37* ANTONII L V L L 1
aut lentitudo, quod ii loco positum fuerit,non etiam congruatinec
rursum tam siiaue uerbum,aut sonorum,quod non hiet,aut subsuL
tet, si' minus apte componatur, Vltimo igiturlocouenit obieruan#»
Orrfo. dus ordo partium: utru reftus'ne, an obliquus magis deceat. Nam
& obliqua quaedam,atcp a natura mediocriter recedentia,non nihil
aliquando iuuant.Lumen quod in Pantheo Romae e summo culmi
netestudinis accipitur, certe reftum non est: admiratione tamen
omnes capit. Et propugnacula quscnostratempestate contra uim
bombardae excogitatasunt,omnia intrinlecus prona consistut: nec
quisquadamnat,Seuid fiat,ne ruderibus plena moles a seipsafran*
gatur,& crepet:seu,ne concussa externa ui tormenti,propria ruina
fossam impleat :sed in seipfam procumbens, mutuo partium nixu
resideat,ac sustineatur.Sed hac in re multum oratio differt ab xdifu
cqs:quia frequentius obliquam uideas orationem,quam refta:prez
sertim eruditas illas, Latina & Grecanubarbaras non moror, Ha^
bemus itaq? ex his quadruplicem strufturae ratione,& diuisionem:
unam,in qua suntgrande genus dicendi,& tenue:altera,in qua tar»
dum & celere,seu concitatunutertiam, in qua lanie asperum, seu
inscqualetquartam demum,in qua redtum& obliquu,Sic ergo fient
huius tractationis de com politione & uocupositu quatuor partes.
Et primo ab ultima incipiam, quae est de ordine, Nam licet ultima
inuenta est in diuidendo:prima tamen,quia in componendo sele of
fert,ab ea componentibus auspicandum erit. Hinc procedemus ad
iunftura, deinde ad membra:ukimuscpfiet,Deo iuuante,numerus.
Ordo. C<tp. 2.
Ho N loquar autem de illo ordine, quo totum orationis
corpus sic disponitur,ut uestibula honesta sint,aditus'cp
ad causam(ut ait Cicero)illustris: & occupatis audito^
rum animis,ut infirmet,excludatcp contraria: ad hgcsut
de firmissimisah'aprimaponat,aliapostrema,inculcatisleuioribus.
Nec de i lio rursum,quem si deseras, aut soloeciimu, aut figuram co^
iequutionis facere necesse sit,satis enim de hoc supra.Nec item de il
lo,in quo Quintilianus primum esseiubet, ut ne fortiori iubiunga/
tur aliquid infirmius,quo non crescat oratio: ueluti si iacrilego fur,
aut latroni petulans subijciatur«Debent enim sententiae ita crescere
Sd insurgere,ut augeri argumentum,non deficere uideatur, Vt Cp
cero:Tu istis faucibus,istis lateribus, ista gladiatoria totius corpo*
ris fi'rmitate,Et in re diueria: Sic a me Cosul designatus defenditur,
ut eius nulla fraus,nulla auaritia,nulla perfidia,nulla crudelitas,nul
33 lum petulans didum in uita proferatur 4 Hoc enim, etsi minus est,
petulans di(ftum,quam ctudelitas:tameaugetsententiam,&insur^
git,ex rei tenuitate. Verum enimucrd quaquam est ubiephocproz
uidendum,
aut lentitudo, quod ii loco positum fuerit,non etiam congruatinec
rursum tam siiaue uerbum,aut sonorum,quod non hiet,aut subsuL
tet, si' minus apte componatur, Vltimo igiturlocouenit obieruan#»
Orrfo. dus ordo partium: utru reftus'ne, an obliquus magis deceat. Nam
& obliqua quaedam,atcp a natura mediocriter recedentia,non nihil
aliquando iuuant.Lumen quod in Pantheo Romae e summo culmi
netestudinis accipitur, certe reftum non est: admiratione tamen
omnes capit. Et propugnacula quscnostratempestate contra uim
bombardae excogitatasunt,omnia intrinlecus prona consistut: nec
quisquadamnat,Seuid fiat,ne ruderibus plena moles a seipsafran*
gatur,& crepet:seu,ne concussa externa ui tormenti,propria ruina
fossam impleat :sed in seipfam procumbens, mutuo partium nixu
resideat,ac sustineatur.Sed hac in re multum oratio differt ab xdifu
cqs:quia frequentius obliquam uideas orationem,quam refta:prez
sertim eruditas illas, Latina & Grecanubarbaras non moror, Ha^
bemus itaq? ex his quadruplicem strufturae ratione,& diuisionem:
unam,in qua suntgrande genus dicendi,& tenue:altera,in qua tar»
dum & celere,seu concitatunutertiam, in qua lanie asperum, seu
inscqualetquartam demum,in qua redtum& obliquu,Sic ergo fient
huius tractationis de com politione & uocupositu quatuor partes.
Et primo ab ultima incipiam, quae est de ordine, Nam licet ultima
inuenta est in diuidendo:prima tamen,quia in componendo sele of
fert,ab ea componentibus auspicandum erit. Hinc procedemus ad
iunftura, deinde ad membra:ukimuscpfiet,Deo iuuante,numerus.
Ordo. C<tp. 2.
Ho N loquar autem de illo ordine, quo totum orationis
corpus sic disponitur,ut uestibula honesta sint,aditus'cp
ad causam(ut ait Cicero)illustris: & occupatis audito^
rum animis,ut infirmet,excludatcp contraria: ad hgcsut
de firmissimisah'aprimaponat,aliapostrema,inculcatisleuioribus.
Nec de i lio rursum,quem si deseras, aut soloeciimu, aut figuram co^
iequutionis facere necesse sit,satis enim de hoc supra.Nec item de il
lo,in quo Quintilianus primum esseiubet, ut ne fortiori iubiunga/
tur aliquid infirmius,quo non crescat oratio: ueluti si iacrilego fur,
aut latroni petulans subijciatur«Debent enim sententiae ita crescere
Sd insurgere,ut augeri argumentum,non deficere uideatur, Vt Cp
cero:Tu istis faucibus,istis lateribus, ista gladiatoria totius corpo*
ris fi'rmitate,Et in re diueria: Sic a me Cosul designatus defenditur,
ut eius nulla fraus,nulla auaritia,nulla perfidia,nulla crudelitas,nul
33 lum petulans didum in uita proferatur 4 Hoc enim, etsi minus est,
petulans di(ftum,quam ctudelitas:tameaugetsententiam,&insur^
git,ex rei tenuitate. Verum enimucrd quaquam est ubiephocproz
uidendum,