DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.2423#0099
MASCVLAND© MI
j Aibihtmsttimciuitdsmilitibmvtebaturminimequidtmgrdui-
iirdrmdtu,sagittarm,nautu,'tquitibmve;verum'expagisiri-
butimdeleSis,agricUleoribmscilicee. Namquum barbarorum
tldstis ad Maratbenem accestt, ex agris coneursussaSusest frt-
tquens militum asiuahtium ira: qturumaliiseaut ligeitibm,aui
vomerihts,autfdcibits,,velutilegitimistelis,mu»ierdnidittii-
stis hostes. 0 exetcitumpulehrum,propriaiperavtenttm,libir-
tatuqueredundantemi OteUuiis agriculturt^tptimosdcgene-
foses stetus, vtlibetvestrasvirtutesinceetumesserre. vtUuddrb
animmgestit armd,quibus drmispre vinetis atqui eliuitispairik
'tirrapugnastis,immensosque labores pertulistis.cum iisiterum
iti agrumrediistis,ex beUatoribus agricuttores, ex agrkultoribue
soriisimi viSores. Obentsidm commtitationtmi At Ptrsdsht
exercitu peUices sequUntur, vtpro tharismis rebus puieherrimiS
dimicetit. A n agrkola minmstrehue a charisSimis viheiis, oliue-
its, segetibus,vastiiaiem repeUet} Stverb cum buiujmidi miliii
imferre volueris qtu infequuta sunt iimpora, pluresquidem th-
uenies.mitites,vaumminimevtQores: drmaios, at mercihi-
'rios:armatos,ateducatosihvmbrd:armatei,dtcentumeiiosos:
inSkiliaviSes,idptosinHeUtjpento. SiPerstcartccnstrivilui-
ris, ibiitm etiam inuenias miUtes ab agriculiura ieduSoi.
Quando tnim, quanio viSi sunt Medi d vi&oribut Ptrsis ? tunc
'< ntmpiquumadbucPtrsitiCCUpationes iustiedshabebant, Meii
vero drmd iraSabant: Cyrus aiuerfus eos exercitum iuxit, tx
militibm in Pasargadis,ajptra nimirum regione,txercitdtis,pn-
\priamanumiitariaoperaeiereassueiis. Atvbise Persaab d-
grkultura reuocare, agrosque & aratrum segetesque postbabisi
totptrunt, tunc maxime vna cum instrumentorusttco, i/irtutes
itiam ipsas abiecerunt. Eiusdem Mak proles videriqueat,
qubdemrinColumellajPrsfationelibri i: Vtdptive-
ttiattius ddganeas,quotidianam crudttatem Laconkis exeoqui-
mus, & txuSo sudort titim quarimus; noStsqut libidinibtts &
tbriitatibm,diesludovelsonmotonsumimmi Ac msmitipsis
ducimussortunatos, quodntc Orkhtemsolem videmm, neeocci-
dentem. itaque istam vitam sotordem persequitur valetudi.
ISam stciuutnum corperassuxa&rtseluta sunt., vttitbilmirs
mutatura viieatur. Atmehercule vera iUaRomuliprolts djii-
ittis vendtibus nec minus agreftibus operibus exercitata ,ssrtiiist-
' mispraualuit corperibm, aemilitiambeUi,cumres,postulauit,
sacilesustinuit ,iurata pacis laboribus,semperquerustkdm ple-
btmprsposuit vrbana. Vttnim quiinviUisintraconseptdme-
rarentur,quamquijeristerrammilirentur,ignauieresbdbitis:
stc eos quisub vmbrd cimtdtis intra mCenia iesides cunSarentur,
quam quiruracolerent aiministrdrentve eperacolehirum,si-
gnioresvisos. Necaliusest Vegetii illudlibro i. capite j.
SequitUr, vtrtitit dt agrstidn it Vrbibus vtitkr tjro sit, requira-
tnm, Dequdpartenumquamcredo potuijsedubitari, aptiorem
drmisrusticamplebem,quasubiio,&inlaborinutritui;solispd-
titns;vmbr£ ntgligens;balniarumhesiia; itlktarum igndrd;
Jimplkisanimi;paruoconttnta;iuratisaiomntmlabotumto-
Itrantiammtmbvis: cuigtstarestrrum,sejsam ducere,onusJer-
rittohfuetudoderurtist. Interdumtdmen necestitasexigit.et-
iam\vrbanos ai arma compeUitqui vbi nomtn ieilre miiitia.pri-
Ittum laborare, iecurrere,'portareponius, &ftlem puluertmque
serrecondifcant. Parco viSuvtantur &rustico,interiumjUh
dio, ihterdumsubpapilionibtts, commorentur. Tttneiemumad
psumeruiidniur drmorum: & silottgiof txpeditioehtergitjn
«ngariitplurimumietinehiisunt,preeuiqui babettdiaciuitdtii
iUeiebritxvttomedo,&corporibmeorumroburacctddt,&ahi-
Vnus. TStc'msteiandumtft,pbstvrbtmconditam,i.omanostici-
uitate proftSos stmptr adbtUum: std tttnc nuUis votuptatibus,
nuUis delictufrdagtbdntttr. Sudofim cursu & camptstri txttti-
tiocoUeSumntndo iuuentusabluebatin Tiheri. IdimbtUator,
idem dgrkold, gtherd tahtum mutabat armorum. Qtfoi vsi)3
dieo virum est, vtardntiQupntio Ciheinnato diadturam Con-
■ jlet eblatam. ixagris trgo suppltndum rebuf pracipue videiuf
exeteitus.Uefcio eitim quomodo mittus mofttm timtt, qui ntinus
S. )'< delktdrum nptiit in stta. Cognitum istud Spartanis^ co-
gnitUmLucanisideejuibusIustinuslib.zj: NdmqtteLU-
cani iisdem legibus libetossues, qiiibtis & Spartdni instiiuereso-
liti erant. QjuppeabihitiopubertatU,insjluisinterpastoresbd-
bebdntur, sine minifterio struili, stne vefte qtiam induerem, vet
tui mubarent; vtaprimis annis dmitUjparsimonksj^sine 1pUi
Ltsi cap. xxXviit. . ||
vsuvrbis, djsuescirint. CibusIsis prada venkikdspoiusi'uils-
'Sis,autsontium liquofirdi. Sicaiidbifesbellicosittdurabuh-
iuri Nec ariuspihgiturHipporiiedb Eutipidism SuBi
plicib.vers.88i: -.
Statim hpueri msusest noh 'ad veltipidiem
MttfafHihsetohUtsiere&aittMemvitAm:
Sedbabtidhsrtiri,'txefcens Vtidmdurdm,
'Gaudebdt ddsoniasaiincra,&divettdtibMsvdiehii
Etgd'udehsequit,&'tenden's drcummdnibus,
iieipub. corpus vtile pftbere votem.
Aquo^arurri diirrert Remuius Virgili <ibtt)§-. ^hcitii'
veisu ooil-.
Sont}icprtia,'mcsa»ii'siSir'vlisses. ■ ■ '
, buruhi astirpegehus: rtdios adssumihap'fimum
beferimus^sdMfegehiitiramus&vtiiis. ■ ,,,
F<S»<tr« ittuigitaniptieri, (s-uas% fdtigaht'-.
ite8ereluius'eqttis;&.jptculatenierece'rna:
Mpatiens eperum pdruo% ajjueia iuuettttis ■
Autrasttisieframiomae,au'tqudtitop'piidbeiii:
'OmhtauumstrfotiriturjverJkfeMveiiium
XtfgasdtigdmushastaisittidrdasmtSus
bebtlttat vifesanimi^ttiutdffc vigorim.
'Cdttkiemgdiedpfemimussemperj^ iecehia
CohueSareiuitdtpradds.&viuerefdpio.
JrooisptSacrbio&sulgehtimurkeveftis:
beftdia corii juuat indulgire cboreis':
'Btiunkdmanicits.&liabenirtdimuutamitrk:
'OvirtPbrjgia{nequethimfhrjges)iteperahi
bihdjma.ybiaJsuetisbtfiremdatiibiaCamUDt:
tjmpana ves buxufy vbcdt Bereijntbia matrk.
ldti,:smiteartiidv\ris,&tediiejtrfi.'
SicdeniilkeMarianelegimusDeciamationej. Qaiss- I &■•
tiliani: Vatirbuic'emeritisbeiloJltpehiiist'uni;eumtotdsub-
nixum tSUmiiiasregtmus lugurtbam, exduSosatdsdihiis rha-
husagrtstiiaborejubegit. PrtdUrd pristis meribusmaterfrigb-
ribus dcsolibu'sperttsta,& inpltrisi^futts eperibus martto pdrti-
cepi, assisme,quam nemo dppeUafset imptine. Uis orius ipse, pio-
cul ab omhi contaSU recessietut; pueriles queque annos ahqui
ssimpet optreiurahdb.sequipicora ps'tme,drceregregtbus s.fdti
aliquidsempirauderemaiilsannis. Ludusfuittetire saxa, vi-
brare 'taSufudes,saltusagitaH.vendtu, mex vigehtibus Idiiiiii
bUmum scihdere.fegnemsuturis noualtbusenere fyludm. Sit
isftSum tsi, vt(quemadmidumaIiq'ttiputaht)poJf!tciie.miti-
iare. Vnde,confirmandis[u<s,SeuerusapudHerodid-
ftam |ibro2: Quiheiiammagiiquamillimrebusbeiiuiseftii
exercitati : ham& tumbarbdris pedemconserre.&laboresi-
mhes itinirisptrserit, & algereststusi^ dejpicttt.& cintfeidgi-
lu cdlcure ssumtnd, &potdrt effejsos tatuts, nbn bauflos,&i)e-
natuihUigilarecthsueuistis.- bmhia dehi^ dd virttirem adepii
fidtka,Jic vt ntminisdcitt Jit vesttis obsiftert vistbiis. P.ii*
him labbrtmilts ptobatur, hen molttiudine: qtia UlitxsdtUrdU
at^enttlsiti,htvoiimquidthiptftram;hiiampugndrn,pott-
i'«»<'^iBcW.ErHonosiopatfcrsuus,Panegyi4.Gonruii
Glaudiani vetiu; ib:
Si betld tohahi,priuidgmihdiufii
ixercestudtis;&stttoprajtrut Marti.
Non brumd ttqtiits,non bibernatuidsighii
tntruenttorperemahUs.psnettddsdtubri
CasiraUeoipribtndavigiltustodiavdiio.
SanisigituroculislegendaillaLiuii de miliribus Apil- § j>
lis & Cannensibus lib. i6: AiditUmttidthvtrorumtfe igM-
minid eij, ne ih oppidis bjbtrharthi, ntut hiiietnaptopiui vitdm
Hlbim dtctih miilibmpassuumttdisscdrini. nam optuno et-
iarri militiopprda pra:clilsa. Inderefert Dion)-sius Ma-
licarhalT. libro^ Antiq.cbloniamSigniam dediicbni
Tarquinio j noh dt induftriassedcdfu soistttie,cum inee cdnU
po hibiindhtts miliiii castra iea ttmmunijseni, vi mhilab Vrbi
dissereni. Atque ideo de Marinibale reiaturh Pblybid
librd ii. txeriiiUshuhqUamdimisisseexcdsltissubiioiinfti^
iutit,stdJubsttamquambohumgUberndit)rimiitmuijse,tah-
taiiiqUimuttitUiinem citfa siditiontht tumetgase, tuhtintes
ipsos tustidiuijfi. Estquecausatiomistime^virilistribufio-
tum apad tiuiumhbro ;i Vtxari prdttita,&suliigimiilti
tt * #isi«r|
j Aibihtmsttimciuitdsmilitibmvtebaturminimequidtmgrdui-
iirdrmdtu,sagittarm,nautu,'tquitibmve;verum'expagisiri-
butimdeleSis,agricUleoribmscilicee. Namquum barbarorum
tldstis ad Maratbenem accestt, ex agris coneursussaSusest frt-
tquens militum asiuahtium ira: qturumaliiseaut ligeitibm,aui
vomerihts,autfdcibits,,velutilegitimistelis,mu»ierdnidittii-
stis hostes. 0 exetcitumpulehrum,propriaiperavtenttm,libir-
tatuqueredundantemi OteUuiis agriculturt^tptimosdcgene-
foses stetus, vtlibetvestrasvirtutesinceetumesserre. vtUuddrb
animmgestit armd,quibus drmispre vinetis atqui eliuitispairik
'tirrapugnastis,immensosque labores pertulistis.cum iisiterum
iti agrumrediistis,ex beUatoribus agricuttores, ex agrkultoribue
soriisimi viSores. Obentsidm commtitationtmi At Ptrsdsht
exercitu peUices sequUntur, vtpro tharismis rebus puieherrimiS
dimicetit. A n agrkola minmstrehue a charisSimis viheiis, oliue-
its, segetibus,vastiiaiem repeUet} Stverb cum buiujmidi miliii
imferre volueris qtu infequuta sunt iimpora, pluresquidem th-
uenies.mitites,vaumminimevtQores: drmaios, at mercihi-
'rios:armatos,ateducatosihvmbrd:armatei,dtcentumeiiosos:
inSkiliaviSes,idptosinHeUtjpento. SiPerstcartccnstrivilui-
ris, ibiitm etiam inuenias miUtes ab agriculiura ieduSoi.
Quando tnim, quanio viSi sunt Medi d vi&oribut Ptrsis ? tunc
'< ntmpiquumadbucPtrsitiCCUpationes iustiedshabebant, Meii
vero drmd iraSabant: Cyrus aiuerfus eos exercitum iuxit, tx
militibm in Pasargadis,ajptra nimirum regione,txercitdtis,pn-
\priamanumiitariaoperaeiereassueiis. Atvbise Persaab d-
grkultura reuocare, agrosque & aratrum segetesque postbabisi
totptrunt, tunc maxime vna cum instrumentorusttco, i/irtutes
itiam ipsas abiecerunt. Eiusdem Mak proles videriqueat,
qubdemrinColumellajPrsfationelibri i: Vtdptive-
ttiattius ddganeas,quotidianam crudttatem Laconkis exeoqui-
mus, & txuSo sudort titim quarimus; noStsqut libidinibtts &
tbriitatibm,diesludovelsonmotonsumimmi Ac msmitipsis
ducimussortunatos, quodntc Orkhtemsolem videmm, neeocci-
dentem. itaque istam vitam sotordem persequitur valetudi.
ISam stciuutnum corperassuxa&rtseluta sunt., vttitbilmirs
mutatura viieatur. Atmehercule vera iUaRomuliprolts djii-
ittis vendtibus nec minus agreftibus operibus exercitata ,ssrtiiist-
' mispraualuit corperibm, aemilitiambeUi,cumres,postulauit,
sacilesustinuit ,iurata pacis laboribus,semperquerustkdm ple-
btmprsposuit vrbana. Vttnim quiinviUisintraconseptdme-
rarentur,quamquijeristerrammilirentur,ignauieresbdbitis:
stc eos quisub vmbrd cimtdtis intra mCenia iesides cunSarentur,
quam quiruracolerent aiministrdrentve eperacolehirum,si-
gnioresvisos. Necaliusest Vegetii illudlibro i. capite j.
SequitUr, vtrtitit dt agrstidn it Vrbibus vtitkr tjro sit, requira-
tnm, Dequdpartenumquamcredo potuijsedubitari, aptiorem
drmisrusticamplebem,quasubiio,&inlaborinutritui;solispd-
titns;vmbr£ ntgligens;balniarumhesiia; itlktarum igndrd;
Jimplkisanimi;paruoconttnta;iuratisaiomntmlabotumto-
Itrantiammtmbvis: cuigtstarestrrum,sejsam ducere,onusJer-
rittohfuetudoderurtist. Interdumtdmen necestitasexigit.et-
iam\vrbanos ai arma compeUitqui vbi nomtn ieilre miiitia.pri-
Ittum laborare, iecurrere,'portareponius, &ftlem puluertmque
serrecondifcant. Parco viSuvtantur &rustico,interiumjUh
dio, ihterdumsubpapilionibtts, commorentur. Tttneiemumad
psumeruiidniur drmorum: & silottgiof txpeditioehtergitjn
«ngariitplurimumietinehiisunt,preeuiqui babettdiaciuitdtii
iUeiebritxvttomedo,&corporibmeorumroburacctddt,&ahi-
Vnus. TStc'msteiandumtft,pbstvrbtmconditam,i.omanostici-
uitate proftSos stmptr adbtUum: std tttnc nuUis votuptatibus,
nuUis delictufrdagtbdntttr. Sudofim cursu & camptstri txttti-
tiocoUeSumntndo iuuentusabluebatin Tiheri. IdimbtUator,
idem dgrkold, gtherd tahtum mutabat armorum. Qtfoi vsi)3
dieo virum est, vtardntiQupntio Ciheinnato diadturam Con-
■ jlet eblatam. ixagris trgo suppltndum rebuf pracipue videiuf
exeteitus.Uefcio eitim quomodo mittus mofttm timtt, qui ntinus
S. )'< delktdrum nptiit in stta. Cognitum istud Spartanis^ co-
gnitUmLucanisideejuibusIustinuslib.zj: NdmqtteLU-
cani iisdem legibus libetossues, qiiibtis & Spartdni instiiuereso-
liti erant. QjuppeabihitiopubertatU,insjluisinterpastoresbd-
bebdntur, sine minifterio struili, stne vefte qtiam induerem, vet
tui mubarent; vtaprimis annis dmitUjparsimonksj^sine 1pUi
Ltsi cap. xxXviit. . ||
vsuvrbis, djsuescirint. CibusIsis prada venkikdspoiusi'uils-
'Sis,autsontium liquofirdi. Sicaiidbifesbellicosittdurabuh-
iuri Nec ariuspihgiturHipporiiedb Eutipidism SuBi
plicib.vers.88i: -.
Statim hpueri msusest noh 'ad veltipidiem
MttfafHihsetohUtsiere&aittMemvitAm:
Sedbabtidhsrtiri,'txefcens Vtidmdurdm,
'Gaudebdt ddsoniasaiincra,&divettdtibMsvdiehii
Etgd'udehsequit,&'tenden's drcummdnibus,
iieipub. corpus vtile pftbere votem.
Aquo^arurri diirrert Remuius Virgili <ibtt)§-. ^hcitii'
veisu ooil-.
Sont}icprtia,'mcsa»ii'siSir'vlisses. ■ ■ '
, buruhi astirpegehus: rtdios adssumihap'fimum
beferimus^sdMfegehiitiramus&vtiiis. ■ ,,,
F<S»<tr« ittuigitaniptieri, (s-uas% fdtigaht'-.
ite8ereluius'eqttis;&.jptculatenierece'rna:
Mpatiens eperum pdruo% ajjueia iuuettttis ■
Autrasttisieframiomae,au'tqudtitop'piidbeiii:
'OmhtauumstrfotiriturjverJkfeMveiiium
XtfgasdtigdmushastaisittidrdasmtSus
bebtlttat vifesanimi^ttiutdffc vigorim.
'Cdttkiemgdiedpfemimussemperj^ iecehia
CohueSareiuitdtpradds.&viuerefdpio.
JrooisptSacrbio&sulgehtimurkeveftis:
beftdia corii juuat indulgire cboreis':
'Btiunkdmanicits.&liabenirtdimuutamitrk:
'OvirtPbrjgia{nequethimfhrjges)iteperahi
bihdjma.ybiaJsuetisbtfiremdatiibiaCamUDt:
tjmpana ves buxufy vbcdt Bereijntbia matrk.
ldti,:smiteartiidv\ris,&tediiejtrfi.'
SicdeniilkeMarianelegimusDeciamationej. Qaiss- I &■•
tiliani: Vatirbuic'emeritisbeiloJltpehiiist'uni;eumtotdsub-
nixum tSUmiiiasregtmus lugurtbam, exduSosatdsdihiis rha-
husagrtstiiaborejubegit. PrtdUrd pristis meribusmaterfrigb-
ribus dcsolibu'sperttsta,& inpltrisi^futts eperibus martto pdrti-
cepi, assisme,quam nemo dppeUafset imptine. Uis orius ipse, pio-
cul ab omhi contaSU recessietut; pueriles queque annos ahqui
ssimpet optreiurahdb.sequipicora ps'tme,drceregregtbus s.fdti
aliquidsempirauderemaiilsannis. Ludusfuittetire saxa, vi-
brare 'taSufudes,saltusagitaH.vendtu, mex vigehtibus Idiiiiii
bUmum scihdere.fegnemsuturis noualtbusenere fyludm. Sit
isftSum tsi, vt(quemadmidumaIiq'ttiputaht)poJf!tciie.miti-
iare. Vnde,confirmandis[u<s,SeuerusapudHerodid-
ftam |ibro2: Quiheiiammagiiquamillimrebusbeiiuiseftii
exercitati : ham& tumbarbdris pedemconserre.&laboresi-
mhes itinirisptrserit, & algereststusi^ dejpicttt.& cintfeidgi-
lu cdlcure ssumtnd, &potdrt effejsos tatuts, nbn bauflos,&i)e-
natuihUigilarecthsueuistis.- bmhia dehi^ dd virttirem adepii
fidtka,Jic vt ntminisdcitt Jit vesttis obsiftert vistbiis. P.ii*
him labbrtmilts ptobatur, hen molttiudine: qtia UlitxsdtUrdU
at^enttlsiti,htvoiimquidthiptftram;hiiampugndrn,pott-
i'«»<'^iBcW.ErHonosiopatfcrsuus,Panegyi4.Gonruii
Glaudiani vetiu; ib:
Si betld tohahi,priuidgmihdiufii
ixercestudtis;&stttoprajtrut Marti.
Non brumd ttqtiits,non bibernatuidsighii
tntruenttorperemahUs.psnettddsdtubri
CasiraUeoipribtndavigiltustodiavdiio.
SanisigituroculislegendaillaLiuii de miliribus Apil- § j>
lis & Cannensibus lib. i6: AiditUmttidthvtrorumtfe igM-
minid eij, ne ih oppidis bjbtrharthi, ntut hiiietnaptopiui vitdm
Hlbim dtctih miilibmpassuumttdisscdrini. nam optuno et-
iarri militiopprda pra:clilsa. Inderefert Dion)-sius Ma-
licarhalT. libro^ Antiq.cbloniamSigniam dediicbni
Tarquinio j noh dt induftriassedcdfu soistttie,cum inee cdnU
po hibiindhtts miliiii castra iea ttmmunijseni, vi mhilab Vrbi
dissereni. Atque ideo de Marinibale reiaturh Pblybid
librd ii. txeriiiUshuhqUamdimisisseexcdsltissubiioiinfti^
iutit,stdJubsttamquambohumgUberndit)rimiitmuijse,tah-
taiiiqUimuttitUiinem citfa siditiontht tumetgase, tuhtintes
ipsos tustidiuijfi. Estquecausatiomistime^virilistribufio-
tum apad tiuiumhbro ;i Vtxari prdttita,&suliigimiilti
tt * #isi«r|