DOI Artikel:
Ugniewska, Joanna: Podróż do Włoch Józefa Kremera
DOI Seite / Zitierlink: https://doi.org/10.11588/diglit.23902#0195
Joanna Ugniewska
Podróż do Włoch Józefa Kremera
Henryk Barycz w posłowiu do Podróży do Wioch, Sycylii i Malty Mi-
chała Wiszniewskiego pisze wprawdzie, że dziewiętnastowieczni autorzy
„podróży włoskich" odwoływali się w pierwszym rzędzie do modelu Byro-
nowskiego, lecz faktem jest również, iż mieli oni przede wszystkim do dys-
pozycji dwa wielkie wzorce: Podróż wioską Johanna Wolfganga Goethego
i Podróż sentymentalną przez Francję i Wiochy Laurence'a Sterne'a. Pierw-
szy jest całościowym, systematycznym i linearnym opisem doświadczenia
podróży, stanowiącej, począwszy od Grand Tour, niezbędny element euro-
pejskiej edukacji. Podróż artystyczna staje się w wersji Goethego podróżą
wychowawczą1, twórcza niemoc ma dzięki niej ustąpić „odrodzeniu", „no-
wemu życiu". Włochy, „tak bogate w formy", przeciwstawiają się „bez-
kształtnym Niemcom", piękna Italia i błękitne niebo - smutkowi Północy.
Drugi model, mający zyskać wielką popularność dopiero wśród dwudziesto-
wiecznych podróżników, rezygnuje z panoramiczności widzenia na rzecz
szczegółu, prowadząc do nowoczesnej estetyki utworu fragmentarycznego,
bez wyraźnej ramy początku i końca. „Podróżny sentymentalny" wyrusza
u Sterne'a w drogę jedynie z potrzeby podróżowania, zdając się na niepew-
ność rezultatu, przypadek, brak gwarancji sukcesu, czyniąc ze swojej wy-
prawy „cichą podróż serca w poszukiwaniu natury".
Zob. A. Mączak, Peregrynacje, wojaże, turystyka, Warszawa 1984, s. 193-195.
Podróż do Włoch Józefa Kremera
Henryk Barycz w posłowiu do Podróży do Wioch, Sycylii i Malty Mi-
chała Wiszniewskiego pisze wprawdzie, że dziewiętnastowieczni autorzy
„podróży włoskich" odwoływali się w pierwszym rzędzie do modelu Byro-
nowskiego, lecz faktem jest również, iż mieli oni przede wszystkim do dys-
pozycji dwa wielkie wzorce: Podróż wioską Johanna Wolfganga Goethego
i Podróż sentymentalną przez Francję i Wiochy Laurence'a Sterne'a. Pierw-
szy jest całościowym, systematycznym i linearnym opisem doświadczenia
podróży, stanowiącej, począwszy od Grand Tour, niezbędny element euro-
pejskiej edukacji. Podróż artystyczna staje się w wersji Goethego podróżą
wychowawczą1, twórcza niemoc ma dzięki niej ustąpić „odrodzeniu", „no-
wemu życiu". Włochy, „tak bogate w formy", przeciwstawiają się „bez-
kształtnym Niemcom", piękna Italia i błękitne niebo - smutkowi Północy.
Drugi model, mający zyskać wielką popularność dopiero wśród dwudziesto-
wiecznych podróżników, rezygnuje z panoramiczności widzenia na rzecz
szczegółu, prowadząc do nowoczesnej estetyki utworu fragmentarycznego,
bez wyraźnej ramy początku i końca. „Podróżny sentymentalny" wyrusza
u Sterne'a w drogę jedynie z potrzeby podróżowania, zdając się na niepew-
ność rezultatu, przypadek, brak gwarancji sukcesu, czyniąc ze swojej wy-
prawy „cichą podróż serca w poszukiwaniu natury".
Zob. A. Mączak, Peregrynacje, wojaże, turystyka, Warszawa 1984, s. 193-195.