DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.53643#0152
275 s Synodus E b o r a c e n s i s. · 'WDEIR»!?1S 1V‘ 27<T
1 a Mxjri ANNO
CONSTITUTIONES GEORGll NEV1LL ARCHIEP1SCOPI EBORUM
In synodo provinciali, infra ecclesiam Metropolitanam Eboracensem edita
xxvi. die mensis Aprilis anno domini MCCCCLXVI
A
B
w Tmara
C
” f. piari·
pio? ·
" Sunomarip,
Br. va.cod. EORGIUS permissione divina, archie-
cottoi bsub pistopus Eborum , Angi i® primas, & apo-
effigie Vitei- stolic® sedis legatus ; universis & singuljs ab-
ii a.s.&iCu. batibus, prioribus, ministris , rectoribus, vi-
·’* cariis, & alijs ecclesiarum prolatis , ac quj-
buscumque clericis & laicis nostrarum Eborpm
dicecesis & provinciae , salutem in domino
sempiternam. Etsi nonnullas constitutiones pcn-
quam utiles , a praedecessoribus nostris Eborum
archiepiscopis in synodis provinciae per ipsos
celebratas , ad conservationem ecclesiastic® li-
bertatis , fidei quoque munimen , edid® sint
8/: legitime promulgat® ; antiquus tamen ho-
stis admodum invidens saluti fidelium, & sem-
per suggerens piala , ac quoad potest nova
priscis adjiciens, quo plurimos secum ad " car-
cera trahat, miris in dies singulos artibus labo-
rare non desinit, ut orthodoxam fidem avertat»
quietem perturbet mortalium , libertatem quo-
que ecclesiasticam labefadet : Nos igitur tam
nujusmodi moliminibus , insidiisque diaboli ,
quam maleficiis hominum obstare atque ob-
viare volentes ; ad munimen fidei & augmen-
tum ejusdem , reformationemque morum , ac
desensionem ecclesiastic® libertatis , de con-
scn su & assensu suffraganeorum nostrorum ac
praelatorum , & cleri nostrae provinciae , has
constitutiones fieri fecimus quas promulgamus,
ac aliis prius editis (uperaddimus, & inter alia
statuta provincialia scribi & incorporari , ac
ab omnibus subditis nostr® Eborum provinciae
firmiter volumus observari.
Ignorantia sacerdotum " plurimum praecipitat
in foveam erroris , & clericorum stjultsiia vel
ruditas qui . , , « . . canonica filios fidelium
istruere jubentur , magis aliquando ad errorem
proficit quam dodrinam ; quidam enim cete-
ris praedicantes non semper Joca visitant quae
jnagis constant veritatis lumine indigere , te-
stante propheta , quia parvuli petierunt panem
ϋτ" non erat qui srangeret · Et alio clamante ,
quia egeni pauperes quarunt aquas , lingua
eorum siti aruit ; In quorum remedium disfri-
minum statuendo praecipimus , 'ut quilibet sa-
cerdos plebi praesidens , quater in anno ; hoc
est semel in quolibet qirarterio anni , die unal)
solenni vel pluribus , per se vel per alium ex-
ponat populo vulgariter , absque cujuslibet sub-
plitatis textura fantastjca ; quatuordppim fidei
articulos ; decem mandata decalogi; duo pr®-
Cepta evangelii , sc ilicet geminae caritatis ;
septem opera misericordi® ; septem peccata ca-
pitalia cum sua progenie ; septem virtutes prin-
cipales 5 ac septem grati® (aeramenta : Et ης
quis a praediatis per ignorantiam se excuset ?
cumque omnes ministri ecclesi® scire teneantur,
ea perstringimus summaria brevitate : «Sciendum
cst igitur septem fidei articulos pertinentes ad
pysterium Trinitatis 5 quorum quatuor perti-
nent ad divinitatis jntrinseca , tres vero ad
effedus . Primus c(t unitas divinae essenti® in
tiium personarum indivisibili Trinitate , juxta
illud Credo in unum sieum - Secundus est, cre-
dere patrem ingenitum esse Deum. Tertius est:
credere Filium unigenitum esse Deum . Quar-
tus est credere Spiritum sandum nec genitum
pec ingenjtum efle Deum , sed a Patre & FU
lio pariter procedentem , Quintus est creatio
caeli & terra?,, hoe est, omnis visibilis & in-
visibilis creatur® a tota jndivjsibili Trinitate,
siextus est s sandificatio ecclesi® per Spiritum
sandum , & grati® saprampnta & cetera omnia
in quibus communicat ecclesia Christiana ; in
quo intplligitur , quod ecclesia cum silis sacra-
mentjs & legibus per Spiritum sandum omni
homini quantumcumque peccatori sufficit ad sa-
lutem ; & quod extra ecclesiam non est lalus»
Septimus est consummatio ecclesi® per gloriam
®ternam in anima & corpore veraciter iuseitan-
do : Et per oppositum intelligitur ®terna dam-
natio reproborum,
Item alii septem articuli pertinent ad Christi
humanitatem , Primus est incarnatio seu vera
carnis assumptio ....... per Spiritum sandum e
virgine gloriosa . Secundys pst veri incarnari » verbi Pcj
Dei nativitas ex virgine incorrupta . Tertius »»c. nat.
est veri Christi Dei pTssio & mors in cruce liib
tyranno Pilato . Quartus est descensio Christi
Dei ad inferos in anima , quieseente corpore
in sepulcro , ad spoliatjonpm tanari , Quin-
tus est vera Christi resurredio , Sextus estve-
ja ipsius ad caplos ascensio. Septimus est ipsius
ypnruri ad judicium certissima expedatio.
Item decem mandatorum veteris testamenti
tria ordinantur ad Deum , quae dicuntur man-
data prim® tabui® , septem verp ad proxi-
mum , qu® dicuntur secunda tabui® mandata.
In primo prohibetur pmnis idololatria , cum
dicitur , habebis dominos alienos eoram me',
in quo implicite prohibentur omnia sortilegia,
& omnes incantationes , cum superstitionibus
charaderum & hujusmodi figmentorum . In
secundo cum dicitur , T^on asjumes nomen Dei
in vanum , prohibetur principaliter haeresis uni-
yersa , &\..,arie omnis blasphemia , & ir>
reverens Dei nominatio ; orjecipue in perjurio.
In tertio mandato cum nicitur , Memento ut
/abbatum san&ifites, pr®cipitur cultus religio-
nis Christian® , ad quem indifferenter clerici
ac laici obligantur ; ubi stiendum est, obliga-
tio ad feriandum in sabbato legali , secundum
formam veteris testamenti expiravit omnino cum
ceteris in lege ceremoniis ; & sufficit in novo
testamento modus vacandi cultui divino diebus
dominicis & ceteris diebus solennibus , ad hoc
audoritate ecclesigp deputatis ; quibus diebus
modus vacandi non est sumendus a superstitio-
ne Judaica , sed a canope institutionis , Pri-
mum secund® tabui® mandatum est patrem &
matrem explicite , temporaliter & spiritualiter
honorare ? implicite autem & . . . . arie omnis
homo pro sui gradus merito , ex eodem man-
dato intelligitur honorandus ; In hoc autem
E mandato intelliguqtur non solum pater & ma-
ter carnaliter, verum etiam spiritualiter, ut pa-
ter sit pr®latus ecclesi® mediatus v?l immedia-
tus ;
1 a Mxjri ANNO
CONSTITUTIONES GEORGll NEV1LL ARCHIEP1SCOPI EBORUM
In synodo provinciali, infra ecclesiam Metropolitanam Eboracensem edita
xxvi. die mensis Aprilis anno domini MCCCCLXVI
A
B
w Tmara
C
” f. piari·
pio? ·
" Sunomarip,
Br. va.cod. EORGIUS permissione divina, archie-
cottoi bsub pistopus Eborum , Angi i® primas, & apo-
effigie Vitei- stolic® sedis legatus ; universis & singuljs ab-
ii a.s.&iCu. batibus, prioribus, ministris , rectoribus, vi-
·’* cariis, & alijs ecclesiarum prolatis , ac quj-
buscumque clericis & laicis nostrarum Eborpm
dicecesis & provinciae , salutem in domino
sempiternam. Etsi nonnullas constitutiones pcn-
quam utiles , a praedecessoribus nostris Eborum
archiepiscopis in synodis provinciae per ipsos
celebratas , ad conservationem ecclesiastic® li-
bertatis , fidei quoque munimen , edid® sint
8/: legitime promulgat® ; antiquus tamen ho-
stis admodum invidens saluti fidelium, & sem-
per suggerens piala , ac quoad potest nova
priscis adjiciens, quo plurimos secum ad " car-
cera trahat, miris in dies singulos artibus labo-
rare non desinit, ut orthodoxam fidem avertat»
quietem perturbet mortalium , libertatem quo-
que ecclesiasticam labefadet : Nos igitur tam
nujusmodi moliminibus , insidiisque diaboli ,
quam maleficiis hominum obstare atque ob-
viare volentes ; ad munimen fidei & augmen-
tum ejusdem , reformationemque morum , ac
desensionem ecclesiastic® libertatis , de con-
scn su & assensu suffraganeorum nostrorum ac
praelatorum , & cleri nostrae provinciae , has
constitutiones fieri fecimus quas promulgamus,
ac aliis prius editis (uperaddimus, & inter alia
statuta provincialia scribi & incorporari , ac
ab omnibus subditis nostr® Eborum provinciae
firmiter volumus observari.
Ignorantia sacerdotum " plurimum praecipitat
in foveam erroris , & clericorum stjultsiia vel
ruditas qui . , , « . . canonica filios fidelium
istruere jubentur , magis aliquando ad errorem
proficit quam dodrinam ; quidam enim cete-
ris praedicantes non semper Joca visitant quae
jnagis constant veritatis lumine indigere , te-
stante propheta , quia parvuli petierunt panem
ϋτ" non erat qui srangeret · Et alio clamante ,
quia egeni pauperes quarunt aquas , lingua
eorum siti aruit ; In quorum remedium disfri-
minum statuendo praecipimus , 'ut quilibet sa-
cerdos plebi praesidens , quater in anno ; hoc
est semel in quolibet qirarterio anni , die unal)
solenni vel pluribus , per se vel per alium ex-
ponat populo vulgariter , absque cujuslibet sub-
plitatis textura fantastjca ; quatuordppim fidei
articulos ; decem mandata decalogi; duo pr®-
Cepta evangelii , sc ilicet geminae caritatis ;
septem opera misericordi® ; septem peccata ca-
pitalia cum sua progenie ; septem virtutes prin-
cipales 5 ac septem grati® (aeramenta : Et ης
quis a praediatis per ignorantiam se excuset ?
cumque omnes ministri ecclesi® scire teneantur,
ea perstringimus summaria brevitate : «Sciendum
cst igitur septem fidei articulos pertinentes ad
pysterium Trinitatis 5 quorum quatuor perti-
nent ad divinitatis jntrinseca , tres vero ad
effedus . Primus c(t unitas divinae essenti® in
tiium personarum indivisibili Trinitate , juxta
illud Credo in unum sieum - Secundus est, cre-
dere patrem ingenitum esse Deum. Tertius est:
credere Filium unigenitum esse Deum . Quar-
tus est credere Spiritum sandum nec genitum
pec ingenjtum efle Deum , sed a Patre & FU
lio pariter procedentem , Quintus est creatio
caeli & terra?,, hoe est, omnis visibilis & in-
visibilis creatur® a tota jndivjsibili Trinitate,
siextus est s sandificatio ecclesi® per Spiritum
sandum , & grati® saprampnta & cetera omnia
in quibus communicat ecclesia Christiana ; in
quo intplligitur , quod ecclesia cum silis sacra-
mentjs & legibus per Spiritum sandum omni
homini quantumcumque peccatori sufficit ad sa-
lutem ; & quod extra ecclesiam non est lalus»
Septimus est consummatio ecclesi® per gloriam
®ternam in anima & corpore veraciter iuseitan-
do : Et per oppositum intelligitur ®terna dam-
natio reproborum,
Item alii septem articuli pertinent ad Christi
humanitatem , Primus est incarnatio seu vera
carnis assumptio ....... per Spiritum sandum e
virgine gloriosa . Secundys pst veri incarnari » verbi Pcj
Dei nativitas ex virgine incorrupta . Tertius »»c. nat.
est veri Christi Dei pTssio & mors in cruce liib
tyranno Pilato . Quartus est descensio Christi
Dei ad inferos in anima , quieseente corpore
in sepulcro , ad spoliatjonpm tanari , Quin-
tus est vera Christi resurredio , Sextus estve-
ja ipsius ad caplos ascensio. Septimus est ipsius
ypnruri ad judicium certissima expedatio.
Item decem mandatorum veteris testamenti
tria ordinantur ad Deum , quae dicuntur man-
data prim® tabui® , septem verp ad proxi-
mum , qu® dicuntur secunda tabui® mandata.
In primo prohibetur pmnis idololatria , cum
dicitur , habebis dominos alienos eoram me',
in quo implicite prohibentur omnia sortilegia,
& omnes incantationes , cum superstitionibus
charaderum & hujusmodi figmentorum . In
secundo cum dicitur , T^on asjumes nomen Dei
in vanum , prohibetur principaliter haeresis uni-
yersa , &\..,arie omnis blasphemia , & ir>
reverens Dei nominatio ; orjecipue in perjurio.
In tertio mandato cum nicitur , Memento ut
/abbatum san&ifites, pr®cipitur cultus religio-
nis Christian® , ad quem indifferenter clerici
ac laici obligantur ; ubi stiendum est, obliga-
tio ad feriandum in sabbato legali , secundum
formam veteris testamenti expiravit omnino cum
ceteris in lege ceremoniis ; & sufficit in novo
testamento modus vacandi cultui divino diebus
dominicis & ceteris diebus solennibus , ad hoc
audoritate ecclesigp deputatis ; quibus diebus
modus vacandi non est sumendus a superstitio-
ne Judaica , sed a canope institutionis , Pri-
mum secund® tabui® mandatum est patrem &
matrem explicite , temporaliter & spiritualiter
honorare ? implicite autem & . . . . arie omnis
homo pro sui gradus merito , ex eodem man-
dato intelligitur honorandus ; In hoc autem
E mandato intelliguqtur non solum pater & ma-
ter carnaliter, verum etiam spiritualiter, ut pa-
ter sit pr®latus ecclesi® mediatus v?l immedia-
tus ;