DOI Seite / Zitierlink:
https://doi.org/10.11588/diglit.53641#0570
E
ANNO
CHRISTI
1436.
si ea de hoc principe dixerimus, quae de se-
natu populoque Romano Scipio dixit , quem
beneficio, quam metu obligare homines mal-
le, exterasque gentes fide ac societate jundas
habere , quam tristi subjedas servitio aileve-
rabat . Qua laude hunc esse dignum duceni
paucis colligemus exemplis . Vidus adverso
praslio Carolus Malatesta captivus duci dedi-
tur . Expetatis necem aut carceres ? nullo
receptus supercilio, fortunatius sibi fuisse vin-
ci quam vicisse expertus est. Quid alios exer-
cituum duces commemorem, qui in hujus de-
dudi potestate tantam clementiam invenerunt,
ut jam plerique didicerint , tutius esse huic
principi adversari quam favere , Sunt enim
quidam homines, qui velut equi quanto ma-
gis illis indulgetur , tanto majori petulantia
sunt . Franciscus Carminiola sub hoc princi-
pe militavit , divitiisque , honoreque audus
ad hostes confugit, magnaque clade veterem
sivpe dominum affecit. Hujus apud hostes de-
fundi filias suscepit, egregioque matrimonio
copulavit, uxori Carminiola bona omnia re-
stituit. Qualem vero serenissimis se Aragoniae
ANNO
CHRIST
1436.
nir BASILEENSE G. CONCILIUM. 1112
quod non sit impetratum . Videte si hujusA. Navarrazque regibus exhibuerit , nulla terra-
“concilii bene gesta semper collaudarit, obser-
• varique jusserit ; videte si gentes armorum,
si pedites, si equites, si pecuniam, si terras,
si seipsum vobis obtulerit . Videte si quid
promiserit quod non impleverit ; videte si
vos semper magna diledione fuerit prosequu-
tus. Hic cardinalibus ad concilium venienti-
bus naves dedit; hic securum transitum om-
nibus prasslitit; hic omnibus modis nos juvit,
qui non modo hoc, modo illud, (ut pleri-
que ) sed semper idem dixit , fecitque. Ne-
que ut exprobrem ista dico, sed ut ejus erga
vos fidem recognoscentes , de ipso potius,
quam de alio confidatis, caveatisque nequam
ingratitudinem osfendatis; quam rem in divi-
z na mente , almoque illo Spiritu, qui prelide-
re in concilio creditur , nefas est nominare.
Illudque evitate, ne vobis dici possit , quod
didum esse quondam Cicero narrat. Nan cum
C. Ladio (bono & spedato viro consutatum
petenti) non mos gestus , magis populus a
bono consule , quam a bono populo repulsus
consul dicebatur. Pergo ad alia, justitiaeque
erga subditos mlnistrandae , aequitatisque ser-
venda* ducale studium vel in eo potest com-
prehendere quod ab omnibus subditis peraeque
diligitur. Percurrite ejus territorium, omnes
uno ore videbitis de suo principe bene dice-
re , sibique bene optare, superosque rogare ut
luperstes ac longaevus fiat . Nullum principi
maledicere; nullum nisi magnifice amplissime- C
que de suo sentientes principe invenietis ...
Quam rem nemo ex justitia natam negaverit.
Eo pertinet quod de Sperone aliisque pleris-
que fadum est , quos cum ipse in subditos
graves, acerbos, contumeliososque reperisset,
ab se penitus abdicavit , omnique magistratu
dejecit. Ex quo fit, ut ejus dominatus altis-
simis defixus radicibus exissat ; est enim in
amore, ac caritate fundatus, non in timore,
qui, ut dicit orator , non est diuturnus ma-
gister officii. Nec illud queo praeterire, quod
nemo magis mortem hominis abhorret ; ne-
mo magis invitus torqueri homines audit.
Sed de sua in hostes mansuetudine jam ser-
rum portio non audivit ; hoc omnem exsu-
perat magnificentiam. En dux ipse, cum ali-
bi alios , hic se ipsum magnificentia supera-
vit. O genus egregium 1 O proles verissima
Galeatis’ Est ne hominum ulla conditio, qua*
non te diligat ? Est ne gens ulla tam barba-
ra, tam effera, tam ab omni humanitate alie-
nata , quse tuo nomini non afficiatur ? Hic
est quem colere omnes debent; cum propter
virtutem & probitatem , sicut Cicero credit,
etiam eos quos nunquam vidimus, diligamus;
quem hostes , sicut ego puto , talia in dies
audientes non possunt non laudare. Hunc er-
go quis neget erga omnes esse benignum ,
B cum benignissimum semper in hostes repere-
rimus ? Quis unquam ad eum venit non be-
nigne magnificeque receptus? Incredibile vo-
bis videretur , si pecuniarum illam explica-
rem summam , qua quotannis transeuntes do-
minos & ad se venientes honorat oratores.
Cujus rei, si Papiam elegeritis , experimen-
tum principum oratores, prazlatique videbunt,
quorum nemo indonatus abibit . Esset mihi
magna copia memorandi plurimos, qui domo
extorres, patriaque pulsi, ducali pecunia vi-
tam agunt. Sed jam finem nostra poscit ora-
tio . Quare ea quae ab initio sumus polliciti
non probasse solum , sed ostendisse planius
opinamur . Quare cum hujus principis devo-
tionem erga vos & ecclesiam non minimam
neque vulgarem dignoscatis, cum pium, cum
justum, cum clementem, cum magnificentis-
simum ducem videatis , quid est quod ejus
vobis suspedam fidem faciat ? Quis timor,
quaz dubitatio , quae suspicio de ipso potest
concipi duce ? Nihil profedo est quod Papiam
repudietis . Hic quae ad Graecos opus sunt
habetis: hic papa cum concilio potest conve-
nire ; hic domos egregias; hic vidualium in-
venietis copiam; hic securitas ; hic libertas
osfenditur; hic principem nadi estis , cujus
vetus & probata est amicitia, quem si novis
postponatis amicis, a Ciceronis consilio rece-
detis , cujus haec de amicitia verba leguntur:
Exijlit autem hoc loco quadam quaftio subdis-
mo desideratur, in qua re non erit absurdum 'Qsicilis^ nunquid amici novi digni amicitia ve»
teribus amicis sint anteponendi. Homine indi-
gna dubitatio. Non enim debet esse amicitia-
rum , sicut aliarum rerum focietas / veterrima
quaque ut ea vina que vetujlatem serunt ,
esse debent suavissima. Verum illud est quod
dicitur , modios multos salis simul edendos
esse, ut amicitiae munus expletum sit. Pytha-
goras vero haud injiciendam unicuique dexte-
ram dicebat, idest non prompte, aut incon-
sulto conciliari oportere, sicut Plutarchus in-
terpretatur . Idem quoque ait, quae nigrantes
habent caudas , gustari non oportere ; quae
ideo dida sunt, ut in rebus agendis illorum
conditiones diligenter investigemus, cum qui-
bus contrahimus; hoc etiam facit, ut inten-
tiones eorum considerare debeatis qui conci-
lium petunt. In qua re de aliis vos judicetis.
Ego de duce dicam, quem tres causae potissi-
mum movent, ut requisitus satisfaciat, ut in
re fidei praasto sit, ut ab omni vos periculo
subtrahat, Versatus namque in rebus arduis,
princeps , multorum dominorum diversarum-
que communitatum , per exploratores secreta
cognoscit , timetque ne locum eligatis , qui
vobis
ANNO
CHRISTI
1436.
si ea de hoc principe dixerimus, quae de se-
natu populoque Romano Scipio dixit , quem
beneficio, quam metu obligare homines mal-
le, exterasque gentes fide ac societate jundas
habere , quam tristi subjedas servitio aileve-
rabat . Qua laude hunc esse dignum duceni
paucis colligemus exemplis . Vidus adverso
praslio Carolus Malatesta captivus duci dedi-
tur . Expetatis necem aut carceres ? nullo
receptus supercilio, fortunatius sibi fuisse vin-
ci quam vicisse expertus est. Quid alios exer-
cituum duces commemorem, qui in hujus de-
dudi potestate tantam clementiam invenerunt,
ut jam plerique didicerint , tutius esse huic
principi adversari quam favere , Sunt enim
quidam homines, qui velut equi quanto ma-
gis illis indulgetur , tanto majori petulantia
sunt . Franciscus Carminiola sub hoc princi-
pe militavit , divitiisque , honoreque audus
ad hostes confugit, magnaque clade veterem
sivpe dominum affecit. Hujus apud hostes de-
fundi filias suscepit, egregioque matrimonio
copulavit, uxori Carminiola bona omnia re-
stituit. Qualem vero serenissimis se Aragoniae
ANNO
CHRIST
1436.
nir BASILEENSE G. CONCILIUM. 1112
quod non sit impetratum . Videte si hujusA. Navarrazque regibus exhibuerit , nulla terra-
“concilii bene gesta semper collaudarit, obser-
• varique jusserit ; videte si gentes armorum,
si pedites, si equites, si pecuniam, si terras,
si seipsum vobis obtulerit . Videte si quid
promiserit quod non impleverit ; videte si
vos semper magna diledione fuerit prosequu-
tus. Hic cardinalibus ad concilium venienti-
bus naves dedit; hic securum transitum om-
nibus prasslitit; hic omnibus modis nos juvit,
qui non modo hoc, modo illud, (ut pleri-
que ) sed semper idem dixit , fecitque. Ne-
que ut exprobrem ista dico, sed ut ejus erga
vos fidem recognoscentes , de ipso potius,
quam de alio confidatis, caveatisque nequam
ingratitudinem osfendatis; quam rem in divi-
z na mente , almoque illo Spiritu, qui prelide-
re in concilio creditur , nefas est nominare.
Illudque evitate, ne vobis dici possit , quod
didum esse quondam Cicero narrat. Nan cum
C. Ladio (bono & spedato viro consutatum
petenti) non mos gestus , magis populus a
bono consule , quam a bono populo repulsus
consul dicebatur. Pergo ad alia, justitiaeque
erga subditos mlnistrandae , aequitatisque ser-
venda* ducale studium vel in eo potest com-
prehendere quod ab omnibus subditis peraeque
diligitur. Percurrite ejus territorium, omnes
uno ore videbitis de suo principe bene dice-
re , sibique bene optare, superosque rogare ut
luperstes ac longaevus fiat . Nullum principi
maledicere; nullum nisi magnifice amplissime- C
que de suo sentientes principe invenietis ...
Quam rem nemo ex justitia natam negaverit.
Eo pertinet quod de Sperone aliisque pleris-
que fadum est , quos cum ipse in subditos
graves, acerbos, contumeliososque reperisset,
ab se penitus abdicavit , omnique magistratu
dejecit. Ex quo fit, ut ejus dominatus altis-
simis defixus radicibus exissat ; est enim in
amore, ac caritate fundatus, non in timore,
qui, ut dicit orator , non est diuturnus ma-
gister officii. Nec illud queo praeterire, quod
nemo magis mortem hominis abhorret ; ne-
mo magis invitus torqueri homines audit.
Sed de sua in hostes mansuetudine jam ser-
rum portio non audivit ; hoc omnem exsu-
perat magnificentiam. En dux ipse, cum ali-
bi alios , hic se ipsum magnificentia supera-
vit. O genus egregium 1 O proles verissima
Galeatis’ Est ne hominum ulla conditio, qua*
non te diligat ? Est ne gens ulla tam barba-
ra, tam effera, tam ab omni humanitate alie-
nata , quse tuo nomini non afficiatur ? Hic
est quem colere omnes debent; cum propter
virtutem & probitatem , sicut Cicero credit,
etiam eos quos nunquam vidimus, diligamus;
quem hostes , sicut ego puto , talia in dies
audientes non possunt non laudare. Hunc er-
go quis neget erga omnes esse benignum ,
B cum benignissimum semper in hostes repere-
rimus ? Quis unquam ad eum venit non be-
nigne magnificeque receptus? Incredibile vo-
bis videretur , si pecuniarum illam explica-
rem summam , qua quotannis transeuntes do-
minos & ad se venientes honorat oratores.
Cujus rei, si Papiam elegeritis , experimen-
tum principum oratores, prazlatique videbunt,
quorum nemo indonatus abibit . Esset mihi
magna copia memorandi plurimos, qui domo
extorres, patriaque pulsi, ducali pecunia vi-
tam agunt. Sed jam finem nostra poscit ora-
tio . Quare ea quae ab initio sumus polliciti
non probasse solum , sed ostendisse planius
opinamur . Quare cum hujus principis devo-
tionem erga vos & ecclesiam non minimam
neque vulgarem dignoscatis, cum pium, cum
justum, cum clementem, cum magnificentis-
simum ducem videatis , quid est quod ejus
vobis suspedam fidem faciat ? Quis timor,
quaz dubitatio , quae suspicio de ipso potest
concipi duce ? Nihil profedo est quod Papiam
repudietis . Hic quae ad Graecos opus sunt
habetis: hic papa cum concilio potest conve-
nire ; hic domos egregias; hic vidualium in-
venietis copiam; hic securitas ; hic libertas
osfenditur; hic principem nadi estis , cujus
vetus & probata est amicitia, quem si novis
postponatis amicis, a Ciceronis consilio rece-
detis , cujus haec de amicitia verba leguntur:
Exijlit autem hoc loco quadam quaftio subdis-
mo desideratur, in qua re non erit absurdum 'Qsicilis^ nunquid amici novi digni amicitia ve»
teribus amicis sint anteponendi. Homine indi-
gna dubitatio. Non enim debet esse amicitia-
rum , sicut aliarum rerum focietas / veterrima
quaque ut ea vina que vetujlatem serunt ,
esse debent suavissima. Verum illud est quod
dicitur , modios multos salis simul edendos
esse, ut amicitiae munus expletum sit. Pytha-
goras vero haud injiciendam unicuique dexte-
ram dicebat, idest non prompte, aut incon-
sulto conciliari oportere, sicut Plutarchus in-
terpretatur . Idem quoque ait, quae nigrantes
habent caudas , gustari non oportere ; quae
ideo dida sunt, ut in rebus agendis illorum
conditiones diligenter investigemus, cum qui-
bus contrahimus; hoc etiam facit, ut inten-
tiones eorum considerare debeatis qui conci-
lium petunt. In qua re de aliis vos judicetis.
Ego de duce dicam, quem tres causae potissi-
mum movent, ut requisitus satisfaciat, ut in
re fidei praasto sit, ut ab omni vos periculo
subtrahat, Versatus namque in rebus arduis,
princeps , multorum dominorum diversarum-
que communitatum , per exploratores secreta
cognoscit , timetque ne locum eligatis , qui
vobis