebanturquedbiexagita-
ri a quibusiamsiaiU & verberari, tandem etiam oculU orbarit,
multisque atiUsuppliciU mtserum i« modum affici, ita vt terrore
actremore excitarentur, ac nejomnum quidem prt buiujmoii
terrieutameniu pojsent capere. Quare non poecam agit
Lucanus, fed historicum, vbi poi t tharialicam cladem
inquit, lib.7:
Exigit ameritUtrisieu piSoriapcenas.
StbUaqg&ssammas insertsopor. vmbraperempti
CivUadeSI-jsuaquemcfepremitterrerUmago.
lUesenum vultus, iuuenum viietiUesiguras.-
'HuncagttanttottisraternacadauerAJbmnU
PeSoreinbecpater eSt: omnesinCtsaremanes: >
Hauialtesnonium Scythitapurgattis inara,
SumeniiumviiiipuliusPelopeusOreftes:
HsecmagUattoMtosammisenseretumultm,
Cumpteret Pemheus,ai)teumiescijsetAgaui.
Huncemnesglaiii, quosaut Pharstha ptitt,
Autpltrixptsuradies ,ssrmgente Senatu,
llla ntSepremunt: hunc insera monJlrassageUatth
Heuquantumpeentmijeromensconsciadonat,
QupdStjga,quodmanes,insessatfytartarassmn6
Pompeio viuenteviieti
Neesinccauisaprarmonet lib.iiEleg.j.TibuiiuiV
Ket tibi ctlandisossit.peccareparmti
SitDens,occuttosqtitretetejsedetoii
lpse Deut tacitopermifitltua mintstro,
Ederet vt mutto iibert verbt mero.
IpseDeittsommiomitosemitterevecem
lussit, & UtuttossaSt tegenia loquh
Nam & taie quid etiam iieti, dilette iigna t Veriibus siliS
Lucretius lib.4.
Multi ie nttgnU persomnum rehtslcquuntur j
Indicioque suifaSi perstpesuere.
Quodmultiscxemplispaiamxacerem,hisiprbperitem
adconsciotum pauores dmtnos. Nam&luces*que V 1
ipsisexereitasatqnenoSesiadeowSo/Ei»i^m^i)/^!«e-
H
m
s**
Nihil Douiit!anas,euiijs sic meminit Xipliilinus; Etiam tu &su$ichmnw haurimt{n loquitur D. Chjysoftomus
J Gg 4 »Heini5