DOI Page / Citation link:
https://doi.org/10.11588/diglit.53643#0661
I2PJ ™“£“s Concilium
^ANNO minibus publicis, magis per poenitentias cano-
CHRISTI nicas, quam pecuniae exadioncm , puniendis
i$i6· intenti»
XX.
Quod ut dode ac prudenter fiat , archidia-
conis nostris incumbit, ne ullos inidoneos offi-
ciales aut decanos rurales deligant aut admit-
tant , sed ad has functiones viros tantum assii-
mant, cum doCtrina pnestantes , tum vitae in-
nocentis inculpataeque, qui nullius criminis la-
be notabiles , officium iuum irreprehensibiliter
exequantur·
XXI.
OLONIENSE 1. 12^4
commoneat, ceteros vero omnes nobiles & i- n *
gnobiles , per bannum Christianitatis constrin· p^RiSTI
gat , ut supradi&as res minime celent , ac si x$j6,
in die judicii ante tribunal domini nostri Je-
su Christi, rei occultatione praefatarum rerum
nefandarum inveniantur . Hoc enim indicet &
per bannum contestetur , ut nemo per ullius
timorem aut favorem , vel etiam amicitiam »
praefata reticeat veraciter sena . Neque per o-
dium , neque per inimicitiam ullam quidquam
alicui irroget , quod veraciter non polii t pro-
bare . Horum aliqua si antea in praesentia e-
piseopi allata essent , ejusque judicio termina-
ta , postea iterata comperta fuerint, veluti in
initio referantur , & cpiscopali decreto consti·
tuantur.
Et vetustissima quadam inquirendorum cri-
minum formula relidum est , ut archidiaconi
Can r de anno bissextili circumeant , & peccata enormia
oss. a«h, emendent, quae sequitur in haec verba: In con-
cilio publico ab episeopo habito primitus ju-
rare debent de villis singulis fideliisimi quique,
liberi & servi, tres vel quatuor, seu etiam pia-
res , ut rei veritas omnino inquiratur . Jura-
mentum autem illud hujuscemodi eise debet:
Quidquid in villa in qua habitat , veraciter
Iciat, vel serio audierit a&um contra fidem re-
€iam & Christianitatem , episeopum aut ejus
nuntium , quantum recordari poslit & scientia
subministrat, non lateat . Post juramentum ve- C
ro episeopus per singula numerare debet , quae
prius juramento comprehendit, hoc est: Si vir,
super uxorem suam, aliquam clanculo corrupit:
Si cum duabus cognatis , sive mulier cum duo-
bus propinquis fornicata : Si commatrem spiri—
tualem aut filiolam iuam sttipro violavit : St
qua mulier partum suum necavit , vel conce-
ptum quocumque modo cxcussit : Si quis co-
gnatum suum voluntate aut casu occidit , seu
morbidum fecit , & necdum ad publicam poe-
nitentiam venit : Si mulier maritum suum,
aut maritus uxorem suam iniquo consilio inte-
remit: Si quis virum aut feminam veneno, aut
aliqua alia potione occidit, & qui hoc scilicet
veneno machinatur : Si iciat divinatrices vel
augures, etiam illos qui per incredulitatem il-
las inquirant: Si sciant meretrices, quia mere-
trix appellatur , si uno contempto , cum aliis
fornicatur , licet nupta non sit: Si illos etiam
•sciant , qui cum excommunicatis communio-
nem habent: Si illos sciant , qui convi&i sunt
perjurium perpetrasset Si & illos noverint, qui
loca Deo non dicata , contra fidem eccleiiasti-
cam colunt , 8e ad Christi ecclesias venire con-
temnunt : Illos etiam si sciant , qui indidum
jejunium negligunt . Haec omnia dum episeo-
pns habet recitata , juratores per juramentum
XXII.
Praescripta quidem formula , quam antiqui-
tatis causa retulimus, succeiTu temporis in ab-
usum, quod negare non possumus, deducia est,
quod non fidehllimi quique , sed leves dela-
tores, non qui veraciter sciant , aut serio au-
diverint , iaque a probatis , neque uno tan-
tum , sed pluribus , hisque fide dignis, mini-
meque malevolis ; sed frequentius abique omni
deledtu vel leves , ac futiles , vel invidi ac ra-
paces calumniatores, delationi comperiantur
adstiti. Quodque pro manisestis criminibus non
canonicae poenitentiae , sed pecuniariae potstli-
mutn mulstae a delinquentibus fuerint exaitae v
permissis interim delinquentibus , haud praeter
grave populi offendiculum, in publica scelerum
infamia perseverare.
XXIII.
Quae omnia magna corregione indicent ,
quam, volente ac adjuvanrc Deo , inter visi-
tandum adhibebimus , nimirum curaturi , ut
viris exploratae virtutis tantum hoc officii de-
legetur.
XXIV.
Ex cone.
Lateraa.
Ex conc.
geimali.
can Cum
apodolis.
c» l’rocura·
ticnes. ds
cetiiivus.
His autem qui synodo praesiciendi sunt, su nu-
ptus necessarios ( quam procurationem canones
vocant ) per parpehianos suppeditari , justum
atque aequum est.
Cetera, quae prajsentis concilii decretis com-
prehensa non iunt , ( sunt autem pleraque,
non minorem quam ea qua: correximus , ca-
stigationem postulantia ) ea secundum sacto-
rum canonum censuratn , partim in visitatio-
ne, partim in futuris synodis , epilcopalibns,
Deo dante emendare diligenter adnitemur .
CON-
^ANNO minibus publicis, magis per poenitentias cano-
CHRISTI nicas, quam pecuniae exadioncm , puniendis
i$i6· intenti»
XX.
Quod ut dode ac prudenter fiat , archidia-
conis nostris incumbit, ne ullos inidoneos offi-
ciales aut decanos rurales deligant aut admit-
tant , sed ad has functiones viros tantum assii-
mant, cum doCtrina pnestantes , tum vitae in-
nocentis inculpataeque, qui nullius criminis la-
be notabiles , officium iuum irreprehensibiliter
exequantur·
XXI.
OLONIENSE 1. 12^4
commoneat, ceteros vero omnes nobiles & i- n *
gnobiles , per bannum Christianitatis constrin· p^RiSTI
gat , ut supradi&as res minime celent , ac si x$j6,
in die judicii ante tribunal domini nostri Je-
su Christi, rei occultatione praefatarum rerum
nefandarum inveniantur . Hoc enim indicet &
per bannum contestetur , ut nemo per ullius
timorem aut favorem , vel etiam amicitiam »
praefata reticeat veraciter sena . Neque per o-
dium , neque per inimicitiam ullam quidquam
alicui irroget , quod veraciter non polii t pro-
bare . Horum aliqua si antea in praesentia e-
piseopi allata essent , ejusque judicio termina-
ta , postea iterata comperta fuerint, veluti in
initio referantur , & cpiscopali decreto consti·
tuantur.
Et vetustissima quadam inquirendorum cri-
minum formula relidum est , ut archidiaconi
Can r de anno bissextili circumeant , & peccata enormia
oss. a«h, emendent, quae sequitur in haec verba: In con-
cilio publico ab episeopo habito primitus ju-
rare debent de villis singulis fideliisimi quique,
liberi & servi, tres vel quatuor, seu etiam pia-
res , ut rei veritas omnino inquiratur . Jura-
mentum autem illud hujuscemodi eise debet:
Quidquid in villa in qua habitat , veraciter
Iciat, vel serio audierit a&um contra fidem re-
€iam & Christianitatem , episeopum aut ejus
nuntium , quantum recordari poslit & scientia
subministrat, non lateat . Post juramentum ve- C
ro episeopus per singula numerare debet , quae
prius juramento comprehendit, hoc est: Si vir,
super uxorem suam, aliquam clanculo corrupit:
Si cum duabus cognatis , sive mulier cum duo-
bus propinquis fornicata : Si commatrem spiri—
tualem aut filiolam iuam sttipro violavit : St
qua mulier partum suum necavit , vel conce-
ptum quocumque modo cxcussit : Si quis co-
gnatum suum voluntate aut casu occidit , seu
morbidum fecit , & necdum ad publicam poe-
nitentiam venit : Si mulier maritum suum,
aut maritus uxorem suam iniquo consilio inte-
remit: Si quis virum aut feminam veneno, aut
aliqua alia potione occidit, & qui hoc scilicet
veneno machinatur : Si iciat divinatrices vel
augures, etiam illos qui per incredulitatem il-
las inquirant: Si sciant meretrices, quia mere-
trix appellatur , si uno contempto , cum aliis
fornicatur , licet nupta non sit: Si illos etiam
•sciant , qui cum excommunicatis communio-
nem habent: Si illos sciant , qui convi&i sunt
perjurium perpetrasset Si & illos noverint, qui
loca Deo non dicata , contra fidem eccleiiasti-
cam colunt , 8e ad Christi ecclesias venire con-
temnunt : Illos etiam si sciant , qui indidum
jejunium negligunt . Haec omnia dum episeo-
pns habet recitata , juratores per juramentum
XXII.
Praescripta quidem formula , quam antiqui-
tatis causa retulimus, succeiTu temporis in ab-
usum, quod negare non possumus, deducia est,
quod non fidehllimi quique , sed leves dela-
tores, non qui veraciter sciant , aut serio au-
diverint , iaque a probatis , neque uno tan-
tum , sed pluribus , hisque fide dignis, mini-
meque malevolis ; sed frequentius abique omni
deledtu vel leves , ac futiles , vel invidi ac ra-
paces calumniatores, delationi comperiantur
adstiti. Quodque pro manisestis criminibus non
canonicae poenitentiae , sed pecuniariae potstli-
mutn mulstae a delinquentibus fuerint exaitae v
permissis interim delinquentibus , haud praeter
grave populi offendiculum, in publica scelerum
infamia perseverare.
XXIII.
Quae omnia magna corregione indicent ,
quam, volente ac adjuvanrc Deo , inter visi-
tandum adhibebimus , nimirum curaturi , ut
viris exploratae virtutis tantum hoc officii de-
legetur.
XXIV.
Ex cone.
Lateraa.
Ex conc.
geimali.
can Cum
apodolis.
c» l’rocura·
ticnes. ds
cetiiivus.
His autem qui synodo praesiciendi sunt, su nu-
ptus necessarios ( quam procurationem canones
vocant ) per parpehianos suppeditari , justum
atque aequum est.
Cetera, quae prajsentis concilii decretis com-
prehensa non iunt , ( sunt autem pleraque,
non minorem quam ea qua: correximus , ca-
stigationem postulantia ) ea secundum sacto-
rum canonum censuratn , partim in visitatio-
ne, partim in futuris synodis , epilcopalibns,
Deo dante emendare diligenter adnitemur .
CON-