DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.53643#0021
r EUGENIUS Γ η Ks r ! τ r rr μ Γ r
I p. ϊ v# θ N C I L I v M Jr f
ANNO qualibet eis , qui dum corpus dominicum com- A
CHRISTI municandis deferetur infirmis, illud cum in-
1440* censo luminari praecedendo vel sequendo vene-
rarentur , similiter ; & qui tunc illud alias de-
voti secuti forent , etiam quinquaginta dies de
injundis eis poenitentiis misencorditer relaxa-
mus . Ac etiam ipse Martinus pra;decesibr no-
ster, quod in sesto & diebus octavarum hujus-
modi in terris & locis ecclesiasticis, quavis au-
ctoritate suppositis interdico , pulsatis campa-
nis , januis apertis , & alta voce excommuni-
catis prorsus exclusis , sed interdidis , ut ocius
reconciliari studerent, admissis, & illis qui cau-
sam vel occationem hujusmodi interdido de-
disient , akari tunc nullatenus appropinquan-
tibus , missae & officia praemissa licite celebrari B
pollent , audoritate apostolica duxit conceden-
dum. Nos vero , quos interim ad summi apo-
stolatus apicem divina clementia provexit , et-
iam pro frequentiori hujusmodi veneratione sa-
cramenti summis gestientes asfectibus nostri par-
tes ministerii salubriter impertiri , nec non re-
laxationes & concessiones praedictas apostolici
robore muniminis ipsorum notioni fidelium com-
mittentes , praeniissis per eumdem Martinum
pracdecessorem , ut praefertur , relaxatis diebus
alios totidem dies pariformiter ab ipsis fideli-
bus consequendos addjicimus per prxientes , &
insuper universos patriarchas , archiepiscopos ,
episcopos & aliarum ecclesiarum praelatos mone-
mus & hortamur in domino, & eis per apostq- C
lica scripta in virtute sanda? obedientiae distri-
dc praecipiendo mandamus , & in remissionem
peccaminum injungimus , ut per se vel alios
eorum subditos per singulas suarum civitatum
. & dioecesis ecclesias in a dominicam feriam &
Dominicam festum * pdem proxime praecedente salutaribus
feriam&fc- ad venerationem potissime sacramenti hujus mo-
aum Proxi" n’t^s & exhortatione pratentium, quorum etiam
tenor inter matutinales festi , nec non dierum
oda varum hujusmodi lediones recitentur, lite-
rarum continentiam & effedum publicare & in-
sinuare procurent , ut ejusdem sacramenti suf-
fragante mysterio , subditi & fideles ipsi spiri-
tualium gratiarum uberiori fulciantur augmen-
to , & ab illo qui se pro ipsis immolavit ho- D
stiam , post hujus vitae cursum ad gloriam per-
ducantur aeternam . Verum quia disficile foret
hujusmodi literas Cingulis exhiberi , volumus ,
& eadem auctoritate decernimus , quod ipsa-
rum transumpto manu publica & sigillo alicu-
jus episcopalis vel superioris ecclesiasticae curiae
munito, tamquam praefatis, si originaliter exhi-
berent literas , plena sides exhibeatur , & per-
inde stetur , ac si originales literae forent exhi-
bitae vel ostcnsaB.
Dat® Romae apud sandum Petrum anno in-
carnationis dominicae millesimo quadringentesi-
mo tricesimotertio , vii. Kalcndas Junii, pon-
tificatus nostri anno tertio.
XVII.
Baptismus cum summa reverentia celebretur ,
maxime in distindione & prolatione verborum,
in quibus sacramenti virtus existit , his scilicet
verbis ; Ego baptizj* te in nomine 'Patris Filii
Spiritus santti . Doceant igitur sacerdotes
tam mares quam feminas , in necessitate debere
parvulos baptizare eadem forma in suo idioma-
te ; & quod patres & matres proprios insantes,
si summa neceffitas exigit , poterunt baptizare :
& si sacerdotes super hoc diligenter inquirentes
USINGENSB. sridemcus m.
debitam formam in baptismo invenerint, quod ahno
fadum est, approbent , supplentes circa bapti- CHRISTI
zatum , quo ad unitionem olei in pedore & in 1440·
scapulis , & chrtsmatis in vertice, quod a Jai-
cis est omissum. Si autem in baptizato debitam
formam non invenerint observatam, non diffe-
rant pueros baptizare.
XVIII.
Item praecipiendo mandamus , ut secundum
constitutionem Lateranensis concilii cucharistia,
chrisma 8c oleum sandum sub fideli custodia &
reverentia debita clavibus adhibitis conserven-
tur, ne poslit ad illa temeraria manus extendi,
ad aliqua horribilia & nefanda exercenda . Si
vero is ad quem spedat custodia , ea incaute
reliquerit , ultra juris communis poenas in libra
ceras eidem ccclesise solvenda & applicanda pu-
niatur · Et si per ejus pigritiam aliquod nefan-
dum inde contigerit, ejuTmodi subjaceat ultio-
ni juxta nostram aut vicarii nostri ordinationem
& dei id i quantitatem. Sacramentum etiam cu-
charistia; fingulis mensibus ad minus semel reno-
vari praecipimus, aut pluries secundum locorum
exigentiam & opportunitatem.
In plerisque etiam ecclesiis mappae , pallae ,
corporalia, & alia vestimenta divino cultui de-
putata tam inculta & immunda relinquunt ,
quod interdum quibusdam sunt horrori, contra
statutum concilii generalis , universis custodi-
bus, sacristis, & ecclesiarum redoribus distride
praecipimus, quatenus omnia vestimenta, orna-
menta ac vasa lupra dida per ipsos munda &
nitida conserventur j corporaliaque pluries infra
annum juxta casus exigentiam per clericos mun-
dentur . Si quis vero in transgressione hujusmo-
di statuti culpabitis fuerit, uique ad condignam
satisfadionem ab officio suspcndatur.
XIX.
Statuimus 8c praecipimus universis Christi fi-
delibus nostne dioecesis , utriusque sexus , ne
quisquam eorum clandestinis desponsationibus
aut occultis matrimoniis intersit . Praecipimus
insuper in virtute sandae obedientiac universis
ecclesiarum plebanis, quod postquam ipsis con-
stiterit, pro certo, vel probabili sama, aliquos
clandestine contraxisse , ipsos statim ad publi-
candum in facie ecclesiae aut jura sua prosequen-
dum coram ecclesiastico judice per subtradio-
nem iacramentorum , extra tamen necessitatis
articulum cogere non postponant.
XX.
Distride praecipiendo interdicimus , ne quis-
quam sacerdotum pro reconciliatione pceniten-
tium , aut pro administratione alicujus sacra-
menti , vel aliquorum sacramentalium , paci-
sicatur de sibi danda pecunia , nec aliquo alio
xquivalenti pro eodem. Sed volumus dispositis
absque dilatione pro tempore 8e loco congruis
administrari & exhiberi secundum ritum eccle-
siae verum , quod rationis & juris explorati ex-
istit , quod soci· passionum sint pariter , & la-
cii consolatiorium, permittimus expost exigi et-
iam cum imploratione officii judicis quantita-
tem in talibus consuetudine debitam , ad quam
laicos hortamiit, 8e quantum de jure estastrin-
gimus & compelli volumus.
Item inhibemus sub poena privationis officii,
ne
I p. ϊ v# θ N C I L I v M Jr f
ANNO qualibet eis , qui dum corpus dominicum com- A
CHRISTI municandis deferetur infirmis, illud cum in-
1440* censo luminari praecedendo vel sequendo vene-
rarentur , similiter ; & qui tunc illud alias de-
voti secuti forent , etiam quinquaginta dies de
injundis eis poenitentiis misencorditer relaxa-
mus . Ac etiam ipse Martinus pra;decesibr no-
ster, quod in sesto & diebus octavarum hujus-
modi in terris & locis ecclesiasticis, quavis au-
ctoritate suppositis interdico , pulsatis campa-
nis , januis apertis , & alta voce excommuni-
catis prorsus exclusis , sed interdidis , ut ocius
reconciliari studerent, admissis, & illis qui cau-
sam vel occationem hujusmodi interdido de-
disient , akari tunc nullatenus appropinquan-
tibus , missae & officia praemissa licite celebrari B
pollent , audoritate apostolica duxit conceden-
dum. Nos vero , quos interim ad summi apo-
stolatus apicem divina clementia provexit , et-
iam pro frequentiori hujusmodi veneratione sa-
cramenti summis gestientes asfectibus nostri par-
tes ministerii salubriter impertiri , nec non re-
laxationes & concessiones praedictas apostolici
robore muniminis ipsorum notioni fidelium com-
mittentes , praeniissis per eumdem Martinum
pracdecessorem , ut praefertur , relaxatis diebus
alios totidem dies pariformiter ab ipsis fideli-
bus consequendos addjicimus per prxientes , &
insuper universos patriarchas , archiepiscopos ,
episcopos & aliarum ecclesiarum praelatos mone-
mus & hortamur in domino, & eis per apostq- C
lica scripta in virtute sanda? obedientiae distri-
dc praecipiendo mandamus , & in remissionem
peccaminum injungimus , ut per se vel alios
eorum subditos per singulas suarum civitatum
. & dioecesis ecclesias in a dominicam feriam &
Dominicam festum * pdem proxime praecedente salutaribus
feriam&fc- ad venerationem potissime sacramenti hujus mo-
aum Proxi" n’t^s & exhortatione pratentium, quorum etiam
tenor inter matutinales festi , nec non dierum
oda varum hujusmodi lediones recitentur, lite-
rarum continentiam & effedum publicare & in-
sinuare procurent , ut ejusdem sacramenti suf-
fragante mysterio , subditi & fideles ipsi spiri-
tualium gratiarum uberiori fulciantur augmen-
to , & ab illo qui se pro ipsis immolavit ho- D
stiam , post hujus vitae cursum ad gloriam per-
ducantur aeternam . Verum quia disficile foret
hujusmodi literas Cingulis exhiberi , volumus ,
& eadem auctoritate decernimus , quod ipsa-
rum transumpto manu publica & sigillo alicu-
jus episcopalis vel superioris ecclesiasticae curiae
munito, tamquam praefatis, si originaliter exhi-
berent literas , plena sides exhibeatur , & per-
inde stetur , ac si originales literae forent exhi-
bitae vel ostcnsaB.
Dat® Romae apud sandum Petrum anno in-
carnationis dominicae millesimo quadringentesi-
mo tricesimotertio , vii. Kalcndas Junii, pon-
tificatus nostri anno tertio.
XVII.
Baptismus cum summa reverentia celebretur ,
maxime in distindione & prolatione verborum,
in quibus sacramenti virtus existit , his scilicet
verbis ; Ego baptizj* te in nomine 'Patris Filii
Spiritus santti . Doceant igitur sacerdotes
tam mares quam feminas , in necessitate debere
parvulos baptizare eadem forma in suo idioma-
te ; & quod patres & matres proprios insantes,
si summa neceffitas exigit , poterunt baptizare :
& si sacerdotes super hoc diligenter inquirentes
USINGENSB. sridemcus m.
debitam formam in baptismo invenerint, quod ahno
fadum est, approbent , supplentes circa bapti- CHRISTI
zatum , quo ad unitionem olei in pedore & in 1440·
scapulis , & chrtsmatis in vertice, quod a Jai-
cis est omissum. Si autem in baptizato debitam
formam non invenerint observatam, non diffe-
rant pueros baptizare.
XVIII.
Item praecipiendo mandamus , ut secundum
constitutionem Lateranensis concilii cucharistia,
chrisma 8c oleum sandum sub fideli custodia &
reverentia debita clavibus adhibitis conserven-
tur, ne poslit ad illa temeraria manus extendi,
ad aliqua horribilia & nefanda exercenda . Si
vero is ad quem spedat custodia , ea incaute
reliquerit , ultra juris communis poenas in libra
ceras eidem ccclesise solvenda & applicanda pu-
niatur · Et si per ejus pigritiam aliquod nefan-
dum inde contigerit, ejuTmodi subjaceat ultio-
ni juxta nostram aut vicarii nostri ordinationem
& dei id i quantitatem. Sacramentum etiam cu-
charistia; fingulis mensibus ad minus semel reno-
vari praecipimus, aut pluries secundum locorum
exigentiam & opportunitatem.
In plerisque etiam ecclesiis mappae , pallae ,
corporalia, & alia vestimenta divino cultui de-
putata tam inculta & immunda relinquunt ,
quod interdum quibusdam sunt horrori, contra
statutum concilii generalis , universis custodi-
bus, sacristis, & ecclesiarum redoribus distride
praecipimus, quatenus omnia vestimenta, orna-
menta ac vasa lupra dida per ipsos munda &
nitida conserventur j corporaliaque pluries infra
annum juxta casus exigentiam per clericos mun-
dentur . Si quis vero in transgressione hujusmo-
di statuti culpabitis fuerit, uique ad condignam
satisfadionem ab officio suspcndatur.
XIX.
Statuimus 8c praecipimus universis Christi fi-
delibus nostne dioecesis , utriusque sexus , ne
quisquam eorum clandestinis desponsationibus
aut occultis matrimoniis intersit . Praecipimus
insuper in virtute sandae obedientiac universis
ecclesiarum plebanis, quod postquam ipsis con-
stiterit, pro certo, vel probabili sama, aliquos
clandestine contraxisse , ipsos statim ad publi-
candum in facie ecclesiae aut jura sua prosequen-
dum coram ecclesiastico judice per subtradio-
nem iacramentorum , extra tamen necessitatis
articulum cogere non postponant.
XX.
Distride praecipiendo interdicimus , ne quis-
quam sacerdotum pro reconciliatione pceniten-
tium , aut pro administratione alicujus sacra-
menti , vel aliquorum sacramentalium , paci-
sicatur de sibi danda pecunia , nec aliquo alio
xquivalenti pro eodem. Sed volumus dispositis
absque dilatione pro tempore 8e loco congruis
administrari & exhiberi secundum ritum eccle-
siae verum , quod rationis & juris explorati ex-
istit , quod soci· passionum sint pariter , & la-
cii consolatiorium, permittimus expost exigi et-
iam cum imploratione officii judicis quantita-
tem in talibus consuetudine debitam , ad quam
laicos hortamiit, 8e quantum de jure estastrin-
gimus & compelli volumus.
Item inhibemus sub poena privationis officii,
ne