qui in tam immensa ccelestium momum varietate neqnc cakulorum am-
plitudinem, neque observationum delicatissirnam indolem , neque errorum
hujusmodi fontes causasque unquam sunt perscrutati.
Ejus rei luculentum hodie exemplum in medium afferre ex hac
ipsa, quam primum ponam, Eclypfiis lunaris observatione in animum
induxi, consilio magis necesfario, quam meo arbitrio ejus authorita-
tem secutus, Cujus voiuntas clementia est, & imperium, & ad rem
bene agendam tuendamque justitiam operis azque opportunum. De
duratione Eclypfis iunaris diei iyt Martii anni currentis agitur: hanc
decem ?ninutis fuisse longiorem, quam ego ex observatione ejusdem de-
prehendi z, horar. & 47. minutorum , opinio est nonnullorum : 11 n-
de necesse foret, me aliquo insigni errore deceptum sive oculi, sive
Calculi. Et oculi quidem prsecipitatione, quid nisi contigerit, ut sub
ipsum statim principium, aut si mavelis, sub finem hojus observatio-
nis tempus aliud viderem in pendulo, aliud scriberem; calculi vero er-
ror, ne tempus verum rite coliigerem, imponere potuit. Potuit sane, fa~
teor, & aiterutrum & utrumque etiam Zgroastro accidcre: utrum
vero horum unum, an neutrum mihi evenerit, quaftio eft sacli sine
teste, sine tabulis, nullo unquam judice terminanda.
Sed ecce divinam Astronmnia prsrogativam, decus immortale
huic scieatiae proprium , & plane .admirandum , ut non suturis tantum
seculis raros cceli eventus pradicat, sed & res suorum geftas, num
bene an perperam acfe sint, verissima ratione aperiat,' ut also vindice
veritatis & judice controversiarum opus minime sit, praterquam hxc
ipsa ccelesiia, de quibus loquimur, instituta tentamina, in quibus ne
fingere quidem impune liceat.
Itaque nullum a calculo temporis veri errorem adhserescere obser-
vationi rnese Eciypsis lunaris oftendam primum ex meis prjzviis, qui-
hus motum penduli ternperavi, ohservationibus, queis nititur calculos
temporis veri; nulium quoque errorem a sensuum deceptione obrepsisTe,
qui ejus durationem asficiat, ex aliorum observationibus miroque hujus
rneae cum iliis consensu liquido desiniam. " ^
Ut